Ifipusho Ukufuma ku Babelenga

“Ulupungu lwa kwa Kalinda” ulwa November 1, 1995, lwatontele pa cintu Yesu asosele pa lwa “inkulo ino,” nga fintu tubelenga pali Mateo 24:34. Bushe ici cilolele mu kuti kuliko ukutwishika kumo pa lwa nampo nga Ubufumu bwa kwa Lesa bwalimikwe mu muulu mu 1914?

Lilya lyashi ilyali mu Ulupungu lwa kwa Kalinda talyaletele ukwaluka ukuli konse mu cisambilisho cesu icaimikwa pa lwa 1914. Yesu alondolwele icishibilo icali no kulangilila ukubapo kwakwe mu maka ya Bufumu. Twalikwata ubushinino bwakumanina ubwa kuti ici cishibilo calitwalilila ukufikilishiwa ukutula 1914. Ifishinka pa lwa nkondo, ifipowe, ifinkunka, ifinkukuma, no bushinino bumbi fishininkisho kuti ukutula 1914, Yesu alabomba pamo nge Mfumu ya Bufumu bwa kwa Lesa. Ici cilelango kuti ukutula lilya twaliba mu kusondwelela kwa micitile ya fintu.

Cinshi kanshi, cintu Ulupungu lwa kwa Kalinda lwalelenga ukumfwika? Kwena, ica kutwaafwako cali ni mu nshila intu Yesu abomfeshemo ishiwi lya “inkulo” pali Mateo 24:34. Palya pabelengwo kuti: “Ndemwebe cine cine, ndeti, inkulo ino tayakapite, fikasuke ifi fyonse afiisa.” Bushe Yesu aloseshe mwi kwi shiwi lya kuti “inkulo,” ponse pabili mu nshiku shakwe na mu nshiku shesu?

Amalembo ayengi yashininkisho kuti Yesu taabomfeshe “inkulo” ukukuma ku kalibumba kamo akaibela, ukulosha mu kuti ni ntungulushi sha ciYuda sheka nelyo abasambi bakwe aba bucishinka fye beka iyo. Mu cifulo ca ico, abomfeshe “inkulo” ku kusenuka amabumba ya baYuda abamukeene. Mu nsansa, nangu ni fyo, abantu umo umo kuti bacita cintu umutumwa Petro abacincishe pa bushiku bwa Pentekoste, ukulapila no “[kuituula] ku nkulo iyi iyapondama.”—Imilimo 2:40.

Muli uko kulanda, Petro mu kumfwika taalelungatika pamo nga ku mushinku umo uwaimikwa nelyo ubutali bwa nshita, atemwa ukukakilila “inkulo” ku bushiku ubuli bonse ubwashininkishiwa. Taatile abantu balingile ukuituula ku nkulo iyafyelwe mu mwaka umo wine uwafyalilwemo Yesu nelyo ukuituula ku nkulo iyafyelwe mu 29 C.E. Petro aalelanda pa lwa baYuda bashatetekeele aba pali ilya nshita—bamo nakalimo bali abaiceko, bamo abakalambako—abayumfwilile ukusambilisha kwa kwa Yesu, abaali nabamona no kumfwa ulwa fipesha mano fyakwe, nomba abashamupokelele nga Mesia.

Cilemoneka kwati umu e mo Petro acumfwilile lintu Yesu abomfeshe “inkulo” lintu wene na batumwa bambi batatu baali na Yesu pa lupili lwa Miolife. Ukulingana no kulanda kwa kwa Yesu ukwa mu busesemo, abaYuda ba ilya nshita—ukutendeka fye na baikeleko pa nshita imo ine na Yesu—baali no kupitamo nelyo ukumfwa ulwa nkondo, ifinkukuma, ifipowe, no bushinino bumbi ubwa kuti impela ya micitile ya ciYuda yalipaleme. Na kabushe, ilya nkulo tayapitile yasukile impela yaisa mu 70 C.E.—Mateo 24:3-14, 34.

Tufwile ukucisumina ukuti aya mashiwi ya kwa Yesu tatwayomfwila lyonse muli iyi nshila. Kwalibako ukukongama ku bantu bashapwililika ukufwaya ukuba aba kulungatika pa lwa bushiku lintu impela ikesa. Ibukisheni ukuti nangu fye batumwa bene bafwaile ifyebo fya kulungatika, ukwipusho kuti: “Mwe Shikulu, bushe ni mu nshita ino ine mulebwesesho bufumu kuli Israele?”—Imilimo 1:6.

Mu kuba no kufwaisha kwafumaluka ukwapalako, ababomfi ba kwa Lesa aba muno nshiku balyesha ukutoolelesha mu cintu Yesu asosele pa lwa “nkulo” nga mwingaba inshita ya kulungatika iingapendwa ukutendeka mu 1914. Ku ca kumwenako, kumo ukwa kupelulula kwaba kwa kuti inkulo kuti yaba myaka 70 nelyo 80, iipangwa na bantu abakalamba icalinga abengomfwikisha ubupilibulo bwa nkondo ya calo iya kubalilapo na fimbi ifyacitika; na muli fyo kuti twapenda no kusanga fintu impela ipaleme.

Nangu line ukutontonkanya kwa musango yo kwali ukwafumaluka, bushe kwaleumfwana no kupanda mano kwa kwa Yesu uko akonkeshepo? Yesu atile: “Lelo ulwa bushiku bulya na kashita kalya takuli uwaishiba, nangu ni bamalaika ba mu muulu, nangu Mwana, kano Tata. . . . E ico loleni, pa kuti tamwaishibo bushiku Shikulwinwe akesamo.”—Mateo 24:36-42.

E co ifyebo fya nomba line ifyali mu Ulupungu lwa kwa Kalinda pa lwa “inkulo ino” tafitelwile ukumfwikisha kwesu ukwa cacitike mu 1914. Lelo fyatupeele ukumfwikisha kwalengaminako pa fyo Yesu abomfeshe inumbwilo ya “inkulo,” ukutwaafwa ukumona ukuti amashiwi alandile tayali ya kushimpapo ukupenda—ukulangilila imyaka ukufuma 1914—ukumone fyo tupaleme ku mpela.