ICIPANDE CA KUSAMBILILAMO 8
Cinshi Tulingile Ukulatashisha?
“Muletootela.”—KOL. 3:15.
ULWIMBO 46 Tulamutasha, Mwe Yehova
IFYO TWALASAMBILILAa
1. Bushe umwina Samaria uo Yesu aundepe alangile shani ukuti alitashishe?
ABAUME 10 balilwele ubulwele ubwabipisha. Balwele ifibashi, kabili tabalesubila ukuti bakapola. Lelo bushiku bumo, bamwene Yesu, Kasambilisha Mukalamba ninshi ali akatalamukila. Balyumfwile ukuti alyundepe abalwele amalwele ayalekanalekana, kabili balicetekele ukuti nabo bene ali no kubondapa. E ico babilikishe abati: “Mwe Yesu, mwe Kasambilisha, tubeleleni uluse!” Aba baume 10 balipolele. Ukwabula no kutwishika abaume bonse balitashishe pa fyo Yesu abacitile. Lelo umo pali aba e walangile ukuti alitashishe. Aliile kuli Yesu ku kumutasha.b Uyu umwina Samaria uwali pabo Yesu aundepe, “alecindika Lesa ne shiwi ilikalamba.”—Luka 17:12-19.
2-3. (a) Cinshi nalimo cingalenga twilatasha? (b) Finshi twalasambilila muli cino cipande?
2 Nga filya umwina Samaria acitile, na ifwe tufwile ukulatasha abatucitila ifisuma. Lelo inshita shimo nalimo kuti twalaba ukutasha abatucitile ifisuma.
3 Muli cino cipande twalalanda pa co cacindamina ukulatasha mu fyo tulanda e lyo na mu fyo tucita. Twalasambilila kuli bamo abo Baibolo yalandapo abaletasha e lyo na bashaletasha. E lyo pa numa twalalanda pa fyo tufwile ukulacita pa kuti tulelanga ukuti tulatasha.
MULANDU NSHI TULINGILE UKULALANGILA UKUTI TULATASHA?
4-5. Mulandu nshi tulingile ukulalangila ukuti tulatasha?
4 Yehova alalanga ukuti alatasha abantu bakwe, kanshi e o tulingile ukulapashanya. Cimo ico acita pa kubatasha kubalambula. (2 Sam. 22:21; Amalu. 13:6; Mat. 10:40, 41) Na kabili Amalembo yatukoselesha ukuti ‘tulepashanya Lesa, apo tuli bana bakwe abo atemwa.’ (Efes. 5:1) Kanshi icikalamba ico tulingile ukulalangila ukuti tulatasha ni co tufwaya ukulapashanya Yehova.
5 Natulande na cimbi ico tulingile ukulatashisha abantu. Ukutasha kwaba kwati fya kulya ifisuma, tulaipakisha nga tuleliila pamo na banensu. Abantu nga batutasha, tulatemwa. Nga twatasha abantu, balatemwa. Umuntu uo twatasha aleshiba ukuti ifyo atucitile nelyo ifyo atupeele nafitwafwa. Ici cilenga bucibusa bwesu nankwe bwakoselako.
6. Bushe amashiwi ayo mwingalanda pa kutasha abantu yaba shani kwati maapele ayo bapangila na golde?
6 Ukutasha kusuma. Baibolo itila: “Ifyaba ama-apele yapangilwa na golde ayabikilwe pa mbale sha silfere e fyaba na mashiwi ayasoswa pa nshita iilingile.” (Amapi. 25:11) Tontonkanyeni pa fyo iapele ilyo bapangila na golde lingamoneka bwino nga balibika mu mbale ya silfere! Bushe kuti mwaumfwa shani nga bamupeela ili iapele ilili mu mbale ya silfere? Na mashiwi mwingalanda pa kutasha abantu kuti yaba ayasuma nga fintu iapele limoneka mu mbale ya silfere. Tontonkanyeni pali ici cishinka: Iapele ilyo bapangila na golde kuti lyaikala imyaka iingi. Na mashiwi ayo mwingalanda pa kutasha abantu nalimo te kuti bayalabe, kuti balayebukisha mpaka ne mfwa.
ABALETASHA
7. Ukulingana ne fyaba pa Amalumbo 27:4, finshi Davidi acitile pa kulanga ukuti aletasha? Finshi na bambi abaimbile amalumbo bacitile pa kulanga ukuti baletasha?
7 Ababomfi ba kwa Lesa abengi aba ku kale baletasha. Umo pali aba ni Davidi. (Belengeni Amalumbo 27:4.) Alemona ukupepa kwasanguluka ukuti kwalicindama kabili ifyo alecita e fyalelanga ukuti aletasha. Alisangwile ifyuma ifingi pa kuti itempele likuulwe. Abatuntwike muli Asafi balilembele amalumbo nelyo inyimbo sha kulumbanya pa kulanga ukuti baletasha. Mu lwimbo lumo balitashishe Lesa kabili balilandile ifyo batemenwe “ifipesha amano” fya kwa Yehova. (Amalu. 75:1) Ukwabula no kutwishika, Davidi na batuntwike muli Asafi balefwaya ukulanga Yehova ukuti baletasha pali fyonse ifyo abacitile. Tontonkanyeni pa fyo na imwe mwingacita pa kuti mulepashanya aba abaimbile amalumbo.
8-9. Finshi umutumwa Paulo acitile pa kutasha aba bwananyina, kabili finshi fyafuminemo?
8 Umutumwa Paulo alitashishe aba bwananyina, kabili ifyo alandile pali bena e fyalangile ukuti alibatashishe. Lyonse nga alepepa aletasha Lesa pa mulandu wabo. Na kabili alibatashishe muli kalata abalembeele. Mu fikomo fya kubalilapo 15 mu Abena Roma icipandwa 16, Paulo alilumbwile amashina 27 aya Abena Kristu banankwe. Paulo alandile pali Priska na Akula ukuti “baibikile mu kapoosa mweo” pa mulandu wakwe. Kabili alandile pali Febi ukuti “e waleafwa abengi,” ukubikako fye na Paulo wine. Alitashishe aba aba bwananyina abo atemenwe pa fyo balebombesha.—Rom. 16:1-15.
9 Paulo alishibe ukuti aba aba bwananyina mu Roma tabali abapwililika. Na lyo line pa mpela ya kalata abalembeele, alandile pa mibele iisuma iyo bakwete. Tontonkanyeni pa fyo amashiwi Paulo abalembeele yabakoseleshe ilyo baleyabelenga mu cilonganino! Ici cifwile calengele bucibusa bwabo na Paulo bukoseleko. Bushe lyonse mulatasha aba mu cilonganino mwaba pa fisuma ifyo balanda ne fyo bacita?
10. Finshi tulesambilila kuli Yesu pa fyo atashishe abasambi bakwe?
10 Yesu alitashishe ifilonganino fimo mu Asia Minor pa mulimo uo abasambi bakwe balebomba. Ku ca kumwenako, pa kutasha icilonganino ca mu Tuatira abalilepo ukulanda ati: “Nalishiba ifyo ucita, no kutemwa kobe ne citetekelo cobe no mulimo obe no kushipikisha kobe. Nalishiba no kuti pali nomba ulebombesha ukucila ifyo walebomba pa kutampa.” (Ukus. 2:19) Yesu talandile fye pa fyo aba muli cilya cilonganino balebombesha, lelo alibatashishe na pa mibele iisuma iyo bakwete iyalelenga balecita ifisuma. Nangu ca kuti Yesu alingile ukufunda bamo abali mu cilonganino ca mu Tuatira, alibebele amashiwi ya kubakoselesha pa kutendeka na pa kulekelesha. (Ukus. 2:25-28) Tontonkanyeni pa maka ayo Yesu akwata pa mulandu wa kuti e mutwe wa filonganino fyonse. Talingile ukulatutasha pa milimo iyo tumubombela. Nomba alatutasha. Ifi fine e fyo na baeluda bafwile ukulacita!
ABASHALETASHA
11. Ukulingana ne fyaba pa AbaHebere 12:16, bushe Esau alemona shani ifya mushilo?
11 Icabipa ca kuti abantu bamo abo Baibolo yalandapo tabaletasha. Ku ca kumwenako, nangu ca kuti abafyashi ba kwa Esau balitemenwe Yehova kabili balimucindike, Esau ena tacindike ifya mushilo. (Belengeni AbaHebere 12:16.) Finshi fyalengele cishibikwe ukuti Esau taletasha? Alyangufyenye ukukabula ububeli ne mbale ya fya kulya no mwaice wakwe Yakobo. (Ukute. 25:30-34) Pa numa Esau alyumfwile ububi sana pa fyo acitile. Apo tacindike ububeli, talingile no kuilishanya ilyo bashamupeele ifyo balingile ukumupeela akanakabula ububeli.
12-13. Finshi abena Israele bacitile ifilanga ukuti tabaletasha, kabili finshi fyafuminemo?
12 Yehova alicitiile abena Israele ifintu ifingi ifyali no kulenga balemutasha. Alibalubwile mu busha ilyo aletele Ifinkunka 10 mu Egupti. Lyena alibapuswishe ilyo aipeye abashilika abena Egupti pali Bemba wa Kashika. Ilyo ifi fyacitike, abena Israele balitashishe nga nshi ica kuti balimbile no lwimbo lwa kulumbanya Yehova. Lelo bushe balitwalilile ukutasha?
13 Ilyo abena Israele bakwete amafya yambi, balilabile ifisuma fyonse ifyo Yehova abacitile. Lyena balicitile ifyalangile ukuti tabaletasha. (Amalu. 106:7) Finshi bacitile? Baibolo itila: “Ulukuta lonse ulwa bana ba kwa Israele lwatendeke ukuilishanya kuli Mose na kuli Aarone.” Na kuba ifi bacitile cimo no kuilishanya kuli Yehova. (Ukufu. 16:2, 8) Yehova tatemenwe filya abantu bakwe bashaletasha. Pa numa asobele ukuti ilya nkulo ya bena Israele yali no kufwila mu matololo, ukufumyako fye Yoshua na Kalebu. (Impe. 14:22-24; 26:65) Natumone ifyo twingacita pa kuti twilapashanya abashaletasha lelo tulepashanya abaletasha.
MULETASHA
14-15. (a) Finshi abaupana balingile ukulacita pa kuti balelanga ukuti balatasha abena mwabo? (b) Finshi abafyashi balingile ukulacita pa kuti balesambilisha abana babo ukulatasha?
14 Mu lupwa. Aba mu lupwa bonse balaba ne nsansa nga ca kuti cila muntu mu lupwa aletasha. Abaupana nga baletasha abena mwabo, balatemwana. Na kabili cilabangukila ukwelelana nga ca kuti umo alufyanya. Umwaume uutasha umwina mwakwe tabika fye amano ku fisuma ifyo alanda ne fyo acita, lelo alema no kumutasha. (Amapi. 31:10, 28) No mwanakashi uwa mano aleba umwina mwakwe ifyo atemwa pali ena.
15 Mwe bafyashi, finshi mulingile ukulacita pa kuti mulesambilisha abana benu ukulatasha? Muleibukisha ukuti abana benu bakalalanda ifyo mulanda kabili bakalacita ifyo mucita. Kanshi abana benu nga bamucitila fimo mulelanda ukuti natootela pa kuti balemupashanya. Na kabili mulesambilisha abana benu ukulanda ati natootela abantu nga babacitila fimo. Mufwile ukweba abana benu ukuti balingile ukulatasha ukufuma pa nshi ya mutima, no kuti ifyo balanda kuti fyalenga abo batasha baumfwa bwino. Ku ca kumwenako, umukashana uwe shina lya kuti Clary alandile ati: “Ilyo bamayo bali ne myaka 32, ukwabula no kwenekela bashele balekusha abana batatu beka. Ilyo nali ne myaka 32, nalitontonkenye pa fyo cayafishe kuli bamayo pa kuti batukushe ilyo bali ne myaka 32. E ico nalibatashishe pali fyonse ifyo balecita pa kuti ine na bandume yandi tukule. Tapakokwele ukutula apo bamayo banjebele ukuti balitemwa amashiwi ayo nabebele, bacili balayebukisha, kabili yalalenga baleba ne nsansa.”
16. Landeni pa fyacitike ifilanga ukutila kuti twakoselesha aba bwananyina nga tulebatasha.
16 Mu cilonganino. Nga tuletasha bamunyinefwe na bankashi, tulabakoselesha. Ku ca kumwenako, ba Jorge baeluda abali ne myaka 28, balilwele sana. Tabaleya ku kulongana pa mweshi umo. Na lintu batendeke ukuya ku kulongana, tabalekwanisha ukubomba imilimo ilyo balelongana. Ba Jorge balandile abati: “Naleimona uwacabecabe pa mulandu wa kuti nshalekwanisha ukubomba imilimo ya mu cilonganino. Bushiku bumo pa numa ya kulongana, munyinefwe umo anjebele ati: ‘Ndefwaya ukumutasha pa fyo mwayafwa ulupwa lwandi. Twalesambilila ifingi mu malyashi mwalelanda mu myaka iyapitapo. Yalilenga twaba abakosa mu fya kwa Lesa.’ Ifyo anjebele fyalimfikile pa mutima ica kuti nalilukwishe ne filamba. Ifyo alandile fyalinsansamwishe.”
17. Ukulingana ne fyaba pa Abena Kolose 3:15, finshi tulingile ukulacita pa kuti tulelanga ukuti tulatasha Yehova pa fyo atupeela?
17 Lesa wesu kapekape. Yehova alitupeela ifya kulya fya ku mupashi ifingi. Ku ca kumwenako, ilyo tulelongana tulasambilila ifitwafwa, tulasambilila ifitwafwa na mu mpapulo shesu, e lyo na pa mawebusaiti yesu aya www.jw.org, tv.jw.org, na wol.jw.org. Bushe mwalikutikapo ilyashi, mwalibelengapo icipande, nelyo mwalitambapo programu ya JW Broadcasting e lyo mwalanda amuti, ‘Kwati fye nine bapekanishishe’? Kuti twalanga shani ukuti tulatasha Yehova? (Belengeni Abena Kolose 3:15.) Cimo ico tulingile ukulacita, kulamutasha mu mapepo yesu pali ifi ifisuma ifyo atupeela.—Yako. 1:17.
18. Finshi tulingile ukulacita pa kuti tuletasha pa Ng’anda ya Bufumu iyo twakwata?
18 Na kabili tulatasha Yehova nga tulesunga apo tupepela apa busaka. Tulingile ukulabombako umulimo wa kuwamya Ing’anda ya Bufumu no wa kulungisha ifileonaikako. Ababombela ku fisoselo fya cilonganino nabo bafwile ukulafibomfya bwino pa kuti filaonaika. Nga tulesunga bwino Amayanda ya Bufumu, tayakaleonaika bwangu kabili takwakaleba ifikalamba ifikalaonaika. Ici kuti calenga indalama ishingi shilebomfiwa ku kukuula Amayanda ya Bufumu yambi na ku kuwamya ayaleonaika mwi sonde lyonse.
19. Finshi mwasambilila ku fyacitike kuli kangalila wa muputule no mwina mwakwe?
19 Ababombesha pa mulandu wesu. Nga tuletasha abantu, amashiwi twingalanda pa ku batasha kuti yalenga bayaluka mu fyo bomfwa pa mafya bakwata. Natulande pa fyacitike kuli kangalila wa muputule no mwina mwakwe. Pa numa ya kubila imbila nsuma pa maawala ayengi mu nshita ya mpepo, uyu kangalila no mwina mwakwe babwelele ku ng’anda ninshi nabanaka nabafuma na kwi fupa. Bulya bushiku kwalitalele nga nshi ica kuti muka kangalila aleele fye ne ca kufwala ca mpepo. Ilyo bwacele, aebele umwina mwakwe ukuti alefwaya ukuleka umulimo wa kwenda. Lulya lwine ulucelo, alipokelele kalata iyafumine kwi ofeshi lya musambo. Muli kalata balimutashishe pa fyo alebombesha mu mulimo wa kubila imbila nsuma na pa fyo aleshipikisha. Bamwebele no kuti ukukuuka cila mulungu kwalyafya. Umwina mwakwe atile: “Filya bamutashishe fyalengele asansamuke sana ica kuti talandilepo na kabili ukuti alefwaya ukuleka umulimo wa kwenda. Na kuba pa miku iingi alenkoselesha ukutwalilila ukubomba uyu mulimo nga nafwaya ukuleka.” Aba abaupana balitwalilile ukubomba uyu mulimo pa myaka mupepi na 40.
20. Finshi tulingile ukulacita cila bushiku, kabili mulandu nshi?
20 Cila bushiku tulelanga ukuti tulatasha mu fyo tulanda na mu fyo tucita. Amashiwi ayo twingalanda no mweo onse nelyo ifyo twingacita nalimo e fingalenga umuntu ashipikisha amafya akwete muli cino calo umwaba abantu abanono fye abatasha. Na kabili nga tuletasha abantu bucibusa twakwata nabo kuti bwakoselako kabili kuti bwatwalilila. Ne cacilapo ukucindama ca kuti, tukalapashanya Shifwe Yehova uutasha kabili kapekape.
ULWIMBO 20 Mwatupeele Umwana Mwatemwisha
a Finshi twingasambilila pa kutasha kuli Yehova, kuli Yesu na ku mwina Samaria uwali ne fibashi? Muli cino cipande twalalanda pali Yehova, pali Yesu, pa mwina Samaria uwali ne fibashi e lyo na pa bantu bambi. Twalalanda pa co cacindamina ukulatasha e lyo na pali fimo ifyo tufwile ukulacita pa kuti tuletasha.
b UBULONDOLOSHI: Ukutasha umuntu nelyo icintu cipilibula ukucitapo cimo icilelanga ifyo uyo umuntu acindama nelyo ifyo ico cintu cacindama. Ukutasha kufwile kwafuma pa nshi ya mutima.
c UBULONDOLOSHI BWA CIKOPE: Balebelenga kalata iyo Paulo alembeele icilonganino ca mu Roma; Akula, Prisila, Febi, e lyo na bambi batemwa pa kumfwa amashina yabo bayalumbula muli kalata.
d UBULONDOLOSHI BWA CIKOPE: Umufyashi alesambilisha umwana wakwe umukashana ifyo engatasha nkashi umukalamba pa fyo abombesha.