Bushe Lesa Alasuminisha Ukusefya Konse?

 1. Finshi tulingile ukucita pa kuti ukupepa kwesu kulesekesha Yehova, kabili mulandu nshi?

YESU atile: “Bakapepa bene bene bakapepela Tata mu mupashi na mu cine, pantu Tata afwaya aba musango yu balemupepa.” (Yohane 4:23; 6:44) Bonse fye ‘ilyo tushilacita icintu tulebala twamona nga kuti casekesha Shikulu.’ (Abena Efese 5:10) Kwena te lyonse canguka ukucita ifi. Satana alatubeleleka pa kuti tulecita ifyo Yehova apata.—Ukusokolola 12:9.

 2. Londololeni ifyacitike mupepi no Lupili lwa Sinai.

² Finshi Satana acita pa kuti atulufye? Cimo ico acita kulenga twafilwa ukwishiba icalungama ne calubana. Moneni icacitikile abena Israele ilyo bapangile inkambi mupepi no Lupili lwa Sinai. Mose aile pa lupili, kabili abantu balemulolela ukuti abwele. Basukile banaka ukumulolela kabili baebele Aarone ukubapangila kalesa. Aarone apangile icilubi ca golde ica mwana wa ng’ombe. Lyena abantu bapangile umutebeto. Balecinda ukushinguluka umwana wa ng’ombe kabili balemukontamina. Balemona ukuti nga balefukamina umwana wa ng’ombe ninshi balepepa Yehova. Lelo filya abantu balemona uku kusefya ukuti kwali “mutebeto kuli Yehova” te fyo cali. Yehova alemona ukuti kupepa utulubi, kabili abena Israele abengi balifwile. (Ukufuma 32:1-6, 10, 28) Finshi tulesambililako? Tatulingile ‘ukuilaikatako ku cishasanguluka’ e kutila tatufwile ukulacitako ificita ababa mumu mipepele ya bufi. Tufwile ukuleka Yehova aletusambilisha pa kuti twishibe icalungama ne calubana.—Esaya 52:11; Esekiele 44:23; Abena Galatia 5:9.

3, 4. Mulandu nshi cawamina ukwishibila ifyo abantu batendeke ukusefya ukwaishibikwa sana?

³ Ilyo Yesu ali pano calo, alisambilishe abatumwa bakwe ukulapepa Lesa mu nshila iyasanguluka pa kuti abasambi bambi balebapashanya. Pa numa ya mfwa yakwe, abatumwa balitwalilile ukusambilisha abasambi abapya amafunde ya kwa Yehova. Lelo ilyo abatumwa bafwile, bakasambilisha ba bufi batendeke ukusambilisha abantu mu cilonganino ifya bufi ne ntambi sha bantu abashalepepa Lesa e lyo ne fyo balesefya. Balyalwile na mashina ya fintu fimo ifyo balesefya pa kuti filemoneka kwati kusefya kwa Bena Kristu. (Imilimo 20:29, 30; 2 Abena Tesalonika 2:7, 10; 2 Yohane 6, 7) Ifingi ifyo balesefya kale na muno nshiku mwine balafisefya, kabili fyalitwalilila ukutungilila ifisambilisho fya bufi, e lyo no kupupa ifibanda.a—Ukusokolola 18:2-4, 23.

⁴ Mwi sonde lyonse abantu balasefya ifintu ifyalekanalekana na maholide. Lelo nga mwatwalilila ukusambilila pa fyo Yehova amona ifintu, nalimo kuti mwamona ukuti mulingile ukuleka ukusefyako fimo. Kwena calyafya ukuleka, lelo Yehova kuti amwafwa. Natulande pa fyo abantu batendeke ukusefya kumo ukwaishibikwa sana pa kuti twishibe ifyo Yehova akumona.

 5. Twaishiba shani ukuti Yesu tafyelwe pa 25 December?

⁵ Mu fyalo ifingi, abantu basefya Krisimasi pa 25 December, bamona ukuti e bushiku Yesu afyalilwepo. Baibolo tayalanda ubushiku nelyo umweshi Yesu afyalilwemo, lelo yalitwebako fimo ifingatwafwa ukwishiba ilyo afyelwe. Luka alembele ukuti ilyo Yesu afyelwe mu Betelehemu “bakacema bali mu mpanga” balelonda ifitekwa fyabo. (Luka 2:8-11) Mu December ku Betelehemu kulatalala, kulaba imfula e lyo ne mfula ya bungululu, kanshi bakacema te kuti babe mu mpanga ubushiku ne fitekwa fyabo. Finshi tulesambililako? Yesu tafyelwe mu December, afyelwe ilyo imiceele yaliko eyefilya. Ifyalembwa mu Baibolo na mu lyashi lya kale filanga ukuti Yesu afyelwe mu September nelyo mu October.

6, 7. (a) Bushe ifyo bacita nga balesefya Krisimasi fyatendeke shani? (b) Cinshi tulingile ukulapeelela abantu ubupe?

⁶ Nomba Krisimasi yatendeke shani? Yafumine ku mitebeto iyo abantu abashalepepa Lesa balesefya, pamo nga umutebeto wa bena Roma uwa Saturnalia uo bapangiile Saturn, lesa wa bulimi. Icitabo ca The Encyclopedia Americana citila: “Ifingi ifyo balecita pa kusefya umutebeto wa bena Roma uwa Saturnalia uwalebako pa kati ka mweshi wa December e fyo bacita na pa kusefya Krisimasi. Ku ca kumwenako, pa kusefya umutebeto wa Saturnalia, abantu balepekanya ifya kulya ifingi, balepeelana ubupe, baleasha na makandulo, kabili ifi fine e fyo bacita na pa kusefya Krisimasi.” Na kabili, pa 25 December abantu balesefya ukufyalwa kwa kwa lesa wa kasuba Mithra uwa bena Persia.

⁷ Lelo abantu abengi abasefya Krisimasi tabatontonkanya pa fyo uku kusefya kwatendeke. Bafwaisha fye ukuti ubushiku bwa Krisimasi bufike pa kuti bakabe pamo no lupwa lwabo, bakaipakishe ifya kulya ifisuma, bakapeelane no bupe. Ukwabula no kutwishika twalitemwa balupwa lwesu ne fibusa, na Yehova afwaya abamubombela balepeelana ubupe. Ifi fine e fyo ne lembo lya 2 Abena Korinti 9:7 litweba, litila: “Lesa atemwa uupeela ne nsansa.” Yehova tafwaya tulepeelana fye ubupe mu nshiku ishaibela. Abantu ba kwa Yehova balatemwa ukupeelana ubupe no kuba pamo no lupwa lwabo ne fibusa pa nshita iili yonse mu mwaka, kabili tabenekela ukuti abo bapeela ubupe nabo balabapeelako fimo. Icilenga balepeela abantu banabo ni co balibatemwa.—Luka 14:12-14.

 8. Bushe ababukila ku ntanda batwalile Yesu ubupe ilyo fye afyelwe? Londololeni.

⁸ Abantu abengi batila ukupeelana ifya bupe pa Krisimasi kwaliba fye bwino pantu na ba mano batatu balitwalile Yesu ubupe ilyo afyelwe ninshi ali mwi cinka. Kwena ca cine abaume batatu balile ku kumona Yesu kabili balimutwalile no bupe. Mu nshita balelemba Baibolo, caliseekele abantu ukupeela umuntu uwacindama ubupe. (1 Ishamfumu 10:1, 2, 10, 13) Lelo bushe mwalishiba ukuti Baibolo ita aba abaume batatu ukuti balebukila ku ntanda, balecita ifinjelengwe kabili tabalepepa Yehova? Na kabili, tabaile ku kumona Yesu ilyo ali akanya ninshi ali mwi cinka. Baile mu kumumona ninshi palipita imyeshi ukutula apo afyalilwe kabili balemulelela mu ng’anda.—Mateo 2:1, 2, 11.

 9. Ni bani abo Baibolo yalandapo abasefeshe inshiku sha kufyalwa?

⁹ Abantu balatemwa nga nshi umwana nga afyalwa. (Amalumbo 127:3) Lelo ici tacalola mu kuti tulingile ukulasefya inshiku sha kufyalwa. Tontonkanyeni pali ifi: Mu Baibolo mwalembwa fye abantu babili abasefeshe inshiku sha kufyalwa. Umo ni Farao umwina Egupti, e lyo umbi ni Mfumu Herode Antipa. (Belengeni Ukutendeka 40:20-22; Marko 6:21-29.) Aba bonse bakateka tabalebombela Yehova. Na kuba, takwaba umubomfi wa kwa Yehova nangu umo uo Baibolo yalandapo ukuti alesefya ubushiku bwa kufyalwa.

10. Bushe Abena Kristu ba mu nshita ya batumwa balemona shani ukusefya inshiku sha kufyalwa?

¹⁰ Icitabo ca The World Book Encyclopedia citila Abena Kristu ba mu nshita ya batumwa “balemona ukusefya ubushiku bwa kufyalwa ukuti lutambi lwa bantu abashalepepa Yehova.” Ukusefya ubushiku bwa kufyalwa kwafuma ku fisambilisho fya bufi. Ku ca kumwenako, kale abaGriki basumine ukuti umuntu onse balemucingilila ku mupashi uwalipo ilyo afyelwe. Kabili baletontonkanya ukuti uyu mupashi wafumine kuli lesa uwafyelwe pa bushiku bumo bwine ubo umuntu afyalilwepo. Basumine ukuti umuntu alingile ukulasefya ubushiku bwa kufyalwa pa kuti umupashi ulemucingilila ubumi bwakwe bonse. Na kabili inshiku sha kufyalwa shalyampana no kubukila ku ntanda e lyo no kusobela ifikacitikila umuntu ku ntanshi.

11. Bushe Yehova omfwa shani nga tulapeela?

¹¹ Abantu abengi bamona ukuti ubushiku bafyalilwepo bwalicindama, kabili pali ubu bushiku abantu balingile ukubatasha no kubalanga ukuti balibatemwa. Lelo kuti twalanga ukuti twalitemwa ulupwa lwesu ne fibusa umwaka fye onse te pa bushiku fye ubo bafyalilwepo. Yehova afwaya ukuti tuleba aba cikuuku kabili bakapekape inshita yonse. (Belengeni Imilimo 20:35.) Tulatasha Yehova cila bushiku pa bumi atupeela, tatumutasha fye pa bushiku twafyalilwepo.—Amalumbo 8:3, 4; 36:9.

12. Bushe ubushiku bwa mfwa bwawama shani ukucila ubushiku bwa kufyalwa?

¹² Baibolo pali Lukala Milandu 7:1 itila: “Ishina ilisuma lyawama ukucila amafuta ayasuma, no bushiku bwa mfwa bwawama ukucila ubushiku bwa kufyalwa.” Bushe ubushiku bwa mfwa bwawama shani ukucila ubushiku bwa kufyalwa? Nga twafyalwa, tatucita icintu nangu cimo icibi nelyo icisuma. Lelo nga tulebombela Yehova ilyo tuli no bumi no kulacitila abantu ifisuma, ninshi tulepanga “ishina ilisuma” kabili Yehova akatwalilila ukutwibukisha nangu twafwa. (Yobo 14:14, 15) Abantu ba kwa Yehova tabasefya inshiku bafyalilwepo nelyo ubushiku Yesu afyalilwepo. Na kuba Yesu atwebele fye ukulaibukisha imfwa yakwe.—Luka 22:17-20; AbaHebere 1:3, 4.

13, 14. Bushe ukusefya Isita kwayampana na finshi?

¹³ Abantu abengi basumina ukuti nga balesefya Isita ninshi balesefya ukubuuka kwa kwa Yesu. Lelo ukusefya Isita kwalyampana na lesa mwanakashi Eostre uo abaAnglo-Saxon balepepa. Uyu ali ni lesa wa macaca kabili lesa wa mweshi wa March na April. Na kabili icitabo ca The Dictionary of Mythology cilondolola ukuti uyu ali ni lesa mwanakashi uwa bufyashi. Fimo ifyo bacita pa kusefya isita fyalyampana no yu lesa. Ku ca kumwenako, icitabo cimbi citila, amani “yaishibikwa ukuti cishibilo ca bumi ubupya no kubuushiwa.” (Encyclopædia Britannica) Na kabili ukutula fye na kale, mu mipepele ya basenshi, bakalulu babamona ukuti cishibilo ca bufyashi. Kanshi twamona ukuti Isita tayayampana no kubuushiwa kwa kwa Yesu.

¹⁴ Bushe Yehova alatemwa nga amona abantu balesakaanya intambi sha mu mipepele ya bufi no kubuuka kwa Mwana wakwe? Awe tatemwa. (2 Abena Korinti 6:17, 18) Na kuba, Yehova tatweba ukulasefya ukubuuka kwa kwa Yesu.

15. Bushe ukusefya Icaka kwafumine kwi?

¹⁵ Nangu ca kuti mu fyalo ifingi abantu bakonka intambi ishapusanapusana, pa 31 December abantu tabalaala mpaka pa kati ka bushiku pa kuti bamone uko umwaka ulepwa. Mu nshita ya cungulo bushiku, abantu balanwa sana ubwalwa, balacita ubulalelale, balapeelana ubupe kabili balalaya ukuti balefwaya ukwaluka mu mwaka upya. Ifyo abantu basefya icaka mu fyalo ifingi fyalyampana ne fintu ifyo abashipepa Yehova basefya. Na fimbi ifyo abantu bacita pali ubu bushiku, kupoosha ifya kupooshapoosha nelyo amafayawekisi pa kuti batamfye ifibanda. Icitabo cimo icafumine mu 1966 citila: “Kale mu Roma ubushiku bwa kubalilapo mu mwaka e bushiku balecindikilapo Janus lesa wa mpongolo ne fiibi kabili lesa wantendekelo ne mpela . . . Icaka caishileba bushiku bwa mushilo mwi Calici lya Bena Kristu ilyo bwaishileba ubushiku bwa Mutebeto wa Kusembululwa mu mwaka wa 487 ninshi Yesu alibwelelamo kale ku muulu. Pa kubala tabalesuminisha abantu ukukwata imitebeto pali ubu bushiku pantu ifi fine e fyo abashalepepa Lesa balecita. Mu kupita kwa nshita ifintu fyalyalwike kabili balitendeke ukusefya na kabili.”—The 1966 World Book Encyclopedia, Volume 14, ibula 237.

16, 17. Finshi tulingile ukutontonkanyapo ilyo tulepekanya ubwinga?

¹⁶ Ubwinga bulalenga abantu baba ne nsansa. Abantu mwi sonde lyonse balasefya amenga mu nshila ishalekanalekana. Ilingi line abantu tabatontonkanyapo uko intambi bakonka pa menga shafumine, e ico tabaishiba ukuti intambi shimo shafumine ku fisambilisho ifya bantu abashipepa Lesa. Lelo Abena Kristu abalepekanya ubwinga balingile ukupisha ubwinga ubwingalenga Yehova alasekelela. Nga baishiba uko intambi sha pa bwinga shafuma, bakapingula bwino ifya kucita.—Marko 10:6-9.

¹⁷ Abantu baishiba ukuti intambi shimo isha pa bwinga shilaletela abaleupana ‘ishuko.’ (Esaya 65:11) Ku ca kumwenako, mu fyalo fimo abantu balakuba nabwinga na shibwinga umupunga nelyo ifintu fimbi. Basumina ukuti nga bacita ifi abaupana bakakwata abana, bakalaba ne nsansa, bakekala imyaka iingi kabili bakacingililwa ku fyabipa. Lelo Abena Kristu balingile ukuba abacenjela pa kuti tabalekonka intambi ishafuma ku mipepele ya bufi.—Belengeni 2 Abena Korinti 6:14-18.

18. Mashinte nshi aya mafunde ya mu Baibolo ayo tulingile ukulakoka pa menga?

¹⁸ Abena Kristu abalefwaya ukuupana balingile ukupisha ubwinga ubwingalenga basekelela, ubwa mucinshi, kabili ubwingalenga bonse abasangilweko baba ne nsansa. Abo baeba ukulandapo pa bwinga bwa Bena Kristu tabalingile ukulanda amashiwi ayengakalifya abaleupana na bantu bambi nelyo ayengalenga baumfwa insoni, tabalingile ukulanda pa fingalenga abantu balatontonkanya pa kulaala pamo ukwa mwaume no mwanakashi nelyo ukulanda amashiwi ya musaalula. (Amapinda 26:18, 19; Luka 6:31; 10:27) Ubwinga bwa Bena Kristu tabulingile ukumoneka ukuti ‘baleitakishisha pa fyo bakwata.’ (1 Yohane 2:16) Nga ca kuti mulepekanya ubwinga, mulingile ukushininkisha ukuti ifyo mwacita tafilengele mwaisalanguluka ku ntanshi.—Moneni Ifyebo na Fimbi pa 28.

19, 20. Bushe ukwimya amabotolo nelyo amakapu kwafumine kwi?

¹⁹ Pa menga nelyo pa mitebeto imbi abantu balitemwa ukwimya amabotolo nelyo amakapu nga balenwa. Ilyo muntu alelanda ifisuma pa baleupana nelyo pa mutebeto, abantu balemya amabotolo nelyo amakapu pa kusuminisha ifyo alelanda. Bushe Abena Kristu balingile ukulamona shani ukwimya amabotolo nelyo amakapu?

²⁰ Icitabo cimo citila ukwimya amabotolo nelyo amakapu nalimo kwafumine ku fyo abantu abashalepepa Lesa balecita “pa kupeela balesa babo ifya kunwa fya mushilo.” Ico balecitila ifi ni co balefwaya “balesa babo babapeele ifyo balelomba, balepepa ipepo ilipi abati ‘bekafwa bwangu!’ nelyo ‘babe no bumi ubusuma!’” Kale abantu baleimya amakapu pa kulomba balesa babo ukuti babapaale. Lelo ifi te fyo Yehova afwaya abantu balecita pa kuti abapaale.—Yohane 14:6; 16:23.

21. Kusefya nshi kumbi uko Abena Kristu balingile ukutaluka?

²¹ Ilyo mushilasalapo nampo nga kusefyako ifyo abantu basefya nelyo iyo, muletontonkanya pa fyo abantu bacita ilyo balesefya. Ku ca kumwenako, pa kusefya kumo, abantu bacinda mu nshila ya kuti umuntu aumfwa insuuna, balanwesha ubwalwa, kabili balacita ifyabipa. Ukusefya kwa musango uyu kulatungilila abaume abeshishanya na baume banabo na banakashi abeshishanya na banakashi banabo, kabili kulalenga abantu balamona icalo cabo ukuti calicindama ukucila ifyalo fimbi. Nga ca kuti tulesefyako, bushe ninshi twalipata ifyo Yehova apata?—Amalumbo 1:1, 2; 97:10; 119:37.

22. Finshi fingafwa Umwina Kristu ukusalapo nampo nga kusefyako nelyo iyo?

²² Abena Kristu balingile ukucenjela pa kuti tabaleitumpa mu kusefya ukusaalula Lesa. Umutumwa Paulo alembele ati: “Nga mulelya nalimo mulenwa nalimo fyonse ifyo mulecita, citeni fyonse ku kucindika Lesa.” (1 Abena Korinti 10:31; moneni Ifyebo na Fimbi pa 29.) Kwena te kusefya konse ukwayampana no kucita ifyabipa, imipepele ya bufi, nelyo ukulenga abantu balamona ukuti icalo cabo calicindama ukucila ifyalo fimbi. Nga ca kuti ukusefya takulenga twafilwa ukukonka amafunde ya kwa Lesa, tulingile ukuipingwila fwe bene nampo nga kusefyako nelyo iyo. Na kabili tulingile ukutontonkanya pa fyo ifyo twasalapo ukucita fingakuma abantu bambi.

23, 24. Kuti mwalondolwela shani balupwa lwenu abashili ba Nte ico mushisefeshako amaholide yamo?

²³ Nalimo mwalileka ukusefyako ifintu ifisaalula Yehova. Lelo balupwa lwenu bamo abashili Nte sha kwa Yehova nalimo kuti balatontonkanya ukuti namubapata nelyo tamulefwaya ukulaba nabo. Nalimo kuti balamona ukutila nga kuli ukusefya e nshita aba mu lupwa baba pamo. Nomba finshi mulingile ukucita? Kwaliba ifingi ifyo mwingacita pa kubalanga ukuti mwalibatemwa kabili mwalibacindika. (Amapinda 11:25; Lukala Milandu 3:12, 13) Kuti mwalabako nabo pa nshita shimbi.

²⁴ Nga ca kuti balupwa lwenu balefwaya ukwishiba ico mwalekela ukusefyeshako ifintu fimo, kuti mwafwailisha ifyebo mu mpapulo shesu na pa jw.org, ifingamwafwa ukulondolola ico mushisefeshako. Tamulingile ukucita nelyo ukulanda ifingalenga balamona kwati mulefwaya mubawikishe nelyo kwati mulebapatikisha ukusumina ifyo mulelanda. Mulingile ukwafwa ulupwa lwenu ukumona ukuti fingi ifyalenga mupingulepo ukuleka ukusefyako. Mulingile ukuteka umutima pa kulanda kabili ‘imilandile yenu yonse ilingile ukuba iisuma, iyalungwamo umucele.’—Abena Kolose 4:6.

25, 26. Bushe abafyashi kuti basambilisha shani abana babo ukutemwa amafunde ya kwa Yehova?

²⁵ Calicindama ukuti bonse tuleishiba bwino bwino ico tushisefeshako ifintu fimo. (AbaHebere 5:14) Ico tufwaisha sana, kulenga Yehova asekelela. Na kabili nga tuli bafyashi, tulingile ukulasambilisha abana besu ukwishiba no kutemwa amafunde ayaba mu Baibolo. Nga bashininkisha ukuti Yehova e ko aba, nabo bene bakalafwaya ukulacita ifingalenga asekelela.—Esaya 48:17, 18; 1 Petro 3:15.

²⁶ Yehova alatemwa nga amona bonse tuleesha na maka ukuba abasanguluka kabili abafumacumi ilyo tulemupepa. (Yohane 4:23) Lelo abantu abengi batontonkanya ukuti umuntu te kuti abe uwa cishinka muli cino calo umwaba abantu abashaba ne cishinka. Bushe ici ca cine? Tukalanshanya pali ifi mu cipandwa cikonkelepo.