Inkumbu sha kwa Yehova Shilatupususha Ukufuma ku Kupelelwa

“Mumbelele uluse, mwe Lesa, umwabele cikuku cenu [ica kutemwa, NW]; umwabelo bwingi bwa nkumbu shenu, paseni ifya bupulumushi fyandi.”—ILUMBO 51:1.

1, 2. Ni shani fintu umo uwa babomfi ba kwa Yehova engambukilwa ku lubembu lwabipisha?

IFUNDE lya kwa Yehova te kuti litobwe ukwabulo kukandilwapo. Fintu ico cibe camonekesha lintu twacito lubembu lwabipisha kuli Lesa! Nelyo pambi twabombele Yehova mu busumino pa myake ingi, ukutobe funde lyakwe kuti pambi kwalenga isakamika ilikalamba nelyo ukupopomenwa kwashika. Kuti pambi twayumfwo kuti Yehova natusha kabili ukuti tatuli na kabili abalinga ukumubombela. Ulubembu lwesu kuti pambi lwamoneka nge kumbi lyalulubala ukwisalila ku nse ulubuuto lwa kusenamina kwa kwa Lesa.

² Imfumu Davidi iya Israele wa pa kale limo aisangile mu mibele ya musango yo. Ni shani fintu iyi mibele yaimineko?

Ukutena Kuti Kwatungulula ku Lubembu Lukalamba

3, 4. Cinshi cacitike ku Mfumu Davidi mu kati ka ciputulwa ca nshita ica lubanda?

³ Davidi alitemenwe Lesa lelo abuulile intampulo shapumbusa ishatungulwile ku membu shabipisha. (Linganyeniko Abena Galatia 6:1.) Ici kuti cacitika ku muntunse uuli onse uushapwililika, ukucilisha nga alikwata ubulashi pali bambi. Pamo nge mfumu ya lubanda, Davidi aipakishe ukulumbuka na maka. Nani ali uwapama ukusonsomba icebo cakwe? Abaume bene bene bali abanakila kuli wene, kabili abantu mu kuswatuka babombele pa kukambisha kwakwe. Nalyo line, Davidi acitile cilubo pa kuifushisha abakashi no kupenda abantu.—Amalango 17:14-20; 1 Imilandu 21:1.

⁴ Mu kati ka iyi nshita ya lubanda lwa fya ku mubili, Davidi acitile imembu shabipisha kuli Lesa no muntu. Iye, ulubembu lumo lwatungulwile ku lunankwe ukupala ubushishi bwapikulwa ubwa nsalu ubwaelenganishiwa na Satana! Ilintu abena Israele banankwe balelwisha abena Amone, ukufuma pa mutenge wakwe Davidi amwene umukashi wayemba uwa kwa Uria, Bati-sheba, aleowa. Ilyo Uria ali ku nkondo, imfumu yakambishe umwanakashi ukuletwa kwi sano lya iko no kucito bucende na wene. Elenganya ukutulumushiwa kwakwe pa kumfwa pa numa ukuti ali ne fumo! Davidi aitile Uria, ukusubilo kuti ali no kusendama na Bati-sheba no kulanguluka umwana nga uwakwe. Nelyo cingatila Davidi amulengele ukukolwa, Uria alikeene ukusendama na wene. Nomba pa kuba uwapelelwa, Davidi atumine amakambisho ya mu bumfisolo kuli mushika Yoabu ukubika Uria ku mitande ya ku ntanshi uko ali no kushininkisho kuti afwa. Uria alipaiwe mu bulwi, mukamfwilwa wakwe abakile iciputulwa ca nshita ica kuloosha, kabili Davidi amupile pa ntanshi abantu tabalaibukila ulwa kwimita kwakwe.—2 Samwele 11:1-27.

 5. Cinshi cacitike pa numa Davidi abembwike na Bati-sheba, kabili kwambukila nshi kuntu imembu shakwe shakwete pali wene?

⁵ Ukupitila muli kasesema Natani, Lesa asansalike imembu sha kwa Davidi no kusoso kuti: “Nkemya pali iwe ububi ukufuma mu ŋanda yobe.” Muli fyo, umwana uwafyelwe kuli Bati-sheba alifwile. (2 Samwele 12:1-23) Ibeli lya kwa Davidi, Amnone, acitile ukwampana kwa bwamba na nkashi yakwe citika Tamari mu kumwikata kama kabili aipaiwe na ndume yakwe. (2 Samwele 13:1-33) Umwana mwaume wa mfumu Abishalomu aeseshe ukufumpula icipuna ca bufumu kabili aletele umusebanya pali wishi pa kusendama na bakanakashi ba kwa Davidi. (2 Samwele 15:1–16:22) Inkondo ya bana calo yapwilile mu mfwa ya kwa Abishalomu na mu bulanda bwalundwapo kuli Davidi. (2 Samwele 18:1-33) Nangu cibe fyo, imembu sha kwa Davidi shamulengele ukuicefya kabili shamulengele ukwibukila kwa kuba uwapalamisha kuli Lesa wakwe wa cililishi. Nga twingacite cilubo, natulapile mu kuicefya no kupalamina kuli Yehova.—Linganyeniko Yakobo 4:8.

 6. Mulandu nshi Imfumu Davidi maka maka abelele uwa mulandu?

⁶ Davidi ali uwa mulandu ukucilisha pantu aali ni kateka umwina Israele uwaibukila mu kukumanina ulwe Funde lya kwa Yehova. (Amalango 17:18-20) Taali ni farao wa bena Egupti nelyo imfumu ya cina Babiloni ababulishe ukwishiba kwa musango yo kabili kuti pambi lyonse bacite fintu fishasuminishiwa na Lesa. (Linganyeniko Abena Efese 2:12; 4:18.) Pamo nge cilundwa ca luko lwaipeele kuli Yehova, Davidi alishibe ukuti ubucende no bukomi ni membu shikalamba. (Ukufuma 20:13, 14) Abena Kristu na bo balishibe funde lya kwa Lesa. Ukupala Davidi, nangu cibe fyo, bamo balatoba lyene pa mulandu wa lubembu lwa cifumanda, ubunake bwa buntunse, ne tunko lishacincintilwa. Nga ca kuti ico cingacitika ku uuli onse uwa ifwe, tatulekabilo kwikalilila mu mibele ya mfifi iyo ifiisha ukumona kwesu ukwa ku mupashi no kutufimbilikisha mu kupelelwa kwashika.

Ukutumbula Kuleta Ukwilulukwa

7, 8. (a) Cinshi cacitike kuli Davidi lintu aeseshe ukufise membu shakwe? (b) Mulandu nshi uwa kutumbwila no kuleko lubembu?

⁷ Nga ca kuti tuli aba mulandu wa kutoba kwabipisha ukwe funde lya kwa Lesa, kuti pambi twacisange cayafya ukutumbula imembu shesu, nelyo fye kuli Yehova. Cinshi cingacitika pe samba lya iyo mibele? Mwi Ilumbo 32, Davidi asumine ukuti: “Ilyo natalele [mu cifulo ca kutumbula], yalifumwike amafupa yandi mu kukuuta kwandi akasuba konse; pantu akasuba no bushiku ukuboko kwenu [ukwa kwa Yehova] kwafinine pali ine: ububishi bwandi bwalyalwike mu kuuma kwati kwa lusuba.” (Ps 32 Ifikomo 3, 4) Ukwesha ukufiso lubembu lwakwe no kushimaisha kampingu wa mulandu kwalengele ukufumuka kuli kampingu wa kwa Davidi walubanta. Inkumbabulili yacefeshe amaka yakwe ica kuti ali nga icimuti capumwa ku cilala icishaba na mutonshi upelo bumi. Na kuba, kuti pambi alikumenye ifya kufumamo fyabipa ku muntontonkanya na ku mubili. Kwena, alilufishe ubuseko bwakwe. Nga ca kuti uuli onse uwa ifwe twaisanga mu mibele yapalako, cinshi cintu tulingile ukucita?

⁸ Ukutumbula kuli Lesa kuti kwaleta ukwelela no kwilulukwa. “Namulengele ukwishibo lubembu lwandi, na mampuulu yandi nshafimbilepo,” e fyaimbile Davidi. “Natile, Ndetumbulo bupulumushi bwandi kuli Yehova, e lyo imwe mwalekelele amampuulu ya lubembu lwandi.” (Ilumbo 32:5) Bushe uli uwacushiwa pa lubembu lumo lwafisama? Bushe te kuti ciwamishe ukulutumbula no kululeka pa kuti wingapokelela inkumbu sha kwa Lesa? Mulandu nshi te kwitila baeluda ba pa cilonganino no kufwaya ukundapa kwa ku mupashi? (Amapinda 28:13; Yakobo 5:13-20) Umupashi obe uwa kulapila ukapokelelwa, kabili mu kupita kwa nshita ubuseko bobe ubwa Bwina Kristu kuti bwabweshiwa. “[Wa nsansa, NW] umuntu uo bwalekelelwo bupulumushi bwakwe, uo lwafimbwapo ulubembu lwakwe,” e fyasosele Davidi. “[Wa nsansa, NW] umuntu uo Yehova tamulingila mampuulu, kabili mu mutima wakwe tamwaba bucenjeshi!”—Ilumbo 32:1, 2.

 9. Ni lilali lintu Ilumbo 51 lyashikilwe, kabili mulandu nshi?

⁹ Davidi na Bati-sheba bali no kulubulula kuli Yehova Lesa pa cilubo cabo. Nelyo cingati nga balipaiwe pa membu shabo, Lesa abakwatile nkumbu. Ukucilisha ali uwa nkumbu kuli Davidi pa mulandu wa cipingo ca Bufumu. (2 Samwele 7:11-16) Imibele ya kwa Davidi iya kulapila ukulola ku membu shakwe ishabimbilemo Bati-sheba yamonwa mu Ilumbo 51. Ili lumbo lya kusesho mutima lyashikilwe ne mfumu yabipilwa pa numa kasesema Natani ashibwishe kampingu wa iko ku bukulu bwa bupulumushi bwa iko kwi funde lya bulesa. Casendeleko bukose kuli Natani ukulete membu sha kwa Davidi ku kusakamana kwakwe, pamo fye nge fyo baeluda basontwa aba Bwina Kristu bafwile ukuba abakosa pa kuti bengacite fintu fya musango yo ilelo. Mu cifulo ca kukaano mulandu no kukambisha ukuputunkanishiwa kwa kwa Natani, imfumu mu kuicefya yalisumine. (2 Samwele 12:1-14) Ilumbo 51 lilanga cintu asosele kuli Lesa mwi pepo ukukuma ku micitile yasauka kabili lyaliba ilyalinga ku kwetetula kwabamo ipepo, ukucilisha nga twalicite cilubo kabili tulefuluke nkumbu sha kwa Yehova.

Twaliba aba Kulubulula Kuli Lesa

10. Ni shani fintu Davidi engakumanya ukupuupuutuka kwa ku mupashi?

¹⁰ Davidi tafwaile ukupeelo bweleelo ku lubembu lwakwe lelo alombele ukuti: “Mumbelele uluse, mwe Lesa, umwabele cikuku cenu ica kutemwa; umwabelo bwingi bwa nkumbu shenu, paseni ifya bupulumushi fyandi.” (Ilumbo 51:1) Ku kucito bupulumushi, Davidi ali naciluka imipaka ye Funde lya kwa Lesa. Kwaliko isubilo lya kupuupuutuka kwakwe ukwa ku mupashi, nangu cibe fyo, nga ca kuti Lesa amulangile ukusenamina ukulingana ne cikuuku Cakwe ca kutemwa, nelyo ukutemwa kwa cishinka. Ubwingi bwa nkumbu sha kwa Lesa ishapita bwapeele imfumu yalapila icishinte ca citetekelo ukuti Kapanga wakwe aali no kufuutapo ubupulumushi bwakwe.

11. Cinshi catubulwilwe ku malambo ya Bushiku bwa Kukonsolwela, kabili cinshi cifwaikwa kwi pusukilo ilelo?

¹¹ Ukupitila mu finshingwa fya busesemo ifya malambo ya Bushiku bwa Kukonsolwela, Yehova alangishe ukuti alikwete inshila ya kusangulwilamo abalapila ukufuma ku lubembu lwabo. Twalishiba nomba ukuti inkumbu shakwe no kwelela fyalitambulwilwa kuli ifwe pa cishinte ca citetekelo cesu mwi lambo lya cilubula ilya kwa Yesu Kristu. Nga ca kuti Davidi, mu kuba ne fyalepashanishiwa fye nelyo ifinshingwa fya ili lambo mu muntontonkanya, kuti acetekela mu cikuuku ca kutemwa ica kwa Yehova ne nkumbu, fintu ababomfi ba kwa Lesa aba muli kano kasuba bafwile ukucishapo ukubelesha icitetekelo mu cilubula icapayanishiwilwa ipusukilo lyabo!—Abena Roma 5:8; AbaHebere 10:1.

12. Cinshi cipilibula ukubembuka, kabili ni shani fintu Davidi ayumfwile pa lwa kulufyanya kwakwe?

¹² Mu kupaapaata kuli Lesa, Davidi alundilepo kuti: “Nsambeni bwino bwino ku mampuulu yandi, na ku lubembu lwandi nsangululeniko. Pantu ifya bupulumushi fyandi ine nalifiishiba; no lubembu lwandi luli pali ine pe.” (Ilumbo 51:2, 3) Ukubembuka kwaba kupuse cikongwani ukukuma ku fipimo fya kwa Yehova. Davidi mu kushininkisha aali nacite co. Nalyo line, tali ukupala inkomi nelyo umucende uushayangwako pa lwa mulandu wakwe, ukuba fye uwacushiwa pa lwa kukandwa nelyo ukucitikako kwa kwambula ubulwele. Pamo nga katemwa wa kwa Yehova, Davidi apatile icabipa. (Ilumbo 97:10) Alitendushiwe no lubembu lwakwe kabili afwaile Lesa ukumusangulula kuli lwene umupwilapo. Davidi ali uwaibukila mu kukumanina ulwa bupulumushi bwakwe kabili aali wa bulanda mu kushika ukuti alekele ukufwaisha kwakwe ukwa lubembu ukumucimfya. Ulubembu lwakwe lwali pa mulola wakwe pe, pantu kampingu wa mulandu uwa muntu utiina Lesa tabala elulukwa ukufikila kwaba ukulapila, ukutumbula, no kwelela kwa kwa Yehova.

13. Mulandu nshi Davidi engalandila ukuti abembukile Lesa eka?

¹³ Ukupokelela ukulubulula kwakwe kuli Yehova, Davidi atile: “Kuli imwe, kuli imwe mweka, e ko nabembuka, no kucite cabipa mu menso yenu: e ico mwalungika mu kusosa kwenu, muli bwino mu kupingula kwenu.” (Ilumbo 51:4) Davidi aali natoba amafunde ya kwa Lesa, ukuseebanya icifulo ca cifumu, no “kupontela . . . Yehova muli ici cintu,” Ukumusansalika mu museebanya. (2 Samwele 12:14; Ukufuma 20:13, 14, 17) Incitilo sha lubembu isha kwa Davidi shali na kabili sha kulwisha sosaite wa bena Israele ne filundwa fya lupwa lwakwe, kwati fye fintu kacita wa fibi uwabatishiwa ilelo alenga ubulanda nelyo ukucushiwa mu cilonganino ca Bwina Kristu na pa batemwikwa. Nelyo cingatila imfumu yalapila yalishibe ukuti yabembukile abantu banankwe pamo nga Uria, aishibe ukushingamwa kwakulilako kuli Yehova. (Linganyeniko Ukutendeka 39:7-9.) Davidi aishibe ukuti ubupingushi bwa kwa Yehova bwali no kuba ubwalungama. (Abena Roma 3:4) Abena Kristu ababembuka balekabilo kukwata imimwene imo ine.

Ifya Kusangwilako Filenga

14. Fya kusangwilako nshi ifilenga ifyaloshiweko na Davidi?

¹⁴ Nangu cingatila Davidi taeseshe ukuilungamika umwine, alisosele ukuti: “Moneni, mu mampuulu e mo napaapilwe, na mu lubembu e mo mayo anjimitile.” (Ilumbo 51:5) Davidi apaapilwe mu mampuulu, kabili nyina akumenye ukukoma kwe fumo pa mulandu wa lubembu lwapyanwa. (Ukutendeka 3:16; Abena Roma 5:12) Amashiwi yakwe tayapilibulo kuti ukwampana kwalinga ukwa mu cupo, ukwimita, no kufyala fyaba fya lubembu, apo ni Lesa uwapayenye icupo no kufyala abana; Davidi talelosha ku lubembu lwa kulungatika ulwa kwa nyina. Aimitilwe mu lubembu pantu abafyashi bakwe bali babembu ukupala abantunse bonse abashapwililika.—Yobo 14:4.

15. Nangu cingatila Lesa pambi kuti alanguluka ifya kusangwilako ifilenga, cinshi cintu tatulingile ukucita?

¹⁵ Nga natubembuka, mwi pepo kuli Lesa kuti twaloshako ku fya kusangwilako ifili fyonse ifilenga ifyo pambi fyasangwilileko ku kulufyanya kwesu. Lelo twiyalwila icikuuku ca pa fye ica kwa Lesa mu bwelelo bwa myendele yasekemuka nelyo ukubomfya ulubembu lwapyanwa nge ntumba yafitula iya kuleseshamo ku kushingamwa ku lubembu lwesu. (Yuda 3, 4) Davidi alipokelele ukushingamwa pa kutekelesha amatontonkanyo yashasanguluka no kunakila kwi tunko. Natupepele ukukanalamwa kwi tunko kabili lyene tubulepo incitilo mu kumfwana ne pepo lya musango yo.—Mateo 6:13.

Ukupaapaatila Ukusangululwa

16. Ni mu mibele nshi muntu Lesa abekelwa, kabili ni shani fintu ico cilingile ukwambukila imyendele yesu?

¹⁶ Abantu kuti pambi bamoneka ukuba abasuma abaipeela kuli Lesa, lelo wene alolesha mu kati na nkati no kumona cintu baba lwa nkati. E fyasosele Davidi ukuti: “Moneni, [mwe Yehova] icishinka ca mu fya mu nda e co mubekelwamo; e ico munenge ukwishiba amano mu kati ka mutima.” (Ilumbo 51:6) Davidi ali wa mulandu wa bufi no kupotama mu kulenga imfwa ya kwa Uria no kwesha ukufisa ifishinka pa lwe fumo lya kwa Bati-sheba. Nangu ni fyo, alishibe ukuti Lesa abekelwa mu cishinka no mushilo. Ici cilingile ukwambukila imyendele yesu mu nshila isuma, pantu Yehova kuti atusenuka nga twaba abapotama. (Amapinda 3:32) Davidi na kabili alishibe ukuti nga ca kuti Lesa ‘engamulenga ukwishiba amano,’ nge mfumu yalapila, kuti aba na maka ya kubomba mu kumfwana ne fipimo fya bulesa ubumi bwakwe bonse.

17. Cinshi cali e bupilibulo bwa kupepela ukusangululwa na esobu?

¹⁷ Apantu kemba wa malumbo amwene ukukabila kwa kwaafwa kwa kwa Lesa mu kucimfya ukukongama kwa lubembu, apaapeete mu kulundapo ukuti: “Munsangulwile ulubembu kuli esobu, e lyo nkasanguluka; munsambe, e lyo nkabuuto kucile mfula yabuuta.” (Ilumbo 51:7) Pa kati ka fintu fimbi, icilimwa ca esobu (nakalimo marjoram, nelyo Origanum maru) calisanshiwe mu kusefya kwa kusangulula ku bantu abo kale bakwete ifibashi. (Ubwina Lebi 14:2-7) E co cali icalinga ukuti Davidi apepele ukusangululwa ukufuma ku lubembu na esobu. Imfundo ya kusanguluka yaampana na kabili no kupaapaata kwakwe ukuti Yehova amusambe ukuti abe uwa busaka onse, ukubuuta ukucila nelyo fye imfula yabuuta iishikwete imile nelyo ulukungu. (Esaya 1:18) Nga ca kuti uuli onse uwa ifwe alecula ukushikitika kwa kampingu pa kulufyanya kumo, natukwate icitetekelo ca kuti nga mu kubamo kulapila twafwaya ukweleela kwa kwa Lesa, kuti atubuutusha no kutusangulula pa cishinte ce lambo lya cilubula ilya kwa Yesu.

Ukupaapaatila Ukupuupuutulwa

18. Cinshi cali imibele ya kwa Davidi pa ntanshi talalapila no kutumbula, kabili ni shani fintu ukwishibe ci kwingabo kwa kwaafwa ilelo?

¹⁸ Umwina Kristu uuli onse uwaculapo na kampingu wa mulandu kuti aumfwikisha amashiwi ya kwa Davidi aya kuti: “Munenge [mwe Yehova] ukuumfwo kusekelela no kwanga, ukuti yaange amafupa ayo mwafwanta.” (Ilumbo 51:8) Pa ntanshi Davidi talalapila no kutumbula imembu shakwe, kampingu wakwe wacushiwa amulengele ukuba uwa nkumbabulili. Tasangile nangu buseko mu nyimbo sha kwanga no kusekelela ishaimbilwe na bakemba basuma na bakalisha balamuka. Kwali kukalamba nga nshi ukukalipwa kwa mubembu Davidi pa kukanasuminisha kwa kwa Lesa ica kuti aali ngo muntu uo amafupa yakwe yafwantilwe mu kubamo bukali. Afulwike ukweleelwa, ukupuupuutuka kwa ku mupashi, no kubweshiwa kwa buseko buntu mu kubangilila akumenye. Kacita wa fibi walapila ilelo nao akabila ukweleela kwa kwa Yehova pa kuti enganonka cipya cipya ubuseko akwete ilyo talacita icintu cimo icabikile mu busanso ukwampana kwakwe na Lesa. Ukupuupuutulwa kwa “kusekelela mu [mupashi] wa mushilo” ku muntu walapila kulanga ukuti Yehova alimwelela kabili alimutemwa. (1 Abena Tesalonika 1:6) Mwandi kusansamusha kuntu ico cileta!

19. Ni shani fintu Davidi aali no kuyumfwa nga Lesa apashile amampuulu yakwe yonse?

¹⁹ Davidi mu kulundapo apepele ukuti: “Fiseni icinso cenu ku membu shandi, na mampuulu yandi paseni.” (Ilumbo 51:9) Yehova te kuti enekelwe ukulolesha pa lubembu mu kuba no kusuminisha. E co, aipushiwe ukufise cinso cakwe ku membu sha kwa Davidi. Imfumu na kabili yapaapeete ukuti Lesa apase amampuulu ya iko, ukufumyapo ubupulumushi bwa iko bonse. Nga ca kuti fye Yehova engacite fyo! Kuti cacincimusha ukuyumfwa kwa kwa Davidi, ukufumyapo icisendo ca kampingu wacushiwa, no kuleka imfumu yalapila nomba ukwishiba ukuti yalyeleelwa kuli Lesa wa iko wakwato kutemwa.

Ni Shani nga Walibembuka?

20. Cinshi catashiwa ku Mwina Kristu uuli onse uwabembuka icabipisha?

²⁰ Ilumbo 51 lilango kuti ababomfi baipeela aba kwa Yehova abali bonse ababembuka icabipisha lelo abali abalapila kuti mu kucetekela baipusha wene ukubalanga ukusenamina no kubasangulula ku lubembu lwabo. Nga ca kuti uli Mwina Kristu uwacite cilubo mu nshila ya musango yo, mulandu nshi te kufwaila ukweleela kwa kwa Shifwe wa mu muulu mwi pepo lyabamo kuicefya? Ishiba ukukabila kobe ukwa kwaafwa kwa kwa Lesa pa kuti wingeminina uwasuminishiwa pa cinso cakwe, no kumwipusho kuti abukulule ubuseko bobe ubwa kale. Abena Kristu balapila mu kubamo kucetekela kuti baya kuli Yehova mwi pepo mu kuba no kulomba kwa musango yo, pantu “akabalekelela apakalamba.” (Esaya 55:7; Ilumbo 103:10-14) Kwena, baeluda ba mu cilonganino balingile ukwitwa pa kuti bengapeela ukwaafwa kwa ku mupashi ukwakabilwa.—Yakobo 5:13-15.

21. Cinshi tuli no kulanguluka mu kukonkapo?

²¹ Inkumbu sha kwa Yehova shilapususha abantu bakwe ukufuma ku kupelelwa. Lelo natubebete ukupaapaata na kumbi kwa kufuma ku mutima ukwa kwa Davidi walapila mu Ilumbo 51. Isambililo lyesu lili no kulanga ukuti Yehova tasuula umutima walopota.

Ni Shani Fintu Wingasuka?

◻ Kwambukila nshi kuntu ulubembu lwabipisha lwingakwata pali umo uwa babomfi ba kwa Yehova?

◻ Ni shani fintu Davidi ayambukilwe lintu aeseshe ukufiso lubembu lwakwe?

◻ Mulandu nshi untu Davidi alandile ukuti abembukile Lesa eka?

◻ Nangu cingatila Lesa pambi kuti alanguluka ifya kusangwilako ifilenga nga ca kuti twabembuka, cinshi cintu tatulingile ukucita?

◻ Cinshi ico Umwina Kristu alingile ukucita nga ca kuti alibembuka icabipisha?