“Cenjeleni: Epali Umuntu Amuteka Ubusha”!

 1. Ukulingana ne lembo lya Abena Kolose 2:4, 8, finshi Satana acita pa kuti tuletontonkanya ukulingana ne fyo afwaya?

SATANA afwaya twaleka ukutemwa Yehova. Pa kuti alenge tuleke ukutemwa Yehova, alacita fimo ifingalenga twaalula ifyo tutontonkanya pa kuti tuletontonkanya ukulingana ne fyo afwaya. Kabili ifintu ifimoneka bwino e fyo atubelelekelako.—Belengeni Abena Kolose 2:4, 8.

2-3. (a) Mulandu nshi tulingile ukubikila amano ku mashiwi yaba pa Abena Kolose 2:8? (b) Finshi twalalandapo muli cino cipande?

² Bushe cine cine Satana kuti atulufya? Te ca kutwishika no kutwishika! Nga muleibukisha, abo Paulo acenjesheko ilyo alembele amashiwi yaba pa Abena Kolose 2:8 bali Bena Kristu abasubilwe no mupashi wa mushilo. (Kol. 1:2, 5) Satana alefwaya ukulufya aba Abena Kristu, kabili na muno nshiku mwine alafwaisha ukutulufya. (1 Kor. 10:12) Mulandu nshi? Pantu balimupoosa pano isonde, kabili abika sana amano ku kulufya ababomfi ba kwa Lesa aba cishinka. (Ukus. 12:9, 12, 17) Na kabili, ni co tuleikala mu nshita ilyo abacita ifyabipa ne ncenjeshi “balebipilako fye.”—2 Tim. 3:1, 13.

³ Muli cino cipande, twalalanda pa fyo Satana abomfya “ubucenjeshi” pa kuti alenge twalule ifyo tutontonkanya. Twalalanda pa “micenjelo” itatu iyo abomfya. (Efes. 6:11) Lyena mu cipande cikonkelepo, tukalanda pa fyo twingacita pa kuti tuleke ukulatontonkanya ukulingana ne fyo afwaya. Nomba natubalilepo ukulanda pa fyo twingasambilila ku fyo Satana alufishe abena Israele ilyo baingile mu Calo ca Bulayo.

4-6. Nga fintu ilembo lya Amalango 11:10-15 lilanda, ni nshila nshi iya kuliminamo iyo abena Israele balingile ukusambilila ilyo baikele mu Calo ca Bulayo?

⁴ Satana alibeleleke abena Israele pa kuti balepepa utulubi. Finshi acitile pa kuti ababeleleke? Alishibe ukuti balekabila ifya kulya, kanshi ku fya kulya kwine e ko ababelelekele. Ilyo abena Israele baingile mu Calo ca Bulayo, balingile ukwalula inshila sha kuliminamo ifya kulya. Lintu bali mu Egupti, baletapilila ifya kulya ifyo balelima na menshi ayo baletapa mu mumana wa Naelo. Lelo mu Calo ca Bulayo mwena tamwali umumana uukalamba uwa kutapamo amenshi ya kutapilila ifya kulya. Kanshi imfula no mume e fyalemesha kabili e fyalekusha ifya kulya balelima. (Belengeni Amalango 11:10-15; Esa. 18:4, 5) E ico abena Israele balingile ukusambilila inshila shimbi isha kuliminamo ifya kulya. Kwena ukusambilila inshila shimbi kwali no kubakosela pantu abengi abaishibe ubulimi bafwilile mu matololo.

⁵ Yehova alyebele abantu bakwe ukuti imikalile yabo yalyalwike. Lyena alibebele amashiwi ayaleumfwika pa kubala kwati tayakumine ubulimi. Abebele ati: “Cenjeleni ukuti imitima yenu ikabelelekwa, ica kuti mwafuma mu nshila mwalapepa na balesa bambi no kubakontamina.” (Amala. 11:16, 17) Cinshi Yehova abebele pa kupepa balesa ba bufi libe ninshi alelanda pa nshila shimbi isha kuliminamo?

⁶ Yehova alishibe ukuti abena Israele bali no kulafwaya ukusambilila inshila isho abashalepepa Yehova baleliminamo ifya kulya. Kwena aba bantu abashalepepa Yehova balishibe sana ubulimi ukucila abena Israele, kabili abena Israele bali no kusambililako inshila shimo isha kuliminamo ifya kulya. Na lyo line bali no kubalufya. Abalimi abena Kanaani balepepa Baali, kabili basumine mu fya bufi. Basumine ukuti Baali e wali umwine wa muulu kabili e walebalosesha ne mfula. Yehova talefwaya abantu bakwe balekonka ifi ifisambilisho fya bufi. Ku ca bulanda, abena Israele libili libili balepepa Baali. (Impe. 25:3, 5; Abapi. 2:13; 1 Isha. 18:18) Nomba natumone ifyo Satana acitile pa kuti abeleleke abena Israele.

 7. Bushe abena Israele baeshiwe shani ilyo baingile mu Calo ca Bulayo?

⁷ Umucenjelo wa kubalilapo uo ababelelekeleko wa kuti abantu mu cifyalilwa fye balefwaya imfula ileloka. Mu Calo ca Bulayo, imfula tayaleloka sana ukutula mu April ukushinta mu September cila mwaka. Abena Israele bashintilile pa mfula pa kuti batwalilile abomi na pa kuti balesombola ifilimwa ifingi. Ilingi line imfula yaleloboka mu October. Satana alibeleleke abena Israele pa kuti balemona ukuti balingile ukusambilila imilimine ya bantu abashalepepa Yehova abali mupepi. Aba abashalepepa Yehova basumine ukuti balingile ukupepa balesa babo pa kuti babaloseshe imfula. Na kabili basumine ukuti ukupepa balesa ba bufi e nshila fye iya kuleseshamo icilala icikalamba. E ico balepepa Baali lesa wa bufi.

 8. Mucenjelo nshi uwa bubili uo Satana abomfeshe? Londololeni.

⁸ Satana alibomfeshe umucenjelo wa bubili pa kubeleleka abena Israele. Ababelelekele ku lunkumbwa lwa kucita ubulalelale. Abashalepepa Yehova balecita ifya bunani pa kupepa balesa babo. Muli iyi imipepele balesuminisha abanakashi na baume ukucitila ubulalelale pe tempele. Abashalepepa Yehova balemona abaume abalelaala na baume banabo na banakashi abalelaala na banakashi banabo e lyo na balecita imisango imbi iya bulalelale ukuti tabalelufyanya! (Amala. 23:17, 18; 1 Isha. 14:24) Na kabili basumine ukuti ifi balecita fyalelenga balesa babo balelenga umushili ulefunda. Abena Israele abengi batendeke ukucita ubulalelale nga fintu abashalepepa Yehova balecita, kabili ifi batendeke ukucita fyalengele balabombela balesa ba bufi. Satana alibatekele ubusha nangu ca kuti abene tabaishibe.

 9. Ukulingana ne fyaba pali Hosea 2:16, 17, finshi Satana acitile pa kulenga abena Israele balabe ifyo Yehova aba?

⁹ Satana alibomfeshe umucenjelo walenga butatu. Alengele abena Israele balaba ifyo Yehova aba. Ilyo kasesema Yeremia ali umumi, Yehova alandile ukuti bakasesema ba bufi balengele abantu bakwe balaba ishina lyakwe “pa mulandu wa kwa Baali.” (Yer. 23:27) Abantu ba kwa Lesa bafwile balilekele ukulumbula ishina lya kwa Lesa, kabili pe shina lyakwe bapyanikepo ishina lya kuti Baali, ilipilibula ukuti “Umwine” nelyo “Shikulu.” Ifi bacitile fyalengele cabakosela ukwishiba ubupusano bwali pali Yehova na Baali kabili fyalengele balesaakanya imipepele ya kwa Yehova ne ya kwa Baali.—Belengeni Hosea 2:16, 17.

10. Micenjelo nshi Satana abelelekelako abantu muno nshiku?

¹⁰ Na muno nshiku mwine Satana abomfya imicenjelo imo ine. Alabelelekela abantu ku fyo bafwaya mu cifyalilwa fye, alababeleleka pa kuti balecita ubulalelale, kabili alalenga balaba ifyo Yehova aba. Natubalilepo ukulanda pa mucenjelo twalekeleshako ukulumbula.

11. Bushe Satana alenga shani abantu bafilwa ukwishiba Yehova?

¹¹ Satana alalenga abantu balaba ifyo Yehova aba. Ilyo abatumwa ba kwa Yesu bonse bapwile ukufwa, abantu bamo abaleitunga ukuti Bena Kristu batampile ukusambilisha abantu ifisambilisho fya bufi. (Imil. 20:29, 30; 2 Tes. 2:3) Aba abasangu batendeke ukulenga abantu bafilwa ukwishiba Lesa wa cine eka. Ku ca kumwenako, balilekele ukulemba ishina lya kwa Lesa mu maBaibolo ayo balekopolola, kabili balelembamo amashiwi pamo nga “Shikulu.” Filya bafumishemo ishina lya kwa Lesa no kubikamo ishiwi lya kuti “Shikulu,” balengele abalebelenga Baibolo balefilwa ukwishiba ubupusano bwaba pali Yehova na “bashikulu” bambi abo Amalembo yalandapo. (1 Kor. 8:5) Balebomfya ishiwi limo line ilya kuti “Shikulu,” pa kwita Yehova na pa kwita Yesu. Ifi fyalelenga cilekosela abantu ukwishiba ukuti Yehova no Mwana wakwe balipusana. (Yoh. 17:3) Kabili fyalengele kwaba icisambilisho ca kuti muli Lesa umo mwaba abene batatu. Ifi te fyo Icebo ca kwa Lesa cisambilisha. Ici cisambilisho calenga abantu abengi balamona ukuti te kuti beshibe bwino Lesa. Ala ubu bufi ubwafiita fititi!—Imil. 17:27.

12. Finshi imipepele ya bufi yalenga abantu balacita, kabili ukulingana ne fyaba pa Abena Roma 1:28-31, finshi fyafumamo?

¹² Satana alabeleleka abantu pa kuti balecita ubulalelale. Mu nshiku sha bena Israele, Satana alebomfya imipepele ya bufi pa kulenga abantu balecita ubulalelale. Na muno nshiku mwine e fyo acita. Ababa mu mipepele ya bufi balatekelesha abacita ubulalelale, kabili balenga abantu balamona ukuti ukucita ubulalelale kwaliba fye bwino. E ico abantu abengi abaitunga ukuti balabombela Lesa balileka ukukonka amafunde ya kwa Lesa. Muli kalata iyo umutumwa Paulo alembeele abena Roma alilandile ifyafumamo. (Belengeni Abena Roma 1:28-31.) Pa fintu ‘ifishayana’ paba imisango yonse iya bulalelale, kumo no bulalelale bwa baume beka beka na banakashi beka beka. (Rom. 1:24-27, 32; Ukus. 2:20) Kanshi tufwile ukulakonka sana ifyo Baibolo itusambilisha!

13. Mucenjelo nshi na umbi uo Satana abomfya?

¹³ Satana alabelelekela abantu ku fyo bafwaya mu cifyalilwa fye. Mu cifyalilwa fye tulafwaya ukwishiba imilimo imo pa kuti tulekwata ifyo tukabila e lyo ne fyo indupwa shesu shikabila. (1 Tim. 5:8) Ilingi line pa kusambilila ifya kubomba imilimo imo tulaya ku masukulu kabili tulabikako amano pa kuti twishibe iyo milimo. Lelo tufwile ukuba abacenjela. Mu fyalo ifingi, mu masukulu tabasambilisha fye abasambi ifya kubomba imilimo imo, lelo balabasambilisha na mano ya buntunse. Abasambi balabakoselesha ukulatwishika nampo nga Lesa eko aba nelyo iyo, kabili balabeba ukuti belakonka ifyo Baibolo isambilisha. Babasambilisha ukuti abantu bonse abacenjela basumina ukuti ifintu fyonse fyasangwike fye. (Rom. 1:21-23) Ifisambilisho fya musango uyu filapilika “amano ya kwa Lesa.”—1 Kor. 1:19-21; 3:18-20.

14. Bushe amano ya buntunse yalenga abantu baba shani?

¹⁴ Amano ya buntunse yalapilika amafunde ya kwa Yehova. Tayalenga abantu baba ne fisabo fya mupashi wa kwa Lesa, lelo yalenga baba ne “micitile ya muntu umubembu.” (Gal. 5:19-23) Na kabili yalenga abantu baba ne cilumba, kabili icilumba cilenga abantu baba “abaitemwa.” (2 Tim. 3:2-4) Ukuba ne cilumba kwalipusana no kuba uwaicefya. Lesa afwaya ababomfi bakwe baleba abaicefya. (2 Sam. 22:28) Abena Kristu bamo abaayapo ku masambililo ya pa muulu balitendeka ukutontonkanya nge fyo abantu mu calo batontonkanya, tabatontonkanya nge fyo Lesa atontonkanya. Natulande pa cingacitika nga twabelelekwa ukuya ku masambililo ya pa muulu.

15-16. Finshi mulesambilila ku fyacitikiile nkashi umo?

¹⁵ Nkashi uwabomba umulimo wa nshita yonse pa myaka ukucila pali 15 alandile ati: “Apo nali Nte, nalibelengele kabili nalyumfwileko pa bubi bwaba mu kuya ku masambililo ya pa muulu, lelo nshalebikako amano. Nalemona kwati ifyo balelanda tafyankumine.” Nomba mafya nshi akwete ilyo aile ku masambililo ya pa muulu? Umwine alandile ati: “Nalepoosa inshita iikalamba ku masambililo ica kuti nshalekwata ne nshita ya kupepa kuli Yehova nga fintu nalecita kale. Nalefunshika ica kuti nalefilwa no kulalanshanya na bantu ifya kwa Lesa, kabili nshalepekanya na bwino ifyo twaleya mu kusambilila ilyo twalelongana. Icaweme ca kuti ilyo nailwike ukuti amasambililo ya pa muulu yalengele bucibusa bwandi na Yehova bwabwelela pa nshi, nalishibe ukuti nalingile ukuleka. Kabili ifi fine e fyo nacitile.”

¹⁶ Bushe amasambililo ya pa muulu yalengele uyu nkashi alatontonkanya shani? Alandile ati: “Ndeumfwa ne nsoni ukulanda ati ifyo naile mu kusambilila fyalengele nalabika fye amano ku filubo ifyo abantu balecita, maka maka ifilubo ifyo bamunyinefwe na bankashi balecita, kabili nalefwaya balecita ne fyo bashingakumamo. Ici calengele naitalusha kuli bena. Palipitile inshita pa kuti ndeke ukucita ifi nalandapo. Ilyo ifi fyancitikiile, nalimwene ububi bwaba mu kukanakonka ifyo Shifwe wa ku muulu atweba ukupitila mu cilonganino cakwe. Yehova alinjishibe bwino ukucila ne fyo nayishibe. Kanshi nga nalikonkele ifyo alenjeba!”

17. (a) Finshi tufwile ukupampaminapo ukucita? (b) Finshi tukasambililapo mu cipande cikonkelepo?

¹⁷ Twalilileni fye ukupampamina pa kukanafwaya ukutekwa ubusha “ku mano ya buntunse no bucenjeshi” ifyaba mu calo ca kwa Satana. Lyonse muleicingilila ku micenjelo ya kwa Satana. (1 Kor. 3:18; 2 Kor. 2:11) Tamufwile ukuleka Satana alenga mwalaba ifyo Yehova aba ne fyo afwaya mulemupepa. Mulekonka amafunde ya kwa Yehova lyonse. Kabili tamulingile ukuleka Satana amubeleleka ica kuti mwasuula ne fyo Yehova amweba. Nomba finshi mulingile ukucita nga mwailuka ukuti mutontonkanya nge fyo aba muli ici calo batontonkanya? Mu cipande cikonkelepo tukasambilila ifyo Icebo ca kwa Lesa cingatwafwa ukuwisha amatontonkanyo ne fyo tucita “ifyaba nga malinga ayakosa.”—2 Kor. 10:4, 5.