Tetekeleni Yehova
“Ica kulolelako candi ni mwe, mwe Shikulu Yehova, ni mwe ca kutetekelako candi ukufuma ku bwaice bwandi.”—AMALUMBO 71:5.
1. Bwafya nshi Davidi kacema alolenkene na bo?
GALYATI alepele ukucila pali bamita batatu. Te ca kupapa ukuti abashilika bonse abali ku bulwi mu Israele baletiina ukulolenkana na wene! Ubwaila no bwaca, uyu Galyati umuPelishiti uwali ipaka, alepumya umulalo wa kwa Israele pa milungu iingi, ukubasonsomba ukuti batume uwingalwa na wene. Kuli pele pele, kwali uwasumine ukumulwisha, tali mushilika, lelo ali fye musepela. Uyu kacema Davidi ali umunono sana ku mulwani wakwe. Na kuba, napamo tafinine ukucila ifya kufwala fya bulwi ifya kwa Galyati ne fyanso! Na lyo line, uyu cilumendo alolenkene ne li paka no kwisaba ica kumwenako ca kushipa.—1 Samwele 17:1-51.
2, 3. (a) Mulandu nshi Davidi apamine ukulolenkana na Galyati? (b) Ni nshila nshi shibili twalalandapo ku kutwafwa ukutetekela Yehova?
2 Cinshi calengele Davidi ukushipa muli uyu musango? Moneni ifyebo fimo ifyo Davidi alembele mu bukalamba: “Ica kulolelako candi ni mwe, mwe Shikulu Yehova, ni mwe ca kutetekelako candi ukufuma ku bwaice bwandi.” (Amalumbo 71:5) Ukutula ku bwaice, Davidi atetekele Yehova umupwilapo. Alolenkene na Galyati alesosa ati: “Iwe waisa kuli ine no lupanga ne fumo na kafumo; lelo ine naisa kuli iwe mwi shina lya kwa Yehova wa milalo, Lesa wa mitande ya kwa Israele, uo waseebanya.” (1 Samwele 17:45) Galyati atetekele amaka yakwe ne fyanso, lelo Davidi wene atetekele Yehova. Pa kuba na Shikulu Mulopwe uwa kubumbwa konse ku lubali lwakwe, Davidi tatiinine uyu muntu, te mulandu ne fyo ali uwalunduka nelyo ifyanso akwete.
3 Ilyo mulebelenga pali Davidi, bushe mulatontonkanya ukuti na imwe nga mwakwete icitetekelo cakosa umusango yu muli Yehova? Fwe bengi e fyo tutontonkanya. E co natubebete inshila shibili isho twingakonka ku kutetekela muli Yehova. Ica ntanshi tufwile ukucimfya icilesha abantu abengi ukukanakwata icitetekelo ca musango yu. Ica bubili, tufwile ukwishiba ifyabimbwa mu kutetekela Yehova.
Ukucimfya Icipindami Caseeka Icicilikila Ukutetekela Yehova
4, 5. Mulandu nshi abengi cibakosela ukutetekela Lesa?
4 Cinshi cilesha abantu ukutetekela Lesa? Ilingi, bamo balapelenganishiwa pa mulandu ifintu fyabipa ficitikila. Abengi babasambilisha ukuti Lesa e uleta amacushi. Ilyo kwaba akayofi, bashimapepo kuti batila Lesa “nasenda” abafwile ku kuba na wene ku muulu. Kabili, bashimapepo abengi basambilisha ati Lesa alilingila libela akayofi konse ne cintu cabipa ificitika muli cino calo. Kuti cakosa ukutetekela Lesa wa musango yu uushaba na luse. Satana, uupofwisha imitima ya bashatetekela, alafwaisha ukusumbula “ifisambilisho fya fibanda.”—1 Timote 4:1; 2 Abena Korinti 4:4.
5 Satana afwaya abantu ukuleka ukutetekela Yehova. Uyu mulwani wa kwa Lesa tafwaya ifwe twaishiba icilenga abantunse ukucula. Kabili nga twalisambilila imilandu ya mu Malembo iilondolola umulandu kwabela ukucula, Satana kuti afwaya twalaba ifyo fishinka. E co, mu nshita mu nshita cisuma ukupituluka mu milandu itatu iya kutendekelako iyalenga kube ubucushi mu calo. Pa kucite fyo, kuti twashinina imitima yesu ukuti Yehova te uleta amafya tukwata mu bumi.—Abena Filipi 1:9, 10.
6. Ilembo lya 1 Petro 5:8 lilanda shani pa lwa mulandu umo Abena Kristu ba cine baculila?
6 Umulandu umo abantunse baculila wa kuti Satana afwaya abantu ba kwa Yehova aba busumino ukuleka ukuba aba mpomfu. Aeseshe ukutoba bumpomfu bwa kwa Yobo. Satana alifililwe kuli Yobo, lelo taleka ukweshaesha. Pa kuba kateka wa cino calo, afwaya ‘ukulya’ ababomfi ba kwa Yehova aba busumino. (1 Petro 5:8) Ici cisanshamo umo umo uwa ifwe! Satana afwaya twaleka ukubombela Yehova. E co, ilingi asongelekanya ukupakasa. Nangu ca kuti ubucushi bwa musango yu bulaleta ukukalipwa, twalikwata umulandu usuma uwa kushipikisha. Pa kucite co, twafwa ukushinina Satana ukuti wa bufi kabili mu kucite co tuteemuna Yehova. (Yobo 2:4; Amapinda 27:11) Ilyo Yehova aletukosha ukushipikisha amesho, icitetekelo cesu muli wene cilakoselako.—Amalumbo 9:9, 10.
7. Mulandu nshi umbi uuleta ubucushi uo Abena Galatia 6:7 batwafwa ukwishiba?
7 Umulandu wa cibili abantu baculila usangwa muli ici cishinte ca kuti: “Ico umuntu abyala, e co kabili akalobolola.” (Abena Galatia 6:7) Inshita shimo abantu balabyala pa kucita ifyalubana no kulobolola ififumamo. Kuti basalapo ukwensha bamotoka bubi bubi, icingalenga basangwa mu busanso bwa pa musebo. Abengi basalapo ukupeepa fwaka, icingalenga bakwata amalwele ya ku mutima nelyo kansa wa kuli bapwapwa. Abasala bucisenene kuti baonaula indupwa, ukupwa umucinshi, balambula amalwele ya muli bucisenene, no kupula amafumo. Abantu kuti bafwaya ukupeela Lesa umulandu pa kucula ku fya musango yu, lelo balelobolola fye ifyo babyele.—Amapinda 19:3.
8. Ukulingana na Lukala Milandu 9:11, mulandu nshi abantu baculila?
8 Umulandu wa butatu uo tuculila walembwa pali Lukala Milandu 9:11: “Nabwekeshepo no kumona: mwi samba lya kasuba, ukucishamo mu kubutuka te kwa mpalalubilo, kabili ukucishamo mu bulwi te kwa mpalume, na kabili ukupeelwe cilyo te kwa ba mano, nangu bucindami ku ba mucetekanya, nangu bubile ku baishiba; pantu inshita ne ca mankumanya fiponena kuli bonse bene.” Inshita shimo, abantu baba fye pa ncende imo pa nshita iishiyene. Te mulandu no bukose bwesu nelyo ubunake, ifwe bonse inshita iili yonse fye kuti twaponenwa no bucushi ne mfwa. Ku ca kumwenako, mu nshiku sha kwa Yesu ulupungu mu Yerusalemu lwaliwile no kwipaya abantu 18. Yesu abalangile ukuti imfwa yabo te kuti kwali kukanda kwa kwa Lesa pa mulandu wa membu bacitile. (Luka 13:4) Yehova te uleta ubucushi bwa musango yu.
9. Cinshi ico abengi bafilwa ukumfwikisha pa lwa bucushi?
9 Ukumfwikisha fimo ifileta ubucushi kwalicindama. Lelo, kwaliba cimo ico abantu bafilwa ukumfwikisha. Ni ci: Mulandu nshi Yehova Lesa alekela ubucushi ukubako?
Mulandu Nshi Yehova Alekela Ubucushi?
10, 11. (a) Ukulingana na Abena Roma 8:19-22, cinshi cacitike ku “bubumbo bonse”? (b) Kuti twaishiba shani uwalengele ububumbo ukunakila ku kuicusha fye?
10 Ilembo muli kalata ya mutumwa Paulo iyo alembeele abena Roma lilatusambilishako pali uyu mulandu wacindama. Paulo alembele ati: “Ukufulukisha kwa bubumbo kulelolela ukusokololwa kwa bana ba kwa Lesa. Pantu ububumbo bwalengelwe ukunakila ku kuicusha fye, te ku kuitemenwa iyo lelo ku wabulengele ukunakila, pa mulandu wa kusubila ukuti ububumbo na bo bukalubulwa ku busha bwa kubola no kukwata ubuntungwa bwa bukata ubwa bana ba kwa Lesa. Pantu twalishiba ukuti ububumbo bonse bulatetela capamo no kucululukila capamo ukufika kuli nomba.”—Abena Roma 8:19-22.
11 Pa kuti tumfwikishe ifi fikomo, intanshi tulingile ukwasuka ifipusho fyacindama. Ku ca kumwenako, Nani walengele ububumbo ukunakila ku kuicusha fye? Bamo batila ni Satana; bambi batila ni Adamu. Lelo aba babili tabengacite fyo. Mulandu nshi? Pantu uulenga ububumbo ukunakila ku kuicusha fye acite fyo “pa mulandu wa kusubila.” Apeela isubilo lya kuti aba busumino bakasuka ‘bakalubulwe ku busha bwa kubola.’ Adamu nelyo Satana tabengapeela abantu isubilo lya musango yu. Yehova fye e wingacite co. E co kanshi, e walengele ububumbo ukunakila ku kuicusha fye.
12. Cimfulumfulu nshi cabako pa lwa fyo “ububumbo bonse” bupilibula, kabili ici cipusho cayasukwa shani?
12 Lelo, bushe “ububumbo bonse” ubwalandwapo muli ili lembo bubumbo nshi? Bamo batila “ububumbo bonse” bulosha ku fyabumbwa fyonse ifya mu calo, ukusanshako inama ne filimwa. Lelo bushe inama ne filimwa fyalikwata isubilo lya “buntungwa bwa bukata ubwa bana ba kwa Lesa”? Iyo. (2 Petro 2:12) E co kanshi, “ububumbo bonse” kuti bwalosha fye ku bantunse epela. Ubu e bubumbo bwakumwa ku lubembu ne mfwa pa mulandu wa bucipondoka bwali mu Edene kabili ubu bubumbo bukabila sana isubilo.—Abena Roma 5:12.
13. Cinshi bucipondoka mu Edene bwaletele pa bantunse?
13 Bushe ubu bucipondoka bwakumine shani abantunse? Paulo alondolola ifyafuminemo na mashiwi ya kuti: ukuicusha fye.a Ukulingana no lupapulo lumo, aya mashiwi yalondolola “bucafye bwa cintu cishilebomba umulimo capangiilwe.” Abantunse bapangilwe ukwikala umuyayaya, ukubombela pamo ngo lupwa lwapwililika kabili ulwaikatana mu kusakamana paradaise wa pe sonde. Lelo, bekala inshiku shinono isha mafya no kukalipwa. Nga fintu Yobo asosele, “umuntu uwafyalwa ku mwanakashi wa nshiku shinono, kabili uwaisulamo ukutenkana.” (Yobo 14:1) Ni bucafye icine cine!
14, 15. (a) Yehova alangile shani ubulungi mu fyo apingwile abantunse? (b) Mulandu nshi Paulo asosele ukuti ububumbo bwalengelwe ukunakila ku kuicusha fye “te ku kuitemenwa”?
14 Nomba natumone icipusho cikalamba: Mulandu nshi “Kapingula wa pano isonde ponse” alengela abantunse ukunakila kuli uku kukalipwa? (Ukutendeka 18:25) Bushe alilungike mu kucite co? Ibukisheni ico abafyashi besu aba kubalilapo bacitile. Mu kupondokela Lesa, babele ku lubali lwa kwa Satana, uwasonsombele bumulopwe bwa kwa Yehova. Ku fyo bacitile, basuminishe ukutunga kwa kuti abantunse kuti baikala bwino ukwabula Yehova, ukuiteka abene mu kutungululwa ne cibumbwa ca mupashi icapondoka. Mu kupingula aba bacipondoka, Yehova abapeele ico balefwaya. Alekele abantunse ukuiteka abene mu kusongwa na Satana. Mu mibele ya musango yu, icingaba bwino ukucita kulenga abantunse ukunakila ku kuicusha fye lelo pa mulandu we subilo.
15 Kwena uku takwali ku “kuitemenwa” kwa bubumbo. Tatuisalila ukufyalwa abasha ku lubembu no kubola. Lelo Yehova mu nkumbu shakwe alekele Adamu na Efa ukuba abomi no kukwata abana. Nangu ca kuti ifwe, fwe ntuntuko shabo, twalengwa ukunakila ku kuicusha fye kwa lubembu ne mfwa, twalikwata ishuko lya kucita ico Adamu na Efa bafililwe ukucita. Kuti twakutika kuli Yehova no kusambilila ukuti bumulopwe bwakwe bwalilungama kabili bwalipwililika, e lyo ukuteka kwa bantunse ukwabula ukutungululwa na Yehova, kwena kuleta fye ukukalipwa, ukukalifiwa, na bucafye. (Yeremia 10:23; Ukusokolola 4:11) Kabili ukusonga kwa kwa Satana kulenga fye ifintu ukubipilako. Ifyacitikila abantunse fishininkisha ukuti ici twalandapo cine.—Lukala Milandu 8:9.
16. (a) Mulandu nshi twingacetekela ukuti Yehova te uleta ubucushi tumona mu calo lelo? (b) Lisubilo nshi Yehova mu kutemwa apeela abantu ba busumino?
16 Caumfwika ukuti Yehova alikwete imilandu isuma iya kulenga ububumbo ukunakila ku kuicusha fye. Lelo, bushe ico cilepilibula ukuti Yehova e walenga kube bucafye no bucushi ubutuponena ilelo? Tontonkanyeni pa mupingushi uwapingula mpulamafunde. Uyu mpulamafunde kuti acula ilyo ali nakakwa, lelo bushe afwile ukupeela kapingula umulandu ukuti e walenga alecula? Iyo! Na kuba, Yehova te uleta ifyabipa. Yakobo 1:13 itila: “Lesa te kuti eshiwe ku bubi, kabili umwine tesha muntu iyo.” Natuleibukisha no kuti Yehova apingwile abantu “pa mulandu wa kusubila.” Mu kutemwa aliteyanya ukuti intuntuko sha busumino isha kwa Adamu na Efa bakamone impela ya bucafye no kusangalala mu “buntungwa bwa bukata ubwa bana ba kwa Lesa.” Ku ciyayaya conse, abantunse ba busumino tabakasakamikwe ukuti ububumbo bonse kuti na kabili bwabwelela ku kunakila ku kuicusha fye. Ifyo Yehova akabomba mu bulungi pali uyu mulandu fikalanga icishinka ca kuti e walinga ukuba mulopwe ku ciyayaya.—Esaya 25:8.
17. Bushe tufwile ukukumwako shani pa kupituluka mu milandu tuculila ilelo?
17 Ilyo tulepituluka muli iyi milandu abantu baculila, bushe pali apo twingapeelela Yehova umulandu pa lwa bubifi nelyo apa kulekela ukutetekela wene? Iyo, isambililo lya musango yu litulenga ukusuminisha amashiwi ya kwa Mose aya kuti: “Cilibwe icasansuka, ya mpomfu imicitile yakwe; pantu imibele yakwe yonse bupingushi: Lesa wa cishinka kabili uwabulo bupondamishi, uwalungama kabili uwatambalala.” (Amalango 32:4) Pa kwetetula pali iyi milandu, tufwile mu nshita mu nshita tulemona ifyo twingasuka ifi fipusho. Nga twacite fi, ilyo twaponenwa na mesho, tukacincintila amatukuto ya kwa Satana aya kufwaya ukulenga ifwe ukulatwishika. Lelo ni shani ulwa nshila ya bubili iyo tulumbwile pa kutendeka? Cinshi ukutetekela Yehova kusanshamo?
Ifyo Cipilibula Ukutetekela Yehova
18, 19. Baibolo itukoselesha ukutetekela Yehova ku mashiwi nshi, lelo pali ci, mimwene nshi iyalubana bamo bakwata?
18 Icebo ca kwa Lesa citukonkomesha ukuti: “Tetekela Yehova umutima obe onse, na ku kwiluka kobe we mwine wishintililako; uko konse wenda umwishibe, na o akatambalike nshila shobe.” (Amapinda 3:5, 6) Ayo mashiwi yasuma, kabili ya kukoselesha. Ukwabula no kutwishika takwaba nangu umo mu bubumbo bonse uo twingacetekela ukucila Shifwe wa ku muulu uwatemwikwa. Lelo, calyanguka ukubelenga aya mashiwi ya mu Amapinda ukucila ukuyakonka.
19 Abengi tabaishiba bwino umo calola ukutetekela Yehova. Bamo batontonkanya ukuti uku kutetekela ni fintu uleyumfwa, ukuyumfwa kusuma ukufwile ukuishila ukwine. Bamo batontonkanya ukuti ukutetekela Lesa cipilibula ukwenekela wene ukutucingilila ku bwafya bonse, ukupwisha amafya yesu aya cila bushiku filya fine tulesubila—kabili apo pene! Lelo imimwene ya musango yu tayakwata ishintililo. Ukutetekela kucila pa fyo tuleyumfwa, kabili takwaba ca kwelenganya fye. Ku bakalamba, ukutetekela kusanshamo ukupingula bwino pa fintu.
20, 21. Cinshi ukutetekela Yehova kusanshamo? Langilileni.
20 Moneni na kabili ifyo Amapinda 3:5 yasosa. Yalekanya ukutetekela Yehova no kushintilila pa kwiluka kwesu, ukutubulula ukuti tatwingacita fyonse fibili pa muku umo. Bushe ico cilolele mu kuti tatufwile ukubomfya amaka yesu aya kulingulula? Iyo, pantu Yehova uwatupeele aya maka, enekela ifwe ukuyabomfya pa kumubombela. (Abena Roma 12:1) Lelo ni pi tushintilila? Nga ca kuti ukutontonkanya kwesu kwafilwa ukumfwana no kwa kwa Yehova, bushe tulapokelela amano yakwe pantu yalicila nga nshi pa yesu? (Esaya 55:8, 9) Ukutetekela Yehova cipilibula ukuleka amatontonkanyo yakwe ukutungulula ayesu.
21 Katulangilile: Tontonkanyeni pa mwana umunono uwikele muli motoka ku numa, na bafyashi bakwe ku ntanshi. Bawishi bale-ensha. Ilyo kwaba amafya lilya bali pa musebo—tutile tabeshibe nshila isuma iya kupita, nelyo imiceele yabipa nelyo umusebo wabipa—bushe umwana wa cumfwila kabili uwatetekela abafyashi acita shani? Bushe atendeka ukubilikisha kulya ku numa ekele, ukweba bawishi ifya kwensha motoka? Bushe alatwishika ifyo abafyashi bakwe basalapo ukucita nelyo ukukaana ilyo bamucinkulako ukuti ekakula umushipi wa mu cipuna? Iyo, mu cifyalilwa atetekela abafyashi bakwe ukuti balabombelapo, nangu ca kuti abafyashi bakwe tabapwililika. Yehova ni Shifwe wapwililika. Bushe tatufwile ukumutetekela umupwilapo, maka maka ilyo twaba mu mafya?—Esaya 30:21.
22, 23. (a) Mulandu nshi tulingile ukutetekela Yehova ilyo twaba na mafya, kabili ni shani twingacite co? (b) Cinshi tuli no kulandapo mu cipande cikonkelepo?
22 Lelo, Amapinda 3:6 yalangilila ukuti ‘tufwile ukwishiba Yehova uko konse twenda,’ te lintu fye twaba mu mafya. E co ifyo tupingulapo ukucita cila bushiku filingile ukulanga ukuti twalitetekela Yehova. Ilyo kwaba amafya, tatufwile ukufuupulwa, ukuba no mwenso, nelyo ukukaana ubutungulushi bwa kwa Yehova pa lwa nshila isuma iya kubombelamo no bo bwafya. Tufwile ukumona amesho nga mashuko ya kutwala pa ntanshi bumulopwe bwa kwa Yehova, ukwafwa ukushinina Satana ukuti wa bufi, no kulundulula icumfwila ne mibele imbi iitemuna Yehova.—AbaHebere 5:7, 8.
23 Kuti twalanga ukuti twalitetekela Yehova te mulandu na mafya twingalolenkana na yo. Tucite fyo mu mapepo yesu na mu fyo twatetekela ubutungulushi bwa mu Cebo ca kwa Yehova no kuteyanya kwakwe. Lelo, ni nshila nshi iya kulungatika twingalangilamo ukuti twalitetekela Yehova ilyo twaba na mafya ya muli cino calo? Icipande cikonkelepo cili no kulanda pali ili lyashi.
[Futunoti]
a Amashiwi ya ciGriki ayo Paulo abomfeshe aya kuti “ukuicusha fye” e yabomfiwa na muli Septuagint wa ciGriki ku kulondolola amashiwi Solomone abomfeshe libili libili mwi buuku lya Lukala Milandu, aya kuti “conse cine mupu.”—Lukala Milandu 1:2, 14; 2:11, 17; 3:19; 12:8.
Bushe Kuti Mwayasuka Shani?
• Bushe Davidi alangile shani ukuti atetekele Yehova?
• Fintu nshi fitatu ifilenga abantunse ukucula lelo, kabili mulandu nshi cawamina ukulapituluka muli ifi fishinka mu nshita mu nshita?
• Kupingula nshi Yehova apingwile abantunse, kabili mulandu nshi ubu bupingushi bwabelele ubwalinga?
• Cinshi ukutetekela Yehova kusanshamo?
[Ifikope pe bula 8]
Davidi atetekele Yehova
[Icikope pe bula 10]
Yesu alangile ukuti ilyo ulupungu lumo lwawile mu Yerusalemu, te Yehova walengele