Ukucimfya Ubulwi bwa Kupopomenwa

“ICINTU ca kupwisha amaka ico nali no kulolenkana na co,” e fyasumine Lola, “cali mulandu wa kuyumfwa nelyo uwabule subilo apantu, nga umo uwa babomfi ba kwa Yehova, natontonkenye ukuti nshifwile ukuyumfwa muli iyo nshila.” Uku kumfwo bubi ukwaseeka ilingi line e mulwani wa kubalilapo untu Umwina Kristu wapopomenwa afwile ukucimfya. Lola alundilepo ukuti: “Ilintu nalekele ukuilungulusha ne mwine mu nshila intu nayumfwililemo no kupampamina pa kuba bwino, nali no kubomba bwino no kupopomenwa.” Ee, ukupopomenwa mu kwine kweka takuli mulandu wa kutontonkanya ukuti naulenga Lesa insoni.

Nga fintu cilumbwilwe mu cipande cifumineko, icilenga ukupopomenwa pambi kuti caba mibombele ya mubili. Mu 1915, kale sana pa ntanshi ya kusapika kwa nomba line ukwalundanya amalwele ayengi aya ku mubili no kupopomenwa, The Watch Tower yalondolwele ukuti: “Uku kufinininwa kwa mupashi, nelyo ukuyumfwa kwa kuba weka no kupopomenwa, inshita shimo kwa cifyalilwa ku mutundu wa muntu onse . . . [Kutuninkishiwa] ku cipimo cimo ne mibele ya butuntulu bwa bumi.” Muli ifyo, nga ca kuti umuntontonkanya wapopomenwa wabako, ukubebetwa kuli dokota kuti kwaba ukwa kwaafwa. Nga ca kuti imibele yabipisha, umo kuti atemwa ukundapa ukufulunganishiwa ku waishibisha ifya kupopomenwa.a

Lelo nelyo fye lintu icilenga tacili ca ku mubili, tacaba ca mano ukwenekelo kuti ababomfi ba kwa Lesa tabakabale ababa aba bulanda nelyo ukufuupulwa. Elenganya fye ifyo Hana wa busumino ‘ashikitike umutima no kulila apakalamba.’ (1 Samwele 1:7, 10, NW) Nehemia na o ‘alililile no kuloosha pa nshiku shimo’ kabili akwete “icikonko ca mutima ku bulanda.” (Nehemia 1:4; 2:2) Yobo asuulile ubumi bwakwe no kuyumfwa ukuti Lesa alimulekeleshe. (Yobo 10:1; 29:2, 4, 5) Imfumu Davidi asosele ukuti umupashi wakwe walifwile umutombo mu kati kakwe no kuti umutima wakwe walisungulwike. (Ilumbo 143:4, NW) Kabili umutumwa Paulo alandile pa lwa kukwato “mwenso mu kati” ukucitwa ‘ubulanda’ nelyo “abafuntulwa” lwa mu nkuntu.—2 Abena Korinti 4:9; 7:5, 6.

Nangu cingati aba bonse bali babomfi ba busumino aba kwa Lesa, ukupelelwa kwalekanalekana, ukwikatwa ku mwenso, nelyo ukulengwe nsoni kwabipisha pa kashita kamo kwabalenga ubulanda. Nalyo line, Lesa tabalekeleshe nelyo ukufumyapo umupashi wakwe uwa mushilo. Imibele yabo iya kupopomenwa tayali pa mulandu wa kufilwa kwa ku mupashi. Pa nshita lintu Davidi aculile, apapete mwi pepo ukuti: “Lengeni [umweo, NW] wa mubomfi wenu ukusamwa.” Lesa asansamwishe Davidi mu kati ka ubu “bushiku bwa kumanama” no kumwaafwa, mu kupita kwa nshita, ukusekelela. (Ilumbo 86:1, 4, 7) Yehova mu kupalako akaafwa ababomfi bakwe aba nomba.

Apantu ukupopomenwa takuli mu kwine kweka bushinino bwa kufilwa kwa ku mupashi nelyo ubwa ku muntontonkanya, Umwina Kristu uwapumwa kuli kwene talingile ukutalala pa mulandu wa nsoni. Ukucila, alingile ukubuula lumo ulwa ntampulo shacilishapo ukucindama mu kulwisha uku kufulungana. Cinshi ico?

Pongolola Ukuyumfwa Kobe

Alingile ukulanda kuli umo pa lwa cene. Amapinda 12:25 yalondolola ukuti: “Ukusakamana kwa mu mutima wa muntu kulaukontamika; lelo icebo cisuma ciulengo kusamwa.” Takwaba umuntunse nangu umo uwingeshiba ubwingi bwa kusakamana kwa mutima obe kamo wawisula no kulanda pa lwa cene. Pa kulanda mu kucetekela ku muntu uulangulukilako uwingaafwa, mu kupalako ukeshiba ukuti bambi balikweteko ukuyumfwa kwapalako ne mpika. Na kabili, ukubomfya ukuyumfwa mu mashiwi mibombele ya kundapa, pantu kulelulula umutima ku kupeela ukulumbulula ku cakukumanya ca kukalifya ukucila ukukucilikila. E co, imyeo yapopomenwa ilingile ukulanda ku munankwe wa mu cupo, umufyashi, nelyo cibusa wacililishi kabili uwafikapo lwa ku mupashi.—Abena Galatia 6:1.

Ulubali lwa mpika ya kwa Marie (iilumbwilwe mu cipande cifumineko) lwali lwa kuti acilikile inkuntu shacushiwa ico icatungulwile ku kupopomenwa. “Pa myaka, nakwete ukubepekesha kwa musango yo,” e fintu asosele. “Bambi tabali nakulota ukuti nalikwete ubwafya bwa musango yo ukulosha ku kuyumfwa uwa fye.” Lelo Marie alondolwele kuli eluda mu cilonganino. Eluda ukupitila mu fipusho fya mucetekanya ‘atapwile’ mu mutima wakwe ukusakamikwa akwete no kumwaafwa ukuyumfwikisha umwine. (Amapinda 20:5) Amashiwi yakwe ukufuma mu Malembo yamupeele ukwebekesha. “Pa muku wa kubalilapo, natendeke ukupokelela ukwaafwa ukubomba no kuyumfwa kumo uko ukwasangwilile ku kupopomenwa kwandi,” e fyalondolwele Marie.

E co ukulanda kuli eluda uumfwikisha kuti kwapayanya “amenshi” yapembesula aya ku mupashi kuli umo uo ‘umweo wakwe waba nge calo icatembuka.’ (Esaya 32:1, 2; Ilumbo 143:6, NW) Iciŋombe ca ku mupashi ica mucetekanya kuti ca kwaafwa nelyo fye ukumona ifyo wingabuula intampulo shibomba ku kubomba na cintu pambi walangulwike nge mibele yabule subilo. (Amapinda 24:6) Lelo ifingi filakabilwa ukucila pa kulanda fye mu kucetekela kuli umo.

Ishiba Ukucindama Kobe Ukwa Cine Cine

Ukuyumfwa uwa fye caba ca kusangwilako cikalamba ku kupopomenwa. Nakalimo pa mulandu wa bwaice bwabule nsansa, Abena Kristu bamo bakwata umucinshi wacepa uwabo. Lelo nangu cingati ukusaalulwa kwa ku mubili, mu nkuntu, nelyo ukwa kwampana kwa bwamba ukwa ku numa kwasha ifibala fya mu nkuntu, ici tacalula ukulinga kwa muntu. Muli ifyo, ufwile ukutukuta ukukwata imimwene yashikatala iya kucindama kobe ukwa cine ngo muntu. “Kuti natila ku uli onse uwa imwe,” e fyakonkomeshe umutumwa Paulo, “te kuipima ukucila ukucindama kwakwe ukwa cine cine, lelo ukucita ukulinga kwashilimuka ukwa mwine wine.” (Abena Roma 12:3, Charles B. Williams) Ilintu uleibaka ku kuituumika, ulingile ukwesha ukukanafika ku lubali lumbi ulwacishamo. Abo abakwata ukwampana na Lesa baliba abaumo mutengo, abafwaikwa kuli wene, apantu asobola abantunse ukuba “icikwatwa [cakwe, NW] caibela.” We shuko lyapulamo ilyaibela!—Malaki 3:17; Hagai 2:7.

Na kabili, ifyo caba mucinshi uwa kuba “ababomfi ba kwa Lesa abalebombela pamo” pa kuibimba mu mulimo wa Bwina Kristu uwa kupanga abasambi. (1 Abena Korinti 3:9; Mateo 28:19, 20) Abena Kristu abengi abapopomenwa balisango kuti uyu mulimo ulakuula ukulinga kwa umo. “Nelyo fye ni pa numa ya kuba Umwina Kristu, nayumfwile uushalinga apakalamba,” e fyasumine Marie. Nalyo line, atwalilile mu mulimo wa kushimikila, kabili kasuba kamo akumenye umukashana wacenwa mu nkuntu uwafwaile ukusambilishiwa Baibolo. “Alekabila umo uwali no kuba uwatekanya nankwe, apantu taleikata bwangu ifyebo,” e fyasosele Marie. “Pa mulandu wa kuti asendele ukusakamana kwandi ukukalamba, nalabile pa lwa ne mwine no kubulisha kwandi. Alekabila ukwaafwa kwandi, kabili naishibe ukuti kuti namupeela mu maka ya kwa Yehova. Ukumona wene ukubatishiwa kwalinkoseleshe ukucila pa fyebo. Umucinshi wandi walikulile, no kupopomenwa kwabipisha kwalipwile umupwilapo.” Fintu cili ica cine ukuti “unwensha akanwenshiwa umwine”!—Amapinda 11:25.

Nalyo line, abantu abengi abapopomenwa balankulako nge fyacitile umwanakashi wa Bwina Kristu uwapopomenwe apakalamba, uyo uwasumine ukuti: “Nangu cingati ndabombesha ukuwamya no kwipika no kuba uwa cileela, ndaishimaula pa cilubo icili conse icinono.” Ukusanga ifilubo ukwa musango yo ukwabulamo ukupelulula kubotelesha umucinshi wa umo. Ibukisha ukuti Lesa wesu alomfwikisha kabili “te kuti ebaule pe.” (Ilumbo 103:8-10, 14) Nga ca kuti Yehova, uwakwata amano yacilapo kusumbuka aya calungama ukucila ayo twakwata, tatupamfya pa cilubo icili conse icinono kabili alibo waitemenwa ukulangisha ukushipikisha kwa musango yo, bushe te kuti tuibikilisheko ku kumupashanya mu kubomba na fwe bene?

Ifwe bonse twalikwata ifilubo na mabunake. Nalyo line, twalikwata no bukose bwine. Umutumwa Paulo taenekele ukuwamisha kwakwe umwine mu kuibikilishako kwakwe konse. “Awe nelyo nabo muntuuntu fye ku nsoso, lelo ku kwishiba nshili muntuuntu fye,” e fintu alondolwele. Paulo tayumfwile uwa pa nshi pa mulandu fye wa kuti tacililepo pamo nga kalanda wa pa cintubwingi. (2 Abena Korinti 11:6) Mu kupalako, abapopomenwa balingile ukutonta pa fintu ifyo babomba bwino.

“Ku bafundikana kwaba amano,” nelyo kuli abo abeshiba no kupokelela ukupelebela kwabo. (Amapinda 11:2) Umo umo uwesu aba mweo waibela mu kuba ne mibele yapusanapusana, ulupikwe lwa ku mubili, na maka. Ilintu ulebombela Yehova no mweo onse, ukubomba ukufika apo wingapesha, alatemunwa. (Marko 12:30-33) Lesa taba umo uushikushiwa no kubombesha kwa bakapepa bakwe abaipeelesha. Leora, Umwina Kristu uwalwishishe mu kutunguluka ukupopomenwa kwakwe, asosele ukuti: “Nshibomba nge ficita bambi mu fintu fimo, pamo nge mipeelele ya mu butumikishi bwa mwi bala. Lelo ndeesha. Cintu ncita e po ningapesha.”

Ukubomba pa Filubo no Kukanaumfwana

Ni shani, nangu ni fyo, nga ca kuti wapanga icilubo cabipisha? Napamo uyumfwa nge fyacitile Imfumu Davidi, uyo ‘akasuba konse aendele uwafumfulila’ pa mulandu wa filubo fyakwe, nelyo ulubembu. Lelo uku kuyumfwa kwine kuti kwaba bushininkisho bwa kuti taufikile ukwalepesha no kucito lubembu lushingeleelwa! (Ilumbo 38:3-6, 8) Ukuyumfwa kwa kukwato mulandu kuti kwalangilila ukuti umo uubembwike nakwata umutima wa bufumacumi na kampingu musuma. E co ni shani fintu ukukwato mulandu kwingabombwapo? Cisuma, bushe walipepela ukweleela kwa kwa Lesa no kubuule ntampulo sha kulungika icilubo? (2 Abena Korinti 7:9-11) Nga ni fyo, kwata icitetekelo mu nkumbu sha Umo uweleela apakalamba, ilintu ulepampamina pa kukanabwekeshapo ulubembu. (Esaya 55:7) Nga ca kuti walisalapulwa, ‘winenuka lintu walungikwa, pantu uo Yehova atemwa alamusalapula.’ (AbaHebere 12:5, 6, NW) Ukulungika kwa musango yo kwalikwata imifwaile iya kwaafwa ukwimika cipya cipya impaanga ilelubanta. Tacimupusaula ukufuma ku kucindama kwakwe ngo muntu.

Nelyo fye nga ca kuti umutima wesu wine watusenuka, tatulekabila ukusondwelela ukuti Yehova natuseka. “[Tukateke, NW] mitima yesu ku cinso cakwe lyonse ilyo imitima yesu ituseka; ico Lesa alikula acile mitima yesu, kabili aishiba fyonse.” (1 Yohane 3:19, 20) Yehova alamona ukucila imembu shesu ne filubo. Alishiba imibele yesu iya bwelelo, inshila yesu yonse iya bumi, inkuntu shesu na mapange. Ukukula kwa kwishiba kwakwe kukamwafwilisha ukuumfwa amapepo yesu mu kuba no kulangulukilako ayabamo ukupapata aya kulomba ukweleelwa, nga fintu aumfwile aya kwa Davidi.

Ukukanaumfwana na bambi no kuba uwasakamikwa mu kucishapo pa lwa kukwata ukusuminishiwa kwabo na ko kwine kusangwila ku kukwata ukubulisha ukulinga kwabo, nakalimo ukufika fye na ku kuyumfwa uwakaanwa. Pa mulandu wa kukanapwililika, Umwina Kristu munobe kuti pambi alanda kuli iwe mu nshila iilemoneka ukuba iya kukanalangulukilako nelyo iyabulamo uluse. Nalyo line, ukukanaumfwana ukwingi kuti kwapwishishiwa pa kweba umuntu ifyo wayambukilwe ku kulandapo. (Linganyeniko Mateo 5:23, 24.) Na kabili, Solomone apandile amano ukuti: “Wibika mutima obe ku fyebo fyonse ifyo abantu basosa.” Mulandu nshi? “Pantu umutima obe waishibo kuti imiku iingi na iwe watukile bambi.” (Lukala Milandu 7:21, 22) Wienekela kupwililika mu kukanapelulula kuli we mwine nelyo ukwampana kobe na bantunse bambi abashapwililika. Bo wangufyanya ukweleela no kushipikisha kuli bambi.—Abena Kolose 3:13.

Mu kulundapo, ukucindama kobe ukwa cine cine takupimwa ukucilisha kuli nampo nga walitemwikwa kuli bambi nelyo iyo. Kristu ‘talingilwe uwa kwangwa,’ kabili ‘alingilwe icilambu ukufuma [kuli] bambi’ icinono. (Esaya 53:3; Sekaria 11:13) Bushe ici caalwile ukulinga kwakwe kwine nelyo inshila Lesa amukatamikilemo? Iyo, pantu nelyo fye nga twali abapwililika, ukupala Yesu, te kuti tusekeshe uuli onse.

Amaka ya Kushipikisha

Pa nshita shimo, ukupopomenwa kwabipisha kuti pambi kwaisako te mulandu no kubombesha kwesu ukwa kukucimfya. Ubukali bwa mu nkuntu kuti bwalenga fye na Bena Kristu bamo ukuyumfwa nge fyayumfwile Yona ukuti: “Caŋwamino kufwa ukucilo kuba no mweo.” (Yona 4:1-3) Nalyo line, inkumbabulili shakwe tashali na kwikalilila na o. Alishicimfishe. E co nga ukupopomenwa kwalenga ubumi bobe ukumoneka ubushingashipikishiwa, ibukisha ukuti cili kwati bucushi ubo Paulo atile bwa “kashita fye.” (2 Abena Korinti 4:8, 9, 16-18) Bukesa ku mpela! Takwaba mibele iyabulwe subilo. Yehova alaya “ukupuputula umutima wa abo ababa mu kukalipwa.”—Esaya 57:15, Lamsa.

Te kwesha ukuleka ukupepa, nelyo fye nga ca kuti amapepo yobe yamoneka ukuba apa fye. Davidi apapete ukuti: “Mwe Lesa, umfweni inkuuta yandi . . . mu kutembuka kwa mutima wandi. Mu cilibwe icasansuko kuncila e mo muntungulule.” (Ilumbo 61:1, 2) Ni shani fintu Lesa atwingisha mu kucetekela kwa lwa nkati umumoneka umushingafikwapo ku bukose bwesu bwine? Eileen, uwashomboka no kupopomenwa pa myaka, asuka ukuti: “Yehova tandeka ukufilwa. Ici cimpeela isubilo lya kuti nga ca kuti natwalilila ukwesha, akatwalilila ukungaafwa. Ukwishiba icine ca Baibolo kwalinsungilila umumi mu cine cine. Ukupitila mu nshila ishingi ishalekanalekana—ipepo, ubutumikishi, ukulongana, impapulo, ulupwa, ne fibusa—Yehova alimpayanishisha ubukose bwa kutwalilila ukwesha.”

Mona ukufulunganishiwa ngo bwesho bwa citetekelo cobe. “Kuti wacetekela Lesa,” e fintu umutumwa Paulo atwebekesha. “Takakulenge ukweshiwa ukucila ico wingashipikisha. Lelo lintu waeshiwa, Akapayanya na kabili inshila ya kufuminamo pa kuti wingacishipikisha.” (1 Abena Korinti 10:13, Beck) Ee, Lesa akakupeela “amaka yacila pa ya lyonse,” ukusenda icisendo icili conse ica mu nkuntu.—2 Abena Korinti 4:7, NW.

Icalo Cipya Icabulamo Ukupopomenwa!

Lesa alilaya ukufumyapo mu kwangufyanya, ukupitila mu Bufumu bwakwe ubwa mu mulu, imibele yonse iilenga ukupopomenwa pe sonde lyesu. Icebo Cakwe cibilisha ukuti: “Ndelenge myulu ipya, ne [sonde lipya, NW]! Ifya ntanshi tafyakebukishiwe, tafyakabukuluke mu mutima; kano kusekelela no kwanga pe pe pali ico ine ndelenga.” (Esaya 65:17, 18) Aya mashiwi mu kutendekelako yaisushiwe ku numa mu 537 B.C.E., pa nshita lintu uluko lwa pa kale ulwa Israele lwabweshiwe ku mpanga ya ku mwabo. Abantu bakwe lyene baimbile ukuti: “Twali nga baleloota: e lyo utunwa twesu twaiswilemo inseko, ne ndimi shesu shaiswilemo akapundu.” (Ilumbo 126:1, 2) Ifyo kukakula ukufikilishiwa kuli mupepi no kumonekesha kwa ubu busesemo bwa kukafyo mutima mu calo cipya ica kwa Lesa!—2 Petro 3:13; Ukusolola 21:1-4.

Pe samba lya Bufumu bwa kwa Lesa (“imyulu ipya”), sosaite yalungama iya bantu pe sonde (“isonde lipya”) ikabweshiwa ku butuntulu bwapwililika lwa mu nkuntu, lwa ku mubili, na lwa ku mupashi. Te mu kuti aba tabakebukishe ifyapita, lelo mu cilolwa ca fintu fyonse ifisuma ifyo bakakwata ukutontonkanyapo lilya no kusekelelapo, takwakabe umulandu kuli bene uwa kwibukisha nelyo ukutonta pa fyakukumanya fyonse ifya bulanda ifyapita. Elenganya, cila lucelo ukubuuka no muntontonkanya walengamisha, uwafwaisha ukutwalilila ne mibombele ya kasuba—takuli ukucilimwa na kabili ne mibele ya kupopomenwa!

Uwashininwa mu kukumanina pa kufikilishiwa kwa ili subilo, Lola (uulumbwilwe pa kutendeka), asosele ukuti: “Ukwibukisha ukuti Ubufumu bwa kwa Yehova bukololola iyi mpika cali e kwaafwa kwandi ukwacilishapo bukulu. Nalishibe ukuti ukupopomenwa takwali nakutwalilila kuli pe na pe.” Ee, kuti washininkisha ukuti Lesa mu kwangufyanya akalenga ukucimfya kwa mupwilapo ukwa kupopomenwa ukucitikako!

[Futunoti]