Beni Abakosa!

“Beni abakosa no kusoso kuti: ‘Yehova e kaafwa wandi.’”—ABAHEBERE 13:6, NW.

 1. Kushipa nshi kwalangilwe na abo abasambilile icine ca kwa Lesa mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo C.E?

WALI mwanda wa myaka uwa kubalilapo uwa Nshita yesu Iyaishibikwa. Mesia walelolelwa pa nshita ntali ali naisa. Aali nasambilisha abasambi bakwe bwino kabili ali natendeka umulimo wakatama uwa kushimikila. Yali ni nshita ku bantu ukumfwe mbila nsuma ya Bufumu bwa kwa Lesa. Muli fyo, abaume na banakashi abali nabasambilila icine mu kushipa babilishe bulya bukombe bwa kusungusha.—Mateo 28:19, 20.

 2. Mulandu nshi Inte sha kwa Yehova bakabila ubukose ilelo?

² Ubufumu tabwaimikwe muli shilya nshiku. Lelo Imfumu Yaleenekelwa, Yesu Kristu, aali nasesema ulwa kubapo kwakwe ukwa ku nshita ya ku ntanshi mu maka ya Bufumu. Yali no kwishibikilwa ku fintu fya musango yo pamo nga inkondo ishishingalinganishiwako, icipowe, ifikuko, ifinkukuma, no kushimikila kwa mu kusaalala kwa calo ukwa mbila nsuma. (Mateo 24:3-14; Luka 21:10, 11) Pamo nga Inte sha kwa Yehova, tukabila ubukose pa kubomba ne yi mibele no kupakaswa uko tukumanya. Calaba kanshi ica kunonsha ukulanguluka ubulondoloshi bwa Baibolo pa lwa bakabilisha ba Bufumu abakwete ubukose aba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo C.E.

Ubukose pa Kupashanya Kristu

 3. Nani apayanya ica kumwenapo cawamisha ica bukose, kabili cinshi casoselwe pa lwa wene pa AbaHebere 12:1-3?

³ Yesu Kristu apayanya ica kumwenapo cawamisha ica bukose. Pa numa ya kulosha kwi ‘kumbi likalamba’ ilya nte sha bukose isha kwa Yehova isha pa ntanshi ya buKristu, umutumwa Paulo atontele pali Yesu pa kusoso kuti: “Pa kuba abashingulukwa kwi kumbi lya nte ilyakule fi, tube abafuule cifinine conse no lubembu ulwalambatila, tubutuke no mukoosha ulubilo ulwabikilwa ifwe, ukutonta amenso kuli Yesu, kelenganya kabili kawaminisha wa citetekelo cesu, uyo, pa mulandu wa kusekelela ukwabikilwe pa ntanshi yakwe, ashipikishe [pa cimuti ca kucushiwilwapo, NW], ukusuule nsoni, no kwikala ku kulyo kwa cipuna ca bufumu ca kwa Lesa. E ico tontonkanyeni uwashipikishe conse ici ku fikansa fya babembu ifya pali wene, ukuti mwinaka no kuba abatompoke mitima.”—AbaHebere 12:1-3.

 4. Ni shani fintu Yesu alangishe ubukose lintu atunkilwe na Satana?

⁴ Pa numa ya lubatisho lwakwe ne nshiku 40 isha kwetetula, ukupepa, no kuleko kulya mu matololo, Yesu mu kushipa akenye Satana. Ukutunkwa na Ciwa ukwalula amabwe ukuba umukate, Yesu alikeene pantu cali calubana ukucite cisungusho ku kwikusha ukufwaisha kwa pa lwakwe. “Calembwa, aciti,” e fyasosele Yesu, “Te ku cilyo ceka umuntu ekalila no mweo, lelo ku cebo conse icifuma ku kanwa ka kwa Lesa.” Lintu Satana amusonsombele ku kuiponya pa nshi ukufuma pa kansonshi ke tempele, Yesu alikene pantu cali no kuba lubembu ukwesha Lesa ukumupokolola ku calemoneka ngo kuipaya. “Kabili calembwa, aciti,” e fyalondolwele Kristu, “Wilaesha [Yehova, NW] Lesa obe.” Satana amutambike amabufumu yonse aya pa calo ku kukaushanya ne ‘ncitilo imo iya kupepa,’ lelo Yesu tali na kusanguka no kwafwilisha ukusonsomba kwa kwa Ciwa ukwa kuti abantunse tabali na kutwalilila aba busumino kuli Lesa pe samba lya bwesho. E co Yesu abilishe ati: “Fuma apa, we Satana: pantu calembwa, aciti, [Yehova, NW] Lesa obe e o ulepepa, kabili wene eka e o ulebombela.” Pali ako kashita, Katunka “afumine pali wene ikasuke aise nshita.”—Mateo 4:1-11; Luka 4:13.

 5. Cinshi cingatwaafwa ukucimfya amatunko?

⁵ Yesu ali uwanakila kuli Yehova kabili alekaanya Satana. Nga ca kuti mu kupalako ‘twalamba kuli Lesa; kabili twakaana [Ciwa, NW], akafulumuka kuli ifwe.’ (Yakobo 4:7) Ukupala Yesu, mu kubamo bukose kuti twacimfya itunko nga ca kuti twabomfya Amalembo, nakalimo no kwambula fye yene pa nshita tuletunkwa ku kucita icintu cabamo lubembu. Bushe cili capalishako ifyo kuti twanakila kwi tunko lya kwiba nga ca kuti pali yo nshita twasosa kuli fwe bene ifunde lya kwa Lesa ilya kuti: “Wilaiba”? Bushe Abena Kristu babili mu kupalishako bali no kunakila kuli bucisenene bwa bwamba nga ca kuti nangu fye umo uwa bene mu kubamo bukose ayambula amashiwi ya kuti: “Wilacita bucende”?—Abena Roma 13:8-10; Ukufuma 20:14, 15.

 6. Ni shani fintu Yesu aali kacimfya wa calo uwakosa?

⁶ Pamo nga Abena Kristu abapatwa kuli ici calo, kuti twasengauka umupashi wa ciko ne myendele ya lubembu. Yesu aebele abakonshi bakwe ati: “Pano isonde mumono bucushi, lelo tekeni imitima. Ine nincimfya aba pano isonde.” (Yohane 16:33) Acimfishe calo pa kukanaba nga cene. Ica kumwenapo cakwe pamo nga kacimfya ne ca kufumamo ca nshila yakwe iya kusunga bumpomfu kuti fyatwisushamo ubukose bwa kupashanya wene ku kutwalilila abapaatukako kuli ici calo kabili abashakoweshiwa na cene.—Yohane 17:16.

Ubukose pa Kutwalilila Ukushimikila

7, 8. Cinshi cikatwaafwa ukutwalilila ukushimikila te mulandu no kupakaswa?

⁷ Yesu na basambi bakwe bashintilile pali Lesa ku bukose bwa kutwalilila ukushimikila te mulandu no kupakaswa. Kristu mu kushipa afikilishe ubutumikishi bwakwe te mulandu no kupakaswa, kabili pa numa ya Pentekoste 33 C.E., abakonshi bakwe bapakaswa batwalilile ukubilisha imbila nsuma nangu cingatila intungulushi sha butotelo isha ciYuda shaeseshe ukubalesha. (Imilimo 4:18-20; 5:29) Abasambi bapepele abati: “Mwe [Yehova, NW], moneni pa mapange yabo, no kupeela abasha benu ukulande cebo cenu no kushipa konse.” Kabili cinshi cacitike? “Ilyo bapaapaatile, mwalitenshiwe mu ŋanda umo balongene,” e fisoso bulondoloshi, “na bonse baisushiwemo [umupashi] wa mushilo, no kulande cebo ca kwa Lesa no kushipa.”—Imilimo 4:24-31.

⁸ Apantu icinabwingi ca bantu ilelo baba abashipokelela imbila nsuma, ukushipa ilingi line kulakabilwa pa kutwalilila ukushimikila kuli bene. Ukucilisha lintu balepakaswa, ababomfi ba kwa Yehova bakabila ubukose bwapeelwa na Lesa pa kuti bengapeela ubunte bwakumanina. (Imilimo 2:40; 20:24) E fyo kabilisha wa Bufumu uwa bukose Paulo aebele kabomba munankwe wacaice, uwakwete ukubelesha kunono ati: “Lesa tatupeele umutima wa bukuuwe, lelo uwa maka kabili uwa kutemwa kabili uwa kutekanya. E ico wiba na nsoni ukushimika Shikulwifwe ubunte, nangu kuli ine ne mufungwa wakwe; lelo culile mbila nsuma pamo na ine, umwabela amaka ya kwa Lesa.” (2 Timote 1:7, 8) Nga ca kuti twapepelo bukose, tukaba na maka ya kutwalilila ukushimikila, kabili nangu fye ukupakaswa takwakatupusule ubuseko bwesu nga bakabilisha ba Bufumu.—Mateo 5:10-12.

Ubukose pa Kwiminina ku Lubali lwa kwa Yehova

9, 10. (a) Cinshi cintu abaYuda na Bena fyalo ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo bacitile pa kusanguka abakonshi babatishiwa aba kwa Kristu? (b) Mulandu nshi cafwaile ubukose pa kusanguka Umwina Kristu?

⁹ AbaYuda abengi ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo na Bena fyalo mu bukose bashile ifishilano fishili fya mu malembo pa kuba abakonshi babatishiwa aba kwa Kristu. Mu kwipipa pa numa ya Pentekoste 33 C.E., “yalefushiwa apakalamba ne mpendwa ya basambi mu Yerusalemu, ne bumba likalamba lya bashimapepo lyalenakila ku citetekelo.” (Imilimo 6:7) Balya baYuda balikwete ubukose bwa kuputule fikakilo fya butotelo no kupokelela Yesu nga Mesia.

¹⁰ Ukutendeka mu 36 C.E., Abena fyalo abengi babele abasumina. Lintu Korneli, ifilundwa fya lupwa lwakwe, na Bena fyalo bambi baumfwile imbila nsuma, ilyo line baliisumine, bapokelele umupashi wa mushilo, kabili “babatishiwe mwi shina lya kwa Yesu Kristu.” (Imilimo 10:1-48) Mu Filipi kalinda wa cifungo Umwina fyalo na ba ŋanda yakwe bwangu bwangu bafukatile ubuKristu, kabili “abatishiwe apo pene, wene na bakwe bonse.” (Imilimo 16:25-34) Ubukose bwalekabilwa pa kubuula intampulo sha musango yo pantu Abena Kristu baali kalibumba kanono akapakaswa, akashatemwikwa. E fyo baba na nomba. Lelo nga ca kuti tawacita ukuipeela kuli Lesa no kubatishiwa nga umo uwa Nte sha kwa Yehova, bushe taili ni nshita kuli iwe iya kubuula ishi ntampulo shabamo bukose?

Ubukose mu Mayanda Yaakanikana

11. Yunike na Timote bapayenye ifya kumwenapo nshi ifya bukose?

¹¹ Yunike no mwana wakwe umwaume Timote baimike ifya kumwenapo fishaiwamina ifya citetekelo cabamo bukose mu ŋanda yaakanikana ku butotelo. Nangu cingatila Yunike akwete umulume wa cisenshi, asambilishe umwana wakwe “amalembo ya mushilo” ukufuma ku bwaice. (2 Timote 3:14-17) Lintu abele Umwina Kristu, alangishe ‘icitetekelo ca cishinka.’ (2 Timote 1:5) Na kabili alikwete ubukose bwa kupeela isambilisho lya Bwina Kristu kuli Timote ilintu alelanga umucinshi kuli bumutwe bwa mulume wakwe uushasumina. Mu kushininkisha, icitetekelo cakwe no bukose fyalilambwilwe lintu umwana wakwe wasambilishiwa bwino asalilwe ukushindika Paulo pa nyendo sha bumishonari. Fintu ici cingakoselesha abafyashi ba Bwina Kristu abaisanga abene mu mibele yapalako!

12. Timote abele umuntu wa musango nshi, kabili ni bani nomba baleishininkisha ukuba nga wene?

¹² Nangu cingati Timote aikele mu ŋanda yaakanikana ku butotelo, mu kubamo bukose apokelele ubuKristu kabili abele muntu wa bumupashi pa lwa untu Paulo ali na maka ya kusoso kuti: “Nacetekela muli Shikulu Yesu ukutuma Timote kuli imwe [mwe bena Filipi] bwangu, ukuti na ine mpeme pa kwishibe fya kuli imwe. Pantu nshikwete muntu uwalingana nankwe umutima, untu engasakamane cine cine ifya kuli imwe. . . . Lelo mwaishibo kweshiwa kwakwe, ukuti abombele pamo na ine ku mbila nsuma, ngo mwana kuli wishi.” (Abena Filipi 2:19-22) Ilelo, abalumendo abengi na bakashana mu mayanda yaakanikana ku butotelo mu kushipa balafukatilo buKristu bwa cine. Ukupala Timote baleipeela ubushininkisho abene, kabili fintu tusekelela ukuti baliba lubali lwa kuteyanya kwa kwa Yehova!

Ubukose pa ‘Kuitwala fwe Bene mu Kapoosa Mweo’

13. Ni mu nshila nshi Akula na Priskila balangishe ubukose?

¹³ Akula no mukashi wakwe, Priskila (Priska), baimike ica kumwenapo ku ‘kuitwala mu kapoosa mweo’ mu bukose pa wasumina munabo. Bapokelele Paulo mu ŋanda yabo, ukubomba na wene mu kupanga amahema, kabili bamwaafwile ukukuulilila icilonganino cipya mu Korinti. (Imilimo 18:1-4) Mu kati ka bucibusa bwabo ubwa myaka 15, babikile fye no bumi bwabo mu busanso pa mulandu wakwe mu nshila ishasokololwa. Baleikala mu Roma lintu aebele Abena Kristu kulya ukuti: “Celeleni Priska na Akula ababomfi banandi muli Kristu Yesu, abaitwele mu kapoosa mweo pa mulandu wa mweo wandi; ndebatootela, kabili te ine neka iyo, lelo ne nkuta shonse sha Bena fyalo.”—Abena Roma 16:3, 4.

14. Pa kuibika mu kapoosa mweo pa mulandu wa kwa Paulo, Akula na Priska balebomba mu kumfwana ne funde nshi?

¹⁴ Pa kuibika mu kapoosa mweo pa mulandu wa kwa Paulo, Akula na Priska babombele mu kumfwana na mashiwi ya kwa Yesu aya kuti: “Ifunde lipya ndemupeela, lya kuti muletemwana: ifyo namutemenwe, na imwe mutemwane.” (Yohane 13:34) Ili funde lyali “lipya” mu kuti lyalicilile pa cifwaikwa ce Funde lya kwa Mose ica kuti umuntu aletemwa umubiye nga fintu aitemwa umwine. (Ubwina Lebi 19:18) Lyapindile ukutemwa kwa kuipeela bulilambo ukwingafika fye na ku kupeela ubumi bwa umo pali bambi, nga fintu Yesu acitile. Kalemba Tertullian uwa mu mwanda wa myaka walenga bubili no mwanda wa myaka walenga butatu C.E. ayambwile amashiwi ya bantu ba ku calo ukukuma ku Bena Kristu lintu alembele ati: “‘Moneni,’ e fyo basosa, ‘fintu batemwana . . . na fintu baba abaiteyanya ukufwila umo no munankwe.’” (Apology, icipandwa XXXIX, 7) Ukucilisha mu kati ka kupakaswa e lintu pambi twingaba abakakililwako ukulangisha ukutemwa kwa ba bwananyina ku kuibika mu kapoosa mweo mu bukose pa kuti twingasengauka ukusansalika abasumina banensu ku bukatu nelyo imfwa ku balwani.—1 Yohane 3:16.

Ubukose Bulaleta Ubuseko

15, 16. Nga fintu calangililwa mu Imilimo icipandwa 16, ni shani ubukose no buseko pambi fingasuntinkanishiwa?

¹⁵ Paulo na Sila balapayanya ubushininkisho bwa kuti ukulangisha ubukose mu kati ka fya kwesha kuti kwaleta ubuseko. Ku kukambisha kwa bakapingula ba mu bwikashi mu musumba wa Filipi, balifopawilwe pa cintubwingi ne nkonto no kupooswa mu makusu. Nalyo line, tabakwindile mu kubombomana ku mwenso. Te mulandu ne mibele yabo iya fya kwesha, bali bacili nabakwata ubukose bwapeelwa na Lesa no buseko buntu buletela Abena Kristu ba citetekelo.

¹⁶ Mupepi no bushiku pa kati, Paulo na Sila balepepa no kulumba Lesa mu lwimbo. Mu kupumikisha, icinkukuma catenseshe icifungo, ukukakula ifikakilo fyabo, no kwisula ifiibi. Kalinda wa cifungo watiinishiwa no lupwa lwakwe bapeelwe ubunte bwashipa ubwatungulwile ku kubatishiwa kwabo nga babomfi ba kwa Yehova. Wene umwine wine “[alisekelele] pamo na bonse aba mu ŋanda yakwe pa kuti atetekele Lesa.” (Imilimo 16:16-34) We buseko buntu ici cifwile caleteele Paulo na Sila! Pa kuba natulanguluka ici ne fya kumwenapo fimbi ifya mu Malembo ifya bukose, ni shani twingatwalilila aba bukose nga babomfi ba kwa Yehova?

Twalilileni Ukuba Abakosa

17. Nga fintu calangililwa mu Ilumbo 27, ni shani fintu ukulolela Yehova kwaampana ku bukose?

¹⁷ Ukulolela Yehova kukatwaafwa ukutwalilila abakosa. Davidi aimbile ati: “Lolela Yehova: kosa, no kuleko mutima obe utalile; kabili, lolela Yehova.” (Ilumbo 27:14) Ilumbo 27 lilanga ukuti Davidi ashintilile pali Yehova ngo “kwa kushino” bumi bwakwe. (Ps 27 Icikomo 1) Pa kuba namona fintu Lesa abombele ne fibambe fya kwa Davidi ku numa camupeele ubukose. (Ps 27 Ifikomo 2, 3) Ukutasha pa cifulo ca kwa Yehova ica kupepa cali ca kusangwilako na cimbi. (Ps 27 Icikomo 4) Ukucetekela mu kwaafwa kwa kwa Yehova, ukucingilila, no kupokolola na fyo fyakushishe ubukose bwa kwa Davidi. (Ps 27 Ifikomo 5-10) Ica kwaafwa, na cimbi, cali kufundwa mu fishinte fya nshila yalungama iya kwa Yehova. (Ps 27 Icikomo 11) Ipepo lyabamo kucetekela ilya kupokololwa ku fibambe, ukwendela pamo ne citetekelo ne subilo, fyaafwile Davidi ukuba uwakosa. (Ps 27 Ifikomo 12-14) Kuti twakusha ubukose bwesu mu nshila shapalako, muli fyo ukulanga ukuti mu cine cine ‘tulolela Yehova.’

18. (a) Cinshi cilanga ukuti ukubishanya kwa lyonse na bakapepa banensu aba kwa Yehova kuti kwatwaafwa ukutwalilila abakosa? (b) Ukulongana kwa Bwina Kristu kubomba lubali nshi mu kukuula ubukose?

¹⁸ Ukubishanya kwa lyonse na bakapepa banensu aba kwa Yehova kuti kwatwaafwa ukutwalilila abakosa. Lintu Paulo ashinine kuli Kaisare kabili aali pa lwendo lwa ku Roma, abasumina banankwe bamukumenye ku Api Fore na ku Sha kufikililamo Shitatu. “Na Paulo pa kubamona,” e fisosa ubulondoloshi, “atootele Lesa, no kuteko mutima [kukosa, NW].” (Imilimo 28:15) Ilyo tusangwa lyonse ku kulongana kwa Bwina Kristu, tumfwila ukufunda kwa kwa Paulo ukwa kuti: “Twetetule umwa kucincimushanisha ku kutemwa kabili ku kubombe milimo isuma; twiba abaleko kulongana, ifyo wabo musango wa bamo, lelo tukonkomeshanye [“tukoseleshanye,” NW], pali bufi apo mulemono Bushiku bulya bulepalama.” (AbaHebere 10:24, 25) Cipilibula cinshi ukukoseleshanya? Ukukoselesha cipilibula “ukupuutamo ubukose, umupashi, nelyo isubilo.” (Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary) Kuti twacite fingi ku kupuutamo Abena Kristu bambi no bukose, kabili ukukoselesha kwabo mu nshila yapalako kuti kwakusha iyi mibele muli ifwe.

19. Ni shani fintu Amalembo ne mpapulo sha Bwina Kristu fyaampana ku kutwalilila kwesu abakosa?

¹⁹ Pa kutwalilila abakosa, tufwile lyonse ukusambilila Icebo ca kwa Lesa no kubomfya ukufunda kwa ciko mu bumi bwesu. (Amalango 31:9-12; Yoshua 1:8) Isambililo lyesu ilya lyonse lilingile ukusanshamo impapulo sha Bwina Kristu ishashimpwa pa Malembo, pantu ukufunda kusuma ukupeelwa muli yo nshila kukatwaafwa ukulolenkana na mesho ya citetekelo mu kuba no bukose bwapeelwa na Lesa. Ukufuma ku bulondoloshi bwa Baibolo, twamona fintu ababomfi ba kwa Yehova baba no bukose mu mibele yalekanalekana. Pali ino nshita, te kuti pambi twishibe ifyo ifyebo fya musango yu fingatwaafwa, lelo Icebo ca kwa Lesa ca maka, kabili fintu tusambilila ukufuma muli cene kuti fyatunonsha lyonse. (AbaHebere 4:12) Ku ca kumwenako, nga ca kuti ukutiino muntu kwingatendeka ukwambukila ubutumikishi bwesu, kuti pambi twaibukisha fintu Enoke akwete ubukose bwa kutwala ubukombe bwa kwa Lesa ku bashipepa.—Yuda 14, 15.

20. Mulandu nshi cingasoselwa ukuti ipepo lyalikatama nga tuli no kutwalilila abakosa pamo nga babomfi ba kwa Yehova?

²⁰ Pa kutwalilila abakosa nga ababomfi bwa kwa Yehova, tufwile ukuba aba mukoosha mwi pepo. (Abena Roma 12:12) Yesu ashipikishe ifya kwesha fyakwe mu kuba no bukose pantu “[aniniko] kulomba no kupaapaata pamo no kukuuta kwa kalanda ne filamba ku wali na maka ya kumutuula ku mfwa; kabili aumfwilwe pa mulandu wa kutiina Lesa.” (AbaHebere 5:7) Pa kuba abapalama kuli Lesa mwi pepo, tatwakabe nga bakuwe ba ku calo abali no kukumanye “mfwa ya cibili” kuli iyo kushaba ukubuuka. (Ukusokolola 21:8) Ukucingilila kwa bulesa no bumi mu calo cipya ica kwa Lesa fyaba fya babomfi bakwe abakosa.

21. Mulandu nshi Inte sha kwa Yehova isha bucishinka bengabela abakosa?

²¹ Pamo nge Nte sha bucishinka isha kwa Yehova, tatukabila ukutiina ifibanda na balwani ba buntunse, pantu twalikwata ukutungilila kwa kwa Lesa ne ca kumwenapo ca kwa Yesu ica bukose nga kacimfya wa calo. Ukubishanya kwa kukuulilila lwa ku mupashi mu kuba na bantu ba kwa Yehova mu kupalako kutwaafwa ukuba abakosa. Ubukose bwesu na kabili bulakushiwa ukupitila mu butungulushi no kufunda kwa mu Malembo ne mpapulo sha Bwina Kristu. Kabili ubulondoloshi bwa mu Baibolo ubwa babomfi ba kwa Lesa aba kale butwaafwa ukwenda mu mibele yakwe no bukose. Muli ishi nshiku sha kulekelesha ishaafya, kanshi, natuye ku ntanshi mu kushipa mu mulimo washila. Ee, lekeni abantu ba kwa Yehova bonse babe abakosa!

Ni Shani Wingaasuka?

◻ Ni shani fintu ica kumwenapo ca kwa Yesu cingatwisushamo ubukose?

◻ Cinshi capeele Yesu na basambi bakwe ubukose ku kutwalilila ukushimikila?

◻ Mulandu nshi abaYuda na Bena fyalo bakabile ubukose pa kwiminina ku lubali lwa kwa Yehova?

◻ Fya kumwenapo nshi ifya bukose fyapayanishiwe na Yunike na Timote?

◻ Bushininkisho nshi bwabako ubwa kuti ubukose bulaleta ubuseko nangu fye ni mu kati ka kupakaswa?

[Icikope pe bula 18]

Ukupala Yesu, kuti twacimfya amatunko nga twabomfya no kwambula Amalembo