“Nga Kanshi Nani Umusha Wa Cishinka Kabili Uwashilimuka?”

“Nga kanshi nani umusha wa cishinka kabili uwashilimuka uo shikulu wakwe asontele ukuba kangalila pa ba mu ng’anda yakwe?”—MAT. 24:45.

BUSHE KUTI MWASANGA IFYASUKO?

Bushe umusha wa cishinka kabili uwashilimuka nani?

Bushe aba mu ng’anda ni bani, kabili ni lilali Yesu asontele umusha wa cishinka ukuba kangalila pa ba mu ng’anda yakwe?

Ni lilali Kristu akasonta umusha wa cishinka ukuba kangalila pa fyuma fyakwe fyonse, kabili muli ifi fyuma mwaba na finshi?

1, 2. Ni bani Yesu alebomfya ukutupeela ifya kulya muno nshiku, kabili mulandu nshi cicindamine ukwishiba abo alebomfya?

NKASHI umo alembele kalata ya kutasha kuli bamunyinefwe ababombela pa maofeshi yakalamba ukuti: “Bamunyinane, teti nkumemo no kupenda imiku ubwingi iyo mulemba impapulo umuba ifyebo ifyo ndekabila sana pali iyo ine nshita.” Bushe na imwe e fyo mumfwa? Kwena fwe bengi e fyo tumfwa. Bushe ici kuti catupapusha? Awe nakalya.

² Ifya kulya fya ku mupashi ifyo tupokelela pa nshita yalinga cilangililo ca kuti Yesu Umutwe wa cilonganino, alefikilisha ifyo alaile ukuti akalatuliisha. Ni bani alebomfya ukutupeela ifi fya kulya? Ilyo Yesu alelanda pa cishibilo ca kubapo kwakwe atile, akalabomfya “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” ku kupeela aba mu ng’anda yakwe ‘ifya kulya pa nshita yalinga.’a (Belengeni Mateo 24:45-47.) Uyu musha wa cishinka e o Yesu alebomfya ukuliisha abasambi bakwe aba cishinka muli shino nshiku sha mpela. Kanshi nacicindama ukuti twishibe uyu musha pantu ukuba abakosa mu fya kwa Lesa no kuba ifibusa fyakwe kwashintilila pali uyu musha uo Yesu alebomfya.—Mat. 4:4; Yoh. 17:3.

 3. Finshi ifyo impapulo shesu shalandapo pa cilangililo ca musha wa cishinka?

³ Nomba ni mwi mwalola icilangililo Yesu alandile pa musha wa cishinka? Kale, impapulo shesu shalandile pali ici cilangililo ukuti: Yesu asontele umusha wa cishinka ukula-angalila aba mu ng’anda yakwe pa Pentekoste mu 33 C.E. Umusha emininako Abena Kristu bonse abasubwa ababa pe sonde pa nshita shalekanalekana ukutula mu 33 C.E. Aba mu ng’anda bemininako umuntu umo na umo uwa mwi bumba lya Bena Kristu basubwa. Mu 1919, Yesu asontele umusha wa cishinka ukuba “kangalila pa fyuma fyakwe fyonse” e kutila fyonse ifyakuma Ubufumu. Lelo pa numa ya kusambililapo sana, ukutontonkanyapo e lyo no kupepelapo, tusangile ukuti tufwile ukwaluka mu fyo twaishibe pa mashiwi Yesu alandile pa musha wa cishinka kabili uwashilimuka. (Amapi. 4:18) Natubebete amashiwi ayaba muli ici cilangililo no kumona ifyo yatukuma nampo nga twakwata isubilo lya kuya ku muulu nelyo ilya kwikala pe sonde.

NI LILALI AMASHIWI YA MULI ICI CILANGILILO YAKAFIKILISHIWA?

4-6. Mulandu nshi twingalandila ukuti icilangililo Yesu alandile pa musha wa cishinka catendeke ukufikilishiwa pa numa ya 1914?

⁴ Ifyo Yesu alelandapo ilyo alandile pa cilangililo ca musha wa cishinka filangilila ukuti uku kusesema takwatendeke ukufikilishiwa pa Pentekoste mu 33 C.E., lelo kufikilishiwa muli shino nshiku sha ku mpela. Natumone ifyo Amalembo yalanda ifyalenga ukuti tulande ifi.

⁵ Icilangililo Yesu alandile pa musha wa cishinka caba pa fintu asobele ukuti e fyo “tukeshibilako ukuti e po [ali] no kuti icalo cili ku mpela.” (Mat. 24:3) Ulubali lwa kubalilapo ulwa uku kusesema, ukwaba pali Mateo 24:4-22, kufikilishiwa mu mbali shibili. Ukufikilishiwa kwa kubalilapo kwacitike mu 33 C.E. ukufika mu 70 C.E., e lyo ukwa bubili kucitika muno nshiku. Bushe ici cilolele mu kuti na filya Yesu alandile pa musha wa cishinka na fyo fikafikilishiwa mu mbali shibili? Iyo.

⁶ Ukutendekela pali Mateo 24:29, Yesu alandile sana pa fintu ifikalacitika mu nshiku shesu. (Belengeni Mateo 24:30, 42, 44.) Ilyo Yesu alelanda pa fikacitika mu bucushi bukalamba, atile abantu ‘bakamona Umwana wa muntu aleisa pa makumbi ya mu muulu.’ Lyena, alandile pa bakalaikala mu nshiku sha kulekelesha ukuti bafwile ukuba abalola. Atile: “Tamwaishiba ubushiku ubo Shikulwinwe akesamo” no kuti, “Pa nshita mushenekele, e po Umwana wa muntu akesa.”b Ilyo Yesu alelanda pali ifi, e kutila ifikacitika mu nshiku sha kulekelesha, e lyo alandile na pa cilangililo icilanda pa musha wa cishinka. Kanshi kuti twatila amashiwi alandile pa musha wa cishinka yatendeke ukufikilishiwa pa numa ya 1914 ilyo inshiku sha kulekelesha shatendeke. Mulandu nshi twasosela ifi?

 7. Ilyo inshiku sha kulekelesha shatendeke, cipusho nshi icacindama icalekabila ukwasukwa, kabili mulandu nshi?

⁷ Taleni tontonkanyeni pali ici cipusho ca kuti: “Nga kanshi nani umusha wa cishinka kabili uwashilimuka?” Mu nshita ya batumwa, abantu tabalingile no kulaipusha ici cipusho. Nga fintu twasambilile mu cipande cifumineko, abatumwa balecita ifipesha amano no kupeela bambi amaka ya kucita ifipesha amano, icalelangilila fye ukuti Lesa alebafwa. (Imil. 5:12) Kanshi tapali nangu umo uwali no kulaipusha ukuti, nani uo Kristu asonta ukulatungulula? Lelo mu 1914 ifintu fyalyalwike. Inshita ya kulobolola yalitendeke. Inshita yalifikile iya kupaatukanya ifyani ne ngano. (Mat. 13:36-43) Ilyo inshita ya kulobolola yatendeke, icipusho icalekabila icasuko ca kuti: Apo nomba kwali Abena Kristu ba bufi abengi abaleti basambi ba cine aba kwa Yesu, bushe ingano, e kutila Abena Kristu basubwa bali no kwishibikwa shani? Icilangililo ca musha e cali no kwasuka ici cipusho. Abasambi ba kwa Kristu e baali no kulaliisha bwino abantu ifya ku mupashi.

NANI UMUSHA WA CISHINKA KABILI UWASHILIMUKA?

 8. Mulandu nshi cabela icalinga ukuti Abena Kristu basubwa e bo bapange umusha wa cishinka?

⁸ Abena Kristu basubwa e bafwile ukupanga umusha wa cishinka. Betwa ukuti “bashimapepo kabili ishamfumu” kabili balipeelwa umulimo wa ‘kubila konse konse ubucindami bwa wabetile ukuti bafume mu mfifi no kwingila mu lubuuto lwakwe ulwapesha amano.’ (1 Pet. 2:9) Kanshi aba bene ababa mwi bumba lya “bashimapepo kabili ishamfumu” e balingile ukubomba umulimo wa kusambilisha Abena Kristu banabo icine.—Mal. 2:7; Ukus. 12:17.

 9. Bushe Abena Kristu bonse abasubwa, musha wa cishinka? Londololeni.

⁹ Bushe abasubwa bonse ababa pe sonde, musha wa cishinka? Awe. Pantu te bonse abasubwa ababa pe sonde ababombako umulimo wa kupeela Abena Kristu banabo ifya kulya fya ku mupashi mu calo conse. Bamo bamunyinefwe abasubwa babomfi batumikila nelyo baeluda ababombela pa filonganino baba. Balashimikila ku ng’anda ne ng’anda no kusambilisha mu filonganino baba, kabili balakonka ubutungulushi ubufuma ku maofeshi yakalamba. Lelo tababombako umulimo wa kupeela aba bwananyina ifya kulya fya ku mupashi mu calo conse. E lyo kabili, pa basubwa paba na bankashi abaicefya abashitontonkanya pa kulasambilisha mu cilonganino.—1 Kor. 11:3; 14:34.

10. Bushe umusha wa cishinka kabili uwashilimuka nani?

¹⁰ Nomba, bushe umusha wa cishinka nani? Nga kulingana na filya Yesu aleliisha abengi ukubomfya fye abantu abanono, uyu musha libumba ilinono fye ilya bamunyinefwe abasubwa abapekanya no kupeela ifya kulya fya ku mupashi mu nshita ya kubapo kwa kwa Kristu. Muli shino nshiku sha kulekelesha, aba bamunyinefwe abasubwa abapanga umusha wa cishinka babombela pamo pa maofeshi yakalamba. Abapanga uyu musha, Libumba Litungulula ilya Nte sha kwa Yehova. Lelo ishiwi lya kuti “umusha” ilyo Yesu abomfeshe mu cilangililo talipilibula ukuti muntu fye umo e wapanga umusha. Ilyo ababa mwi Bumba Litungulula balebombela pamo e lyo baba umusha wa cishinka kabili uwashilimuka. Ilyo ababa mwi Bumba Litungulula balepingula pa fintu, balasuminishanya.

BUSHE ABA MU NG’ANDA NI BANI?

11, 12. (a) Fintu nshi fibili ifyo umusha wa cishinka kabili uwashilimuka bamusontele ukubapo kangalila? (b) Ni lilali Yesu asontele umusha wa cishinka ukuba kangalila pa ba mu ng’anda yakwe, kabili ni bani asalile?

¹¹ Nacicindama ukwishiba ukuti mu cilangililo ca kwa Yesu, umusha wa cishinka kabili uwashilimuka bamusontele ukuba kangalila pa fintu fibili. Ica kubalilapo, bamusontele ukuba kangalila pa ba mu ng’anda; ica bubili ukuba kangalila pa fyuma fyonse ifya kwa shikulu. Apo ifyo Yesu alandile mu cilangililo fifikilishiwa muli ino nshita ya ku mpela, kuti twatila uyu musha bamupeele iyi milimo pa numa Yesu atendeke ukuteka mu 1914.

¹² Ni lilali Yesu asontele umusha wa cishinka ukuba kangalila pa ba mu ng’anda yakwe? Pa kuti twasuke ici cipusho, tufwile ukwishiba ifyo cali mu 1914 ilyo inshita ya kulobolola yatendeke. Nga fintu twasambilile, pali ilya nshita kwali amabumba ayengi aya baleti Bena Kristu. Ni mwi bumba nshi umo Yesu ali no kusala e lyo no kusonta umusha wa cishinka? Ici cipusho cayaswikwe mu 1914 mpaka ku kutendeka kwa 1919, ilyo Yesu na Wishi baishile ku kuceeceeta itempele.c (Mal. 3:1) Yesu na Wishi balitemenwe ukusanga ibumba ilinono ilya Basambi ba Baibolo aba cishinka abalangile ukuti balitemenwe Yehova ne Cebo cakwe. Kwena balekabila ukusangululwa, lelo balishipikishe ilyo bale-eshiwa no kulopololwa. (Mal. 3:2-4) Aba Basambi ba Baibolo aba cishinka baali Bena Kristu ba cine. Mu 1919, ilyo ukupepa kwa cine kwatendeke cipya cipya, muli ili line ibumba lya Bena Kristu ba cine e mo Yesu asalile abaume abafikapo abasubwa ukuba umusha wa cishinka kabili uwashilimuka kabili abasontele ukula-angalila aba mu ng’anda yakwe.

13. Bushe aba mu ng’anda bambi ni bani, kabili mulandu nshi mwayasukila ifyo?

¹³ Nomba, bushe aba mu ng’anda ni bani? Bantu bonse abo baliisha ifya kulya fya ku mupashi. Ilyo inshiku sha kulekelesha shatendeke, abasubwa bonse e bali aba mu ng’anda. Lelo mu kuya kwa nshita, ibumba likalamba ilya mpaanga shimbi na lyo lyaishileba aba mu ng’anda. Pali ino nshita, abengi abapanga “umukuni umo” uo Kristu atungulula ni mpaanga shimbi. (Yoh. 10:16) Abasubwa ne mpaanga shimbi balanonkelamo mu fya kulya fya ku mupashi ifyo umusha wa cishinka apekanya pa nshita yalinga. Bushe ababa mwi Bumba Litungulula abapanga umusha wa cishinka kabili uwashilimuka na bo balalyako ifi ifya kulya? Aba bamunyinefwe nabo balakabila ukulya ifya kulya fya ku mupashi. E ico, balishiba ukuti cila muntu uwa mwi Bumba Litungulula, wa mu ng’anda nga filya fine abasambi ba cine bonse aba kwa Yesu baba.

14. (a) Mulimo nshi umusha wa cishinka apeelwa, kabili pa fyo angalila paba na finshi? (b) Finshi Yesu asokele umusha wa cishinka kabili uwashilimuka? (Moneni akabokoshi kaleti “Umusha Mubi Nga . . . ”)

¹⁴ Yesu apeele umusha wa cishinka kabili uwashilimuka umulimo uukalamba nga nshi. Ku kale, umusha uo bacetekele nelyo kangalila e waleba umubomfi umukalamba uwa pa ng’anda. (Luka 12:42) E ico umusha wa cishinka kabili uwashilimuka balimupeela umulimo wa kwangalila fyonse ifya kwa Kristu ifyaba pe sonde. Pa fyo angalila paba ifikuulwa ne fipe fyonse ifibomfiwa ku kutwala pa ntanshi ifya Bufumu, umulimo wa kushimikila, ukulongana kukalamba, umulimo wa kupulinta impapulo sha kubomfya pa kushimikila, pa kuisambilisha e lyo na pa kulongana. Aba mu ng’anda bashintilila pa fyo umusha apekanya.

NI LILALI UMUSHA BAKAMUSONTA UKUBA KANGALILA PA FYUMA FYONSE IFYA KWA SHIKULU?

15, 16. Ni lilali Yesu akasonta umusha wa cishinka ukuba kangalila pa fyuma fyakwe fyonse?

¹⁵ Ni lilali Yesu akasonta umusha pa “fyuma fyakwe fyonse”? Yesu atile: “Wa nsansa uyo musha nga shikulu wakwe pa kwisa amusanga alecita ifyo! Ndemweba icine cine nati, akamusonta ukuba kangalila pa fyuma fyakwe fyonse.” (Mat. 24:46, 47) Yesu akasonta uyu musha umuku wa bubili ilyo akesa no kusanga ukuti umusha alitwalilila ukupeela aba mu ng’anda yakwe ifya kulya fya ku mupashi. Kanshi pafwile ukupita inshita apo bamusontele umuku wa kubalilapo na lintu bakamusonta umuku wa bubili. Pa kuti twishibe ifyo Yesu akasonta uyu musha pa fyuma fyakwe fyonse na lintu akamusonta, tufwile ukwishiba ifintu fibili: ilyo akesa, e lyo ne fyuma fyakwe.

¹⁶ Ni lilali Yesu akesa? Icasuko caba mu mashiwi alandile. Mwilaba ukuti mu fikomo fibalilepo, ishiwi babomfya ilya kuti Yesu “akesa,” lilosha ku nshita akesa ku kupingula pa mpela ya cino calo.d (Mat. 24:30, 42, 44) Kanshi, ‘ukwisa’ kwa kwa Yesu uko balandapo mu cilangililo cilanda pa musha wa cishinka kukacitika mu bucushi bukalamba.

17. Bushe ifyuma fya kwa Yesu fimbi ni finshi?

¹⁷ Bushe “ifyuma fyonse” ifya kwa Yesu ni finshi? Yesu tatile ifyuma fyakwe “fyonse” fyaba fye pe sonde. Na kuba, Yesu alikwata amaka ayakalamba mu muulu. Atile: “Nabampeela amaka yonse mu muulu na pano isonde.” (Mat. 28:18; Efes. 1:20-23) Pali ino nshita ifyuma fimbi ifya kwa Yesu, Bufumu bwa buMesia ubo abapo Imfumu ukutula mu 1914 kabili ubo na basubwa bakalatekamo.—Ukus. 11:15.

18. Mulandu nshi Yesu akatemenwa ukusonta umusha ukuba kangalila pa fyuma fyakwe fyonse?

¹⁸ Ukulingana na fintu twasambilila, kuti twatila shani? Ilyo Yesu akesa mu kupingula mu bucushi bukalamba, akasanga umusha wa cishinka alapekanya ifya kulya fya ku mupashi ifya ba mu ng’anda yakwe. Yesu akatemwa sana ica kuti akabasonta ukula-angalila ifyuma fyakwe fyonse. Abapanga umusha wa cishinka bakabasonta pa fyuma fyakwe fyonse ilyo bakapokelela icilambu cabo mu muulu, no kutendeka ukuteka na Kristu.

19. Bushe umusha wa cishinka akapokelela icilambu icikalamba mu muulu ukucila abasubwa bonse abashaba muli ili bumba? Londololeni.

¹⁹ Bushe ababa mwi bumba lya musha wa cishinka bakapokelela icilambu icikalamba mu muulu ukucila abasubwa bonse abashaba muli ili bumba? Iyo. Limo limo nga balaya ibumba ilinono fimo, abanonkelamo bengi. Ku ca kumwenako, tontonkanyeni pa fyo Yesu aebele abatumwa bakwe 11 aba cishinka ilyo talafwa. (Belengeni Luka 22:28-30.) Yesu alaile lilya ibumba ilinono ukuti ali no kubalambula pantu bali ne cishinka. Bali no kuteka pamo nankwe. Lelo ilyo papitile imyaka, alandile ukuti bonse ba 144,000 bali no kwikala pa fipuna ifya bufumu no kuteka pamo nankwe. (Ukus. 1:1; 3:21) E fyo caba na kuli ili bumba ilinono ilya basubwa abapanga umusha wa cishinka. Pali Mateo 24:47 Yesu alaile ukuti akasonta umusha ukuba kangalila pa fyuma fyakwe fyonse. Na lyo line, bonse ba 144,000 bakapeelwa amaka ya kuteka pamo na Yesu ku muulu.—Ukus. 20:4, 6.

20. Mulandu nshi Yesu asontele umusha wa cishinka, kabili cinshi mulefwaisha ukucita?

²⁰ Nga filya fine acitile mu nshita ya batumwa, na muno nshiku mwine, Yesu abomfya abantu fye abanono, e kutila, umusha wa cishinka kabili uwashilimuka ukuliisha abantu abengi. Yesu asontele umusha wa cishinka pa kuti abasambi bakwe aba cishinka, nampo nga balisubwa nelyo ni mpaanga shimbi, balekwata ifya kulya fya ku mupashi lyonse pa nshita yalinga mu nshiku sha kulekelesha. Shi natupampamine pa kulatungilila bamunyinefwe abasubwa abapanga umusha wa cishinka kabili uwashilimuka. Nga tulecita ifi ninshi tulelanga ukuti tulatasha pali ifi Yesu ateyanya iyi inshila iya kutuliishishamo ifya kulya fya ku mupashi.—Heb. 13:7, 17.

IFYEBO NA FIMBI: (Nga mwafika muli paragrafu umuli inambala iili pe samba, belengeni ne fi fyebo nga filya fine mubelenga apali futunoti.)

[Amafutunoti]

[Akabokoshi pe bula 22]

BUSHE NAMUMFWIKISHA IFI FISHINKA?

“Umusha wa cishinka kabili uwashilimuka”: Kalibumba akanono fye aka bamunyinefwe abasubwa abapekanya no kupeela ifya kulya fya ku mupashi mu nshita ya kubapo kwa kwa Kristu. Muno nshiku, aba Bena Kristu basubwa e bapanga Ibumba Litungulula

“Aba mu ng’anda yakwe”: Bantu bonse abo baliisha ifya kulya fya ku mupashi, nampo nga balisubwa nelyo ni mpaanga shimbi

‘Amusontele ukuba kangalila pa ba mu ng’anda yakwe’: Mu 1919, Yesu asalile abaume abafikapo abasubwa ukuba umusha wa cishinka kabili uwashilimuka

“Akamusonta ukuba kangalila pa fyuma fyakwe fyonse”: Abapanga umusha wa cishinka bakabasonta pa fyuma fyakwe fyonse ilyo bakapokelela icilambu cabo mu muulu. Bonse ba 144,000 bakapeelwa amaka ya kuteka pamo na Yesu ku muulu

[Icikope pe bula 22, 23]

Nampo twakwata isubilo lya kwikala ku muulu nelyo pano isonde, bonse tuli ba mu ng’anda kabili tulakabila ifya kulya fya ku mupashi pa nshita yalinga

[Akabokoshi pe bula 24]

“UMUSHA MUBI NGA . . .”

Yesu alipeela umusha wa cishinka kabili uwashilimuka umulimo uukalamba uwa kwangalila aba mu ng’anda no kubapeela ifya kulya fya ku mupashi pa nshita yalinga. Yesu alishibe ukuti abapeelwa imilimo iingi bakalaenekelwa ukucita ifingi. (Luka 12:48) E mulandu wine alandiile amashiwi ya kusoka ilyo alesondwelela icilangililo cakwe pa musha wa cishinka kabili uwashilimuka.

Yesu asokele ukuti nga uyu musha aba umubi kabili alamona kwati shikulu wakwe nakokola ukwisa no kutendeka ukupuma abasha banankwe, lyena shikulu nga aisa, “akamukanda icine cine.”—Belengeni Mateo 24:48-51.

Bushe Yesu alesobela ukuti mu nshiku sha kulekelesha kukaba ibumba lya musha mubi? Iyo. Ca cine ukuti abantu bamo balilanga imibele nga ilya umusha mubi uwa mu cilangililo ca kwa Yesu alangile. Kuti twabeta ukuti basangu, nampo nga baali abasubwa nelyo baali mwi “ibumba ilikalamba.” (Ukus. 7:9) Lelo aba tabapanga ibumba lya musha mubi. Yesu talandile ukuti aali no kusonta umusha mubi. Lelo aya mashiwi alandile alesoka umusha wa cishinka kabili uwashilimuka.

Ilyo Yesu ashilalanda amashiwi ya kusoka, atendekelepo ukusosa ukuti “nga.” Ifyo Yesu alelanda fya kuti: ‘Nga ca kuti umusha wa cishinka kabili uwashilimuka ali no kulacusha abasha babiye, shikulu nga aisa ali no kumukanda icine cine.’ (Moneni Luka 12:45.) Lelo umusha wa cishinka kabili uwashilimuka alitwalilila ukuba uwalola no kulapekanya ifya kulya fya ku mupashi ifisuma nga nshi.

Bamunyinefwe abasubwa abapanga umusha wa cishinka balishiba ukuti bakalubulula kuli Shikulu pa fyo basunga aba mu ng’anda yakwe. Ico aba abasubwa bafwaya sana, kuba aba cishinka ilyo balebomba umulimo bapeelwa pa kuti ilyo Shikulu akesa akabebe ukuti “mwabombeni.”

[Icikope pe bula 25]

Bonse ba 144,000 bakapeelwa amaka ya kuteka pamo na Yesu ku muulu

(Moneni paragrafu 19)