Ifyo Hana Acitile pa Kuti Aleke Ukusakamikwa
HANA umwanakashi wa citetekelo asansula ishiwi lyakwe pa kulumbanya Yehova mwi pepo. Aumfwa kwati Yehova amwimya mu lukungu, e kuti apwisha ubulanda bwakwe no kumulenga ukusekelela.
Cinshi calenga Hana uwaciba no bulanda nga nshi ukusansamuka? Mulandu nshi asansamukila? Finshi twingasambilila ku fyamucitikila? Pa kwasuka aya mepusho natupituluke mu lyashi ililanda pali Hana.
Ubwafya mu Lupwa
Hana mukashi wa kwa Elkana, umwina Lebi uwaupa impali uwikala mu Efraimu. (1 Samwele 1:1, 2a; 1 Imilandu 6:33, 34) Pa kubala Yehova talefwaya abaume ukulaupa impali, lelo mu Mafunde ya kwa Mose Yehova asuminisha impali kabili abikako na mafunde ya kukonka pa kuupa impali. Elkana no lupwa lwakwe bapepa Yehova, lelo nge fyo twamona ku filecitika mu lupwa lwa kwa Elkana, ukuupa impali kulaleta amafya mu cupo.
Hana ni ng’umba, e lyo Penina, umukashi umbi uwa kwa Elkana, ena alikwata abana, kabili alacusha Hana.—1 Samwele 1:2b.
Abanakashi ba mu Israele bamona kwati umwanakashi nga talefyala ninshi tapaalwa kabili ninshi tatemwikwa kuli Lesa. Lelo takuli ubushininkisho bwa kuti icilengele Hana ukukanafyala ni co Lesa tamutemwa. Mu nshita ya kuti Penina alesansamusha Hana, ena aleitakisha pa bufyashi bwakwe kabili alelenga Hana ubulanda.
Balaya Umwashila mwa kwa Yehova
Te mulandu na ya mafya, Elkana no lupwa lwakwe balaya cila mwaka ku kutuula amalambo kuli Yehova pe tempele mu Shilo.a Bafwile benda pa makasa amakilomita 60 ukuya no kubwela. Iyi nshita iba iya bulanda sana kuli Hana pantu Penina na bana bakwe babapeela ifipimo fye lambo lya mutende ifingi e lyo Hana ena bamupeela fye icipimo cimo. Ici cilenga ukuti Penina aleyumfwa no kulapumya Hana, ukulamukalifya pantu cimoneka kwati Yehova ‘alimukaka pa mutima [tamupeela ubufyashi, NW].’ Cila mwaka Penina alapumya Hana ica kuti Hana alalila kabili talya no kulya. Iyi nshita ya kusansamukapo mu mwaka, iba ni nshita ya bulanda nga nshi kuli Hana. Nangu cibe fyo, Hana alaya umwashila mwa kwa Yehova lyonse.—1 Samwele 1:3-7.
Bushe mwamona ukuti Hana aba ca kumwenako cisuma? Ilyo muli na mafya, bushe mucita shani? Bushe mulaleka ukusangwa pamo na basumina banenu? Hana tacitile ifyo, lyonse alesangwa pamo na bantu abalepepa Yehova. Na ifwe tufwile ukulasangwa pamo na bantu ba kwa Yehova nangu ni lintu tuli na mafya.—Amalumbo 26:12; 122:1; Amapinda 18:1; AbaHebere 10:24, 25.
Elkana aesha ukusansamusha Hana kabili amukoselesha ukulanda ifili ku mutima. Aipusha ukuti: “Hana, cinshi ico ulelilila? Kabili cinshi ico ushileliila? Bushe ine nshawama kuli iwe ukucila abana baume ikumi?” (1 Samwele 1:8) Limbi Elkana teshibe ukuti Penina alacusha umunankwe, kabili Hana asalapo ukulashipikisha ukucila ukulailishanya pali ubu bwafya. Nangu cibe ifyo, Hana alanga ukuti alicetekela sana Yehova ilyo apepa kuli ena pa kuti ashipe aleke no kusakamikwa.
Hana Alapa Umulapo
Ilambo lya mutende balelilila pe tempele lya kwa Yehova. Pa numa ya kufuma mu muputule wa kuliilamo, Hana apepa kuli Lesa. (1 Samwele 1:9, 10) Apaapaata ukuti: “Mwe Yehova wa milalo, ukulolesha nga mulelolesho bulanda bwa kwa cishiko wenu, no kunjibukisha, nga tamwakalabe cishiko wenu, kabili mwapeela cishiko wenu umwana mwaume, e lyo nkamupeela kuli Yehova inshiku shonse sha mweo wakwe; kabili icibeyo tacakabeye ku mutwe wakwe.”—1 Samwele 1:11.
Hana alomba fye ifyo alefwaya. Alomba umwana umwaume kabili alapa ukuti akamupeela kuli Yehova pa kuti akabe umuNasiri. (Impendwa 6:1-5) Pa kuti Hana afikilishe ulya mulapo umulume e uli no kusuminisha, kabili ifyo Elkana acita fyalanga ukuti asuminishako ku mulapo wa mukashi wakwe uo atemwa nga nshi.—Impendwa 30:6-8.
Ifyo Hana alecita pa kupepa fyalenga Shimapepo Mukalamba Eli ukutontonkanya ukuti nakolwa. Imilomo yakwe e iletenta, lelo ishiwi talileumfwika pantu alepepela mu mutima. Hana aleeba Yehova fyonse ifili ku mutima. (1 Samwele 1:12-14) Elenganyeni ifyo Hana aumfwa ilyo Eli amutunganya ukuti nakolwa! Na lyo line, ayasuka shimapepo mukalamba mucinshi mucinshi. Ilyo Eli aishiba ukuti Hana acilapepa mu “bwingi bwa masakamika [yakwe] no bucushi [bwakwe],” atila: “Lesa wa kwa Israele akupeele ico wamulomba.” (1 Samwele 1:15-17, NW) Awe Hana abwelelamo kabili alya “ne cinso cakwe [tacili] na bulanda kabili iyo.”—1 Samwele 1:18.
Cinshi twingasambilila kuli ifi fyonse? Nga tulepepa kuli Yehova pa masakamika yesu, tufwile ukumweba fyonse ifili ku mutima no kulomba ifyo tulefwaya. Nga tapali ico twingacita ku kupwisha ubwafya, tulingile ukushiila fyonse mu maboko ya kwa Lesa. Ifi e fyo tulingile ukucita epela.—Amapinda 3:5, 6.
Ababomfi ba kwa Yehova nga bapepa, bamweba fyonse ifili ku mutima, ilingi line tabatwalilila ukusakamikwa nge fyo cali na kuli Hana. Ilyo umutumwa Paulo alelanda pe pepo, alembele ukuti: “Mwisakamikwa nangu kamo, lelo muli fyonse lekeni ifya kulomba fyenu fiishibikwe kuli Lesa mu kupepa no kupaapaata pamo no kutootela; no mutende wa kwa Lesa uwacila amatontonkanyo yonse ukalinda imitima yenu na matontonkanyo yenu muli Kristu Yesu.” (Abena Filipi 4:6, 7) Nga twapoosa icisendo cesu pali Yehova, tulingile ukucetekela ukuti alatwafwa. E lyo tatufwile no kutwalilila ukusakamikwa nge fyo na Hana acitile.—Amalumbo 55:22.
Umwana uo Bayashimishe Yehova
Lesa ayasuka ipepo lya mubomfi wakwe; kabili Hana aimita no kufyala umwana mwaume. (1 Samwele 1:19, 20) Bantu fye abanono mu Baibolo abo Lesa acitileko icipesha amano pa kuti bafyale abana abakalamubombela. Samwele mwana Elkana na Hana ali no kuba kasesema wa kwa Yehova, kabili akabomba umulimo wacindama uwa kuteyanya ishamfumu sha mu Israele.
Ilyo Samwele acili fye akanya, Hana atendeka ukumusambilisha pali Yehova. Bushe nalabako ku mulapo alapile? Nakalya! Atila: ‘[Ilyo fye umwana akasumuka, NW] nkamutwala no kuleka amoneke ku cinso ca kwa Yehova no kwikala kulya pe.’ Ilyo Samwele asumuka, nalimo pa myaka itatu nelyo ukucilapo, Hana afikilisha umulapo wakwe kabili atwala Samwele kwi tempele lya kwa Yehova.—1 Samwele 1:21-24; 2 Imilandu 31:16.
Ilyo batuula ilambo kuli Yehova, Hana no mulume wakwe batwala Samwele kuli Eli. Hana afwile naikata umwana wakwe pa kuboko ilyo aleeba Eli ukuti: “Mwe shikulu, umweo wa mutima wenu, mwe shikulu, ni ne mwanakashi uwaiminine lubali kuli imwe muno, ukupepa kuli Yehova. Uyu mwaice e o nalombele; kabili Yehova nampeele co nalombele kuli wene. E ico na ine namwashima kuli Yehova; inshiku shonse isho akabapo, wene wa kwashima kuli Yehova.” E fyo Samwele atendeke ukubombela Lesa mpaka ne mfwa yakwe.—1 Samwele 1:25-28; 2:11.
Awe imyaka yalepita, lelo Hana talabile ku mwana wakwe Samwele. Amalembo yatila: “Nyina amucitila katambatamba, no kukatwala kuli wene umwaka no mwaka, pa kunina no mulume wakwe ku kuyaipaye lambo lya pa mwaka.” (1 Samwele 2:19) Hana afwile alepepelako Samwele lyonse. Ilyo aleya mu kumutandalila cila mwaka, afwile alemukoselesha ukutwalilila ukuba ne cishinka kuli Lesa.
Umwaka umo ilyo abafyashi ba kwa Samwele baya kwi tempele, Eli abapaala, aeba Elkana ukuti: “Yehova akupeele ubufyashi muli uno mwanakashi mwi punda lya walombeka uwalombelwe kuli Yehova.” Umwabelele icebo ca kwa Eli, Hana na Elkana babapaala kabili bafyala abana abaume batatu na banakashi babili.—1 Samwele 2:20, 21.
Ala abafyashi Abena Kristu balingile ukupashanya sana Elkana na Hana! Kuti twatila abafyashi abengi balashimisha abana babo abaume na banakashi kuli Yehova lintu babakoselesha ukulabomba umulimo wa nshita yonse uulenga ukuti baleya mu kubombela ukutali na ku mwabo. Tulingile ukulatasha sana abafyashi ba musango yo pa fyo baipusula. Ukwabula no kutwishika Yehova akabalambula.
Ipepo Umo Hana Atasha Yehova
Hana uwali kale ing’umba natemwa nga nshi! Mu Baibolo tamwaba sana amapepo ayo abanakashi bapepele. Nomba ulwa kwa Hana ena twalishibako amapepo yabili ayo apepele. Ilya kubalilapo ni lilya alandilemo ifyali ku mutima wakwe lintu asakamikwe nga nshi, e lyo ilya bubili lipepo umo atasha Yehova. Apepa ukuti: “Umutima wandi wayangila muli Yehova, lwatumpulwo lusengo lwandi kuli Yehova.” Asekelela atila “ing’umba yasuka yafyala,” kabili alumbanya Yehova atila “alasansabika; emyo mulanda mu lukungu.” Ca cine, Yehova ‘alasumbulo mubusu ukumufumya pa cishala!’—1 Samwele 2:1-10.
Ili lyashi lilanda pali Hana lilanga ukuti abanensu abashapwililika kuti batukalifya nelyo ukutupata. Lelo, tatufwile ukuleka amesho ya musango yo ukutucilikila ukulabombela Yehova ne nsansa. Yehova alomfwa amapepo, alakutika ku kupaapaata kwa bantu bakwe aba cishinka, alabapolola ku macushi, alabaafwa ukuleka ukusakamikwa, kabili alabapaala mu misango imbi iyalekanalekana.—Amalumbo 22:23-26; 34:6-8; 65:2.
[Futunoti]
a Mu Baibolo ici cifulo ca kupepelapo Yehova bacita ukuti “itempele.” Lelo, pali iyi nshita mu Israele, icipao ca cipingo bacisungila fye mwi tenti, nelyo mwi hema. Itempele lya cine cine ilya kwa Yehova likakuulwa ilyo Imfumu Solomone ikalateka.—1 Samwele 1:9; 2 Samwele 7:2, 6; 1 Ishamfumu 7:51; 8:3, 4.
[Icikope pe bula 17]
Hana alyashimishe Samwele kuli Yehova