Ipakisheni Isambililo lya pa Lwenu Ilya Cebo ca kwa Lesa
“Ndetontonkanyo kubomba kwenu konse, no kwetetule milimo yenu.”—AMALUMBO 77:12.
1, 2. (a) Mulandu nshi tufwile ukufwailako inshita ya kwetetula? (b) Bushe amashiwi ya kuti “ukwetetula” na “umute” yalola mwi?
APO tuli basambi ba kwa Yesu Kristu, tulingile ukwangwa sana kuli bucibusa bwesu na Lesa no mulandu tumubombela. Lelo, muno nshiku, imikalile ya bantu abengi yaba ya kupamfiwapamfiwa ica kuti tabakwata inshita ya kwetetula. Bapikintika fye umo shacela ukufwaya ifyuma, ifikwatwa, no musamwe ushakwata buyo bwine bwine. Kuti twacita shani pa kutaluka ku mibombele ya fye nge yo? Nga fintu fye tupaatulako inshita cila bushiku iya kucita ifikabilwa, pamo ngo kulya no kusendama, e fyo tufwile no kupaatulako inshita cila bushiku iya kwetetula pa fya kubomba fya kwa Yehova ne milimo yakwe.—Amalango 8:3; Mateo 4:4.
2 Bushe inshita shimo mulakutumanako no kwetetula? Bushe ukwetetula cinshi? Dikishonari umo alondolola ili shiwi ukuti lipilibula “ukuceeceeta: ukutontonkanya sana pali cimo, ukubebetesha nelyo ukuba no mute pali co cintu.” E lyo ishiwi “umute” lipilibula ukuba no mukoosha pali cimo: ukubebeta cimo . . . maka maka mu mutalalila, mu kusakamanishisha, kabili icine cine.” Bushe ico calola mu kuti tufwile ukucita shani?
3. Bushe ukulunduluka kwa ku mupashi kwendela pamo na cinshi?
3 Cilingile ukutucinkulako ulwa fintu umutumwa Paulo alembeele umubomfi munankwe Timote ati: “Ubike umutima pa kubelenga, ukucincisha, no kusambilisha, nkasuke njisa. . . . Ube no mute ku fintu ifi, ikala muli ifyo, ukuti ukulunduluka kobe kumoneke kuli bonse.” Cine cine, ukulunduluka e kwaleenekelwa, kabili amashiwi ya kwa Paulo yalangile ukuti ukuba no mute ku fintu fya ku mupashi no kulunduluka fyendela pamo. E fyo caba na lelo. Pa kuti tube no kwikushiwa kufuma mu kulunduluka kwa ku mupashi, tufwile ukutwalilila ‘ukuba no mute’ ku fintu fyakuma Icebo ca kwa Lesa no ‘kwikala muli fyene.’—1 Timote 4:13-15.
4. Fibombelo nshi mwingashukila ku kumwafwa ukwetetula pa Cebo ca kwa Yehova lyonse?
4 Cikashintilila pali imwe ne mibombele ya mu lupwa lwenu pa kusala inshita yawamisha iya kwetetula. Abengi betetula pe lembo lya mu Baibolo ulucelo ilyo babelenga akatabo ka Ukubebeta Amalembo Cila Bushiku. Na kuba, bakabomba ba kuitemenwa mupepi na 20,000 mu mayanda ya Bethel mwi sonde lyonse batendeka ubushiku bumo na bumo no kulanshanya kwe lembo lya bushiku ilya mu Baibolo pa maminiti 15. Nangula banono fye mu lupwa lwa Bethel abalanda pe lembo cila bushiku, abashala baletetula sana pa filesoswa no kubelengwa. Inte shimbi shetetula pa Cebo ca kwa Yehova ilyo baleya ku ncito. Bakutika ku matepu ya Baibolo na ya Ulupungu lwa kwa Kalinda na Loleni! ayakopwa mu ndimi shimo shimo. Banamayanda abengi bacite fi ilyo balebomba pa ng’anda. Ici bacita na kuba, caba kupashanya kemba wa malumbo Asafi, uwalembele ati: “Ndelumbule milimo ya kwa Yehova; pantu ndeibukishe fipesha amano fyenu fya kale. Kabili ndetontonkanyo kubomba kwenu konse, no kwetetule milimo yenu.”—Amalumbo 77:11, 12.
Imibele ya Mutima Iisuma Ilaleta Ifisuma
5. Mulandu nshi isambililo lya pa lwesu lilingile ukubela ilyacindama kuli ifwe?
5 Muli ino nkulo ya matelevishoni, amavidio, na makompyuta, abantu abengi balileka ukubelenga sana. Lelo te fyo cifwile ukuba ku Nte sha kwa Yehova. Na kabushe, ukubelenga Baibolo kwaba ukwacindama sana mu kutusuntikanya kuli Yehova. Imyaka iingi ku numa, Yoshua apyene Mose ukuba intungulushi ya bena Israele. Pa kuti Yehova amupaale, Yoshua ali no kuibelengela umwine Icebo ca kwa Lesa. (Yoshua 1:8; Amalumbo 1:1, 2) Ico cilafwaikwa na lelo. Lelo bamo pa mulandu wa kukanasambilila, ukubelenga kulabakosela nelyo ukubaletela ubunang’ani. E ico, cinshi cingatwafwa ukufwaya ukubelenga no kusambilila Icebo ca kwa Lesa? Icasuko caba mu mashiwi Imfumu Solomone yalembele pa Amapinda 2:1-6. Shi kupukuleni amaBaibolo yenu no kubelenga ifi fikomo. Lyene twalalanshanyapo capamo.
6. Bushe tulingile ukumona shani ukwishiba Lesa?
6 Ica ntanshi, tusanga uku kukonkomesha: “We mwana wandi, nga wapokelele fyebo fyandi, na mafunde yandi wabika, ku kupeepeko kutwi kobe ku mano, no kwalwilo mutima obe ku mucetekanya; . . . ” (Amapinda 2:1, 2) Cinshi tusambilila kuli aya mashiwi? Twasambilila ukuti umulimo wa kusambilila mulimo wesu umo umo. Moneni icipangano cilipo “nga wapokelele fyebo fyandi.” Apo bakomaile pe shiwi lya kuti “nga,” ninshi pali ukutwishika kukalamba pantu abantunse abengi tabangwa ku Cebo ca kwa Lesa. Nga tulefwaya ukusanga ubuseko mu kusambilila Icebo ca kwa Lesa, tufwile ukuitemenwa ukupokelela ifyebo fya kwa Yehova no kufimona nge cuma ico tushingafwaya ukulufya. Tatulingile ukuleka imibombele yesu iya cila bushiku ukutulenga ukupamfiwa nelyo ukupumbulwa ica kuti twalasuula Icebo ca kwa Lesa, no kulacitwishika.—Abena Roma 3:3, 4.
7. Nga cingacitika, mulandu nshi tufwile ukusangilwa ku kulongana kwa Bwina Kristu konse no kukutikisha?
7 Bushe cine cine ‘tulapeepeka amatwi’ no kukutika bwino bwino ilyo Icebo ca kwa Lesa cilekolobondwamo pa kulongana kwa Bwina Kristu? (Abena Efese 4:20, 21) Bushe ‘tulalule mitima’ pa kuti tunonke umucetekanya? Napamo kalanda te untu wabelesha sana, lelo ilyo alesose Cebo ca kwa Lesa, cilingile ukuti tumuumfwe sana. Kwena, pa kupeepeka amatwi ku mano ya kwa Yehova, nga cingacitika tufwile ukusangwa ku kulongana kwa Bwina Kristu konse. (Amapinda 18:1) Elenganyeni ifyo abali bonse abapushilwe ku kulongana kwa mu muputule wa pa muulu mu Yerusalemu pa Pentekoste mu 33 C.E. balengelwe nsoni! Nangula ukulongana kwesu takubamo ifya maka nga kulya ukwa pa Pentekoste, Baibolo, iyaba icitabo cesu icikalamba ica kusambililamo, e isambililwa. Kanshi, ukulongana konse kuti kwatunonsha lwa ku mupashi nga twapeepeka amatwi no kukonkamo muli Baibolo ilyo ilebelengwa.—Imilimo 2:1-4; AbaHebere 10:24, 25.
8, 9. (a) Bushe pa kukwata isambililo lya pa lwesu kano twacita shani? (b) Kuti mwalinganya shani umutengo wa golde ku kwiluka ukwishiba Lesa?
8 Amashiwi yakonkapo aya mfumu ya mano ya kuti: “Nga walilila ku kwiluka, wasanswile shiwi lyobe ku mucetekanya, . . . ” (Amapinda 2:3) Bushe ayo mashiwi mibele iya mutima yatulenga ukuba na yo? Mibele ya kufwaisha ukumfwikisha Icebo ca kwa Yehova! Yatubulula ukuitemenwa ukusambilila pa kunonka umucetekanya, pa kwiluka icaba ukufwaya kwa kwa Yehova. Pa kucite ci kwena, kano wabombesha, ne co catutwala ku mashiwi yakonkapo aya kwa Solomone ne cilangililo.—Abena Efese 5:15-17.
9 Akonkanyapo ati: “Nga [wasokota ukwiluka] nga silfere, no kufifwimfwinta nge fyuma ifyashikama; . . . ” (Amapinda 2:4) Ici cilenga twatontonkanya pa fyo abantu ukutula kale na kale bemba imikoti no kufwayamo ifyo bamona nge fyuma fya mutengo pamo nga silfere na golde. Abantu balipailapo bambi pali golde. Bamo bapoose inshita yonse iya bumi bwabo ukufwaya golde. Lelo bushe golde ya mutengo nshi uwine wine? Nga mwalubila mu ciswebebe e lyo mwafwa icilaka, cinshi mwingafwaya sana: golde nelyo amenshi? Lelo abantunse balipimpa ukufwaya golde, no mutengo wa iko uwa cimbepa kabili uwalukaaluka!a Kanshi ifwe tufwile ukucilamo ukupimpa pa kufwaya amano, umucetekanya, no kwiluka Lesa no kufwaya kwakwe! Lelo bunonshi nshi bwaba mu kufwaya kwa musango yo?—Amalumbo 19:7-10; Amapinda 3:13-18.
10. Finshi twingasanga nga twasambilila Icebo ca kwa Lesa?
10 Ukusoopolola kwa kwa Solomone kwatwalilila akuti: “E lyo uleiluka akatiina ka kuli Yehova, no kwishiba Lesa ukakusanga.” (Amapinda 2:5) Ici cintu, ica kuti fwe bantunse ababembu kuti ‘twasanga ukwishiba Lesa,’ Yehova, Shikulu Mulopwe wa kubumbwa konse, ca kupapusha nga nshi! (Amalumbo 73:28; Imilimo 4:24) Aba mano ya pano nse na baimona ukuti ba mano aba muno calo pa myaka iingi balyesha ukwishiba ifya nkama fya mu bumi na mu bubumbo. Lelo balifilwa ukusango “kwishiba Lesa.” Mulandu nshi? Nangula uku kwishiba e mo kwaba mu Cebo ca kwa Lesa Baibolo, pa myaka ne myaka, balakaana abati kwalyangukisha ne co e cilenga ukukanasumina ukwishiba no kukumfwikisha.—1 Abena Korinti 1:18-21.
11. Bunonshi nshi bumo ubwaba mwi sambililo lya pa lwesu?
11 Kuli na cimbi ica kukoselesha ico Solomone akomailapo, ati: “Yehova e upeela amano, mu kanwa kakwe e mufumo kwishiba no mucetekanya.” (Amapinda 2:6) Yehova alaitemenwa kabili muli bukapekape alapeela amano, ukwishiba, no mucetekanya kuli onse uulefwayafwaya ifi fintu. Kanshi tufwile ukutemwa sana isambililo lya pa lwesu ilya Cebo ca kwa Lesa, nangula cikabila ukubombesha, ukuilama, no kuipusula. Caliba na eyefilya kuli ifwe, pantu twalikwata amaBaibolo yapulintwa kabili tatufwile ukukopolola yene, nge fyalecita aba kale!—Amalango 17:18, 19.
Ukwenda Umwawamina Shikulu
12. Buyo nshi tulingile ukukwata pa kukonkelela ukwishiba Lesa?
12 Bushe cinshi cilingile ukuba ubuyo bwe sambililo lya pa lwesu? Bushe kumoneka ukuti twalicila bambi? Ukuilanga pa kwishiba ukwingi? Bushe kwishibisha sana Baibolo? Iyo. Ubuyo bwesu bwa kwenda, ukulanda, no kucita ifya buKristu, lyonse ukuba abaiteyanya ukwafwa bambi, mu nshila ya kupembesula iya kwa Kristu. (Mateo 11:28-30) Umutumwa Paulo asokele ati: “Ukwishiba kulatuumika, lelo ukutemwa kulakuula.” (1 Abena Korinti 8:1) E ico, tufwile ukuicefya nga kulya kuicefya kwa kwa Mose ilyo aebele Yehova ati: “Shi lekeni njishibe imibele yenu, ukuti imwishibe ku kuleka nsange ukusenaminwa mu menso yenu.” (Ukufuma 33:13) Cine cine, tulingile ukufwaya ukwishiba pa kuti tutemune Lesa, te kutemuna abantu iyo. Tulefwaya ukuba ababomfi ba kwa Lesa abawaminwa, abaicefya. Kuti twafika shani pali ubo buyo?
13. Cinshi cikabilwa pa kuti umo abe umubomfi wa kwa Lesa uwawama?
13 Paulo apandile Timote amano pa lwa kutemuna Lesa, ati: “Cincilo kuipeela kuli Lesa ngo wasuminishiwa, umubomfi uushingaba na ca kukwatilapo insoni, uulungiko kusose cebo ca Cine.” (2 Timote 2:15) Amashiwi ya kuti ‘uulungiko kusosa’ yafuma kwi shiwi lyabamo yabili ilya ciGriki ilyo pa kubala lyalepilibula “ukuputula icaololoka,” nelyo ‘ukulungika ukuputula.’ (Kingdom Interlinear) Ukulingana na basoma bamo, ici cicinkulako ulwa kwa kabila uleputula insalu ukulingana ne fyo alefwaya ukubila, cicinkulako ulwa mulimi uulelima imputa mwi bala, ne fyapalako. Lelo, icafumamo cifwile ukuba icabula ukupaasuka, icaololoka. Icishinka cili ca kuti nga Timote aalefwaya ukuba umubomfi wa kwa Lesa uwawamina kabili uwasenaminwa, alekabila ‘ukucincila’ pa kushininkisho kuti isambilisho lyakwe ne myendele yakwe fyalingana ne cebo ca cine.—1 Timote 4:16.
14. Bushe isambililo lya pa lwesu lilingile ukukuma shani ifyo tucita ne fyo tusosa?
14 Paulo alandile icishinka cimo cine ilyo acincishe Abena Kristu banakwe mu Kolose “[ukwenda] umwawamina Shikulu ku kutemuna konse” ukupitila mu kuba “abatwale fisabo, kabili abalekula mu kwishiba Lesa.” (Abena Kolose 1:10) Pano Paulo alinganya ukuba abawamina Yehova ku ‘kutwale fisabo mu mulimo onse usuma’ pamo no ‘kukula mu kwishiba Lesa.’ Mu nshila imbi kuti twatila, icacindama kuli Yehova te fintu twacindamika ukwishiba lelo na fintu tukakatila ku Cebo ca kwa Lesa mu fyo tucita no kusosa. (Abena Roma 2:21, 22) E kutila isambililo lya pa lwesu lifwile ukukuma ifyo tutontonkanya ne myendele yesu nga tulefwaya ukutemuna Lesa.
15. Bushe kuti twacingilila shani no kulama amatontonkanyo yesu na mapange?
15 Ilelo, Satana apampamina pa konaula bumupashi bwesu ukupitila mu kulwikaanya amatontonkanyo. (Abena Roma 7:14-25) Kanshi, tufwile ukucingilila no kulama amatontonkanyo yesu nga tulefwaya ukuba abawamina Lesa wesu, Yehova. Icanso twakwata muli ubu bulwi “kwishiba Lesa,” ukwaba na maka ya “[kutwala] amapange yonse muli bunkole ku cumfwila ca kuli Kristu.” E mulandu ukalamba tufwile ukwangilwa ku kusambilila Baibolo cila bushiku, apo tulefwaya ukufumya amapange ya bukaitemwe, aya bumubili mu matontonkanyo yesu.—2 Abena Korinti 10:5.
Ifya Kwafwa Ukumfwikisha
16. Kuti twainonsha shani ilyo Yehova aletusambilisha?
16 Isambilisho lya kwa Yehova lilatunonsha lwa ku mupashi na lwa ku mubili. Talyaba nge fisambilisho fya mapepo ifya munsaunte, ifishingabomba. E co tubelengela atuti: “Ine ndi Yehova Lesa obe, uukusambilisho kuti ucenjele, uukwensha mu nshila iyo ufwile ukuyamo.” (Esaya 48:17) Bushe Yehova atwensha shani mu nshila shisuma? Ica ntanshi, twalikwata Icebo cakwe icapuutwamo, Baibolo wa Mushilo. Ici e citabo cesu icikalamba ica kusambililamo, ico tufwayamo ubwafwilisho lyonse. E mulandu wine cawamina ukukutikisha ifilandwa ku kulongana kwa Bwina Kristu uku natukupukula na Baibolo. Ifisuma ififuma mu kucite fyo kuti fyamonwa ku fyalembwa pali mutungwi umwina Etiopia, ifyaba mu Imilimo icipandwa 8.
17. Cinshi cacitike kuli mutungwi umwina Etiopia, kabili cinshi ici cilangilila?
17 Mutungwi umwina Etiopia muntu wasangwike fye umuYuda. Alisumine muli Lesa mu kufumaluka, kabili alesambilila Amalembo. Ilyo aali mwi celeta lyakwe, alebelenga ilembo lya muli Esaya e lyo Filipi abutukileko no kumwipusha ati: “Bushe waishibe fyo ulebelenga?” Bushe ulya mutungwi ayaswike shani? Atile: “Ningeshiba shani kano umuntu antungulula? Kabili apaapaatile Filipi ukuti anine ku kwikala nankwe.” E lyo Filipi, pa kutungululwa no mupashi, ayafwile mutungwi ukumfwikisha ukusesema kwa kwa Esaya. (Imilimo 8:27-35) Cinshi ici cilelangilila? Cilelangilila ukuti ukubelenga kwa pa lwesu ukwa Baibolo te cikabilwa fye pa kuti tumfwikishe. Yehova, ukupitila mu mupashi wakwe, abomfya ibumba lya musha wa cishinka kabili uwashilimuka ukutwafwa ukumfwikisha Icebo cakwe pa nshita yalinga. Bushe ico cicitwa shani?—Mateo 24:45-47; Luka 12:42.
18. Bushe ibumba lya musha wa cishinka kabili uwashilimuka litwafwa shani?
18 Nangula calondololwa ukuti ili bumba lya musha ‘lya cishinka kabili lyalishilimuka,’ Yesu tasosele ukuti talyakaleluba. Ili bumba lya bamunyina basubwa aba cishinka lyapangwa na Bena Kristu bashapwililika. Nangu ni lintu beminine pa kucite fisuma, kuti balufyanya, nga fintu fye abaume ba musango yo na ku kutampa kwa buKristu balelufyanya. (Imilimo 10:9-15; Abena Galatia 2:8, 11-14) Lelo, ubuyo bwabo bwalisanguluka, kabili Yehova alebabomfya ukupekanya ifya kwafwa ukusambilila Baibolo ku kukuula icitetekelo cesu mu Cebo ca kwa Lesa ne filayo fyakwe. Icibombelo cikalamba ica kusambililamo ico ulya musha atupeela caba ni Baibolo wa New World Translation of the Holy Scriptures. Nomba e ko yaba iyakumanina nelyo lubali, mu ndimi 42, kabili yonse pamo ayapulintwa yafika ku mpendwa ya mamilioni 114 mu ndimi shapusanapusana. Kuti twabomfya shani bwino iyi Baibolo mwi sambililo lya pa lwesu?—2 Timote 3:14-17.
19. Finshi fimo ifyaba muli New World Translation—With References ifingafwilishako mwi sambililo lya pa lwenu?
19 Ku ca kumwenako, New World Translation of the Holy Scriptures—With References. Yabamo ne fya kuloshako, utulembo twa pe samba, “Icisontelelo ca Mashiwi ya mu Baibolo” ne “Cisontelelo ca Mashiwi ya mu Tulembo twa pe Samba,” ne Fyebo Fyalundwapo ifyalanda pa milandu 43, ukusanshako bamapu na macharti. Kwaba na “Intendekelo,” umo balondolola ukwafuma ifingi ifyabomfiwa mu kupilibula iyi Baibolo yaibela. Nga e ko yaba mu lulimi muumfwa, mwishingashinga, ishibeni ifya kubomfya ifi fintu fyabamo kabili fibomfyeni. Nangu ni fyo, pali Baibolo e pa kutampila programu wesu uwa kusambilila, kabili Baibolo ya New World Translation, yaba bupilibulo ubukomaila pe shina lya bulesa kabili bukomaila na pa kuteka kwa Bufumu bwa kwa Lesa.—Amalumbo 149:1-9; Daniele 2:44; Mateo 6:9, 10.
20. Mepusho nshi nomba pa lwe sambililo lya pa lwesu ayalekabila ukwasukwa?
20 Nomba, kuti twaipusha atuti: ‘Kwafwa nshi kumbi twingakabila pa kumfwikisha Baibolo? Kuti twasanga shani inshita ye sambililo lya pa lwesu? Kuti twacita shani pa kuti isambililo lyesu lilewama? Bushe isambililo lyesu lifwile ukukuma shani bambi?’ Icipande cikonkelepo cili no kulanda pali ifi fintu fyacindama mu kulunduluka kwesu ukwa Bwina Kristu.
[Futunoti]
a Ukufuma mu 1979 umutengo wa golde walyalukaaluka pa kati ka madola 850.00 pa magramu 31 mu 1980 ukubwela pa nshi ukufika ku madola 252.80 pa magramu 31 mu 1999.
Bushe Muleibukisha?
• Bushe “ukwetetula” no kuba no “mute” fyalola mwi?
• Mibele nshi tufwile ukuba na yo ukukuma ku kusambilila Icebo ca kwa Lesa
• Buyo nshi tufwile ukukwata ilyo tulesambilila pa lwesu?
• Fya kwafwa nshi twakwata ifya kutwafwa ukumfwikisha Baibolo?
[Icikope pe bula 15]
Aba mu lupwa lwa Bethel basanga ukuti cilabakosha lwa ku mupashi ukutampa ubushiku bumo bumo ne lembo lya mu Baibolo
[Ifikope pe bula 15]
Kuti mwabomfyako inshita ukukutika ku matepu ya kubelenga Baibolo ilyo muli pa lwendo
[Icikope pe bula 16]
Abantu balebombesha kabili pa nshita yalepa ukufwaya golde. Bushe mubombesha shani pa kusambilila Icebo ca kwa Lesa?
[Abatusuminishe]
No kusuminisha kwa ba California State Parks, 2002
[Ifikope pe bula 17]
Baibolo yaba cuma icingatwala ku mweo wa muyayaya