Angweni Umupashi no Kuba no Mweo!

“Ukwangwo Mupashi mweo.”—ABENA ROMA 8:6.

1, 2. Baibolo ilekanya shani “umubili” no “mupashi”?

UKUBA uwa musangwela ku cinso ca kwa Lesa mu bwikashi bwabipa ubwacindika ukukonkelela ulunkumbwa lwa mubili te cintu cayanguka. Lelo, Amalembo yalekanya “umubili” no “mupashi,” ukulangilila bwino ubupusano bwaba pa fintu fyabipa ififuma mu kuleka twatekwa no mubili wa lubembu ne fisuma ififuma mu kunakila ubutungulushi bwa mupashi wa mushilo uwa kwa Lesa.

² Ku ca kumwenako, Yesu Kristu atile: “Umupashi e ulengo kuba no mweo; umubili te kuti wafwe nakalya. Ifyebo ifyo nalanda kuli imwe mupashi, kabili mweo.” (Yohane 6:63) Umutumwa Paulo alembeele Abena Kristu ba ku Galatia ukuti: “Ifikumbwo mubili fipinkana no Mupashi, ne fikumbwo Mupashi fipinkana no mubili; pantu ifi fibili filalwa.” (Abena Galatia 5:17) Paulo na kabili atile: “Uubyala ku mubili wakwe wine, ku mubili akalobololako ukubola; lelo uubyala ku Mupashi, ku Mupashi wine akalobololako umweo wa muyayaya.”—Abena Galatia 6:8.

 3. Cinshi cikabilwa pa kufuma ku lunkumbwa lwalubana ne mibele?

³ Umupashi wa mushilo uwa kwa Yehova e kuti amaka yakwe—kuti wafumya mu muntu “ulunkumbwa lwa mubili” ulwakowela no kumupokolola ku kuteka kwabipa ukwa mubili wesu uwa lubembu. (1 Petro 2:11) Pa kufuma mu busha bwa kulemenena ku fyabipa, calicindama ukukwata ubwafwilisho bwa mupashi wa kwa Lesa, pantu Paulo alembele ukuti: “Ukwangwo mubili ni mfwa, no kwangwo Mupashi mweo no mutende.” (Abena Roma 8:6) Ukwangwo mupashi kwalola mwi?

“Ukwangwo Mupashi”

 4. “Ukwangwo mupashi” kwalola mwi?

⁴ Lintu Paulo alembele pa lwa “kwangwo mupashi,” abomfeshe ishiwi lya ciGriki ilipilibula “imitontonkanishishe, (apatontomesha) umuntontonkanya, . . . ipange, ukutinamina, ukutukuta.” Verbu imbi iyapalako ipilibula “ukutontonkanya, ukutontonkanya mu nshila imo.” E co, ukwangwo mupashi kupilibula ukulamwa, ukutekwa, no kucincishiwa ku maka yabomba aya kwa Yehova. Kulangilila ukuti tulefwaya umupashi wa mushilo uwa kwa Lesa ututungulule mu fyo tutontonkanya, ifyo twatemwa, ne fyo tufwaya.

 5. Kufika ku cipimo nshi tufwile ukunakila ubutungulushi bwa mupashi wa mushilo?

⁵ Ilyo Paulo alandile pa ‘basha ba mupashi’ akomaile pa cipimo tufwile ukufikako mu kunakila ubutungulushi bwa mupashi wa mushilo. (Abena Roma 7:6) Ku citetekelo cabo mu cilubula ce lambo lya kwa Yesu, Abena Kristu balilubulwa ku kutekwa ku lubembu kabili muli fyo ‘balifwa’ ku mibele balimo kale iya kuba abasha ba lubembu. (Abena Roma 6:2, 11) Abafwa iyi mfwa ya mampalanya bacili no mweo lwa ku mubili kabili nomba bantungwa ukukonka Kristu pa kuba “abasha ba bulungami.”—Abena Roma 6:18-20.

Ukwaluka Kumonekesha

 6. Kwaluka nshi ababa “abasha ba bulungami” bapitamo?

⁶ Ukwalulwa ukufuma ku kuba “abasha ba lubembu” ukuya ku kubombela Lesa nga “basha ba bulungami” kulamonekesha nga nshi. Ulwa bamo abaalwike muli uyu musango, Paulo alembele ukuti: ‘Mwalisambilwe, mwalishishiwe, mwalungamikilwe kwi shina lya kwa Shikulu Yesu Kristu na mu Mupashi wa kwa Lesa wesu.’—Abena Roma 6:17, 18; 1 Abena Korinti 6:11.

 7. Mulandu nshi cacindamina ukuba ne mimwene ya kwa Yehova pa fintu?

⁷ Pa kuti twaluke mu nshila imonekesha umusango yu, intanshi tufwile ukusambilila pa lwa fyo Yehova amona ifintu. Kale sana, kemba wa malumbo Davidi apaapeete Lesa ukuti: “Inshila shenu munenge ukushishiba, mwe Yehova; . . . Munyenseshe mu cishinka cenu, no kunsambilisha.” (Amalumbo 25:4, 5) Yehova alikutike kuli Davidi, kabili kuti Aasuka ipepo lya musango yu ilya babomfi bakwe aba nomba. Apo inshila sha kwa Lesa ne cine fyalisanguluka kabili fya mushilo, ukwetetula pali fyene kukatwafwa nga twatunkwa ukuti tunakile ulunkumbwa lwakowela ulwa mubili.

Umulimo Wacindama uwa Cebo ca kwa Lesa

 8. Mulandu nshi cacindamina ukuti tusambilile Baibolo?

⁸ Icebo ca kwa Lesa, Baibolo, capuutwamo no mupashi wakwe. E co, inshila imo iyacindama iya kulenga umupashi ukubomba pali ifwe kubelenga no kusambilila Baibolo—cila bushiku nga kuti twakumanisha. (1 Abena Korinti 2:10, 11; Abena Efese 5:18) Ukwisusha mu muntontonkanya wesu no mutima icine ca mu Baibolo ne fishinte fya mafunde kukatwafwa ukukanawa lintu bumupashi bwesu bwasanswa. Lintu twatunkwa ukuti tucite bucisenene, umupashi wa kwa Lesa kuti watucinkulako ulwa fishimiko fya mu Malembo ne fishinte fya mafunde ifitungulula ifyo fingakosha ukupingulako kwesu ukwa kucita ifyo Lesa afwaya. (Amalumbo 119:1, 2, 99; Yohane 14:26) E co, tatubepwa ukukonka inshila yalubana.—2 Abena Korinti 11:3.

 9. Isambililo lya Baibolo likosha shani ukupingulapo kwesu ukwa kusungilila bucibusa bwesu na Yehova?

⁹ Ilyo tuletwalilila ukusambilila Amalembo mu kufumaluka kabili mu kucincila ukubomfya impapulo shashimpwa pali Baibolo, umupashi wa kwa Lesa ulatungulula umuntontonkanya wesu no mutima, ukulenga twacilapo ukucindika amafunde ya kwa Yehova no kuyatemwisha. Bucibusa bwesu na Lesa bwisa mu kuba icintu cacindamisha mu bumi bwesu. Ilyo twatunkwa, tatwikala tuletontonkanya pa fyo cingawama ukucita icalubana. Lelo, ico twangwako ilyo line kutwalilila aba mpomfu kuli Yehova. Ukukatamika nga nshi bucibusa bwesu na wene kutucincisha ukukanalemenena ku fingonaula ubu bucibusa.

“Ifyo Natemwa Amalango Yenu!”

10. Mulandu nshi ukumfwila amalango ya kwa Yehova kwacindamina pa kuti twangwe umupashi?

¹⁰ Nga tuli no kwangwo mupashi, tatufwile ukupelela fye pa kwishiba Icebo ca kwa Lesa. Imfumu Solomone yalishibe bwino amafunde ya kwa Yehova, lelo yalifililwe ukwikalilila kuli yene ilyo yakotele. (1 Ishamfumu 4:29, 30; 11:1-6) Nga twayangwa ifya ku mupashi, tukamona ukuti tatufwile fye ukwishiba ifyo Baibolo isosa lelo no kumfwila amalango ya kwa Lesa no mweo onse. Ico calola mu kuti tufwile ukubebeta amafunde ya kwa Yehova no kutukuta ukukanapulamo. E mimwene kemba wa malumbo akwete. Aimbile ati: “Ifyo natemwa amalango yenu! Akasuba konse yene e kwetetula kwandi.” (Amalumbo 119:97) Nga cine cine twayangwa ku kukonka amalango ya kwa Lesa, tutendeka ukulanga imibele ya bukapepa. (Abena Efese 5:1, 2) Mu cifulo ca kucebushiwa ku kucita ifyalubana kwati tatwakwata maka ya kutaluka kuli fyene, tulangilila icisabo ca mupashi, kabili ukufwaya ukutemuna Yehova kutufumya ku “milimo ya bumubili” iyabipa.—Abena Galatia 5:16, 19-23; Amalumbo 15:1, 2.

11. Kuti mwalondolola shani ukuti ifunde lya kwa Yehova ililesha ubulalelale bucingo kuli ifwe?

¹¹ Kuti twatendeka shani ukucindikisha no kutemwa amalango ya kwa Yehova? Inshila imo yaba kubebeta bwino ubucindami bwa yako. Tontonkanyeni pe funde lya kwa Lesa ilitila ukucite cupo kwa baupana fye, kabili ilibinda ubulalelale no bucende. (AbaHebere 13:4) Bushe ukumfwila ili funde kulatupusula icintu cisuma? Bushe Shifwe wa ku muulu uwa kutemwa kuti apanga ifunde lingatupusula icingatuwamina? Iyo! Moneni ifilecitika mu mikalile ya bantu abapula mu mafunde ya kwa Yehova ne myendele. Abapula amafumo ilingi line balaponya nelyo bopwa bwaice bwaice no kuba mu cupo cabula insansa. Abengi bakusha abana ukwabula umulume nelyo umukashi. Na kabili, abalalelale baibika mu bwafya bwa kwambula amalwele yaba muli bucisenene. (1 Abena Korinti 6:18) Kabili nga ca kuti umubomfi wa kwa Yehova acita ubulalelale, alalungulushiwa icabipisha. Ukwesha ukulabako ku fyo kampingu wa mulandu alelanda, kuti kwalenga afufiwa utulo no kulungulushiwa. (Amalumbo 32:3, 4; 51:3) Bushe, te kuti tumone ukuti ifunde lya kwa Yehova ililesha ubulalelale lyapangilwe ukutucingilila? Cine cine, mwaliba ubusuma ubukalamba mu kuba aba musangwela!

Pepeleni Ubwafwilisho bwa kwa Yehova

12, 13. Mulandu nshi calingila ukupepa lintu twaba no lunkumbwa lwa lubembu?

¹² Ukwabula no kutwishika, ukwangwo mupashi kukabila ipepo lya pa mutima. Calilinga ukulomba ubwafwilisho bwa mupashi wa kwa Lesa, pantu Yesu atile: “Nga imwe . . . mwaishibo kupa abana benu ifya bupe fisuma, bushe Shinwe wa mu muulu takacishemo nga nshi ukupo Mupashi wa mushilo ku bamulomba?” (Luka 11:13) Mwi pepo, kuti twalanda pa fyo tushintilila pa mupashi ukuti utwafwe mu bunake bwesu. (Abena Roma 8:26, 27) Nga twamona ukuti ulunkumbwa lwa lubembu nelyo imibele filetukuma, nelyo nga uwasumina munensu uwa tutemwa atweba ukuti e fyo cili, kuti cawama ukulanda pali ubo bwafya mu mapepo yesu no kulomba ukuti Lesa atwafwe mu kucimfya iyi mibele.

¹³ Yehova kuti atwafwa ukutonta pa fintu fya bulungami, ifya musangwela, ifya busuma, ne fya kutasha. Kabili fintu caba icalinga ukumupaapaata no mukoosha pa kuti “umutende wa kwa Lesa” ulinde imitima yesu ne mintontonkanya! (Abena Filipi 4:6-8) E co natupepele ubwafwilisho bwa kwa Yehova ku “kukonkelelo bulungami, bukapepa, icitetekelo, ukutemwa, ukutwalilila, ukufuuka.” (1 Timote 6:11-14) Ku bwafwilisho bwa kwa Shifwe wa mu muulu, amasakamika na matunko tayakafike ku cipimo ca kuti twafilwa ukuyalama. Lelo, ubumi bwesu bukaba no mutelelwe upeelwa na Lesa.

Mwilenga Umupashi Ubulanda

14. Mulandu nshi umupashi wa kwa Lesa wabela maka ya kusangulula?

¹⁴ Ababomfi ba kwa Yehova abakosoka bakonka ukufunda kwa kwa Paulo ukwa kuti: “Mwishimya Mupashi.” (1 Abena Tesalonika 5:19) Apo umupashi wa kwa Lesa waba “Mupashi wa mushilo,” walisanguluka, tawakowela, walishila. (Abena Roma 1:4) Lintu ulebomba muli ifwe, ulya mupashi maka ya mushilo, nelyo aya kusangulula. Utwafwa ukuba ne mikalile yasanguluka iishibikilwa ku kunakila Lesa. (1 Petro 1:2) Umuntu nga ali ne ncitilo shishasanguluka ninshi alesuula ulya mupashi, kabili ico kuti camuletelela. Mu nshila nshi?

15, 16. (a) Kuti twalenga shani ubulanda umupashi wa kwa Lesa? (b) Kuti twataluka shani ku kulenga ubulanda umupashi wa kwa Yehova?

¹⁵ Paulo alembele ukuti: “Mwilenga Umupashi wa mushilo wa kwa Lesa ubulanda, muli uyo mwakakatikilwe ukulola ku bushiku bwa kulubuka.” (Abena Efese 4:30) Amalembo yatila umupashi wa kwa Yehova cikakatikilo, nelyo “iciikatilo [ca fyali no kwisa, NW],” ku Bena Kristu basubwa aba busumino. Kabili ico caba ni bumunshifwa bwa mweo ku muulu. (2 Abena Korinti 1:22; 1 Abena Korinti 15:50-57; Ukusokolola 2:10) Umupashi wa kwa Lesa kuti watungulula abasubwa na banabo abakwata isubilo lya pe sonde mu mikalile ya busumino kabili kuti wabafwa ukutaluka ku milimo ya lubembu.

¹⁶ Umutumwa asokele pa lwa kutemwa ukubeepa, ukwiba, imyendele ya museebanya, na fimbipo. Nga twalekele ukuti tusensenunwe ku fintu fya musango yu, ninshi tatulekonka ukufunda kwa Cebo capuutwamo ica kwa Lesa. (Abena Efese 4:17-29; 5:1-5) Ninshi tulelengako ubulanda umupashi wa kwa Lesa, kabili ico cintu tufwaya ukutalukako ukwabula no kutwishika. E co, nga ca kuti uuli onse pali ifwe atendeka ukusuula ukufunda kwa Cebo ca kwa Yehova, kuti twatendeka ukukwata imibele iingatulenga ukubembuka ku mufulo no kulufya ukusenamina kwa bulesa. (AbaHebere 6:4-6) Nangu cingatila pambi tatulecita lubembu nomba, napamo tulelola muli iyo ine nshila. Nga tatulekonka ubutungulushi bwa mupashi, ninshi tuleulenga ubulanda. Ninshi tulekaanya Yehova no kumulenga ubulanda, uwaba e mwine wa mupashi wa mushilo. Apo twalitemwa Lesa, tatulefwaya ukucite co. Lelo, kuti twapepela ubwafwilisho bwa kwa Yehova pa kuti tatulengele ubulanda umupashi wakwe lelo ukukatamika ishina lyakwe ilya mushilo ukupitila mu kutwalilila ukwangwa umupashi.

Twalilileni Ukwangwa Umupashi

17. Mabuyo nshi yamo twingemika lwa ku mupashi, kabili mulandu nshi ukucite ci kwingabelamo amano?

¹⁷ Inshila ikalamba iya kutwalilila ukwangwa umupashi kuimikila ifyo tulefwaya ukucita lwa ku mupashi no kuficita. Ukulingana ne fyo tukabila ne mibele, ifyo twingemika kuti fyasanshamo ukuwamyako isambililo lyesu, ukulundako inshita tubomfya mu mulimo wa kushimikila, nelyo ukutinamina amashuko ya mulimo, pamo nga bupainiya bwa nshita yonse, umulimo wa pa Bethel, nelyo bumishonari. Ici cikalenga twaobelwa ne fya ku mupashi kabili cikatwafwa ukucincintila ubunake bwa buntunse, ukukanakonkelela ubuyo bwa kukwata icuma no kukanaba no lunkumbwa amalembo yalesha, ifiseekele muli buno bwikashi. Ukwabula no kutwishika iyi e nshila ya mano, pantu Yesu atile: “Mwiilonganikila fyuma pano isonde, apo icipelebesha ca bushiku ne ndalawa filonaula, apo abapupu batulamo no kwiba: lelo ilonganikileni ifyuma mu muulu, umo icipelebesha nangu ni ndalawa tafyonaula, umo abapupu tabatulamo nangu kwiba. Pantu ukuli icipao cobe, e kuli no mutima obe.”—Mateo 6:19-21.

18. Mulandu nshi cacindamina ukuti tutwalilile ukwangwa umupashi muli shino nshiku sha kulekelesha?

¹⁸ Ukwangwo mupashi no kucincintila ulunkumbwa lwa calo ukwabula no kutwishika ni nshila ya mano muli shino “nshiku sha kulekelesha.” (2 Timote 3:1-5) Na kuba, “pano isonde paleya, no lunkumbwa lwa pako; lelo uucito kufwaya kwa kwa Lesa ekalilila umuyayaya.” (1 Yohane 2:15-17) Ku ca kumwenako, nga ca kuti Umwina Kristu wacaice akonkelela ubuyo bwa mulimo wa nshita yonse, kuti bwa mutungulula mu nshita shayafya isha buteku. Nga apatikishiwa ukuti anasheko amafunde ya kwa Lesa, umuntu wa musango yu kuti amona ico alefwaya ukupwishishisha mu mulimo wa kwa Yehova. Uyu muntu wa bumupashi akamona ukuti buwelewele ukuleka ukukonkelela ubuyo bwa ku mupashi pa mulandu wa kukonkelela ifya ku mubili nelyo icimwemwe icili conse icingafuma mu kubembuka. Ibukisheni ukuti Mose uwalemenene ku fya ku mupashi “asalile ukucitwo bubi pamo na bantu ba kwa Lesa ukucilo kukwate nshita ya bwanalale iya lubembu.” (AbaHebere 11:24, 25) Nampo tuli baice nelyo abakalamba, tupingulapo cimo cine nga twatwalilila ukwangwa umupashi ukucila ukwangwa umubili wa lubembu.

19. Busuma nshi tukasanga nga twatwalilila ukwangwa umupashi?

¹⁹ ‘Ukwangwa bumubili bulwani kuli Lesa,’ lelo “ukwangwo Mupashi mweo no mutende.” (Abena Roma 8:6, 7) Nga twatwalilila ukwangwo mupashi, tukaba no mutende ushaiwamina. Imitima yesu ne mintontonkanya ikacingililwa bwino ku kusonga kwa lubembu lwesu. Tukaba abaipangasha bwino ukukaana amatunko ya kucita ifyabipa. Kabili Lesa akatwafwilisha ukucimfya mu bulwi bwatwalilila ubwa mubili no mupashi.

20. Mulandu nshi twingashininkishisha ifyo kuti twacimfya ubulwi bwa mubili no mupashi?

²⁰ Ukupitila mu kutwalilila ukwangwo mupashi, tusungilila bucibusa bwesu ubwacindama na Yehova, uwaba e ntulo ya mweo no mupashi wa mushilo. (Amalumbo 36:9; 51:11) Satana Kaseebanya na babomfi bakwe balecita apo bengapesha ukonaula bucibusa bwesu na Yehova Lesa. Besha ukulama amatontonkanyo yesu, ukwishiba ukuti nga twanaka, ici kuli pele pele cikatulenga ukuba abalwani ba kwa Lesa no kuleta imfwa. Lelo kuti twacimfya ubu bulwi ubwa mubili no mupashi. E fyo cali na kuli Paulo, pantu ilyo alelemba pa bulwi bwakwe, intanshi aipwishe ukuti: “Ni ani akampokolola ku mubili uno uwa mfwa?” Lyene pa kulangilila ifyo kuti apokololwa, atile: “Kube ukutootela kuli Lesa muli Yesu Kristu Shikulwifwe!” (Abena Roma 7:21-25) Na ifwe kuti twatasha Lesa ukupitila muli Kristu pa kupayanya inshila ya kucimfishamo ubunake bwa buntunse no kutwalilila ukwangwa umupashi pa kuba ne subilo lishaiwamina ilya mweo wa muyayaya.—Abena Roma 6:23.

Bushe Muleibukisha?

• Ukwangwo mupashi kwalola mwi?

• Kuti twalenga shani umupashi wa kwa Yehova ukubomba muli ifwe?

• Londololeni umulandu, mu bulwi bwesu ubwa kulwisha ulubembu, cabela icacindama ukusambilila Baibolo, ukumfwila amalango ya kwa Yehova, no kupepa kuli wene.

• Ukwimika amabuyo ya ku mupashi kuti kwatulenga shani ukutwalilila mu nshila ya mweo?

[Icikope pe bula 16]

Isambililo lya Baibolo litwafwa ukukanawa lintu bumupashi bwesu bwasanswa

[Icikope pe bula 17]

Calilinga ukupepela ubwafwilisho bwa kwa Yehova pa kucimfya ulunkumbwa lwa lubembu

[Ifikope pe bula 18]

Amabuyo twingemika lwa ku mupashi kuti yatwafwa ukutwalilila ukwangwa umupashi