“Itempele” no “Mukankaala” Ilelo
“Ilyo baleingila, no mukankaala akengile na bo; kabili ilyo bafuma, bakafumine pamo.”—ESEKIELE 46:10.
1, 2. Cine nshi icikalamba icitwaafwa ukwilula ifingi mu cimonwa ca kwa Esekiele ice tempele?
BARABI bamo aba ciYuda aba pa kale tabafikilepo sana ukumfwikisha ibuuku lya kwa Esekiele. Ukulingana ne fyalembwa fya Talmud, bamo aba bene bafwaile fye no kuti bengafumyamo ili buuku mu mutande wa Malembo ya Mushilo. Icabakoseele sana cali cimonwa ce tempele kabili batile te kuti umuntu acumfwe. Abasoma Baibolo bambi balipelenganishiwa ne cimonwa ca kwa Esekiele ice tempele lya kwa Yehova. Inga ifwe ni shani?
2 Ukutula fye lintu ukupepa kwasanguluka kwabweshiwe, Yehova alipaala abantu bakwe no kumfwikisha kwalundulukilako lwa ku mupashi, umwasanshiwa ukwiluka icaba itempele lya kwa Lesa ilya ku mupashi—ukuti caba mitantikile ya kwa Yehova iya kupepa kwasanguluka.a Ici cine e cikalamba icitwaafwa ukwilula icimonwa ca kwa Esekiele ice tempele. Natubebeteshe imbali shine isha ici cimonwa—itempele, bushimapepo, umukankaala, e lyo ne mpanga. Cinshi cintu ifi fintu fipilibula ilelo?
Ifyo Itempele Lyamukuma
3. Palafu uwali apasumbuka, ne fishilwa fyali pa fibumba fya bwingililo bwe tempele fitusambilisha cinshi?
3 Elenganyeni ukuti tuletandalila ili tempele lya mu cimonwa. Twanina amatabo 7 ukuyafika pali imo iya mpongolo shishaikulila. Ilyo twaiminina pali ubu bwingililo, twasunguka lintu twapunamina mu muulu. Palafu ali apasumbuka ukucila amamita 30! Muli yo nshila twacinkulwako ukuti ifipimo fya kwingilila mu mitantikile ya kwa Yehova iya kupepa fyalisumbuka. Imyengelele ya lubuuto iilefuma mu mawindo ilebalikila pa miti ya tuncindu iyashilwa pa fibumba, intu Amalembo yabomfya ukwimininako ukutambalala. (Ilumbo 92:12; Esekiele 40:14, 16, 22) Ici caba cifulo cashila ica batambalala mu mibele na lwa ku mupashi. Na ifwe bene tulefwayo kuba abatambalala pa kuti ukupepa kwesu kwingapokelelwa kuli Yehova.—Ilumbo 11:7.
4. Ni bani abashilesuminishiwa ukwingila mwi tempele, kabili cinshi ici citusambilisha?
4 Ku lubali lumo na lumo ulwa mwa kupita, kuli imiputule ya balinshi itatu. Bushe abalinshi balatusuminisha ukwingila mwi tempele? Yehova aeba Esekiele ukuti tamwingengila umbi umbi “uushasembululwa umutima.” (Esekiele 40:10; 44:9) Bushe ico cilepilibula cinshi? Cilepilibule fyo abantu Lesa apokelela nga bakapepa ni abo fye beka abatemwa amalango yakwe no kwikalila kuli yene. (Yeremia 4:4; Abena Roma 2:29) Alapokelela aba musango yo mwi hema lyakwe ilya ku mupashi, ing’anda yakwe iya kupepelamo. (Ilumbo 15:1-5) Ukutula fye lintu ukupepa kwasanguluka kwabweshiwe mu 1919, ukuteyanya kwa kwa Yehova ukwa pano isonde panono panono kwalilondolola mu kumfwika amalango yakwe aya mibele no kuyasumbula. Abo bakaana ku mufulo ukuyomfwila tabatwalilila ukupokelelwa mu kubishanya na bantu bakwe. Ilelo, incitilo yashimpwa pali Baibolo iya kutamfya bakacita wa fibi abashilapila yalibomba ku kusungilila ukupepa kwesu ukwa busaka kabili ukwasanguluka.—1 Abena Korinti 5:13.
5. (a) Icimonwa ca kwa Esekiele ne ca kwa Yohane icalembwa pa Ukusokolola 7:9-15 fyapalana shani? (b) Mu cimonwa ca kwa Esekiele, imikowa 12 iilepepa mu lubansa lwa ku nse imininako bani?
5 Umwa kupita muya mu kuponena mu lubansa lwa ku nse, uko abantu bapepela no kulumbanya Yehova. Ici citwibukishako ulwa cimonwa ca mutumwa Yohane, ice “bumba likalamba” ilya “mpaanga shimbi” abapepa Yehova “mwi tempele lyakwe akasuba no bushiku.” Mu fimonwa fyonse fibili muli ifipasho fya tuncindu. Mu cimonwa ca kwa Esekiele fyaleyemfya ifibumba fya pa bwingililo. Mu cimonwa ca kwa Yohane bakapepa bakwete imisambo ya tuncindu mu minwe yabo, ukwimininako ukusekelela kwabo mu kulumbanya Yehova na mu kupokelela Yesu nge Mfumu yabo. (Ukusokolola 7:9-15) Mu mashiwi yalanda pa cimonwa ca kwa Esekiele, imikowa 12 iya kwa Israele imininako “impaanga shimbi.” (Yohane 10:16; linganyeniko Luka 22:28-30.) Bushe ne mwe mwaliba pali abo basanga ukusekelela mu kulumbanya Yehova ukupitila mu kubilisha Ubufumu bwakwe?
6. Imiputule ya kuliilamo mu lubansa lwa ku nse yalebomfiwa kuli cinshi, kabili lishuko nshi ici cibukisha aba mpaanga shimbi?
6 Ilyo tuletandala mu lubansa lwa ku nse, twamonamo imiputule ya kuliilamo 30 uko abantu baliila ifya kuninika fya kuitemenwa. (Esekiele 40:17) Ilelo, aba mu mpaanga shimbi tabaninika amalambo ya nama, lelo tabesa iminwe mikutwa kwi tempele lya ku mupashi. (Linganyeniko Ukufuma 23:15.) Umutumwa Paulo alembele ukuti; “E ico muli [Yesu] e mo tutuulile ilambo lya malumbo kuli Lesa, e kutila, icisabo ca milomo iitootele shina lyakwe. Lelo ukucite cisuma ne fye senge mwilaba; pantu amalambo ayabe fi e yo Lesa atemwinwamo.” (AbaHebere 13:15, 16; Hosea 14:2) Lyaba lishuko likalamba ukutuula amalambo ya musango yo kuli Yehova.—Amapinda 3:9, 27.
7. Ukulinga itempele kutweba pa lwa cinshi?
7 Esekiele alelolesha lintu malaika alelinga ili tempele lya mu cimonwa. (Esekiele 40:3) Mu nshila imo ine, umutumwa Yohane aebelwe ukuti: “Ima ulinge itempele lya kwa Lesa, ne ciipailo, na bapepelamo.” (Ukusokolola 11:1) Bushe uku kulinga kupilibula nshi? Mu fimonwa fyonse fibili kwena kwali bushininkisho bwa kuti takuli icingalesha Yehova ukufikilisha imifwaile yakwe iyakuma ku kupepa kwasanguluka. Mu kupalako ilelo, kuti twashininkisha ukuti takwakabe cili conse icingalesha ukubweshiwa kwa kupepa kwasanguluka—nangu fye kukaanya kwakaluka ukwa mabuteko.
8. Ni bani bengila mu mpongolo sha lubansa lwa mu kati, kabili ishi mpongolo shitwibukisha cinshi?
8 Ilyo tulelalanya mu lubansa lwa ku nse, twamono kuti kuli impongolo shitatu ishileya mu lubansa lwa mu kati; impongolo sha mu kati shatantama ukulingana ne sha ku nse kabili sha bukulu bumo bwine. (Esekiele 40:6, 20, 23, 24, 27) Ni bashimapepo fye e bengengilamo. Impongolo sha mu kati shitwibukishako ukuti abasubwa bafwile ukufika pa fipimo fya bulesa na mafunde, lelo ifipimo fimo fine na mafunde e fitungulula Abena Kristu ba cine bonse. Lelo bushe mulimo nshi bashimapepo babomba, kabili cinshi cintu upilibula ilelo?
Bushimapepo bwa Busumino
9, 10. Ni shani “bushimapepo bwa bufumu,” nga fintu bwalangililwa ukupitila mwi bumba lya bashimapepo mu cimonwa ca kwa Esekiele, bupayanya ukukansha kwa ku mupashi?
9 Ilyo ubuKristu bushilabako, bashimapepo baalebombesha pe tempele. Ukwipaye nama sha kupeela amalambo, ukushininika pa cipailo, no kubombela bashimapepo banabo na bantu wali mulimo wa kunasha. Lelo balikwete umulimo na umbi uwacindama. Ukukuma kuli bashimapepo Yehova akambishe ati: “Bakalenge abantu beshibe ukupaatulanya pa kati ka fya mushilo ne fyayanguka, no kubalenga beshibe ukupaatulanya pa kati ka fyakowela ne fyasanguluka.”—Esekiele 44:23; Malaki 2:7.
10 Bushe mulatasha pa kubombesha ne mibombele yapetama iyo ibumba lya basubwa ilya “bushimapepo bwa bufumu,” libombela ukupepa kwasanguluka? (1 Petro 2:9) Ukupala balya bashimapepo ba pa kale abena Lebi, e baba pa ntanshi mu kufunda ifya ku mupashi, ukwaafwa abantu ukumfwikisha icasanguluka kabili icingapokelelwa mu menso ya kwa Lesa ne cishingapokelelwa. (Mateo 24:45) Ukufunda kwa musango yo, ukwishila mu mpapulo shashimpwa pali Baibolo na mu kulongana kwa Bwina Kristu na mabungano, kwalyaafwa amamilioni ukuwikishiwa kuli Lesa.—2 Abena Korinti 5:20.
11. (a) Icimonwa ca kwa Esekiele cikomaila shani pa bucindami bwa bashimapepo ukuba abasanguluka? (b) Mu nshiku sha mpela, ni shani fintu abasubwa basangululwa lwa ku mupashi?
11 Nangu cibe fyo, bashimapepo bafwile ukuba abasanguluka kabili bafwile ukufunda bambi ukuba abasanguluka. E mulandu Esekiele amwenene libela ukulopola kwa bushimapepo bwa kwa Israele. (Esekiele 44:10-16) Mu nshila imo ine, mu 1918, Yehova aikele “uwa kulopola” mwi tempele lyakwe ilya ku mupashi, ukulabebeta ibumba lyasubwa ilya bushimapepo. (Malaki 3:1-5) Abamwenwe ukuba abasanguluka lwa ku mupashi nelyo abaalapiile ku kupepo tulubi balisuminishiwe ukutwalilila mwi shuko lya kubombela mwi tempele lya ku mupashi. Nalyo line, nga fintu caba ku uli onse, uwasubwa kuti asanguka uushasanguluka, lwa ku mupashi nelyo mu mibele. (Esekiele 44:22, 25-27) Balakabila ukubombesha pa kuti batwalilile ‘ababula akabi ku fya pano isonde.’—Yakobo 1:27; linganyeniko Marko 7:20-23.
12. Mulandu nshi tulingile ukutesekesha umulimo wa basubwa?
12 Umo na umo kuti ayipusha ati, ‘Bushe ndatesekesha ica kumwenapo icaimikwa na basubwa pa myake ingi iyo baabomba mu busumino? Bushe ndapashanya icitetekelo cabo?’ Kuti cawama aba mwi bumba likalamba ukulaibukisho kuti tabakatwalilile ukuba na basubwa pano isonde. Ukulosha kuli bashimapepo mu cimonwa ca kwa Esekiele, Yehova atile: “Icikwatwa [ca mpanga] mwikabapeela muli Israele; ni ne cikwatwa cabo.” (Esekiele 44:28) Mu kupalako, abasubwa tabakwata ubwikashi bwa ciyayaya pano isonde. Baba ne cikwatwa mu muulu, kabili aba mwi bumba likalamba bacimona nge shuko ukubaafwilisha no kubakoselesha ilyo bacili pano isonde.—Mateo 25:34-40; 1 Petro 1:3, 4.
Umukankaala Nani?
13, 14. (a) Mulandu nshi umukankaala afwile ukuba uwa mu mpaanga shimbi? (b) Umukankaala emininako bani?
13 Nomba kwaima ubwipusho ubo tulefwaisha ukwishiba ubwasuko. Nani kanshi untu umukankaala emininako? Apantu bamulumbula ukuba ngo muntu kabili nge bumba, kuti twatunganyo kuti emininako ibumba lya bantu. (Esekiele 44:3; 45:8, 9) Lelo bantu nshi? Kwena te basubwa. Mu cimonwa, abombela mu kupalamisha na bushimapepo, lelo tali umo uwa bene. Ukupusanako ne bumba lya bushimapepo, aalipeelwa icikwatwa mu calo kabili akekala pano isonde, te mu muulu. (Esekiele 48:21) Ukulundapo, Esekiele 46:10 atila: “Ilyo [imikowa ishili ya bushimapepo] baleingila [ku lubansa lwa ku nse], no mukankaala akengile na bo; kabili ilyo bafuma, bakafumine pamo.” Tengila mu lubansa lwa mu kati lelo apepela mu lubansa lwa ku nse, ukwingila no kufuma mwi tempele pamo na bantu. Ifi fishinka ukwabulo kutwishika filangisha ukuti umukankaala afwile ukuba pe bumba likalamba ilya mpaanga shimbi.
14 Nacimoneka ukuti umukankaala nakwatamo umulimo mu bantu ba kwa Lesa. Mu lubansa lwa ku nse, ekele mu nshila ya mu muputule wa kwingililapo uwa ku Mpongolo ya ku Kabanga. (Esekiele 44:2, 3) Ici cilelangilila icifulo ca bwangalishi, icapala ku cifulo ca bakalamba aba mu Israele, abaaleikala pa mpongolo ya musumba no kulapingula. (Ruti 4:1-12; Amapinda 22:22) Ni bani pa mpaanga shimbi baba ne fifulo fya bwangalishi ilelo? Ni bakangalila basontwa no mupashi abakwata isubilo lya pe sonde. (Imilimo 20:28) E co ibumba lya mukankaala lilepekanishiwilwa ukuti pa numa likesebomba mu cifulo ca butungulushi mu calo cipya.
15. (a) Icimonwa ca kwa Esekiele cilondolola shani ukwampana kwaba pali baeluda aba mwi bumba likalamba na ba mwi bumba lyasubwa ilya bushimapepo? (b) Baeluda abasubwa batungulula shani ukuteyanya kwa pe sonde ukwa kwa Lesa?
15 Nangu ni fyo, bushe ukwampana kwaba shani pa kati ke bumba lya bushimapepo ilya basubwa na bakalamba ba musango yo, aba mwi bumba likalamba abo nomba balebomba mu fifulo fya bwangalishi? Icimonwa ca kwa Esekiele cilango kuti umulimo wa baeluda ababa mwi bumba likalamba wa kutungilila fye kabili walicepako, ilintu abasubwa e batungulula lwa ku mupashi. Mu nshila nshi? Ibukisheni ukuti, bashimapepo mu cimonwa balipeelwe umulimo wa kusambilisha abantu mu fya ku mupashi. Na kabili baebelwe ukubomba nga bakapingula ba milandu. Ukulundapo, abena Lebi baapeelwe umulimo wa kuba “bakaangalila” mu mpongolo she tempele. (Esekiele 44:11, 23, 24) Nacimoneka fye ukuti umukankaala aalenakila mu kuicefya ku mibombele ya ku mupashi na ku kutungulula kwa bashimapepo. Nacilinga kanshi ukuti muno nshiku abasubwa e batungulula mu kupepa kwasanguluka. Ku ca kumwenako, aba mwi Bumba Litungulula ilya Nte sha kwa Yehova baasalwa mu basubwa. Baeluda basubwa aba busumino aba musango yu pa myaka iingi baalikansha ibumba lya mukankaala ilileya lilekulilako, ukupekanishisha aba muli ili bumba lileenekelwa ku nshita lintu bakaseekeshiwa ubulashi bwakumanina mu calo cipya ica kwa Lesa icileisa.
16. Ukulingana na Esaya 32:1, 2, baeluda bonse bafwile ukubomba shani?
16 Nangu cibe fyo, aba baleenekela ukupokelela umulimo wakulilako nge bumba lya mukankaala bushe ni bakangalila ba musango nshi? Ubusesemo ubusangwa pali Esaya 32:1, 2 butila: “Moneni, Imfumu ikabe mfumu ku bulungami, na bacilolo bakaba bacilolo ku bupingushi, umuntu no muntu akaba ngo mwa kufisama ku mwela, ngo mwa kubelama ku kupongoloka kwa mfula, nge mimana ya menshi apaumisha, nge cintelelwe ca cilibwe cikalamba mu calo icatembuka.” Ilelo ubu busesemo bulefikilishiwa ilintu baeluda bonse aba Bwina Kristu—abasubwa na ba mpaanga shimbi—balebomba ku kucingilila umukuni ku “kupongoloka kwa mfula” pamo nga ukupakaswa no kufuupulwa.
17. Abacemi ba Bwina Kristu balingile ukuimona shani abene, kabili umukuni ulingile ukubamona shani?
17 Amashiwi ya kuti “cilolo” na “umukankaala,” ayapilibula cimo cine mu ciHebere, tayabomba nga malumbo ya kusansabika abantu. Lelo, yalondolola umulimo aba baume babomba mu kusakamana impaanga sha kwa Lesa. Mu kukosa Yehova asoko kuti: “Pelesheni apa pene, mwe bakankaala ba kwa Israele! Ulufyengo no kupumpunta fumyenipo, citeni ubupingushi no bulungami.” (Esekiele 45:9) Kuti cawama baeluda bonse ilelo ukumfwila uku kufunda. (1 Petro 5:2, 3) Umukuni na o, walishibo kuti Yesu alipayanya aba bakacema nge “fya bupe ku bantu.” (Abena Efese 4:8) Imilingo yabo yatantikwa mu Cebo ca kwa Lesa icapuutwamo. (1 Timote 3:1-7; Tito 1:5-9) Abena Kristu kanshi balakonka ukutungulula kwa baeluda.—AbaHebere 13:7.
18. Milimo nshi imo iibombwa nomba na bakaba mwi bumba lya mukankaala, kabili mulimo nshi bakabomba ku ntanshi?
18 Mu nshita sha mu Baibolo abakankaala bamo baali no mulimo ukalamba, bambi uwacepako. Ilelo, baeluda ba mwi bumba likalamba balikwata imilimo iyalekanalekana nga nshi. Bamo babombela mu cilonganino cimo; bambi babombele filonganino ifingi nga bakangalila benda; bambi babombela icalo cimo icituntulu pamo nga aba muli Komiti wa Musambo; bambi mu kulungatika bafwilisha bakomiti balekanalekana abe Bumba Litungulula. Mu calo cipya, Yesu akalaasa “bacilolo mu calo conse” abakalatungulula bakapepa ba kwa Yehova pano isonde. (Ilumbo 45:16, NW) Ukwabulo kutwishika Yesu akasala abengi aba bene ukufuma muli baeluda ba busumino aba lelo. Pa mulandu wa kuti aba baume baleeshiwa pali ino nshita, ku ntanshi akapingulapo ukuseekesha ku bengi aba muli bene amashuko yakulilako lintu akasokolola umulimo we bumba lya mukankaala mu calo cipya.
Impanga ya Bantu ba kwa Lesa Ilelo
19. Impanga mu cimonwa ca kwa Esekiele imininako cinshi?
19 Icimonwa ca kwa Esekiele na kabili cilangilila impanga yabweshiwa iya kwa Israele. Cinshi ulu lubali lwa cimonwa lwimininako? Amasesemo yambi aya kubweshiwa yasobele ukuti impanga ya Israele, yali no kuba paradise ukupala Edene. (Esekiele 36:34, 35) Ilelo, tulaipakishe “mpanga” yabweshiwa, kabili na yo mu nshila imo yaba nga Edene. Mu nshila yapalako, ilingi line tulanda ulwa paradise wesu uwa ku mupashi. Ulupungu lwa kwa Kalinda lwalilondolola “impanga” yesu pamo nga “umwa kubombela” umwa bantu basalwa aba kwa Lesa.b Uko konse umubomfi wa kwa Yehova engaba, ninshi ali mu mpanga yabweshiwa kulila fye aletukuta ukwikatilila ku kupepa kwa cine ukupitila mu kwenda mu nkasa sha kwa Kristu Yesu.—1 Petro 2:21.
20. Cishinte nshi twingasambililako ku “ca musangulo ica mushilo” mu cimonwa ca kwa Esekiele, kabili ni shani twingabomfya ici cishinte?
20 Ni shani pa lwa mpanga iyainikwa “ica musangulo ica mushilo”? Yali ni mpanga abantu basangwilileko ku kwafwilisha bushimapepo no musumba. Mu kupalako, “abantu bonse ba mu calo” baali no kusangule mpanga ku mukankaala. Bushe ici cipilibula cinshi ilelo? Kwena tacilepilibulo kuti abantu ba kwa Lesa balingile ukutitikishiwa ne bumba lya bashimapepo abapoka amalipilo. (2 Abena Tesalonika 3:8) Lelo, ukwafwilisha ukupeelwa kuli baeluda ilelo maka maka kwa ku mupashi. Kusanshamo ukwafwilisha mu mulimo twaba na o no kulango mupashi wa kubombela pamo, uwa kunakila. Lelo nga fintu cali na mu nshiku sha kwa Esekiele, ici ica musangulo cisangwililwa “Yehova,” te muntu uuli onse.—Esekiele 45:1, 7, 16.
21. Cinshi twingasambililako ku kwakanya impanga ukwa mu cimonwa ca kwa Esekiele?
21 Te mukankaala fye eka na bashimapepo abapeelwe ififulo muli iyi mpanga yabweshiwa. Ukwakanya impanga kulangililo kuti umo na umo uwa mikowa 12 aliikwatila icikwatwa cakwe. (Esekiele 47:13, 22, 23) E co aba mwi bumba likalamba te muli paradise wa ku mupashi fye mweka umo bakwata incende ilelo, lelo na kabili bakapeelwako impanga lintu bakapyane sonde ilikalatekwa no Bufumu bwa kwa Lesa.
22. (a) Umusumba mu cimonwa ca kwa Esekiele wimininako cinshi? (b) Cinshi twingasambililako ku cishinka ca kuti umusumba uli ne mpongolo mu mbali shonse?
22 Pa kulekelesha, cinshi cintu umusumba wa mu cimonwa wimininako? Tauli musumba wa ku muulu, pantu uli pa kati na nkati ka mpanga ya “cinsaunte,” (iishashila). (Esekiele 48:15-17) E co cintu ca pano isonde. Inga umusumba cinshi? Bushe tacitwibukishako ulwa bantu ababa pamo nge bumba lyateyanishiwa? Ee. Kanshi, umusumba ulepala ukwimininako ubwangalishi bwa pe sonde, ubukanonsha bonse abakapanga ubwikashi bwa pe sonde ubwalungama. Ukabomba umulimo wa uko onse mu “calo cipya,” icileisa. (2 Petro 3:13) Impongolo sha musumba ishaba mu mbali shonse, imo imo ku mukowa umo, shilangilila bwino ukuti uyu musumba walisuka. Ilelo, abantu ba kwa Lesa tababa pe samba lya bwangalishi ubwa mu bumfisolo. Bamunyina abangalila imilimo tabayafya; batungululwa ne fishinte ifyo bonse baishiba. Icishinka ca kuti abantu ba ku mikowa yonse balima iyi mpanga iyafwilisha umusumba, citwibukishako kuti impaanga shimbi na mu nshila fye ya ku mubili shilafwilisha imiteyanishishe ya bwangalishi iya mwi sonde lyonse iya bantu ba kwa Lesa.—Esekiele 48:19, 30-34.
23. Cinshi tukalandapo mu cipande cikonkelepo?
23 Nangu ni fyo, ni shani pa lwa mumana uulekonkoloka ukufuma mwi tempele? Ifyo ico cimininako ilelo no kufika fye na ku ntanshi e cikalandwapo mu cipande calenga butatu kabili ica kulekelesha muli fino fipande fyakonkana.
[Futunoti]
a Moneni icitabo ca Ukusokolola—Akalume ka Kuko Kakalamba Nakapalama!, ibula 64, paragrafu 22, icasabankanishiwa na Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
Ifishinka fya Kupitulukamo
◻ Itempele mu cimonwa ca kwa Esekiele limininako cinshi?
◻ Bashimapepo abalebomba pe tempele bemininako bani?
◻ Ibumba lya mukankaala ni bani, kabili milimo nshi babomba?
◻ Impanga mu cimonwa ca kwa Esekiele cinshi, kabili ni mu nshila nshi yakanishiwa ku mikowa 12?
◻ Umusumba wimininako cinshi?
[Icikope na Mapu pe bula 15]
(Nga mulefwaya ukumona mapu, moneni muli magazini)
Ifyakaniko fya mpanga nga fintu fyalangililwa mu cimonwa ca kwa Esekiele
IMIKOWA 12
Bemba Mukalamba
Bemba wa Galili
Umumana wa Yordani
Bemba wa Mucele
DANI
ASHERE
NAFTALI
MANASE
EFRAIMU
RUBENE
YUDA
UMUKANKAALA
BENYAMINI
SIMEONE
ISAKARI
SEBULUNI
GADI
[Icikope]
UKUKUSHIWA KWA CA MUSANGULO CA MUSHILO
A. Yehova Umwine E mo Ali (Yehovah- Shammah); B. Impanga ya Musumba
Icakaniko ca bena Lebi
Umwashila umwa kwa Yehova
Icakaniko ca Bashimapepo
B A B