Icipandwa 8
‘Ukushomboka ku Fimipashi fya Bubifi’
1. Mulandu nshi imilimo ya fimipashi fya bubifi maka maka itukumine?
ABANTU abengi kuti bamuseka nga mwatila kwaliba imipashi ibifi. Lelo ili te lyashi lya masange. Nangu abantu basumine atemwa bakaane, imipashi ibifi yena e ko yaba, kabili ilesha ukusonga umuntu fye onse. Nangu fye ni bakapepa ba kwa Yehova balikumwako. Na kabushe, e bo itontapo na sana. Umutumwa Paulo atusokako pali ici, atila: “Ukushomboka kwesu te ku buntunse bwa mulopa no mubili, lelo [ku mabuteko, (yashimoneka) kuli bamulopwe, kuli bakateka ba calo aba mfifi ino, NW], ku fimipashi fya bubifi ifya mu lwelele.” (Abena Efese 6:12) Muno nshiku ukusonga ukufuma ku fimipashi fya bubifi kufikile apabi ukucila kale pantu Satana alipooswa ukufumishiwa mu muulu kabili ali ne cipyu, pa kwishibo kuti inshita yakwe inono.—Ukusokolola 12:12.
2. Ni shani twingacimfya mu bulwi bwa kushomboka ne fimipashi fyacila pa bantunse?
2 Bushe kuti twacimfya mu bulwi bwa kushomboka ne fimipashi ifyacila pa bantunse? Kuti twacimfya, kulila fye twashintilila pali Yehova umupwilapo. Tulingile ukukutika kuli wene no kuumfwila Icebo cakwe. Nga twacite co, kuti twaicingilila ku kuiletelela amafya yonaula umubili, imibele isuma, ne nkuntu, ayaponena abatungululwa na Satana.—Yakobo 4:7.
Bakateka ba Calo aba mu Lwelele
3. Ni bani Satana alwisha icabipisha, kabili acita shani ifyo?
3 Yehova alatulondolwela bwino ifili ifintu mu calo ukulingana ne fyo alefimona ukufuma ku cifulo cakwe ica mu myulu. Alengele umutumwa Yohane ukumone cimonwa umo Satana amoneke nge “cing’wena cikalamba icakashika.” Aliiteyenye ukuti, nga cingacitika, onaule Ubufumu bwa kwa Lesa ubutekwa na Mesia ilyo fye bwafyelwe mu muulu mu 1914. Ilyo afililwe ukufishapo ukupanga kwakwe, Satana aletele mulamba wabipisha uwa kulwisha abeminishi ba pe sonde aba bulya Bufumu. (Ukusokolola 12:3, 4, 13, 17) Ni shani Satana aali no kulwa ubu bulwi? Ukupitila mu beminishi bakwe abantunse.
4. Nani upeela amaka ku mabuteko ya bantunse, kabili twaishiba shani ico?
4 Yohane kabili alangilwe iciswango ca mitwe cinelubali [7] ne nsengo ikumi [10], icakwete ulupaka “pa mukowa onse na bantu no lulimi no [luko, NW].” Cilya ciswango ciimininako imitekele yonse iya bupolitiki mu calo conse. Yohane aebelwe ukuti “icing’wena [Satana Kaseebanya] cacipeele [iciswango] amaka ya ciko ne cipuna ca ciko ca bufumu, no lupaka lwa ciko lukalamba.” (Ukusokolola 13:1, 2, 7) Cine cine, Satana e upeela amaka no lupaka ku mabuteko ya bantunse. E co, nge fyo umutumwa Paulo alembele, “bakateka ba calo” aba cine baba “fimipashi fya bubifi ifya mu lwelele,” ifitungulula amabuteko ya bantunse. Bonse abafwaya ukupepa Yehova bakabila ukwishiba bwino umo ici calola.—Luka 4:5, 6.
5. Ni kuli cinshi bakateka ba bupolitiki balelonganikwa?
5 Nangu ca kuti bakateka abengi baitunga ukuba bakapepa, tapaba uluko nangu lumo ulwainashisha ku mitekele ya kwa Yehova nelyo ku ya kwa Yesu Kristu Imfumu yakwe iyasontwa. Bonse bene balwisha mu kuswangana ukuti batwalilile ukuteka kwabo. Pali lelo, nge fyo ifyalembwa mu Ukusokolola filanga, “ifyebo fyapuutwamo ku fibanda,” (NW) filelonganika ishamfumu sha calo ku “kulwa kwa bushiku bukalamba bwa kwa Lesa wa maka yonse” pa Armagedone.—Ukusokolola 16:13, 14, 16; 19:17-19.
6. Mulandu nshi calingila ukutekanya pa kuti tatubelelekwe ukulatungilila buno bwikashi bwa kwa Satana?
6 Cila bushiku, ifilecitika mu mapolitiki, mu bwikashi, mu fya ndalama, na mu fimfulunganya fya mu mapepo ifilekanya indupwa sha buntunse, filekuma nga nshi imikalile ya bantu. Muli ifi fimfulunganya, caliseeka abantu ukutungilila ulubali lumo, e kutila mu nsoselo nelyo mu micitile—kuti bayafwilisha uluko lwabo, umukowa, ululimi, nelyo ibumba limo ilya bantu ilyo babamo. Nangu fye ni lintu abantu bashiitumpile mu fimfulunganya fimo mu kulungatika, ilingi line baisanga baletungilila ulubali lumo no kusuula ulubiye. Lelo te mulandu no muntu nelyo icintu baletungilila, nani untu cine cine batungilila? Baibolo tayapita mu mbali itila: “Pano isonde ponse palaala mu maka ya Mubifi.” (1 Yohane 5:19) Kanshi, ni shani umo engaibaka ku kubelelekwa nge fyabelelekwa abantu bambi? Kupitila fye mu kutungilila Ubufumu bwa kwa Lesa na mu kukanaitumpa mu fimfulunganya fya muli cino calo nangu panono.—Yohane 17:15, 16.
Imicenjelo ya Mubifi
7. Bushe ubucenjeshi bwa kwa Satana bumonekela shani mu fyo abomfya ukupepa kwa bufi?
7 Mu nkulo fye shonse, Satana alibomfya ukupakasa kwa mu fyebo no kwa ku mubili pa kuti afumye abantu ku kupepa kwa cine. Alibomfya ne nshila shimbi isha kubeleleka nga nshi—e kutila isha bucenjeshi ne fya kwelenganya. Mu bucenjeshi bwakwe alilenga imintapendwa ya bantu ukuba mu mfifi ukubomfya ukupepa kwa bufi, no kubalenga ukutontonkanya ukuti balebombela Lesa. Apo tabakwata kwishiba kwalungika pali Lesa kabili tabatemwa icine, kuti bakonkelela fye imipepele ya fya malele iya kuba kwati nabawilwa nelyo kuti batemwako fye ifya maka ifilecitwamo. (2 Abena Tesalonika 2:9, 10) Lelo twasokwa ukuti nangu fye ni pa bantu abo inshita imo bali mu kupepa kwa cine, “bamo bakafutukako . . . pa kwangwe mipashi ya kulufya, ne fisambilisho fya fiwa.” (1 Timote 4:1) Ni shani ico cingacitika?
8. Ni shani Satana engatubeleleka ukuwila mu kupepa kwa bufi nangu ca kutila kale twalepepa Yehova?
8 Mu bucenjeshi, Kaseebanya atusansa mulya twanaka. Bushe tucili tulatiina umuntu? Nga e fyo caba, kuti twanakila ku kusonga kwa balupwa nelyo abena mupalamano ukwa kuitumpa mu fibelesho fyatuntuka ku kupepa kwa bufi. Bushe twaliba ne cilumba? Nga twaliba na co, kuti catulengo kukalifiwa ilyo twafundwa nelyo ilyo bambi bakaana ukusuminisha ifyo tuletontonkanya pali fimo. (Amapinda 15:10; 29:25; 1 Timote 6:3, 4) Kuti twafilwa ukwalula ukutontonkanya kwesu ukuti kulingane ne ca kumwenako ca kwa Kristu, ne co kuti catulengo kufwaya ukwalukila kuli abo ‘abengatupeepula amatwi’ ica kuti twalati kulila fye ndebelenga Baibolo no kukanacita ifibi ninshi calaala capwa. (2 Timote 4:3) Nampo nga cine cine twailunda kwi bumba lya mipepele imbi nelyo nga twatwalilila fye ukuba mu musango umo uwa mipepele, ico te cacindama kuli Satana, kulila fye naishiba ukuti tatupepa Yehova umwabela ico Lesa atweba ukupitila mu Cebo cakwe na mu kuteyanya kwakwe.
9. Ni shani Satana ku bucenjeshi abomfya ukulaalana ku kufishapo amapange yakwe?
9 Na kabili Satana alabeleleka abantu mu bucenjeshi bwakwe ukuti baleikusha insuuna yabo mu nshila shibi. E fyo acita na ku nsuna ya kulaalana. Pa mulandu wa kusuula imibele isuma iya mu Baibolo, abengi mu calo bamona bucisenene ubucitika pa bantu abashaupana ngo kwangala fye ukwasuminishiwa nelyo nge nshila ya kulangilamo ukuti nabakula. Nga ku baupana? Abengi balacito bucende. Kabili na lintu mu cupo cabo mushili uucitile ubucende, abengi balafwaya ukulekana nelyo ukupaatukana pa kuti bengayatendeka ukwikala no muntu umbi. Uyu mucenjelo wa kwa Satana utonta pa kubeleleka abantu ukuti baleipakisha ukwangala pali nomba, ukubasonga ukuti belayangwa ku fikabacitikila ne fikacitikila bambi mu kuya kwa nshita lelo maka maka ukuti belayangwa kuli bucibusa bwabo na Yehova no Mwana wakwe.—1 Abena Korinti 6:9, 10; Abena Galatia 6:7, 8.
10. Finshi Satana abomfya ku kwesha ukunasha ifyo tumona bucisenene no lukaakala?
10 Insuuna na imbi iyo twafyalwa na yo ya kufwayo kwangala. Ukwangala kusuma, kuti kwapembesula umubili, umuntontonkanya, ne nkuntu. Lelo tucita shani nga ca kuti Satana ku bucenjeshi abomfya inshita tuleyangala ku kwesha ukutufumya ku matontonkanyo ya kwa Lesa? Ku ca kumwenako, twalishiba ukuti Yehova alipata bucisenene no lukaakala. Ilyo mu mafilimu, na pa TV, nelyo mu fikuulwa batambisha ifikope, mwasangwa ifi fintu, bushe tusuulako fye no kutwalilila ukutamba ifi fyonse? Natuleibukisha no kuti, Satana takalekepo fye akashininkisha ukuti ifintu fya musango yo fyacililako ukube fye shiku apo inshita ya konaulwa kwakwe ilepalama, pantu “abantu babifi kabili abafutika bakalundulukila ku kubipo kucila, abalufya kabili abalufiwa.” (2 Timote 3:13) E co lyonse tukabila ukuba abalola ku mapange ya kwa Satana.—Ukutendeka 6:13; Amalumbo 11:5; Abena Roma 1:24-32.
11. Ni mu nshila nshi umo nangu fye muntu uwaishiba icine pa lwa kupupe mipashi engaponena muli ici citeyo nga tacenjele?
11 Twalishiba no kuti abapupe mipashi mu musango fye onse—ababuke mbuko, abalowa, nelyo abesha ukulanda na bafwa—ba muselu kuli Yehova. (Amalango 18:10-12) Nga twalaibukisha ico, tatwakatontonkanye pa kufwaya ukwipusha ku bantu bepusha ku cipao ca bafwe, kabili ukwabulo kutwishika tatwakabapokelele mu ng’anda yesu ukuti e mo bakalecitila imilimo yabo iya fibanda. Lelo bushe tukakutika kuli bene nga bamonekela pa televishoni nelyo pali intaneti pa kompyuta? Nangu ca kuti te kuti tusumine ukundapwa ku ng’anga, bushe kuti caba bwino ukukaka akatambo ku kuboko kwa kanya, ukutontonkanya ukuti nalimo kuti kacingililako akanya ku fintu ifibi? Apo twalishibo kuti Baibolo yalibinda ukupandila bambi ubuyeye, bushe kuti twaleka umuntu umo ukutufulunganya amano ku malele?—Abena Galatia 5:19-21.
12. (a) Ni shani inyimbo shibomfiwa ku kutulenga ukutontonkanya pa fintu ifyo twaishiba ukuti fyalibipa? (b) Bushe imifwalile ya muntu, imisakwile, nelyo imilandile kuti fyalanga shani ukuti alakumbwa ababa ne mibele iyo Yehova apata? (c) Cinshi tufwile ukucita pa kuibaka ku kuwila mu fiteyo fya micenjelo ya kwa Satana?
12 Baibolo isoso kuti ubulalelale no kukowela konse (ukubikako fye na mapange yakowela) tafifwile fye no kulumbulwa muli ifwe. (Abena Efese 5:3-5) Lelo nga ca kuti ifyo fintu fyaimbilwa mu nyimbo shalongoloka bwino, isha kuti shatufika pa mutima, nelyo ishiletibuka mu kutwalilila, cinshi twingacita? Bushe tukatendeka ukulakonkelesha mu nyimbo ishilumbilisha ukucita bucisenene ukwabulo kuupana, ukubomfya imiti ikola ku kutuletela umusamwe, nelyo ukucite membu shimbi? Nangu ca kutila kwena twalishiba ukuti tatufwile kupashanya imibele ya bantu abacite fintu fya musango yo, bushe twalemenena ku kufwayo kuba nga bene ukupitila mu kukonkelesha imifwalile yabo, imisakwile yabo, nelyo imilandile yabo? Ala kwena inshila Satana abomfya ku kubeleleka abantu ukuti balecita umwabela amatontonkanyo yakwe ayabi sha bucenjeshi nga nshi! (2 Abena Korinti 4:3, 4) Pa kuti twiikatwa ku micenjelo yakwe, tufwile ukuibaka ku kusensenwinwa pamo ne calo. Tufwile ukulaibukisha ababa “bakateka ba calo aba mfifi ino” no kutukuta mu kushomboka kwa kukananakila ku kusonga kwabo.—1 Petro 5:8.
Abaipangasha ku Kuba Bakacimfya
13. Kuti cacitika shani ukuti, fwe bashapwililika, kuti twacimfya icalo ico Satana ateka?
13 Ilyo Yesu ashilafwa, aebele abatumwa bakwe ati: “Tekeni imitima. Ine nincimfya aba pano isonde.” (Yohane 16:33) Na bo bene baali no kucimfya. Ilyo papitile imyaka nalimo 60, umutumwa Yohane alembele ati: “Kabili uucimfya pano isonde nani, kano uutetekelo kuti Yesu Mwana wa kwa Lesa?” (1 Yohane 5:5) Tulanga uko kutemwa pa kuumfwila ifipoope fya kwa Yesu no kushintilila pa Cebo ca kwa Lesa, nge fyo na Yesu acitile. Cinshi cimbi cikabilwa? Ca kuti tufwile ukwikatana ne cilonganino ico abako Umutwe. Nga twabembuka, tufwile ukulapila mu bufumacumi no kulomba ukulekelelwa ukupitila mwi lambo lya kwa Yesu. Nga twacite fyo, te mulandu no kukanapwililika kwesu no kulufyanya, ne fwe bene kuti twacimfya.—Amalumbo 130:3, 4.
14. Belengeni Abena Efese 6:13-17, kabili bomfyeni ifipusho na malembo ifipekanishiwe muli uno paragrafu ukuti e po mushimpe ukulanshanya pa busuma bufuma muli cimo cimo ica ifi fya bulwi bwa ku mupashi.
14 Pa kuti tutunguluke, tufwile ukufwala “ifya bulwi fya kwa Lesa,” ukwabulo kusuulapo nangu cimo. Shi kupukuleni Baibolo wenu pa Abena Efese 6:13-17, no kubelenga ifyo balondolola ifi ifya bulwi. Lyena, ilyo muleasuka ifipusho fili pe samba, tontonkanyeni ifyo mwingamwenamo mu bucingo ubufuma kuli cimo cimo ica ifi ifya bulwi.
“Abaikake lamba lya cine pa mutima”
Nangu ca kuti twalishibe cine, ni shani isambililo lya lyonse, ukwetetula pa cine ca mu Baibolo, no kusangwa ku kulongana fitucingilila? (1 Abena Korinti 10:12, 13; 2 Abena Korinti 13:5; Abena Filipi 4:8, 9)
“Ubulungami nge ca kucinge cifuba”
Nani wabikako ifi fipimo fya bulungami? (Ukusokolola 15:3)
Langilileni ifyo ukufilwa ukukonka inshila shalungama isha kwa Yehova kwingonaula bumupashi bwa umo. (Amalango 7:3, 4; 1 Samwele 15:22, 23)
“Abafwala ku makasa ukupekaniwa kwa mbila nsuma iya mutende”
Bushe ukubomfya amakasa yesu lyonse ukuya mu kwebako abantu pa fintu Lesa atupekanishisha ku kusanga umutende kutucingilila shani? (Amalumbo 73:2, 3; Abena Roma 10:15; 1 Timote 5:13)
“Inkwela [ikalamba iya] citetekelo”
Nga ca kuti twalikwata icitetekelo calimbwa bwino, tukacita shani ilyo kwaimako ifya kwesha fya kutulenga ukulatwishika nelyo ukuba no mwenso? (2 Ishamfumu 6:15-17; 2 Timote 1:12)
“Ica kubako mutwe ce pusukilo”
Bushe isubilo lye pusukilo lyafwa shani umuntu ukuibaka ku citeyo ca kucishamo ukutemwe fikwatwa? (1 Timote 6:7-10, 19)
“Ulupanga lwa mupashi”
Ni pali cinshi lyonse tufwile ukushintilila ilyo tulelwisha ifisansa bumupashi bwesu nelyo ubwa bambi? (Amalumbo 119:98; Amapinda 3:5, 6; Mateo 4:3, 4)
Cinshi cimbi icacindama pa kucimfya mu bulwi bwa ku mupashi? Miku inga tufwile ukupepela ico cintu? Ni bani tufwile ukupepelako ukuti bakwate co cintu? (Abena Efese 6:18, 19)
15. Ni shani twingalwisha mu bulwi bwa ku mupashi?
15 Ifwe nge fita fya kwa Kristu, twaba mu mulalo ukalamba uwaba mu bulwi bwa ku mupashi. Nga twaba abalola kabili twabomfya bwino fyonse ifya bulwi ifyafuma kuli Lesa, tatwakacimfiwe muli ubu bulwi. Lelo, tukalakosha no kwafwa ababomfi banensu aba kwa Lesa. Tukaipekanya kabili tukafwaisha ukulwisha, no kusabankanya imbila nsuma ya Bufumu bwa kwa Lesa ubutekwa na Mesia, ubuteko bwa mu muulu ubo Satana alwisha icabipisha.
Ukulanshanya kwa Kupitulukamo
• Mulandu nshi bakapepa ba kwa Yehova bashiitumpila mu fikansa fya calo nangu panono?
• Micenjelo nshi imo Satana abomfya ku konaula bumupashi bwa Bena Kristu?
• Bushe ifya bulwi fya ku mupashi ifyo Lesa atupeela fitucingilila shani mu bulwi bwesu ubwa ku mupashi?
[Ifikope pe bula 76]
Inko shilelonganikwa ku Armagedone