Bushe Imbila Nsuma iya Bufumu Cinshi?
Umwaka wapwa abantu 6,035,564, abanono na bakalamba, bapoosele amaawala 1,171,270,425 mu fyalo 235, mwi sonde lyonse ukulanda pali yene? Ukulunda pa kulanshanya na bantu, babashilile impapulo ukucila pa mamilioni 700 isha kubilisha no kulondolola yene. Na kabili bayanenye amatepu ya mu cilimba na ya vidio ku kuisabankanya. Ninshi “iyi” ine?
“NI” MBILA nsuma iya Bufumu bwa kwa Lesa. Cine cine, apo muntunse abela pano isonde, “imbila nsuma iyi ya bufumu” tayabala aibilwa ukufika ku cipimo cakulisha ico tulemona pali lelo.—Mateo 24:14.
Bonse abalebomba uyu mulimo wa kushimikila no kusambilisha mwi sonde lyonse ba kuitemenwa fye. Ukulingana na masomo ya ku calo, bamonwa kwati tabafikapo ukubomba uyu mulimo. Cinshi lyene, cilenga ukuti bashipe no kubomba bwino? Amaka imbila nsuma iya Bufumu yakwata e yalenga sana sana, pantu ilanda pa lwa mapaalo ayakesa ku bantunse. Aya mapaalo e yo umuntu onse afwaisha—insansa, ukupwisha amafya ya fya ndalama, ubuteko busuma, umutende, no mutelelwe na cimbi ico abengi bafilwa ukusumina, icaba umweo wa muyayaya! Cine cine, iyi ni mbila nsuma ku bantu abalefwayafwaya ico ubumi bwabelako. Cumi, aya yonse amapaalo na yambi kuti yaba yenu nga ca kuti mwayankulako bwino no kumfwila imbila nsuma iya Bufumu iilebilwa.
Ubufumu Cinshi?
Lelo, bushe Ubufumu bulebilwa ukuti e mbila nsuma cinshi? Bufumu ubo abengi basambilishiwa ukupepela mu mashiwi yaseeka aya kuti: “Shifwe wa mu muulu, ishina lyenu libelwe akatiina. Ubufumu bwenu bwise. Ukufwaya kwenu kucitwe pano nse nga mu muulu.”—Mateo 6:9, 10.
Bufumu ubo Daniele kasesema umuHebere alandilepo imyaka 2,500 iyapita ilyo alembele ati: “Lesa wa mu muulu akemyo bufumu ubushakonaulwe umuyayaya, no bufumu bwa buko tabwakashiilwe ku bantu bambi; bukashonaula no kupesha aya mabufumu yonse, kabili bukeminina umuyayaya.”—Daniele 2:44.
E ico, imbila nsuma ilanda pa lwa Bufumu nelyo ubuteko bwa kwa Lesa ubukapwisha ububifi no kuteka isonde lyonse mu mutende. Bukafikilisha ubufwayo bwa kwa Kabumba ubwa pa kutendeka ku muntunse na kwi sonde.—Ukutendeka 1:28.
“Ubufumu bwa mu Muulu Nabupalama”
Umwaume waipeelesha uo imimonekele ne mibele yakwe fyalengele abengi ukufwaisha ukukutika, e wabalilepo ukubila imbila nsuma iya Bufumu ku cintubwingi mupepi ne myaka 2,000 iyapita. Uyo mwaume ali ni Yohane Kabatisha, mwana Sekaria shimapepo umuYuda no mukashi wakwe Elisabete. Yohane alefwala ica kufwala ca masako ya ngamali ne lamba lya mpapa mu musana, kwati ni kasesema Eliya uwaleimininako wene. Lelo bukombe bwakwe e bo abengi balefwaisha ukumfwa. Abilishe ati: “Lapileni; pantu ubufumu bwa mu muulu nabupalama.”—Mateo 3:1-6.
Abalekutika kuli Yohane bali baYuda, abaleitunga ukuba bakapepa ba kwa Lesa wa cine, Yehova. Ngo luko, balipokelele cipingo ce funde ukupitila muli Mose imyaka nalimo 1,500 mu kubangilila. Itempele lya lulumbi lyali e mo licili mu Yerusalemu, umo amalambo yaleninikilwa ukulingana na Malango. AbaYuda bacetekele ukuti ukupepa kwabo kwalilungeme mu menso ya kwa Lesa.
Lelo, ilyo bakutike kuli Yohane, bamo batendeke ukukutuluka ukuti imipepele yabo tayali nga fintu baleimona. Ifishilano fya ciGriki na mano ya pano nse, fyasokelele mu fisambilisho fya mipepele ya ciYuda. Amalango Lesa abapeele ukupitila muli Mose nomba yalitelwilwe, no kulengwa aya fye, ku fisumino ne ntambi ifya bantu. (Mateo 15:6) Pa kulufiwa ne ntungulushi sha mipepele ishakosa imitima kabili ishabulo luse, abengi balekele ukupepa Lesa mu nshila asuminisha. (Yakobo 1:27) Balekabila ukulapila pa kubembukila Lesa ne cipingo ce Funde.
Pali ilya nshita abaYuda abengi balelolela Mesia walaiwe nelyo Kristu ukumoneka, kabili bambi baletontonkanya ulwa kwa Yohane: “Nga wene engaba e Kristu.” Lelo, Yohane alikene ukuti tali e Kristu ukucila abebele pa lwa muntu umbi uo atile: “Nshawamina kukakule nshinga sha ndyato shakwe.” (Luka 3:15, 16) Pa kwishibisha Yesu ku basambi, Yohane abilikishe ati: “Moneni, Umwana wa mpaanga wa kwa Lesa, uulesendo lubembu lwa ba pano isonde!”—Yohane 1:29.
Iyo yali ni mbila nsuma icine cine, pantu Yohane na kuba, alelanga abantu inshila ya ku mweo na ku nsansa, ukuti ni Yesu, “uulesendo ulubembu lwa ba pano isonde.” Pamo ngo bufyashi bwa kwa Adamu na Efa, abantu bonse bafyalwa abatitikishiwa ku lubembu ne mfwa. Pa Abena Roma 5:19 patila: “Pantu ifyo bucintomfwa bwa muntu umo [Adamu] bwalengele aba cinabwingi babe ababembu, e fyo ne cumfwila ca umo [Yesu] cikalenga aba cinabwingi ukuba abalungama.” Yesu, ngo mwana wa mpaanga uwalepeelwa nge lambo, ali no ‘kusendo lubembu’ no kwalula imibele ya bantu iya bulanda. Baibolo ilondolola ukuti: “Icilambu ca lubembu ni mfwa; lelo ica bupe ca kwa Lesa mweo wa muyayaya muli Yesu Kristu Shikulwifwe.”—Abena Roma 6:23.
Na kuba Yesu umuntu wapwililika, na kabushe umuntu wakulisha uwabalile abako uwa mweo, abombele umulimo wa kushimikila imbila nsuma. Ubulondoloshi bwa mu Baibolo ubwalembwa pali Marko 1:14, 15 butwebo kuti: “Nomba ilyo Yohane apooselwe mu cifungo, Yesu aile ku Galili, alebile mbila nsuma ya kwa Lesa, no kutila, naifike nshita, bwapalamo bufumu bwa kwa Lesa; lapileni, tetekeleni imbila nsuma.”
Abayankwileko ku bukombe bwa kwa Yesu no kukwata icitetekelo mu mbila nsuma balipaalilwe icine cine. Yohane 1:12 atila: “Lelo abo bene abamusekelele [Yesu], abatetekele ishina lyakwe, abapeele amaka aya kuba abana ba kwa Lesa.” Apo bali bana ba kwa Lesa, bali no kupokelela icilambu ca mweo wa muyayaya.—1 Yohane 2:25.
Lelo ishuko lya kupokelela amapaalo ya Bufumu talyali fye ku bantu ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo. Nga fintu tulandilepo kale, imbila nsuma iya Bufumu bwa kwa Lesa ilebilwa no kusambilishiwa mwi sonde lyonse pali lelo. E ico amapaalo ya Bufumu epo yacili. Cinshi mufwile ukucita pa kuti mukapokelele ayo mapaalo? Icipande cakonkapo calalondolola.