Beni Abalola Kabili Abapikintika!

“E ico loleni, pantu tamwaishiba bushiku nangu kashita.”—MATEO 25:13.

 1. Cinshi umutumwa Yohane aalefulukisha?

MU KULANSHANYA kwa kulekeleshako ukwa mu Baibolo, Yesu alaile ukuti: “Ndeisa bwangu.” Umutumwa wakwe Yohane ayankwileko ati: “Amene: iseni, mwe Shikulu Yesu.” Uyu mutumwa taaletwishika ukwisa kwa kwa Yesu. Yohane ni umo pa batumwa abaipwishe Yesu abati: “Ni lilali ifi fintu fikabako? Kabili cinshi iciishibilo ca kwisa [“ukubapo,” NW] [mu ciGriki pa·rou·siʹa] kwenu ne ca kupwa kwa pano isonde.” Cine cine, Yohane alicetekele kabili aalefulukisha ukubapo kwa kwa Yesu ku ntanshi.— Ukusokolola 22:20; Mateo 24:3.

 2. Bushe aba mu macalici bamona shani ukubapo kwa kwa Yesu?

² Ukucetekela kwa musango yo takwaseeka shino nshiku. Mu macalici ayengi mwaliba icifundisho bacindikisha pa lwa “kwisa” kwa kwa Yesu, lelo mwaba fye abanono abalemwenekela. Mu mikalile yabo tabayangwanako. Icitabo ca The Parousia in the New Testament cisoso kuti: “Ukusubila muli Parousia (mu kubapo) takwayambukila sana imikalile, imitontonkanishishe ne mibombele ya ba mu macalici. . . . Aba mu macalici balinenuka atemwa ukulekelela fye ukupamfiwa mu milimo ya cilapilo no kubilisha ilandwe.” Lelo te kuli bonse cabe fyo!

 3. (a) Bushe Abena Kristu ba cine bamona shani pa·rou·siʹa? (b) Cinshi ukucilisha twalasambililapo nomba?

³ Abasambi ba cine aba kwa Yesu balafulukisha ukumona impela ya cino calo cibifi. Lintu tulefulukisha ifyo muli bucishinka, tulingile ukushikatala pa nshila tumwenamo ifyabimbwamo mu kubapo kwa kwa Yesu no kulange co ukupitila mu mikalile yesu. Ico cikatulenga ‘ukushipikisha ukufika na ku mpela no kupusuka.’ (Mateo 24:13) Lintu alesesema ukusesema tusanga pali Mateo ifipandwa 24 na 25, Yesu atucinkwileko ukucinkula kwa mano uko twingabomfya no kumwenamo nga nshi. Mu cipandwa 25 mwaba imilumbe iyo pambi mwaishiba, pamo nga ulya uwa bakashana 10 (aba mano ne mpelwa mano) no mulumbe wa matalanti. (Mateo 25:1-30) Kuti twamwenamo shani muli iyi milumbe ibili?

Beni Abalola, Nge Fyali Abakashana Basano!

 4. Cikalamba nshi umulumbe wa bakashana uletusambilisha?

⁴ Kuti mwafwaya ukubwekeshapo ukubelenga umulumbe wa balya bakashana, uusangwa pali Mateo 25:1-13. Kuli umutebeto wa bwinga uwa lulumbi kabili shibwinga aya ku ng’anda ya bawishi kwa nabwinga pa kuti asende umukashana ku ng’anda ya kwa shibwinga (nelyo ku ng’anda ya kwa wishi). Pa kusefya kwa musango yo pafwile pali bakalisha wa filimba na bakemba, kabili inshita ya kufika te kuti iishibwe bwino. Muli uyu mulumbe, abakashana 10 balipembelele ukwisa kwa kwa shibwinga mpaka bwaila. Ico bali impelwa mano, basano tabasendele mafuta yengi mu nyali e co balibwelelemo ku kuyashita amafuta na yambi. Bambi basano bali aba mano kabili balisendele amafuta yambi mu misashi pa kuti bengabika mu nyali shabo nga yapwa ilyo balelolela. Ni aba bene basano e basangilwepo kabili e baipekenye ilyo shibwinga afikile. Kanshi, e basuminishiwe fye ukwingila ku mutebeto. Lintu abakashana basano impelwa mano babwelele, tabaingilemo ico balicelelwe.

 5. Malembo nshi yasanikila pa lwa bupilibulo bwa mampalanya ubwa mulumbe wa bakashana ikumi?

⁵ Ifingi ifyaba muli uyu mulumbe kuti twafyumfwila mu mampalanya. Ku ca kumwenako, mu Malembo, Yesu etwa nga shibwinga. (Yohane 3:28-30) Yesu umwine aipashenye ku mwana wa mfumu uo bapekanishishe umutebeto wa bwinga. (Mateo 22:1-14) Baibolo na kabili ipashanya Kristu ku mulume. (Abena Efese 5:23) Icintu na cimbi ca kuti, ilintu Abena Kristu basubwa mu malembo yambi baalondololwa nga “nabwinga” wa kwa Kristu, uyu mulumbe taulumbula nabwinga. (Yohane 3:29; Ukusokolola 19:7; 21:2, 9) Nangu cibe fyo, ulalumbula abakashana ikumi, ilintu abasubwa mu malembo yambi bapashanishiwa ku mukashana uushatala opwa uwalailwe ukupwa kuli Kristu.—2 Abena Korinti 11:2.a

 6. Kukonkomesha nshi Yesu akonkomeshe ilyo alesondwelela umulumbe wa bakashana ikumi?

⁶ Pa mbali ya bupilibulo bwa mampalanya no bwa mu kusesema ubwa uyu mulumbe, cine cine kwaliba ifishinte fisuma ifyo twingasambililako. Ku ca kumwenako, moneni ukuti Yesu asondwelele uyu mulumbe na mashiwi ya kuti: “E ico loleni, pantu tamwaishiba bushiku nangu kashita.” Kanshi uyu mulumbe uletusambilisha ukuti bonse tukabila ukuba abalola, abaibukila pa lwa mpela iilepalamina iya cino calo cibifi. Nangu cibe shani iyi mpela ikesa, nangu ca kuti tatwaishiba bushiku bwa kulungatika. Pa lwa kuba abalola, moneni ifyali imibele ya mutima iyo abakashana ikumi abali mu mabumba yabili balangishe.

 7. Ni mu nshila nshi abakashana basano pali balya 10 aba mu mulumbe babelele impelwa mano?

⁷ Yesu atile: “Lelo basano pali abo bali abapelwa amano.” Bushe cali ni pa kuti tabacetekele ukuti shibwinga aleisa? Bushe ni pa kuti baile balafwaya ifya maliila? Atemwa ni pa kuti balibelelekwe? Awe ifi te fyalengele. Yesu atile aba basano ‘bafumine ku kuyakumanya shibwinga.’ Balishibe ukuti aleisa, kabili balefwaya babimbwemo, basefyeko no “mutebeto wa bwinga.” Lelo bushe, baliipekenye bwino? Balimupembeleleko cinono, ukufikila “ubushiku pa kati,” lelo tabaipekenye ukumupokelela pa nshita yonse iyo ali no kufikilapo, nampo nga ali no kwisa mu kubangililako nelyo ukuceelwako ukucila fintu baenekele.

 8. Ni shani abakashana basano pali balya aba mu mulumbe balangile ukuti balishilimuka?

⁸ Bambi basano, abo Yesu aitile abashilimuka, nabo balifumine ne nyali ishayaka, ku kuyakumanya shibwinga. Nabo bene balipembelele, lelo bali “abashilimuka.” Ishiwi lya ciGriki ilyapilibulwa “abashilimuka” kuti lyalola mu kuba “uwacenjela, uwa mano, uucitapo fimo.” Aba basano balangishe ukuti balishilimuka pa kusenda amafuta na yambi mu misashi aya kubika mu nyali shabo nga cakabilwa. Na kuba, balyangilwe nga nshi ku kupokelela shibwinga ica kuti balikene ukwakanyako bambi amafuta yabo. Apo balisangilwepo kabili baali abaipekanya bwino ilyo shibwinga afikile, cilangilila ukuti ukulola kwabo takwalubene. “Abapekaniwe baingile nankwe mu mutebeto wa bwinga, kabili kwaliiselweko ku ciibi.”

 9, 10. Cishinka nshi umulumbe wa bakashana ikumi uletusambilisha, kabili fipusho nshi tulingile ukuipusha?

⁹ Yesu apa taalesambilisha imibele isuma iya kulangisha pa bwinga, atemwa ukufundisha pa lwa kwakana ifyo tukwete na bambi. Icishinka alelandapo ca kuti: “E ico loleni, pantu tamwaishiba bushiku nangu kashita.” Ipusheni ukuti, ‘Bushe naliba uwalola ukulosha ku kubapo kwa kwa Yesu?’ Twalisumina ukuti Yesu nomba aleteka mu muulu, lelo bushe twayangwako shani ku bushininkisho bwa kuti ‘Umwana wa muntu ali no kwisa mu kwangufyanya pa makumbi ya mu muulu na maka ayakalamba no bukata’? (Mateo 24:30) Ilyo calefika “ubushiku pa kati,” cine cine ukwisa kwa kwa shibwinga kwalipalamine ukucila inshita lintu abakashana bafumine ku kuyamukumanya. Ifyo fine, ukwisa kwa Mwana wa muntu ku konaula cino calo cibifi nakupalama ukucila fintu kwapaleme lintu twatendeke ukukulolela. (Abena Roma 13:11-14) Bushe twalitwalilila ukulola, maka maka apo ilya nshita ilepalamina?

¹⁰ Tukabila ukuba abalola lyonse pa kuti tuleumfwila ikambisho lya kuti “loleni.” Abakashana basano balekele amafuta mu nyali shabo ukupwa kabili baile ku kushita yambi. E fyo no Mwina Kristu ilelo engapumbulwa ica kuti afilwa ukuipekanya bwino ku kwisa kwa kwa Yesu ukusungamine. Calicitikilepo Abena Kristu bamo aba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo. Kuti cacitika na kuli bamo ilelo. E ico natuipushe atuti, ‘Bushe ici e cilencitikila?’—1 Abena Tesalonika 5:6-8; AbaHebere 2:1; 3:12; 12:3; Ukusokolola 16:5.

Beni Abapikintika Ilyo Impela Ilepalamina

11. Mulumbe nshi Yesu akonkeshepo ukushimika, kabili wapalene kuli cinshi?

¹¹ Mu mulumbe wakwe uwakonkelepo, Yesu alilundilepo na fimbi pa kucincisha abakonshi bakwe ukuba abalola. Ilyo apwisha ukulanda pa lwa bakashana aba mano ne mpelwa mano, ashimike umulumbe wa matalanti. (Belengeni Mateo 25:14-30.) Mu fingi uyu mulumbe walipalana no mulumbe wa mondo uo Yesu ashimike mu kubangililako ico abengi “baletila ubufumu bwa kwa Lesa bwalaswa bumoneke.”—Luka 19:11-27.

12. Cishinka nshi icikalamba icili mu mulumbe wa matalanti?

¹² Mu mulumbe wa matalanti, Yesu ashimike pa lwa muntu uwaitile abasha batatu ilyo ashilaima ubulendo bwa kuyalebela kumbi. Kuli umo apeele amatalanti yasano, na kuli umbi yabili, na kuli umbi limo fye, “kuli onse umwabelele amaka yakwe yene.” Cilemoneke fyo, yali matalanti ya silfere, italanti limo lyali mulingo wa ndalama uwa mwi funde uwalingene ne ndalama umubomfi engafola pa myaka 14 pali ilya nshita. Mwandi shali ni ndalama ishingi nga nshi! Ilyo ulya muntu abwelele, alubulwishe balya basha pa fyo babomfeshe ifyuma pa “nshita ntali” iyo afuminepo. Abasha babili aba kubalilapo balilundulwile ifyuma bapeelwe ku miku ibili. Atile “cisuma,” kabili alaile ukulaasa umo umo pa fingi kabili atile: “Ingila mu kusekelela kwa kwa sokulu.” Pa kutungo kuti shikulu alicililemo ukubapinda, umusha uwapeelwe italanti limo talibomfeshe nangu panono ukuti lilunduluke. Alilifishile, kabili talipeele nangu ni ku basunge ndalama ukuti lilete icasandulukamo. Shikulu amwitile ati “umubifi kabili umunang’ani” pantu tabombele ifyalefwaya shikulu wakwe. Icatumbwikemo ca kuti, balimupokele italanti, no kumupoosa ku nse ‘uko aali no kulila no kusumanya ameno.’

13. Yesu apalile shani shikulu wa mu mulumbe?

¹³ Na muli uyu wine mulumbe, ifilimo kuti twafyumfwila mu mampalanya. Ku ca kumwenako, Yesu, uwaimininweko na ulya muntu uwaile ku kulebela kumbi, aali no kusha abasambi bakwe, no kuya ku muulu, uko ali no kupembelela inshita ntali ukufikila apeelwa ubufumu.b (Amalumbo 110:1-4; Imilimo 2:34-36; Abena Roma 8:34; AbaHebere 10:12, 13) Nangu cibe fyo, no mu mwine kuti twasambililamo isambililo ilikalamba atemwa icishinte ico bonse twingabomfya mu mikalile yesu. Cinshi twingasambililamo?

14. Cinshi icikalamba icilekabilwa ico umulumbe wa matalanti wakomailapo?

¹⁴ Nampo nga tusubila ubumi bwa bumunshifwa mu muulu atemwa ubwa muyayaya muli paradise wa pe sonde, natumona ukufuma mu mulumbe wa kwa Yesu ukuti tufwile ukupilikita mu milimo ya Bwina Kristu. Na kuba, ico uyu mulumbe ulelandapo kuti casupwilwa mwi shiwi limo: ukupikintika. Abatumwa baliimike ica kumwenako ukutendeka pa Pentekoste mu 33 C.E. ukuya na ku ntanshi. Tubelenga ukuti: “[Petro] ashimikishepo ne fyebo fimbi ifingi, no kubapaapaata, ati, Muituule ku nkulo iyi iyapondama.” (Imilimo 2:40-42) Mwandi alilambwilwe apakalamba pa kubombesha kwakwe! Ilyo bambi baleilunda ku batumwa mu mulimo wa Bwina Kristu uwa kushimikila, nabo bene baalepikintika, ne mbila nsuma ‘yaleanana pano isonde ponse.’—Abena Kolose 1:3-6, 23; 1 Abena Korinti 3:5-9.

15. Ni mu nshila nshi iyaibela tulingile ukulabomfesha icishinka cikalamba ica mu mulumbe wa matalanti?

¹⁵ Mwilaba ukuti uyu mulumbe walelanda pa kusesema ukwakumine ukubapo kwa kwa Yesu. Fingi twashininkishishako ukuti ino ni nshita ya kubapo [pa·rou·siʹa] kwa kwa Yesu kabili ili no kufika pa kalume nomba line. Ibukisheni ifyo Yesu ayampenye “impela” ku mulimo Abena Kristu balingile ukubomba, atile: “Imbila nsuma iyi ya bufumu ikabilwa ku fyalo fyonse ku kubo bunte ku nko shonse; e lyo impela ikesa.” (Mateo 24:14) Apo cili fyo, musha wa musango nshi, twapala? Ipusheni amuti: ‘Bushe kuliko ifilelanga ukuti napala ulya musha uwashiikile ifyuma apeelwe, uyo napamo ayangilwe fye imilimo yakwe? Nelyo bushe calimoneka ukuti napala balya basha basuma kabili aba cishinka? Bushe naliipeela no mweo onse ku kulundulula ifya kwa Shikulu pa nshita yonse?’

Ukuba Abalola Kabili Abapikintika mu Nshita ya Kubapo Kwakwe

16. Cinshi mwasambililako kuli iyi milumbe ibili twalanshanya?

¹⁶ Cine cine, pa mbali ya bupilibulo bwa mu mampalanya no bwa mu kusesema, iyi milumbe ibili ilatukoselesha bwino nga nshi mu mashiwi Yesu umwine alandile. Ico aalelandapo ca kuti: Loleni, pikintikeni, maka maka ilyo icishibilo ca kubapo [pa·rou·siʹa] kwa kwa Kristu camoneka. Iyo nshita ni ino ine. E co bushe cine cine tulelola no kupikintika?

17, 18. Kufunda nshi umusambi Yakobo afundile pa lwa kubapo kwa kwa Yesu?

¹⁷ Yakobo munyina kwa Yesu talipo pa Lupili lwa Miolife ku kumfwa ukusesema kwa kwa Yesu; lelo aishilekusambilila no kumfwikisha bwino umo kwalolele. Alembele ukuti: “E ico tekanyeni, mwe ba bwananyina, ukufika na pa [kubapo, NW] kwa kwa Shikulu. Moneni umulimi apembe fisabo fya pano isonde ifyafinisha, ukufitekanishisha fisuke fipokelele imfula ya kubangilila ne ya mulekelelo. Tekanyeni na imwe, ikasheni imitima yenu; pa kuti [ukubapo, NW] kwa kwa Shikulu kwapalama.”—Yakobo 5:7, 8.

¹⁸ Ilyo apwisha ukubeba ukuti Lesa akakanda abashibomfya bwino ifyuma fyabo, Yakobo acincishe Abena Kristu ukukanasuswa lintu balelolela Yehova ukucitapo fimo. Umwina Kristu wasuswa pambi kuti afwaya ukulandula, kwati nalimo e wingalungike ifilubo fyacitwa. Tacifwile ukube fyo, pantu inshita ya bupingushi ikesa nangu cibe shani. E fyo icilangililo ca mulimi cilanga, nga fintu Yakobo alondolwele.

19. Kutekanya nshi shibulimi umwina Israele alekabila?

¹⁹ Umwina Israele umulimi nga abyala imbuto alepembelela, ica ntanshi ukuti umusonga ulimbuke, no kuti icilimwa cikule, na kwi pele pele ukuti inshita ya kuseepa ifike. (Luka 8:5-8; Yohane 4:35) Pali iyo myeshi yonse, palepite nshita kabili napamo aalesakamikwa ukuti bushe imfula ya kubangilila ikesa kabili bushe ikabe yalinga? Ni shani pa lwa ya mulekelelo? Bushe napamo ifilimwa fikonaulwa ku tushishi atemwa ku nkuuka? (Linganyeniko Yoele 1:4; 2:23-25.) Nangu cibe fyo, muli fyonse ifi umwina Israele umulimi alecetekela Yehova ne miceele aabikako. (Amalango 11:14; Yeremia 5:24) Cine cine ukutekanya kwa kwa shibulimi kwapalile fye ukucetekela icintu icashininkishiwa. Alicetekele ukuti ico aalelolela cikesa, ukuti cine cine cikacitika!

20. Kuti twalangisha shani ukutekanya ukulingana no kufunda kwa kwa Yakobo?

²⁰ Ilintu kwena shibulimi kuti aishibapo fimo pa lwa nshita ukuseepa kukatendeka, Abena Kristu ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo balifililwe ukupenda inshita lintu ukubapo kwa kwa Yesu kwali no kutendeka. Nangu ni fyo, kwali no kutendeka. Yakobo alembele ati: “Ukubapo [mu ciGriki, pa·rou·siʹa] kwa kwa Shikulu kwapalama.” Pa nshita Yakobo alembele ayo mashiwi, icishibilo cikalamba, atemwa icishibilo ca kubapo kwa kwa Yesu icali no kukuma isonde lyonse cali cicili tacilamoneka. Nomba calimoneka! E co tulingile ukuyumfwa shani muli shino nshiku? Icishibilo nacimonekesha. Tulacimona. Mu kushininkisha kuti twasosa atuti, ‘Nimona uko icishibilo cilefikilishiwa.’ Kuti twasosa mu kushininkisha atuti: ‘Tuli mu nshita ya kubapo kwa kwa Shikulu, kabili akalume ka iyo nshita nakapalama.’

21. Cinshi tupampaminepo ukucita?

²¹ Apo cili fyo, kanshi tuli no mulandu usuma uwa kumfwila no kubomfesha amasambililo yacindama ayaba mu milumbe ibili iya kwa Yesu intu twalanshanyapo. Atile: “E ico loleni, pantu tamwaishiba bushiku nangu kashita.” (Mateo 25:13) Ukwabulo kutwishika ino nomba e nshita ya kuti tube abapimpa mu mulimo wesu uwa Bwina Kristu. Shi natulangishe cila bushiku mu mikalile yesu ukuti twalyumfwikisha icishinka Yesu aalelandapo. Natube abalola. Natube abapikintika!

[Amafutunoti]

Bushe Muleibukisha?

◻ Lisambililo nshi ilikalamba mwasambilila mu mulumbe wa bakashana aba mano ne mpelwa mano?

◻ Kupanda amano nshi ukwacindama Yesu alemupanda ukupitila mu mulumbe wa matalanti?

◻ Bushe ukutekanya kwenu ukulolela pa·rou·siʹa kwayampana shani no kwa kwa shibulimi umwina Israele?

◻ Mulandu nshi ino ibelele inshita ya kucincimusha kabili iyakupikintika?

[Ifikope pe bula 23]

Masambililo nshi mwasambilila mu mulumbe wa bakashana ikumi no wa matalanti?