Ifikolwe Fyesu Fikaba Ifya Mweo na Kabili
BUSHE Icebo ca kwa Lesa, Baibolo, cilasambilisha ukuti uuli onse alatanukila ku bumi bwatwalilila mu bwikashi bwa mipashi pa numa fye ya mfwa? Iyo, tacisambilishe ifyo. Baibolo ilalondolola isubilo lyabembela ilya bumi pa numa ya mfwa, lelo te mu nshila intu abengi batontonkanishishamo ukuti e fyo ilondolwelamo.
Languluka cintu Baibolo isosa pa lwa cikolwe cesu ica ntanshi, Adamu. Yehova amubumbile ukufuma “ku lukungu lwa mushili.” (Ukutendeka 2:7) Adamu alikwete ishuko lya mu nshita ilya kwikalako umumi kuli pe na pe mu nsansa pe sonde. (Ukutendeka 2:16, 17) Nangu cibe fyo, alipondokele kabumba wakwe uwakwato kutemwa, kabili icafuminemo cali ni mfwa.
Ni kwi Adamu aile pa numa ya mfwa? Lesa asosele kuli wene ati: “[Ukabwelela] ku mushili umo wabuulilwe; pantu uli lukungu, kabili ku lukungu e ko ukabwelela.”—Ukutendeka 3:19.
Ni kwi kwali Adamu ilyo Yehova talamubumba ukufuma ku mushili? Tapali uko aali. Taaliko. E co lintu Yehova asosele ukuti Adamu aali no ‘kubwelela ku mushili,’ afwile fye apilibwile ukuti Adamu na kabili aali no kuba uwabulwo bumi, ukupala fye ulukungu. Adamu ‘taabwike’ ku kuyaba solwesolwe mu calo ca mipashi ya fikolwe. Taile atemwa ku bumi bwa cimwemwe mu muulu nelyo ku kucululuka kwa ciyayaya mu cifulo ca kulungulukamo. Ukwaluka fye kwacitike kwali kwa kufuma ku bumi ukuya ku kubulwo bumi, ukufuma ku mibele ya kubako ukuya ku mibele ya kukanabako.
Ni shani pa lwa mutundu wa buntunse uwashala? Bushe intuntuko sha kwa Adamu na sho shilaleka ukubako pa mfwa? Baibolo yaasuko kuti: “Fyonse fibili [abantunse ne nama] fileya ukuntu kumo; fyonse fibili fyafumine ku lukungu, na fyonse fibili fibwelela ku lukungu.”—Lukala Milandu 3:19, 20.
Imibele ya Bafwa
Ee, abafwa tabakwata ubumi, te kuti bomfwe, ukumona, ukulanda, nelyo ukutontonkanya. Ku ca kumwenako, Baibolo isoso kuti: “Aba mweo bantu abaishibo kuti bakafwa; lelo abafwa bantu abashaishiba kantu nangu kamo . . . Ukutemwa kwabo no kupata kwabo no kufinuka kwabo kwaliloba kale.” Baibolo na kabili ilondolola ukuti: “Takuli ica kucita nangu ca kwelenganya nangu kwishiba nangu mano ku Mbo uko uleya.”—Lukala Milandu 9:5, 6, 10.
Ukulingana ne Cebo ca kwa Lesa, kanshi, ilintu abantu bali aba mweo, baleshiba ukuti kwaliba imfwa. Lintu bafwa, nangu cibe fyo, tabeshiba nangu cimo. Tababa lwa mupepi ne citumbi cabo cine, ukulamona ico balecita ku citumbi. Mu mibele ya kukanabako tamwaba ubuseko nelyo ukukalipwa, ukusekelela nelyo ubulanda. Abafwa tabaishiba ukuti inshita naipwa. Imibele yabo iya kukanaishiba nangu kamo yalicila ilya iya tulo utwingi utuli tonse.
Yobo, umubomfi wa kwa Lesa uwa mu nshita sha ku kale, alishibe ukuti abantu tabatwalilile ukuba aba mweo pa numa ya mfwa. Na kabili alyumfwikishe ukuti ukwabula ukunyantukilamo kwa kwa Lesa, te kuti kubeko isubilo lya kubwelela ku bumi na kabili. Yobo atile: “Umuntu afwa, e lyo aya; kabili umuntunse aleko mweo, nga ali kwi? Asendama, no kwima iyo.” (Yobo 14:10, 12) Mu cine cine Yobo taenekele ukuti nga afwa ali no kuilunda ku fikolwe fyakwe mu calo ca mipashi.
Isubilo lya Kubuuka
Apantu aba mweo balaleka ukubako lintu bafwa, icipusho cakakala cintu Yobo aimishe lintu atwalilile no kwipusha ukuti: “Umuntu uwafwa, . . . engaba no mweo kabili?” Yobo umwine ayaswike ukuti: “Inshiku shonse isha kulwa kwandi [inshita ya kuba mu nshishi] kuti nalinda kukasuke akwiso kupepemuka kwandi; nga mwaita [mwe Yehova], na ine nayasuka, nga mwafuluke cacitwa ku minwe yenu.”—Yobo 14:14, 15.
Mu mashiwi yambi, nangu cingati Yobo aali no kupita mu mibele ya kukanabako, Lesa taali na kumulabako. Yobo alikwete icitetekelo ukuti inshita yali no kwisa lintu Yehova Lesa aali no ‘kumwita’ ku bumi na kabili ukupitila mu kubuuka.
Yesu Kristu, Umwana wa kwa Lesa, alangishe ukuti isubilo lya kwa Yobo mu kubuuka lyali lya cine cine. Yesu ashinine ukuti abafwa kuti babuushiwa. Shani? Ukupitila mu kubuushapo bamo! Taliko ku kubuusha Yobo, lelo ilintu ali pano isonde Yesu alibuushishe umwana mwaume wa kwa mukamfwilwa ukufuma ku mushi wa Naini. Yesu na kabili abuushishe umwana mwanakashi wa myaka ya bukulu 12 uwa mwaume we shina lya Yairo. Kabili abuushishe cibusa wakwe Lasaro, uwafwile pa nshiku shine.—Luka 7:11-15; 8:41, 42, 49-56; Yohane 11:38-44.
Ukulunda pa kucite fi fipesha amano, Yesu alandile ulwa kubuuka kwakulisha ukwali no kucitika ku ntanshi. Atile: “Inshita ileisa, iyo bonse aba mu nshishi bakomfwamo ishiwi lyakwe, no kufumamo.” (Yohane 5:28, 29) Pa numa, umutumwa Paulo, uo Yehova abomfeshe ku kubuusha umulumendo, na o wine alisumine mu kubuuka kwali no kucitika ku nshita ya ku ntanshi. Asosele ukuti: “[Ninkwate] citetekelo kuli Lesa . . . ica kuti kukabo kwima ku bafwa kwa balungama na ’bashalungama.”—Imilimo 20:7-12; 24:15.
Aya Malembo yonse pa lwa kubuuka ukukacitika ku ntanshi tayalosha ku bumi bwatwalilila mu bwikashi bwa mipashi. Yasonta ku nshita lintu amamilioni ya bafwa yakabwela ku bumi mu mibili ya buntunse pano pene pe sonde. Aba abakabuushiwa tabakabe bantu abashingebukisha icili conse mu bumi bwabo ubwapita pe sonde. Tabakafyalwe cipya cipya ngo tunya. Mu cifulo ca ico, bakaba bantu bamo bene nga fintu baali lintu bafwile, ukwibukisha bwino fyonse no kukwata ubuntu bumo bwine. Bakaishiba abene no kwishibikwa kuli bambi. Fintu cikaba buseko ilyo aba bantu bailunda cipya cipya ku fibusa fyabo ne ndupwa! Kabili mwandi fintu cikaba ca kucincimusha ukukumanya ifikolwe fyesu!
Ukubuukila ku Bumi mu Muulu
Bushe Yesu tasosele ukuti bamo bakaya ku muulu? Ee, e fyo asosele. Pa cungulo bushiku ilyo talaipaiwa, atile: ‘Mu ŋanda ya kwa Tata mwaba apa kwikala apengi. . . . Ndeya ku kumupekanisho bwikalo. Kabili nga naya, no kumupekanisho bwikalo, nkesa kabili, no kumupokelela kuli ne mwine; ukuti uko ndi e ko na imwe mukabe.’ (Yohane 14:2, 3) Yesu alelanda ku batumwa bakwe aba busumino, lelo amashiwi yakwe tayapilibula ukuti abantu basuma bonse balaya ku muulu.
Yesu alangile ukuti abo abakabuukila ku muulu bafwile ukukumanisha ififwaikwa ukucila ukwikala fye ubumi busuma. Icifwaikwa cimo caba kwishiba Yehova mu kulungikwa ne mifwaile yakwe. (Yohane 17:3) Ififwaikwa fimbi fyaba kubelesha icitetekelo mwi lambo lya cilubula ilya kwa Yesu Kristu no kumfwila Lesa. (Yohane 3:16; 1 Yohane 5:3) Nalyo line icifwaikwa na cimbi caba ‘kufyalwa libili’ nga Abena Kristu babatishiwa abafyalwa ku mupashi wa mushilo uwa kwa Lesa. (Yohane 1:12, 13; 3:3-6) Icifwaikwa calundwapo ica bumi bwa ku muulu caba kushipikisha nga fintu Yesu ashipikishe, ukushinina ukuba aba busumino kuli Lesa ukufika fye na ku mfwa.—Luka 22:29; Ukusokolola 2:10.
Cili bwino ukuti kubeko ififwaikwa fyakosa ifya musango yo. Abo ababuukila ku muulu balikwata umulimo wacindama uwa kucita. Yehova alishibe ukuti amakamfulumende ya buntunse te kuti yatungulule imilandu ya pano isonde mu kutunguluka. E co atantike ukuti kubeko kamfulumende wa ku muulu, nelyo Ubufumu, ubo buli no kuteka umutundu wa buntunse. (Mateo 6:9, 10) Yesu ali no kube Mfumu ya bulya Bufumu. (Daniele 7:13, 14) Abantu bamo abasalwa ukufuma pe sonde no kubuukila ku muulu bakateka pamo na wene. Baibolo yasobele ukuti aba abakabuushiwa bakabe “shamfumu kabili bashimapepo, kabili bakaba no bufumu pe sonde.”—Ukusokolola 5:10.
Bushe ni mpendwa ikalamba iya bantu abakakumanisha ififwaikwa fya kubuukila ku muulu? Iyo. Ubwingi bwa abo abalaala utwa mfwa tabafikapo kabili tabaifwaile fye nakalya. Ubwingi bwabo bakwete ishuko lya mu nshita ilinono nelyo tabakwete ilili lyonse ilya kusambilila icine pa lwa kwa Yehova ne mifwaile yakwe. Baikele ukufikila bafwa ukwabula ukwishibapo icili conse pa lwa kwa Yesu Kristu nelyo Ubufumu bwa kwa Lesa.
Yesu aitile abo abaali no kuya ku muulu ngo “mukuni unono.” (Luka 12:32) Pa numa caishilesokoloka ukuti impendwa ya abo “abalubwilwe pe sonde” ku kuteka na Kristu mu muulu ikaba 144,000. (Ukusokolola 14:1-3; 20:6) Ilintu 144,000 ni mpendwa ikalamba iyalinga ukwisusha “apa kwikala apengi” Yesu aleloshako, yaba ni mpendwa inono lintu twailinganya ku mabilioni ya bantu abatuntuka muli Adamu.—Yohane 14:2.
Ifya Kucitika pa Ntanshi ya Kubuuka kwa pe Sonde
Natupituluke mu fyo twalandapo ukufika pano. Ukulingana na Baibolo, abafwa tababa abomi mu mfwa ukufikila babuushiwa na Yehova Lesa. Bamo balabuushiwilwa ku bumi bwa ku muulu, uko bakateka na Yesu Kristu muli kamfulumende wa Bufumu. Abantu abengi bakabuushiwilwa pe sonde, ku kuba abatekwa ba bulya Bufumu.
Yehova akafikilisha imifwaile yakwe kwi sonde lubali ukupitila mu kubuuka kwa pe sonde. Yehova alibumbile “ku kwikalwamo.” (Esaya 45:18) Lyali no kuba umushi ubelelela uwa mutundu wa buntunse. E co, kemba wa malumbo aimbile ukuti: “Imyulu myulu ya kwa Yehova; ne calo apeela ku bana ba bantu.”—Ilumbo 115:16.
Ilyo ukubuukila ku bumi bwa pe sonde takulatendeka, ukwaluka kukalamba kufwile ukucitika. Napamo kuti wasumina ukuti tacali mifwaile ya kwa Lesa kwi sonde ukwisulamo inkondo, ukukowesha, imisoka, no lukaakala. Aya amafya yacitwa na bantu abashakwata umucinshi kuli Lesa na mafunde yakwe ayalungama. E ico, Ubufumu bwa kwa Lesa ‘bukonaula abaleonaule calo’—incitilo ikalamba mu kufikilisha ukufwaya kwakwe pe sonde. (Ukusokolola 11:18) Ubufumu bukonaula ababifi bonse, ukushamo fye abalungama ku kwikala mwi sonde kuli pe na pe.—Ilumbo 37:9, 29.
Paradise pe Sonde
Abo abakabuukila pe sonde lyasangululwa bakaba bantu bafuuka, abaangwa ku kucite calungama. (Linganyako Mateo 5:5.) Pe samba lya bwangalishi bwa kutemwa ubwa Bufumu bwa kwa Lesa, bakekalo bumi bwa nsansa mu mutelelwe. Baibolo ipeelo ku kumwena libela kwawamisha ukwa mibele iyo lyene ikandatila: “[Lesa] akafuute filamba fyonse ku menso yabo, ne mfwa tayakabeko kabili iyo; takwakabe kabili ukuloosha nangu kukuuta nangu kucululuka; pa kuti ifya ntanshi nafiya.”—Ukusokolola 21:4.
Ee, isonde likaalulwa ku kuba paradise. (Luka 23:43) Shi tontonkanya cintu ico cikapilibula! Takwakabeko ifipatala na mayanda ya kutenseshamo abalwele. Mu Paradise, abo nomba abatebelelwa ne fya kufumamo fya bukote bakaba abakosa kabili abatuntulu na kabili. (Yobo 33:25; Esaya 35:5, 6) Takwakabeko amayanda ya fililo na kabili, inshishi, na mabwe ya pa nshishi. Ukupitila mu Bufumu bwakwe, Yehova “akamine mfwa ukumina kwa pe.” (Esaya 25:8) Amapaalo ya musango yo mu kushininkisha kuti yapilibula ukuti ifwe ne fikolwe fyesu tukakwata ubumi bupya.
[Icikope pe bula 7]
Abakabuushiwa pe sonde bakaba abatekwa ba Bufumu