Yehova Alitwishiba Bwino!

YEHOVA mu cine cine alitwishiba, ukucilisha nga tuli babomfi bakwe aba cishinka. Ifibusa fyapalamisha, abantu besu, nelyo fye bafyashi, tabatwishiba bwino nge fyo wene atwishiba. Ca cine, Lesa alitwishiba bwino ukucila ifyo twaishiba!

Ukwishiba kwa kwa Yehova ukwapwililika ukwa babomfi bakwe kwalilangililwe bwino pe Ilumbo 139. Cinshi Davidi asosele muli lilye lumbo? Kabili ni shani fintu ukutwishiba kwa kwa Lesa kwambukila amashiwi ne ncitilo shesu?

Icipimo Yehova Atwishiba!

Apantu Lesa e Kabumba wesu, tulingile ukwenekela wene ukukwata ukutwishiba kwakumanina. (Imilimo 17:24-28) E ico, Davidi kuti asosa ukuti: “Mwe Yehova, mwafwayafwaya muli ine, no kunjishiba.” (Ilumbo 139:1) Ukwishiba Davidi ukwa kwa Lesa kwali nga kulya ukusangwa ukupitila mu kufwailisha kwa mupwilapo. Pa kuba uwasekelela ukukwata Yehova ukumufwayafwayamo, kemba wa malumbo anakile mu kukumanina ku kulama no butungulushi bwa kwa Lesa. Mu kupalako, Inte sha kwa Yehova mu kubamo ipepo ‘bakonkomwena pali Yehova inshila yabo, ukumutetekela,’ ukushininkisha ukuti lyonse akacite calungama. (Ilumbo 37:5) Kwalibako ukuyumfwa kwa mutelelwe wa ku mupashi mu mitima yesu pa mulandu wa kuti tufwaya ukutungululwa na mano ya bukapepa, kabili mu kuitemenwa tunakila ku butungulushi bwa bulesa. (Amapinda 3:19-26) Ukupala Davidi, kuti twasansamushiwa pa kwishiba ukuti Lesa alatumona, alomfwikisha impika shesu, kabili lyonse aliba uwaipekanya ku kutwaafwa.

“Imwe mwaishibo kwikala kwandi no kwima kwandi,” e fyasumine kemba wa malumbo. (Ilumbo 139:2a) Lesa alishibe icili conse pa lwa mibombele ya kwa Davidi, pamo ngo kwikala kwakwe pa nshi pa mpela ya kasuba ka ncito no kwima kwakwe pa numa ya tulo twa bushiku. Nga ca kuti tuli Nte sha kwa Yehova, beni abaebekeshiwa ukuti Lesa alitwishiba bwino na ifwe bene.

Davidi asumine ukuti: “Mwailukilo kutontonkanya kwandi ukutali.” (Ilumbo 139:2b) Nangu cingati Lesa ekala mu myulu iyataluka ku kumoneka kwe sonde, alishibe ico Davidi aletontonkanya. (1 Ishamfumu 8:43) Ukushilimuka kwa musango yo takulingile ukutupapusha, apantu Yehova “amona mu mutima.” (1 Samwele 16:7; Amapinda 21:2) Icishinka ca kuti Yehova aleluka amatontonkanyo yesu cilingile ukutusesha ku kutontonkanya pa fintu ifya musangwela, ifisuma, ifya kutasha. Kabili ifyo cili icalinga ukuti lyonse tulumbulula amatontonkanyo yesu mwi pepo lya kufuma ku mutima pa kuti twingakwata ubutungulushi bwa bulesa no “mutende wa kwa Lesa”!—Abena Filipi 4:6-9.

Kemba wa malumbo alundilepo ukuti: “Ukuya kwandi no kusendama kwandi mulafwayafwaya, ne mibele yandi yonse mwaliishiba.” (Ilumbo 139:3) Ukupima ukwenda kwa kwa Davidi ukufuma ku cifulo cimo ukuya ku cinankwe no kusendama kwakwe lintu aletuusha mu kushininkisha calangilile ukuti Yehova alebebeta icili conse ico kemba wa malumbo acitile. Uwapulamo alepima incitilo shonse isha kwa Davidi ku kupima umusango wine wine uwa myendele yakwe. Lesa alikwete ukwishiba kwakumanina ukwa nshila sha kwa Davidi, utushila akonkelele mu bumi. Lintu Shifwe wa ku mulu mu kupalako atubebeta, shi nasange ukuti tulemubombela mu busumino kabili tuletwalilila pa “[nshila ya, NW] bulungami” iyo iitungulula ku bumi bwa ciyayaya.—Amapinda 12:28.

Apantu takwali ico aali no kusosa icali no kufiswa ukufuma kuli Lesa, Davidi asosele ukuti: “Apo tapalaisa icebo pa lulimi lwandi, moneni, mwe Yehova, mwaliciishiba conse.” (Ilumbo 139:4) Nga ca kuti tuli abapopomenwa nga nshi ica kuti tatwishibe ca kusosa mwi pepo, umupashi wa kwa Yehova “utupaapaatila no kuteta ukushingasoswa.” (Abena Roma 8:26) Mu kulanshanya kwesu, Lesa eluka ifintu pa mpela ya lulimi lwesu lelo ifishala ukwabulo kusoswa, pantu alishiba ukuyumfwa kwesu ukwa cine cine. Kabili nga twalikwata ukutemwa ukufuma ku “citetekelo icabula bumyalumyalu,” tatwakeshe ukukopeka bamo ku “fyebo fya kutembatemba.”—1 Timote 1:5; Abena Roma 16:17, 18.

Davidi alundilepo ukuti: “Ku numa na ku ntanshi mwalinjisalila, no kubika pali ine ulupi lwenu.” (Ilumbo 139:5) Nge ca kufumamo, Yehova acingilile Davidi ngo musumba washingwa mu bulwi. Mu kumonekesha kemba wa malumbo alishibe ukuti kwaliko umwa kupelela ku cintu aali no kucita mu nshita yakwe iya bumi. Na kabili aishibe ukuti cali icishingacitika ukufyuka ilinso lya kwa Lesa ilyasakamanishisha no kuboko, nelyo ukulama. Kwena, Davidi taeseshe ukucita ukufyuka kwa musango yo, na ifwe tatucita. Lelo shi lekeni lyonse twende no kwibukila ukuti ukuboko kwa kwa Yehova kwaba pali ifwe nge Nte shakwe.

Ukwishiba kwa kwa Lesa ukwa kwa Davidi kwamwiswishemo umwenso. Muli ifyo, abilishe ukuti: “Ukwishiba kwenu kwa kupapa kwampesha amano; kwalisansuka, te kuti mfikepo.” (Ilumbo 139:6) Ukwishiba kwa kwa Lesa ifwe kwaliba ukwa mupwilapo nga nshi nga bantu umo umo ica kuti te kuti tukwiluke, te mulandu no kubelesha nelyo ukukansha. Apantu kwacila ukumfwikisha kwa muntunse, kuti twaba abashininkisha ukuti Yehova alishiba icatuwamina. E ico, nga twapepela icintu cimo ne casuko cakwe cili ni iyo, lekeni tunakile ku kufwaya kwa bulesa. Nge fyo umutumwa Yohane alembele ukuti: “Nga twalomba akantu akalingene no kufwaya kwakwe atuumfwa.”—1 Yohane 5:14.

Takwaba Kufyuka Umupashi wa kwa Lesa

Yehova tasuka fye amapepo ya babomfi bakwe aba cishinka lelo umupashi wakwe na o ubomba ukulola kuli bene no kubafwilisha ukucito kufwaya kwakwe. Na kuba, Davidi aipwishe ukuti: “Bushe ndeya kwi mfumeko ku Mupashi wenu? kabili ndefulumukila kwi mfumeko ku cinso cenu?” (Ilumbo 139:7) Kemba wa malumbo alishibe ukuti te kuti afyuke umupashi wa kwa Yehova, nelyo amaka yabomba, ayo ayengafika fye na ku ncende shabelo kutali isha kubumbwa konse. Kabili takuli umuntu uuli onse uwingafulumuka pa cinso ca kwa Lesa, uko e kuti, ukufyuka ukubebeta kwakwe. Ca cine, “Yona aimine ku kufyukila ku Tarshishi ukufuma ku cinso ca kwa Yehova,” lelo ulya kasesema tali na kusengauka icisabi cikalamba ico Lesa ateyenye ukumumina nelyo ukulubulula pa mulandu wa mulimo wakwe uwa bulesa. (Yona 1:3, 17; 2:10–3:4) E co lekeni tushintilile pa mupashi wa kwa Yehova ukutupeela amaka ya kufikilisha imilimo yesu iyapeelwa na Lesa.—Sekaria 4:6.

Apantu Davidi alishibe ukuti te kuti cicitike ukufulumuka kuli Lesa, asosele ukuti: “Nga nanina naya mu mulu, e mo mwaba; nga nayanshiko musengele ku Mbo, moneni, e ko mwaba.” (Ilumbo 139:8) Mu kasuba ka kwa kemba wa malumbo, ‘ukunina ukuya ku mulu’ capilibwile ukuya pa mpili shasumbuka, insunsu isho ilingi line ishifiswa ku makumbi. Nalyo line, nga twingaba pa nsunsu ya lupili lwasumbukisha, te kuti tubelame ku mupashi wa kwa Lesa. Mu kulundapo, te kuti tufyuke ukumona kwakwe nga twali mu busanshi bwesu ku Mbo, mu cimpashanya ukulangilila imbali shabesha pe samba ishe sonde.—Linganyeniko Amalango 30:11-14; Amose 9:2, 3.

“Nga nabuula amapindo ya macaca, nayaikala ku lutwe lwa bemba,” e fyasosele Davidi, “no ko kwine ukuboko kwenu kuti kwantungulula, no kwa kulyo kwenu kuti kwanjikatilila.” (Ilumbo 139:9, 10) Cinshi capilibulwa ku “mapindo ya macaca”? Aya mashiwi yalondololwa mu nshila ya nshintu ifyo ulubuuto lwa macaca, kwati lwalikwata amapindo, mu kwangufyanya lwandatila ukufuma ku kabanga ukufika ku masamba. Lelo ni ni shani nga ca kuti Davidi abuulile amapindo ya macaca no kufika ku mpela sha bemba nelyo icishi ku masamba? Nalyo line kuti aba pe samba lya kuboko kwa kwa Lesa, nelyo ukulama no butungulushi. Ku mupashi Wakwe, Yehova kuti aba kulya ku kutungulula kemba wa malumbo mu luse.—Ilumbo 51:11.

Imfifi Te Mpika kuli Lesa

Nampo nga mushinso atemwa imfifi te kuti fibelamike umuntu ukufuma kuli Lesa. E co Davidi alundapo ukuti: “Nga nati, Cine cine imfifi ilenkupa, e lyo ubushiku bulebo kubuuta kuli ine; imfifi na yo tailenga kufiita kuli imwe, no bushiku bwabuutusha nga kasuba; imfifi ili ngo kubuuta.” (Ilumbo 139:11, 12) Umuntu kuti afimbilikishiwa mu mfifi yatoola, kwati kwikatwa na yene. Lelo kuli Yehova kuti alemoneka kwati eminine mu katandemono. Takuli umuntu uwingafisa imembu ukufuma kuli Lesa ishicitwa mu mfifi.—Esaya 29:15, 16.

Ukubelama takucilikila ukumonwa kuli Kabumba wesu. Muli uku kuloshako Davidi atile: “Pantu imwe mwabumbile imfyo shandi; mwampikile mwi fumo lya kwa mayo. Ndemutootela, pa kuti nalengelwe mu musango wa kutiinya kabili uwa kupapa; yapesha amano imilimo yenu. Umutima wandi mwaliwishibishe; amafupa yandi tayafishilwe kuli imwe, ilyo nalecitwa umufiseme, no kupikulwa pa nshi ya calo. Ilyo nali mu nda akashimu akashilakula, amenso yenu yalimwene, kabili mwi buku lyenu e mo shalembelwe, shonse shiine, inshiku shandi [imbali sha mubili] ishabumbilwe, ilyo tapalipo [ulubali lwamonekesha ulwa mubili] nangu bumo.”—Ilumbo 139:13-16.

Yehova Lesa, uwaishiba ukuyumfwa kwesu kwashikisha, aleteleko imfyo sha kwa Davidi. Ukuba mu kati na nkati ka mubili, imfyo shaba pa kati ka filundwa fyacilishapo kufisama kabili ishishifikwako, lelo Lesa kuti ashimona. Kuti alolesha fye na mu nda ya kwa nyina, nelyo mwi fumo. Ca cine, Yehova kuti amona mu kashimu kalekula! Ukutontonkanya fye pa lwa nshila ya kupapusha mu intu abumbilwemo mwi fumo kwaseseshe Davidi ku kutasha Kalenga wakwe. Kemba wa malumbo mu kushininkisha aloseshe kwi fumo lya kwa nyina nga “pa nshi ya calo.” Kulya, uwabelama ukufuma ku kumoneka ku muntunse lelo uumoneka kuli Lesa, amafupa, ulushipa, imicincili, imishipa, ne nsandesande sha mulopa ifya kanya filapikwilwa pamo.

Pa ntanshi imbali sha mubili wa kwa Davidi tashilamoneka mwi fumo lya kwa nyina, imimonekele yakwe yalishibikwe kuli Lesa. Mulandu nshi? Pa mulandu wa kuti ukukula kwa kashimu kwakonkele umusango umo uwa kulungatika, kwati kumfwila amakambisho yalembwa mwi buku. Fintu ici cilangisha amano ya kwa Yehova na maka ya kumona nelyo fye ifintu fyabelama! Cilingile na kabili ukutulenga ukuba abatasha pa kuti Lesa abumbile umushobo wa buntunse kabili alishingamwa ku mibombele ya kupapusha iya kufyala iyo iyafumamo ukubako kwesu nga bantu umo umo.

Ifyo Yaumo Mutengo Amatontonkanyo ya kwa Lesa!

Ukutontonkanya pa lwa kukula kwa kanya mwi fumo kwalengele Davidi ukubelebesha pa mano ya kwa Lesa. Muli ifyo, kemba wa malumbo apundile ukuti: “[E co, kuli ine ifyo yaumo mutengo, NW] amatontonkanyo yenu, mwe Lesa! Impendwa sha yako ubwingi! (Ilumbo 139:17) Davidi ateesele amatontonkanyo ya kwa Yehova Lesa, kabili yaba ayafulisha ica kuti aebekeshiwe ku “mpendwa sha yako.” Nga ca kuti amatontonkanyo ya kwa Lesa yaba ayaumo mutengo kuli ifwe, tukaba abasambi ba mukoosha aba Malembo. (1 Timote 4:15, 16) Amatontonkanyo yakwe ayalembwa yaba “ya mulimo ku kusambilisha, ku kwebaula, ku kulungika, ku kufunda kwa mu bulungami; ukuti umuntu wa kwa Lesa abe uwapwililila, uwaiteyanya ku kubombo mulimo onse usuma.”—2 Timote 3:16, 17.

Ukulosha ku matontonkanyo ya kwa Yehova, Davidi asosele ukuti: “Nga naesho kuyapenda, yafulo kucilo musensenga; nashibuka, na nomba ncili kuli imwe.” (Ilumbo 139:18) Apantu amatontonkanyo ya kwa Lesa yaba ayafula ukucila no musensenga, nga ca kuti Davidi atendeke ukuyapenda ku macaca, te kuti ayapwe pa nshita ya kuya ku kulaala. Pa kubuuka ulucelo, aali acili no kuba na Yehova. Uko e kuti, aali no kutwalilila ukupenda amatontonkanyo ya kwa Lesa. Na kuba, apo tukabila ubutungulushi bwa kwa Yehova, ukwetetula kwabamo ipepo pa matontonkanyo yakwe ne mifwaile pambi kuti fyaisula imintontonkanya yesu mu kulekelesha ubushiku kabili icintu ca kubalilapo ulucelo.—Ilumbo 25:8-10.

Ukukandwa kwa Babifi

Apantu Lesa apeela ubutungulushi bwa mano, ni shani fintu Davidi ayumfwile pa lwa abo abakaana ubutungulushi bwa bulesa? Apepele ukuti: “Iye, mwe Lesa, nga mwaipaya ababifi, no kutalusha kuli ine abantu ba mulopa!—abantu abamweba ku mapange yabi, abalumbule shina lyenu apa fye, abalwani benu.” (Ilumbo 139:19, 20) Davidi taeseshe ukwipaya ababifi lelo apepele ukuti bafwile ukukumanya ukukandwa pa maboko ya kwa Yehova. Tulingile ukukwata imibele imo ine. Ku ca kumwenako, kuti twapepela ukulanda icebo ca kwa Lesa mu kushipa lintu abalwani batupakasa. (Imilimo 4:18-31) Lelo tatufwaya ukonaula abalwani besu, pantu twalishiba ukuti Yehova atile: “Icilandushi candi, ine nkalandula.”—AbaHebere 10:30; Amalango 32:35.

Nga ca kuti Lesa aali no kwipaya ababifi, abantu ba mulandu wa mulopa aba musango yo bali no kutaluka kuli Davidi. Bakwete icalembwa ca mulandu wa kusumyo mulopa kabili balandile ifintu pa lwa kwa Yehova ukulingana ne mfundo shabo, ukupusana na matontonkanyo yakwe. Mu kulundapo, bawaminwe imfwa pa kuleta umuseebanya pe shina lya kwa Lesa pa kulilumbula apa fye, nakalimo pa kulibomfya ilintu bayafwilishe amapange yabo ayabipa. (Ukufuma 20:7) Shi twiba aba mulandu wa membu shapalako!

Pa mulandu wa kuti ababifi bali aba mulandu wa mulopa no wa kuleta umuseebanya pe shina lya kwa Lesa, Davidi abilishe ukuti: “Bushe [abampatisha, NW] nshabapata, mwe Yehova? bushe abamwimina nshabafiitilwa? Nabapato lupato lutuntulu; balingwa abalwani bandi.” (Ilumbo 139:21, 22) Davidi ayumfwile uwafiitwa pali aba bantu pa mulandu wa kuti bapatishe Yehova kabili balemwimina Balemulwisha. Bali balwani ba kwa kemba wa malumbo pa mulandu wa kuti apatishe ububifi bwabo, ukubulwa bulesa, no kupondokela Uwapulamo.

Leka Lesa Akulengule

Davidi tafwaile ukuba nga bantu ababifi, lelo alishibe ukuti talingile ukukwata akafimbo ukulola kuli bene. E co apapatile ukuti: “Nenguleni, mwe Lesa, no kwishibo mutima wandi; njesheni no kwishiba amatontonkanyo yandi [yasakamikwa, NW]: moneni nga mwabe mibele ya bubi muli ine, no kuntungulula mu nshila ya muyayaya.” (Ilumbo 139:23, 24) Ukupala kemba wa malumbo, tulingile ukufwaya Lesa ukulengula imitima yesu no kumona nampo nga tuli ne nkuntu shalubana. (1 Imilandu 28:9) Tulingile ukwipusha Yehova ukutubebeta, no kwishiba amatontonkanyo yesu yasakamikwa, no kumona nga mwabe mibele ya bubi muli ifwe. Nga twashingwa na masakamika pa lwa kulufyanya kwesu nelyo kuliko icintu cimo ica kucena mu kati kesu nelyo icalubana ne nkuntu shesu, lekeni tupepe mu kuicefya no kuinashisha mu kukumanina ku butungulushi bwa mupashi wa kwa Lesa no kufunda kwa Cebo cakwe. (Ilumbo 40:11-13) Pa kubomfye ishi nshila, Cibusa wesu uwawamisha, Yehova, kuti atutungulula mu nshila sha kuli pe na pe, ukutwaafwa ukukonkelela inshila yalungama iitungulula ku bumi bwa muyayaya.

Ilumbo 139 muli ifyo lipayanya ukukoselesha kwa cine cine. Lilangilila ukuti, apo takuli nangu cimo icifyuka ukubebeta kwa kwa Shifwe wa mu mulu, kuti atwaafwa mu nshita yonse iya kukabila. (AbaHebere 4:16) Mu kulundapo, apantu Yehova alitwishiba bwino ukucila ifyo twaishiba, tuli abacingililwa mu kusakamana kwakwe ukwabamo kutemwa. (Amalango 33:27) Nga twamwipusha mu kuicefya ukutufwayafwayamo no kuleta amabunake ya pa lwesu ku kusakamana kwesu, kuti twalungike milandu mu kuba no kwaafwa kwakwe. Mu kushininkisha, lyene, ukwishiba kwa kwa Lesa ifwe nga bantu umo umo kulingile ukwambukila ubumi bwesu mu nshila isuma. Kulingile ukutusesesha ku kuba bakafwilisha ba busumino aba kupepa kwa cine no kwenda mu kuicefya pa ntanshi ya kwa Yehova, uwatwishiba bwino.