Ukulaenda na Lesa—Ne Ciyayaya mu Mitima
“Twakulaendela mwi shina lya kwa Yehova Lesa wesu umuyayaya umuyayaya.”—MIKA 4:5.
1. Mulandu nshi Yehova engetilwa “Imfumu ya muyayaya”?
YEHOVA LESA takwate ntendekelo. Alilingo kwitwa “Umukote wa nshiku ne nshiku,” apantu aliko ku nshita sha ku kale ishabule ntendekelo. (Daniele 7:9, 13) Yehova akabako na ku ciyayaya. Wene e ka e “Mfumu ya muyayaya.” (Ukusokolola 10:6; 15:3) Kabili mu menso yakwe imyaka ikana limo yaba “ngo bushiku bwa mailo ilyo bwapita, kabili ngo bulinde bwa bushiku.”—Ilumbo 90:4.
2. (a) Mifwaile nshi Lesa akwatila abantunse bacumfwila? (b) Ni pali cinshi tulingile ukushimpa amasubilo yesu na mapange?
2 Apantu Kapeela wa bumi wa ciyayaya, alaile abantunse babili aba kubalilapo, Adamu na Efa, isubilo lya bumi bwa muyayaya mu Paradise. Nangu cibe fyo, pa mulandu wa kubulwe cumfwila, Adamu apusumwine ubumi bwa muyayaya, no kupisha ulubembu ne mfwa ku batuntwike muli wene. (Abena Roma 5:12) Nalyo line, ukupondoka kwa kwa Adamu takwayalwile imifwaile ya kwa Lesa iya pa kutendeka. Yehova afwaya ukuti abantunse bacumfwila bakekale kuli pe na pe, kabili takafilwe ukufikilisha imifwaile yakwe. (Esaya 55:11) Kanshi, nacilinga ukuti tushimpe amasubilo yesu na mapange pa kubombela Yehova ne ciyayaya mu mitima. Nangu line tufulukisho “bushiku bwa kwa Yehova,” calikatama ukwibukisho kuti ubuyo bwesu bwaba kwenda na Lesa kuli pe na pe.—2 Petro 3:12.
Yehova Alacitapo Fimo pa Nshita Yakwe Iyalingwa
3. Twaishiba shani ukuti Yehova alimika “inshita yalingwa” iya kufikilishamo imifwaile yakwe?
3 Nga bantu abaleenda na Lesa, tulafwaisho kucito kufwaya kwakwe. Twalishibo kuti Yehova ni Kasunga wa Nshita Uwakulisha, kabili twalicetekela ukuti tafilwa kufikilisha imifwaile yakwe pa nshita yakwe iyasontwa. Ku ca kumwenako, “ilyo yafikile inshita, Lesa atumine Umwana wakwe.” (Abena Galatia 4:4) Umutumwa Yohane aebelwe ukuti kwali “inshita yalingwa” ilyo ifyasesemwe ifyo amwene fyali no kufikilishiwa. (Ukusokolola 1:1-3, NW) Kwaliba “inshita yalingwa iya kupingula abafwa.” (Ukusokolola 11:18, NW) Imyaka ukucila 1,900 iyapitapo, umutumwa Paulo apuutilwemo ukusoso kuti Lesa “alingile ubushiku umo akapingwila aba pano isonde mu bulungami.”—Imilimo 17:31.
4. Twaishiba shani ukuti Yehova alafwaisha ukufumyapo ino micitile ibifi iya fintu?
4 Yehova akafumyapo ino micitile ya fintu, pantu ishina lyakwe lilesaalulwa muli cino calo. Ababifi nababalula. (Ilumbo 92:7) Balasaalula Lesa mu fyo balanda no kucita, kabili cilamukalipa ukumona ababomfi bakwe baletukwa no kupakaswa. (Sekaria 2:8) E mulandu wine Yehova alandila ukuti ukuteyanya kwa kwa Satana konse kuli no kufumishiwapo nomba line! Lesa alimika kale inshita ya mu kulungatika ilyo ici cikacitika, kabili ukufikilishiwa kwa masesemo ya mu Baibolo kulenga cishibikwe bwino ukuti nomba tuleikala mu “nshita ya ku mpela.” (Daniele 12:4) Nomba line ali no kucitapo fimo pa kuti abamutemwa bakapaalwe.
5. Bushe Lote na Habakuki bamwene shani imibele yali umo baaleikala?
5 Ababomfi ba kwa Yehova aba pa kale balefulukisha ukumona ububifi bwapwa. Lote umulungami, ‘aleba no bulanda ku mibele ya bucilende iya bapulumushi.’ (2 Petro 2:7) Kasesema Habakuki, pa kulungulushiwa ku mibele yali umo aaleikala, apaapeete ati: “Mwe Yehova, bushe ndekuuta ukufika ku nshita nshi, na imwe ukuumfwa iyo? Ndebilikisha kuli imwe pa lufyengo, na imwe ukupususha iyo. Cinshi ico munengelo kumona buncitatubi? Cinshi ico munengelo kulolesho kucululuka? Kabili ukupumpunta no lufyengo fili pa mulola wandi, ifikansa no lubuli fyaima.”—Habakuki 1:2, 3.
6. Yehova ayaswike shani ipepo lya kwa Habakuki, kabili cinshi twingasambilila kuli ci?
6 Amashiwi yamo Yehova ayaswike Habakuki yatile: “Icimonwa cicili cilelola ku nshita iyalingilwe, cilabutukisha ukulola ku mpela—tacakabepe ubufi; nga cashingashinga e lyo ucilolele, pantu ukwisa cikesa, tacakashimbe iyo.” (Habakuki 2:3) E co Lesa alilandile ukuti akacitapo fimo pa ‘nshita iyalingwa.’ Nangu cingamoneka kwati alelafyalafya, Yehova akafikilisha imifwaile yakwe, ukwabulo kufilwa!—2 Petro 3:9.
Ukutwalilila Ukupimpa mu Mulimo
7. Nangu ca kuti Yesu taishibe mu kulungatika ilyo ubushiku bwa kwa Yehova bwali no kwisa, ni shani abombele imilimo yakwe?
7 Bushe ukwishiba mu kulungatika inshita Yehova aalingilamo ifintu ukucitika e cikabilwa pa kuti twende na Lesa mu kupimpa? Iyo. Moneni ifya kumwenako fimo. Yesu aalefwaisha ukwishiba inshita lintu ukufwaya kwa kwa Lesa kukacitwa pano nse nga mu muulu. Nakabushe, Kristu asambilishe abakonshi bakwe ukupepa ati: “Shifwe wa mu muulu, ishina lyenu libelwe akatiina. Ubufumu bwenu bwise. Ukufwaya kwenu kucitwe pano nse nga mu muulu.” (Mateo 6:9, 10) Nangu cingati Yesu alishibe ukuti ili pepo lyali no kwasukwa, taishibe mu kulungatika ilyo ifintu fyali no kucitika. Mu busesemo bwakwe ubwalumbuka pa lwa kupwa kwa ino micitile ya fintu, atile: “Lelo ulwa bushiku bulya na kashita kalya takuli uwaishiba, nangu ni bamalaika ba mu muulu, nangu Mwana, kano Tata.” (Mateo 24:36) Apantu Yesu Kristu alabomba umulimo wakatama mu kufikilishiwa kwa mifwaile ya kwa Lesa, mu kulungatika akonaulako abalwani ba kwa Wishi wa ku muulu. Nangu ni fyo, ilyo Yesu aali pe sonde, na o wine taishibe lintu Lesa ali no kucitapo fimo. Bushe ico calimulengele ukutompoka mu mulimo wa kwa Yehova? Awe nakalya! Ilyo bamwene ukupimpa kwa kwa Yesu mu kusangulule tempele, “awe abasambi bakwe baibukishe ukuti calembwa, aciti, Ukupimpile ng’anda yenu kwandya.” (Yohane 2:17; Ilumbo 69:9) Lyonse Yesu ali uwapamfiwa mu mulimo atuminwe ukubomba, kabili atwalilile ukupimpa mu kuubomba. Na kabili ilyo alebombela Lesa, alishibe ukuti akamubombela na ku ciyayaya.
8, 9. Lintu abasambi baipwishe pa lwa kubweshiwa kwa Bufumu, finshi baebelwe, kabili bayankwileko shani?
8 E fyo cali na ku basambi bakwe. Yesu alibakumenye ilyo fye ali mupepi no kuya ku muulu. Ubulondoloshi butila: “E ico, ilyo balongene, balimwipwishe, abati, Mwe Shikulu, bushe ni mu nshita ino ine mulebwesesho bufumu kuli Israele?” Balefulukisho kwisa kwa Bufumu, nge fyo na Shikulu wabo aalefulukisha. Lelo, Yesu abaswike ati: “Te cenu ukwishibe nshita nangu myaka ifyo Tata abikile mu maka yakwe. Lelo mukapokelela amaka ilyo ukeso Mupashi wa mushilo pali imwe; kabili mukabe nte shandi mu Yerusalemu, na monse mu Yudea na Samaria, no kufika ku mpela sha pano nse.”—Imilimo 1:6-8.
9 Takwabako icilangilila ukuti abasambi balifuupwilwe kuli ici casuko. Lelo, balipimpiile umulimo wa kushimikila. Mu milungu fye, baiswishe Yerusalemu ne sambilisho lyabo. (Imilimo 5:28) Kabili mu myaka fye 30, ukushimikila kwabo kwayanene mpanga yonse ica kuti Paulo asukile asoso ati imbila nsuma yabililwe “ku cibumbwa conse ca mwi samba lya muulu.” (Abena Kolose 1:23) Nangu ca kuti Ubufumu ‘tabwabweshiwe kuli Israele’ nga fintu abasambi baenekele mu kuluba kabili tabwaimikwe mu muulu pa nshita bali aba mweo, baatwalilile ukubombela Yehova mu kupimpa ukwishibo kuti bakamubombela na ku ciyayaya.
Ukubebeta Icaba mu Mitima Yesu
10. Ukukanaishiba mu kulungatika ilyo Lesa akonaula imicitile ya kwa Satana kutulenga ukushinina cinshi?
10 Ababomfi ba kwa Yehova aba muno nshiku na bo bene balafulukisho kumona impela ya ino micitile ya fintu iyabipa. Nangu ni fyo, ico twayangwako sana, te kupusuka kwesu ukwingila mu calo cipya ica kwa Lesa icalaiwa. Tufwaya ukumona ishina lya kwa Yehova ukushishiwa na bumulopwe bwakwe ukwebelwa. Pa mulandu wa ici, kuti twasekelela ukuti Lesa taatweba ‘ubushiku nelyo kashita’ imicitile ya kwa Satana ikonawilwamo. Ici citulenga ukushinina ukuti twalipampamina pa kwenda na Lesa ku ciyayaya pantu twalimutemwa, te pa mulandu wa kuti tulafwaya amabuyo ya kaso, aya nshita inono.
11, 12. Ni mu nshila nshi bumpomfu bwa kwa Yobo bwasonsombelwe, kabili kulya kusonsomba kutukuma shani?
11 Ukutwalilila aba bumpomfu kuli Lesa na kabili kutwafwa ukushinina Kaseebanya ukuti alilubile pa kutunga ukuti Yobo umulungami—na bantunse bonse abalungami—babombela Lesa pa mulandu wa bukaitemwe. Ilyo Yehova apwile ukulondolola umubomfi wakwe Yobo ngo muntu wa mpomfu kabili uwatambalala, uutiina Lesa, Satana mu kupama aipwishe ati: “Bushe Yobo atiinina Lesa apa fye? Bushe imwe tamwapindilila pali wene, na pa ng’anda yakwe, na pali conse ico akwata? Umulimo wa minwe yakwe mwalipaala, ne fitekwa fyakwe fyalifumfumuka mu calo. Lelo, shi tambikeni ukuboko kwenu, mumone nga takamutuke pa cinso cenu.” (Yobo 1:8-11) Ukupitila mu kutwalilila uwa bumpomfu ilyo aleeshiwa, Yobo ashinine ukuti uku kutunga kwa lupato kwali kwa bufi.
12 Nga twatwalilila muli bumpomfu, kuti twashinina ukuti kwa bufi ukutunga konse ukwa buSatana ukwa kuti ico tubombela Lesa mulandu fye wa kuti twalishiba ukuti icilambu nacipalama. Ukukanaishiba inshita ya kulungatika ilyo Lesa akacite cilandushi pa babifi kutupeela ishuko lya kulanga ukuti cine cine twalitemwa Yehova kabili tulafwaya ukwenda mu nshila shakwe kuli pe na pe. Cilango kuti twaliba na bucishinka kuli Lesa no kuti twalicetekela inshila abombelamo ifintu. Ukulundapo, ukukanaishiba ubushiku na kashita kulatwaafwa ukuba abaibukila no kulola lwa ku mupashi pantu twalishiba ukuti impela kuti yaisa inshita iili yonse, ngo mupupu ubushiku. (Mateo 24:42-44) Ukupitila mu kwenda na Yehova cila bushiku, tulalengo mutima wakwe ukusamwa no kumulenga aasuke kuli Kaseebanya, uumuseebanya.—Amapinda 27:11.
Pekanishisheni Ifya ku Ciyayaya!
13. Cinshi Baibolo isosa pa lwa kupekanishisha ifya ku ntanshi?
13 Abenda na Lesa balishiba ukuti ca mano ukupekanya bwino ifya ku ntanshi. Pa kwishiba ukuti kwalibako amafya ubukote buleta, abengi balesha ukubombesha mu bwaice bwabo ilyo bacili na maka pa kuti ilyo bakakota bakekale bwino. Lelo, ni shani twingapekanishisha inshita ya ku ntanshi iyacindamisha iya ku mupashi? Amapinda 21:5 yatila: “Amapange ya wacincila yatwala ku [busuma, NW]; lelo onse uwasampauka alola ku kubulwa.” Cine cine ukutontonkanya ifyo cikaba ku ciyayaya ilyo tulepekanishisha kabela kuletako ubusuma. Apantu tatwishibe mu kulungatika lintu impela ya ino micitile ikesa, tulekabila ukupoosa amano ku fyo tukakabila ku ntanshi. Lelo twiumina kumo, natutangishe ifya kwa Lesa mu mikalile yesu. Abashakwata citetekelo kuti batila ukupoosesha amano ku kucito kufwaya kwa kwa Lesa mano yapeleela. Lelo bushe e fyo caba?
14, 15. (a) Mulumbe nshi Yesu aumine uwalelanda pa kupekanishisha ifya ku ntanshi? (b) Mulandu nshi amano ya muntu wa fyuma uwa mu mulumbe wa kwa Yesu yabelele ayapeleela?
14 Yesu aumine umulumbe uwingatusambilisha fimo pali uyu mulandu. Atile: “Amabala ya muntu wa fyuma yalitwalishe. Kabili alatontonkanya mu mutima wakwe, ati, Ndecita shani, apo nshikwete umwa kututile fisabo fyandi? Kabili atile, Nkacite ci: nkasopolola amatala yandi, no kukuula ayakulako: e mo nkatutile cibwesha candi conse, ne fisuma fyandi. Nkeba no mutima wandi, nkatila, We mutima, uli ne fisuma ifingi ifikalaaluke myaka iingi; utauluke, ulye, unwe, usangalale. Lelo Lesa atile kuli wene, We watumpa, buno bushiku umutima obe balelondola kuli iwe; ne fyo upekenye fikaba fya kwa ani? E fyo cili ku uleibikilo mwine ifyuma, no kukanaba uwacindama kuli Lesa.”—Luka 12:16-21.
15 Bushe pano Yesu aalelando kuti uyu muntu wa fyuma talekabila ukubombesha pa kuti akekale bwino ku ntanshi? Awe, pantu Amalembo yalakoselesha ukubombesha. (2 Abena Tesalonika 3:10) Ico uyu muntu wa fyuma alufyenyeko ca kuti tacitile ifyalekabilwa pa kuti abe “uwacindama kuli Lesa.” Pantu nangu ali no kuipakisha ifyuma fyakwe imyaka iingi, kwi pele pele nga alifwile. Apo taletontonkanya ifyo cikaba ku ciyayaya, amano yakwe yali ayapeleela.
16. Mulandu nshi tushingatwishikila ukuti Yehova akaletako ubwikalo busuma ku ntanshi?
16 Ukulaenda na Lesa ne ciyayaya mu mitima cintu icisuma kabili ca mano. E nshila yawamisha iya kupekanishishamo ifya ku ntanshi. Nangu ca kuti ca mano ukupekanya ifingabomba bwino ukulosha ku masambililo, incito, ne fya kusunga ulupwa, lyonse tufwile ukulaibukisha ukuti Yehova talekelesha ababomfi bakwe aba bucishinka. Imfumu Davidi yaimbile ukuti: “Nali umwaice, nomba ninkota; lelo nshamona uwalungama nalekeleshiwa, nangu bufyashi bwakwe bulepule cilyo.” (Ilumbo 37:25) Yesu nao wine alilaile ukuti Lesa akapayanishisha bonse abafwayo Bufumu intanshi no kwenda mu nshila sha kwa Yehova ishalungama.—Mateo 6:33.
17. Twaishiba shani ukuti impela naipalama?
17 Nangu ca kuti ilyo tulebombela Lesa twalishibo kuti tukamubombela na ku ciyayaya, tucili tulafulukisho bushiku bwa kwa Yehova. Ukufikilishiwa kwa masesemo ya mu Baibolo kulashininkisha bwino bwino ukuti bulya bushiku nabupalama. Uno mwanda wa myaka waishibikilwa ku nkondo, ifikuko, ifinkukuma, ne fipowe, ukubikako no kupakaswa kwa Bena Kristu ba cine no kushimikila imbila nsuma iya Bufumu bwa kwa Lesa mwi sonde lyonse. Fyonse ifi fishibisha inshita ya mpela iya ino micitile ibifi iya fintu. (Mateo 24:7-14; Luka 21:11) Icalo ciiswilemo abantu “abaitemwa, abatemwe ndalama, aba mataki, aba miiya, aba miponto, aba bucintomfwa ku bafyashi, abashitootela, abashashila, abaumalala, abatalama, aba lwambo, ababulo kuiteka, abankalwe; bakaba abashatemwa busuma, bashikamfutu, bacintalika, abatuumikwa, abatemwo kwangala ukucisho kutemwa Lesa.” (2 Timote 3:1-5) Muli shino nshiku shayafya, ubumi nabutukosela nga babomfi ba kwa Yehova. Fintu tufulukisha ubushiku lintu Ubufumu bwa kwa Yehova bukafumyapo ububi bonse! Pali ino nshita, natupampamine pa kwenda na Lesa ne ciyayaya mu mitima.
Ukubomba mu Kuba ne Subilo lya Mweo wa Muyayaya
18, 19. Cinshi cilango kuti ilyo abantu ba busumino aba ku kale balebombela Lesa balishibe ukuti bakamubombela na ku ciyayaya?
18 Ilyo tuleenda na Yehova, natuleibukisha icitetekelo cakwete Abele, Enoke, Noa, Abrahamu, na Sara. Ilyo apwile ukubalumbula, Paulo alembele ati: “Aba bonse bafwilile mu kutetekela, ukwabulo kupokelele fyalaiwe; lelo bafimwenene ukutali no kufisekelela, kabili bailumbwile ukuti beni kabili balebeshi pano nse.” (AbaHebere 11:13) Balya bantu ba citetekelo ‘baletinamina icalo icacilamo, ica mu muulu.’ (AbaHebere 11:15) Icitetekelo, cabalengele ukulapembelela icalo icacilamo icikalatekwa no Bufumu bwa kwa Lesa ubwa buMesia. Te kuti tutwishike ukuti Lesa akabapeela ubumi bwa ciyayaya muli cilya calo icacilamo, e kuti Paradise wa pe sonde uukalatekwa no Bufumu.—AbaHebere 11:39, 40.
19 Kasesema Mika alilondolwele umupampamina wa bantu ba kwa Yehova uwa kupepa Lesa ku ciyayaya. Alembele ati: “Inko shonse sha bantu shendela ulo no lu mwi shina lya mulungu wa luko, lelo ifwe twakulaendela mwi shina lya kwa Yehova Lesa wesu umuyayaya umuyayaya.” (Mika 4:5) Mika abombeele Yehova muli bucishinka mpaka ne mfwa yakwe. Tatwingatwishika ukuti ilyo ulya kasesema akabuushiwa akatwalilila ukwenda na Lesa ku ciyayaya conse. Mwandi ca kumwenako cishaiwamina twingapashanya fwe baleikala pa nshita impela ipalamishe!
20. Cinshi tulingile ukupingulapo ukucita?
20 Yehova alatasha pa kutemwa tulanga kwi shina lyakwe. (AbaHebere 6:10) Alishiba ukuti tacatwangukila ukutwalilila aba bumpomfu kuli wene muli cino calo citekwa na Kaseebanya. Nangu cibe fyo, ilintu, “pano isonde paleya . . . uucito kufwaya kwa kwa Lesa ekalilila umuyayaya.” (1 Yohane 2:17; 5:19) Lyene, ukupitila mu kwafwa kwa kwa Yehova, shi natupampamine pa kushipikisha amesho tukumanya cila bushiku. Shi natushimpe amatontonkanyo yesu ne mikalile pa malayo yawamisha ayo Shifwe wa kutemwa uwa ku muulu alaya. Tukapokelela aya mapaalo nga twatwalilila ukwenda na Lesa ne ciyayaya mu mitima.—Yuda 20, 21.
Kuti Mwayasuka Shani?
◻ Mifwaile nshi Lesa akwatila abantunse bacumfwila?
◻ Mulandu nshi na nomba Lesa ashacitilapo cimo ku kupwisha ici calo cabulwa bukapepa?
◻ Mulandu nshi ukukanaishiba mu kulungatika ilyo Lesa ali no kucitapo fimo kushinganenwina ukupimpa kwesu?
◻ Fintu nshi fimo twingamwenamo mu kwenda na Lesa ne ciyayaya mu mitima?
[Icikope pe bula 17]
Pa kwenda na Lesa cikabila ukupimpa mu kumubombela ukupala abasambi ba kwa Kristu aba mu kubangilila