Ukufuma Ku Seder Ukuya Kwi Pusukilo

“Ndebuulo lukombo lwe pusukilo, no kulilila kwi shina lya kwa Yehova.”—ILUMBO 116:13.

 1. Lwimbo nshi ulwatemwikwa inshita yonse ulo pambi ulwingambukila inshita yobe iya ku ntanshi?

NI SHANI fintu wingaipakisha ulwimbo ululebomba no kukwata kobe inshita yalepa iya ku ntanshi, iya nsansa? Mu cituntulu, ulwimbo lwa musango yo lwaba ulwatemwikwa inshita yonse. Nalyo line, waliba mu cifulo cacilapo kuwama ukucila pa bengi ukumfwikisha no kuipakisha ulu lwimbo lwabamo ubupilibulo. AbaYuda balwita Hallel (Ukutasha). Ulwabamo Amalumbo 113 ukufika ku 118, lutucincisha ku kwimba “Aleluya,” nelyo “Ukutasha Jah.”

 2. Ni shani fintu ulu lwimbo lubomfiwa, kabili ni shani fintu lwaampana ku Seder?

² AbaYuda balemba Hallel mu kusefya kwabo ukwa Kucilila, ukwimbo uko mu kushininkisha kubwelela ku numa lintu Lesa akwete itempele uko inama shalepeelwa amalambo. Ilelo, lwimbwa mu mayanda ya ciYuda mu kati ka kusefya kwabo ukwa Kucilila ne ca kulya iciitwa Seder. Lelo abanono abemba lwene mu Seder kwabo balakwata ubucindami bwa cine cine ubwe Ilumbo 116:13 ilitila: “Ndebuulo lukombo lwe pusukilo, no kulilila kwi shina lya kwa Yehova.” Mulandu nshi, nangu ni fyo, ipusukilo lyalundanishiwa no Kucilila, kabili bushe kuti cabo kuti ipusukilo lyobe lyalibimbwamo?

Ukucilila—Umutebeto we Pusukilo

 3. Ni ntulo nshi iya Seder?

³ Ibukisha ukuti abena Israele bali abasha mu Egupti pe samba lya kwa Farao wa lumanimani. Mu kupelako, Yehova aimishe Mose ku kutungulula abantu Bakwe ku kulubulwa. Pa numa Lesa aletele ifinkunka pabula pali Egupti, Mose abilishe icalenga ikumi. Yehova aali no kupama amabeli ya ŋanda yonse iya mwina Egupti. (Ukufuma 11:1-10) Abena Israele bali no kubakwa, nangu ni fyo. Shani? Bali no kwipaya impaanga, ukubika umulopa pa nceshi sha pa mwinshi na pa filu, no kwikala mu kati ukulya umwana wa mpaanga, umukate ushatutumuka, ne misalu iyalula. Mu kati ka uko iyo Seder, Lesa aali “no kucilila” ukwabulo ukwipaya amabeli yabo.—Ukufuma 12:1-13.

4, 5. Ni shani fintu Ukucilila kwatungulwile kwi pusukilo ku bengi? (Ilumbo 106:7-10)

⁴ Mu kwankula kuli ici cinkunka calenga ikumi, Farao aebele Mose ukuti: “Imeni, fumeni mu kati ka bantu bandi, imwe na bana ba kwa Israele; kabiyeni, kabombeleni Yehova.” (Ukufuma 12:29-32) Pa numa abaHebere ne “cintobentobe cikalamba” ica bakulangulukilako baliile, Farao alyalwile umuntontonkanya wakwe no kubakonka. Lesa lyene mu cisungusho aafwile abantu bakwe ukupusuka ukupula muli Bemba Wakashika, uko Farao no mulalo wakwe uwalebasupila bafwilile.—Ukufuma 12:38; 14:5-28; Ilumbo 78:51-53; 136:13-15.

⁵ Mose aebele Israele pali Bemba Wakashika ukuti: “Mwitiina, iminineni ndi, no kumono kupususha kwa kwa Yehova, uko alecita kuli imwe lelo.” Pa numa baimbile ulwimbo ukuti: “Ukukosa kwandi kabili ukulumba kwandi ni Yehova, kabili aisabe pusukilo lyandi; uyu ni Lesa wandi, ndemutootela.” (Ukufuma 14:13; 15:2) Ee, ukulubulwa kwa kwa Israele, ponse pabili ukufuma ku cinkunka calenga ikumi no kufuma kuli Bemba Wakashika, cali lipusukilo. Kuti kemba wa malumbo alondolola bwino Yehova pamo nga Lesa “acito kupusushapususha mu kati ka calo.”—Ilumbo 68:6, 20; 74:12-14; 78:12, 13, 22.

6, 7. Mulandu nshi Ukucilila kwaimikilwe, lelo mulandu nshi nomba kusungilwa mu kuba no kupusana ukufuma ku Kucilila kwa kubalilapo?

⁶ AbaHebere bali no kusunga Ukucilila nge cibukisho ce pusukilo. Lesa asosele ukuti: “Buno bushiku bukaleba kuli imwe ica kwibukisha, kabili mukalebubaka ubwa lwendo lwe lambo kuli Yehova; ku nkulo shenu.” (Ukufuma 12:14) Pa ca kulya ca Kucilila cimo cimo, nelyo Seder, wishi aali no kucinkulako ulupwa lwakwe ulwa lilye pusukilo. Yehova atungulwile ukuti: “Ilyo abana benu bakatila kuli imwe, Kwa nshi uku kubomba kuli imwe? e lyo mukatile, Lilambo lya kucilila kuli Yehova uwaciliile amayanda ya bana ba kwa Israele mu Egupti, aumine abena Egupti, no kupokolola amayanda yesu.”—Ukufuma 12:25-27.

⁷ Ukuti abaYuda ukufika kuli buno bushiku balasefya Ukucilila kwa Seder kukosha ukulungika kwa lyashi lya kale ilya ico calembwa. Fimo ifya fibelesho fyabo, nangu ni fyo, filapusana ukufuma ku fyo Lesa atungulwile. The Origins of the Seder cisosa ukuti: “Baibolo isanshamo ukulanshanya kukalamba ukwa Kucilila no mutebeto wa Mukate Ushatutumuka; nangu cibe fyo, ubu bulondoloshi tabulingana no kubaka kwa pa numa ukwa kutusha. Ukucilisha, ukusefya kwa mu baibolo kutonta pe lambo lya kucilila, uko mu fitabo fya pa numa ya baibolo takwikatilila na kabili ku cifulo ca pa kati.” Umulandu ukalamba wa kuti abaYuda tabakwata itempele lya kupeelelapo amalambo ya nama.

 8. Mulandu nshi uwaibela uyo twakwata uwa kulangulukila Ukucilila?

⁸ Abena Kristu kuti basambilila mu kuba no kunonkelamo mu mitebeto yonse iyo Lesa apeele ku bena Israele ba pa kale,a lelo pali nomba imbali shimo shimo isha Kucilila shawaminwa ukusakamana kwesu ukwaibela. Yesu, umuYuda, alibakile Ukucilila. Pa kashita ka kulekeleshako acitile ifyo, alondolwele ukusefya kweka fye ukwa bulesa ku Bena Kristu—ica Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu, icibukisho ca mfwa ya kwa Yesu. E co uku ukusefya kwa Bwina Kristu kwalundanishiwa ku Kucilila.

Icacila pa Mwana wa Mpaanga uwa Kucilila

9, 10. Ni shani fintu umwana wa mpaanga wa Kucilila, abelele ilambo ilyaibela, nelyo ilyapusanako?

⁹ AbaHebere 10:1 batweba ukuti ‘Amalango yali cinshingwa ca fintu fisuma ifyali no kwisa.’ Cyclopœdia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature, kuli M’Clintock na Strong, cisosa ukuti: “Takwali cinshingwa cimbi ica fintu fisuma ifyali no kwisa ifyali mu malango icingacila pa mutebeto wa Kucilila.” Ukucilisha umwana wa mpaanga uwa Kucilila uwakwete ubupilibulo ubo ubwatanunwike ukucila pa kusefya kwa kwibukisha ifyo Lesa apuswishe amabeli kabili lyene abaHebere bonse ukufuma mu Egupti.

¹⁰ Ulya mwana wa mpaanga aali uwaibela mu mbali ishingi. Ku ca kumwenako, amalambo ayengi aya nama aya Malango ya kwa Mose yalepeelwa no muntu umo umo mu kulundana ne membu sha pa lwakwe nelyo umulandu, kabili imbali sha nama shaleocewa pa cipailo. (Ubwina Lebi 4:22-35) Iminofu ya nama imo ukufuma ku kuninike cushi ca mutende yalepeelwa kuli shimapepo walesefya nelyo kuli bashimapepo bambi. (Ubwina Lebi 7:11-38) Nangu cibe fyo, umwana wa mpaanga wa kusefya, nelyo uwa Ukucilila, talebomfiwa pa cipailo, kabili alepeelwa ne bumba lya bantu, ilingi line ulupwa, abali e bamo bali no kulya wene.—Ukufuma 12:4, 8-11.

11. Cinshi cali imimwene ya kwa Yehova iya mwana wa mpaanga wa Kucilila, kabili ni kuli cinshi asontele? (Impendwa 9:13)

¹¹ Yehova alikatamike umwana wa mpaanga wa Kucilila apakalamba nga nshi ica kuti aitile “lambo lyandi.” (Ukufuma 23:18; 34:25) Abasambilila basosa ukuti “ilambo lya kucilila lyali lilambo lya kwa Yehova ilyapulishamo.” Uyu mwana wa mpaanga mu kukanakaanako asontele ku, nelyo acitile icikope, ilambo lya kwa Yesu. Twalishiba ici pa mulandu wa kuti umutumwa Paulo aitile Yesu “ica kucilila cesu [uyo] aliipaiwa.” (1 Abena Korinti 5:7) Yesu aishibishiwe nga “Umwana wa mpaanga wa kwa Lesa” kabili “Umwana wa mpaanga uwaipaiwe.”—Yohane 1:29; Ukusokolola 5:12; Imilimo 8:32.

Umulopa Upususha Ubumi

12. Lubali nshi umulopa wa mwana wa mpaanga wabombele mu Kucilila kwa kubalilapo?

¹² Ku numa mu Egupti umulopa wa mwana wa mpaanga wali cintu cacindamisha kwi pusukilo. Lintu Yehova aipeye amabeli, Alicilile amayanda apo apali umulopa pa nceshi sha pa mwinshi. Mu kulundapo, pa mulandu wa kuti abaHebere tabaleloosha imfwa sha mabeli yabo, bali mu cifulo ca kwenda ukupula muli Bemba Wakashika ukuya ku buntungwa.

13, 14. Ni shani fintu umulopa wa kwa Yesu waba wa kupususha ubumi kabili uwakabilwa kwi pusukilo? (Abena Efese 1:13)

¹³ Umulopa na o walibimbwamo mwi pusukilo ilelo—umulopa wasumiwe uwa kwa Yesu. Lintu “cali mupepi ica kucilila, umutebeto wa baYuda” mu 32 C.E., Yesu aebele ibumba likalamba ukuti: “Uulyo mubili wandi no kunwo mulopa wandi, aba no mweo wa muyayaya; na ine nkamwimya mu bushiku bwa kupelelekesha. Pantu umubili wandi ca kulya cine cine, no mulopa wandi ca kunwa cine cine.” (Yohane 6:4, 54, 55) Bonse bakakutika bakwe abaYuda bali no kukwata mu muntontonkanya Ukucilila kwalepalamina no kuti umulopa wa mwana wa mpaanga walibomfiwe mu Egupti.

¹⁴ Yesu lilya talelanshanya ifimpashanya fyabomfiwe mu ca Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu. Kulya kusefya kupya ukwa Bwina Kristu takwaimikwe ukufikila umwaka umo pa numa, e co nangu fye batumwa abaumfwile Yesu mu 32 C.E. tabaishibe icili conse pali cene. Nalyo line, Yesu alelanga ukuti umulopa wakwe wali uwakatama kwi pusukilo lya muyayaya. Paulo alondolwele ukuti: “Muli uyo twabela no kulubuka mu mulopa wakwe, ukulekelelwa kwa mampuulu yesu, umwabelo bucindami bwa kusenamina kwakwe.” (Abena Efese 1:7) Kupitila fye mu kulekelelwa pa cishinte ca mulopa wa kwa Yesu e lintu twingekala kuli pe na pe.

Lipusukilo Nshi kabili Kwi?

15. Ku baHebere abali mu Egupti, lipusukilo nshi na mashuko yacitikeko, kabili cinshi cishacitikeko? (1 Abena Korinti 10:1-5)

¹⁵ Ipusukilo lyapelela e lyabimbilwemo muli Egupti wa pa kale. Takwali nangu umo uwashile Egupti uwaenekelwe ukupeelwa ubumi bwabulo ukupwa pa numa ya Ukufuma. Ca cine, Lesa asontele abena Lebi ukuba bashimapepo ba luko, kabili bamo aba mu mukowa wa kwa Yuda babele imfumu sha pa nshite iipi, lelo bonse aba bali no kufwa. (Imilimo 2:29; AbaHebere 7:11, 23, 27) Ilintu “icintobentobe cikalamba” na bo abashile Egupti tabakwete ayo mashuko, capamo, na baHebere, bali no kusubila ukufika mu Calo ca Bulayo no kuipakisha ubumi bwa lyonse ukulapepa Lesa. Nalyo line, ababomfi ba kwa Yehova aba pa ntanshi ya Bwina Kristu balikwete icishinte ca kusubila ico, mu nshita, bali no kuipakisha ubumi bwabulo kupwa pe sonde, uko Lesa afwaile umutundu wa muntu ukwikala. Ici kuti caba mu kumfwana ne cilayo ca kwa Yesu icaba pali Yohane 6:54.

16. Ni ku musango nshi uwe pusukilo ababomfi ba kwa Lesa aba pa kale bengasubila?

¹⁶ Lesa abomfeshe bamo aba babomfi bakwe aba pa kale ku kulemba ifyebo fyapuutwamo pa lwa kukwata kwe sonde ukubumbwa ku kwikalwamo na pa lwa balungama ukwikala muli lyene ku ciyayaya. (Ilumbo 37:9-11; Amapinda 2:21, 22; Esaya 45:18) Lelo, ni shani fintu bakapepa ba cine benganonka ipusukilo lya musango yo nga ca kuti balifwile? Ku kubwesha kwa kwa Lesa bene ku bumi pe sonde. Yobo, ku ca kumwenako, alumbulwile isubilo ukuti akebukishiwa no kwitwa na kabili ku bumi. (Yobo 14:13-15; Daniele 12:13) Mu kumfwika, umusango umo uwe pusukilo kuya ku bumi bwa muyayaya pe sonde.—Mateo 11:11.

17. Baibolo ilanga ukuti bambi kuti pambi banonka ipusukilo nshi limbi?

¹⁷ Baibolo na kabili ilanda ulwe pusukilo ukuya ku bumi mu mulu, uko Yesu Kristu aile pa numa ya kubuushiwa kwakwe. “Uuli ku kwa kulyo kwa kwa Lesa; na o pa kuya mu mulu, bamalaika, na ba lupaka, na ba maka balengelwe ukulamba kuli wene.” (1 Petro 3:18, 22; Abena Efese 1:20-22; AbaHebere 9:24) Lelo Yesu tali na kuba e muntu eka uuli no kusendwa ku mulu. Lesa alipampamina ukuti na kabili akasenda ukufuma pe sonde impendwa inono mu kwampanako iya bambi. Yesu aebele abatumwa ukuti: “Mu ŋanda ya kwa Tata mwaba apa kwikala apengi. . . . ndeya ku kumupekanisho bwikalo? Kabili nga naya, no kumupekanisho bwikalo, nkesa kabili, no kumupokelela kuli ne mwine; ukuti uko ndi e ko na imwe mukabe.”—Yohane 14:2, 3.

18. Nomba mulandu nshi twakwata uwa kutontela pe pusukilo lya bumi bwa ku mulu?

¹⁸ Ipusukilo lya kuya ku bumi mu mulu mu kulundana na Yesu mu cine cine lyalicilapo nga nshi ukucila ipusukilo lyapelela ilyabimbilwemo no Kucilila kwa kubalilapo. (2 Timote 2:10) Cali ni pa cungulo ca Seder ukwa kulekeleshako, nelyo ica kulya ca Kucilila, e lintu Yesu aimike ukusefya kupya ku bakonshi bakwe, ukwatontele pe pusukilo lya kuya ku bumi bwa mu mulu. Aebele abatumwa ukuti: “Citeni ici ku kunjibukisha.” (Luka 22:19) Ilintu tushilalanguluka ifyo Abena Kristu balingile ukusunga uku kusefya, lekeni tulanguluke umulandu wa nshita tulingile ukucite fyo.

“Inshita Yasontwa”

19. Mulandu nshi cabelamo amano ukulundanya Ukucilila ne ca Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu?

¹⁹ Yesu alinasosa ukuti: “Ukufuluka nafuluke cibi ukulya na imwe ica kucilila ici, apo nshilacula.” (Luka 22:15) Muli fyo aimike ica Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu, ico abakonshi bakwe bali no kusunga nge cibukisho ca mfwa yakwe. (Luka 22:19, 20) Ukucilila kwalicitilwe limo cila mwaka. E ico, calibe ica kupelulula ukuti ica Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu cibukishiwe cila mwaka. Lilali? Mu kubamo amano, muli shinde pa nshita ya Kucilila. Ico kuti capilibula lintu Nisani 14 (kalenda wa ciYuda) yafikile, ukucila lyonse ukusefya ukwikatilila kuli Cisano pantu ico cali e bushiku bwa mpela ya mulungu apo Yesu afwile.

20. Mulandu nshi Inte sha kwa Yehova babela abasekelela muli Nisani 14?

²⁰ E co Nisani 14 ilingile ukuba e bushiku Paulo akwete mu muntontonkanya lintu alembele ukuti: “Ilyo lyonse mwalya uyu mukate no kunwena mu lukombo, mubile mfwa ya kwa Shikulu akasuke esa.” (1 Abena Korinti 11:26) Ku myanda ya myaka ibili iyalekonkapo, Abena Kristu abengi baikatilile kuli Nisani 14, bene pa kwishibikwa nga abaQuartodeciman, ukufuma ku ciLatin ca “ubwalenga 14.” M’Clintock na Strong bacita lipoti ukuti: “Amacalici ya mu Asia Minor yasefeshe imfwa ya kwa Shikulu pa bushiku bwalingana ku bwalenga 14 ubwa mweshi wa Nisani, pa bushiku ubo, ukulingana ne tontonkanyo lye Calici lyonse ilya pa kale, ukwipaya kwacitikepo.” Ilelo, Inte sha kwa Yehova basefya ica Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu cila mwaka pa bushiku bwalingana kuli Nisani 14. Bamo balisosa, nangu ni fyo, ukuti ici kuti pambi capusana ukufuma ku bushiku lintu abaYuda bacitile Ukucilila kwabo. Mulandu nshi?

21. Ni lilali umwana wa mpaanga wa Kucilila apeelwe ilambo, lelo cinshi abaYuda ba lelo bacita?

²¹ Ubushiku bwa ciHebere bwatendeke ukufuma pa kuwa kwa kasuba (mupepi ne nsa yalenga mutanda icungulo) ukufika ku kutula kwa kasuba ukwakonkelepo. Lesa akambishe ukuti Umwana wa mpaanga wa Kucilila epaiwe pa Nisani 14 “pa kati ka fyungulo fibili.” (Ukufuma 12:6, NW) Ni lilali ico cali no kubako? AbaYuda ba muno nshiku bakakatila ku mimwene ya cirabi iya kuti umwana wa mpaanga epaiwe mupepi na ku mpela ya Nisani 14, pa kati ka nshita lintu akasuba kasendamina ku kuwa (mupepi ne nsa yalenga shitatu icungulo) no kuwa kwa kasuba ukwa cine cine. Pamo nge ca kufumamo, bakwata Seder yabo pa numa ya kuwa kwa kasuba, lintu Nisani 15 yatendeka.—Marko 1:32.

22. Cinshi caba umulandu uyo ubushiku bwa Cibukisho pambi bwingapusanina ukufuma ku bushiku abaYuda basefya Ukucilila kwabo? (Marko 14:17; Yohane 13:30)

²² Twalikwata umulandu usuma, nangu cibe fyo, uwa kumfwikisha inumbwilo mu kupusanako. Amalango 16:6 mu kumfwika yaebele abena Israele “[ukwipaye] ilambo lya kucilila, mu cungulo, pa kuwa kwa kasuba.” (Ubupilibulo bwa ciYuda ubwa Tanakh) Ici cilangilila ukuti “pa kati ka fyungulo fibili” ukulosha ku ciputulwa ca kutwala ku bushiku, ukufuma ku kuwa kwa kasuba (icitendeka Nisani 14) ukufika ku mfifi ine ine. AbaYuda ba ciKaraiteb aba pa kale baumfwilile muli iyi nshila, nge ficita abena Samariac ukufika na lelo. Ukupokelela kwesu ukuti umwana wa mpaanga wa Kucilila alipeelwe lambo no kuliwa “pa nshita yasontwa” pa Nisani 14, te pa Nisani 15, mulandu umo uo ubushiku bwa Cibukisho cesu inshita shimo shimo bupusanina ukufuma ku bushiku bwa ciYuda.—Impendwa 9:2-5.

23. Mulandu nshi imyeshi ilundilwako kuli kalenda wa ciYuda, kabili ni shani fintu ici cibombelwapo na baYuda ba kasuba ka muno nshiku?

²³ Umulandu na umbi uo ubushiku bwesu pambi bwingapusanina ukufuma kuli ubo ubwa baYuda wa kuti babomfya kalenda yapampamikilwa libela, intu inshila sha iko tashaimikwe ukufikila mu mwanda wa myaka uwalenga ine C.E. Ukubomfya ici, kuti baimika inshiku sha Nisani 1 nelyo isha mitebeto amakumi ya myaka nelyo imyanda ya myaka ku ntanshi. Mu kulundapo, kalenda ya lunar iya pa kale yakabile ukukwata umweshi walenga 13 kulundwako mu nshita mu nshita pa kuti kalenda ingomfwana ne fipande fya mwaka. Kalenda ya ciYuda iya ndakai ilundako uyu umweshi pa mulandu wa fishinka fyapampamikwa; ukushinguluka kwalenga 19 ukwa mwaka, kulalundwa ku myaka 3, 6, 8, 11, 14, 17, na 19.

24, 25. (a) Mu nshita ya kwa Yesu, ni shani fintu imyeshi yapampamikwe no kukabila kwa myeshi kwalundwako yapiminwe? (b) Ni shani fintu ubushiku bwa ca Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu bwimikwa ne Nte sha kwa Yehova?

²⁴ Nangu cibe fyo, Emil Schürer asosa ukuti “pa nshita ya kwa Yesu [abaYuda] bali bacili tabalakwata kalenda yapampamikwa, lelo pa cishinte ca mimwene ya kutungulula kwa kubelesha, batendeke umweshi umo umo uupya mu kuba no kumoneka kwa mweshi uupya, kabili mu kupalako pa cishinte ca mimwene” balundileko umweshi umo nga fintu cakabilwe. “Nga ca kuti . . . calimwenwe ukulola ku mpela ya mwaka ukuti Ukucilila kwali no kufika pa kushula kwa mweshi muli shinde [mupepi na March 21], ukulundako kwa mweshi umo pa ntanshi ya Nisani kwalipampamikwe.” (The History of the Jewish People in the Age of Jesus Christ, Volyumu 1) Umweshi walundwako muli fyo ulaishilako fye, te kulundwako kwa kuifwaila.

²⁵ Ibumba Litungulula ilya Nte sha kwa Yehova limika ubushiku bwa ca Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu mu kumfwana ne nshila ya pa kale. Nisani 1 ilapimwa lintu umweshi uupya wapalamina sana ku kushula kwa mweshi muli shinde ukwingamonwa mu kupalishako pa kuwa kwa kasuba mu Yerusalemu. Ukupenda inshiku 14 ukufuma pali ico kuleta umo ku Nisani 14, uko ilingi line kumfwana no bushiku lintu umweshi ubulungana mu kukumanina. (Moneni Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa June 15, 1977, amabula 383-4, mu ciNgeleshi.) Pa kubomfya icishinte ca iyi nshila ya mu Baibolo, Inte sha kwa Yehova ukushinguluka icibulungwa nabacinkulwako ukuti ukusefya kwa Cibukisho uno mwaka kukabako pa numa ya kuwa kwa kasuba pa April 10.

26. Ni mbali nshi shalundwako isha ca Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu shawaminwa ukusakamana kwesu?

²⁶ Ubu bushiku bwalungatana na Nisani 14, ubwali e bushiku Yesu asefeshe Ukucilila kutuntulu ukwa kulekelesha. Nangu cibe fyo, ukusefya Icibukisho kwatontomeshe pe pusukilo ilyacila pa cintu Seder ya ciYuda icita. Ifwe bonse tukabila ukumfwikisha icicitika mu kati ka ca Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu, cintu cipilibula, na fintu ipusukilo lyesu lyabimbwamo.

[Amafutunoti]

Ni Shani Fintu Wingasuka?

◻ Mulandu nshi Ukucilila kwalundanishiwa mu kulinga kwi pusukilo?

◻ Ni shani fintu ilambo lya kwa Yesu lingapwishishisha ifyafula ukucila pa fyacitile umwana wa mpaanga uwa Kucilila?

◻ Lipusukilo nshi libako ukupitila muli Yesu?

◻ Ni shani fintu Inte sha kwa Yehova bapima inshita yalinga ku ca Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu?