Ifyebo Ififumine mu Mpapulo Shili mu Katabo ka Mikalile no Mulimo Tubomba
JULY 1-7
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | ABENA KOLOSE 1-4
“Fuuleni Ubuntu bwa Kale, Kabili Fwaleni Ubuntu Bupya”
w11 3/15 ibu. 10 amapara. 12-13
Pokeleleni Umupashi wa kwa Lesa, Te wa Calo Iyo
12 Bushe imibele yandi ilanga ukuti ntungululwa na mupashi nshi? (Belengeni Abena Kolose 3:8-10, 13.) Umupashi wa calo ulatunka abantu ukuba ne mibele ya lubembu. (Gal. 5:19-21) Ilyo twishiba umupashi uututungulula, te lintu ifintu fili bwino, lelo ni lintu pali ubwafya pamo nga lintu munyinefwe nelyo nkashi tatupooseleko amano na lintu atukalifye nelyo ukutubembukila. Ne fyo tucita mu mayanda mu mwesu kuti fyalanga umupashi uututungulula. Kanshi kuti cawama ukuibebeta. Yipusheni amuti, ‘Mu myeshi 6 iyapita, bushe imibele yandi yalipalana sana ne ya kwa Kristu nelyo bushe nalibwelela ku milandile ne myendele yabipa iyo nakwete kale?’
13 Umupashi wa kwa Lesa kuti watwafwa ‘ukufuula ubuntu bwa kale pamo ne micitile ya buko,’ no kufwala “ubuntu bupya.” Ico cikalenga tukabe no kutemwa sana ne cikuuku. Tukalaelelana nangu ca kuti pali umulandu wine wine uwa kuilishanishishapo. Nga twatunganya fye ukuti umo natulufyanya, tatwakulaba ne “cipyu no bukali no kootoka no musaalula pamo no bubi bonse.” Lelo twakulaesha na maka ukuba ne “mitima ya nkumbu.”—Efes. 4:31, 32.
w13 9/15 ibu. 21 amapara. 18-19
Bushe Mwalipilibuka?
18 Pa kuti Icebo ca kwa Lesa citwafwe ukupilibuka, tatufwile ukupelela fye pa kucibelenga lyonse no kusambililamo, lelo kuli na fimbi ifyo tulingile ukulacita. Abantu abengi balabelenga Baibolo lyonse ica kuti balishiba ne fyo ilanda. Nalimo mwalikumanyapo abantu ba musango uyu ilyo muleshimikila. Bamo baliswatila fye na Malembo ku mutwe. Lelo, tayabafwa nangu panono ukupilibuka. Mulandu nshi? Pa kuti Icebo ca kwa Lesa citwalule, tufwile ukuleka ciletufika pa mutima. Kanshi tufwile ukulatontonkanya pa fyo tulesambilila muli Baibolo. Tulingile ukuipusha ukuti: ‘Bushe nalishininkisha ukuti ifyaba muli Baibolo te fisambilisho fye ifya mipepele? Bushe naliceteteka ukuti ici e cine? Bushe ndacita ifyo nsambilila te kulasambilisha fye bambi? Bushe imona ukuti Yehova alelanda kuli ine?’ Nga tuletontonkanya pa fipusho fya musango uyu, tukatemwa sana Yehova. Nga ca kuti ifyo tulesambilila fyatufika pa mutima, tuka-aluka kabili tukalenga Lesa ukusekelela.—Amapi. 4:23; Luka 6:45.
19 Ukubelenga Icebo ca kwa Lesa lyonse no kutontonkanyapo kukatwafwa ukutwalilila ukucita ifyo umutumwa Paulo alandilepo ukuti: “Fuuleni ubuntu bwa kale pamo ne micitile ya buko, kabili fwaleni ubuntu bupya, ubulelengwa cipya cipya . . . ukupitila mu kwishiba bwino bwino icine.” (Kol. 3:9,10) Nga tuleumfwikisha ifyo Baibolo isambilisha no kulaficita, tukafwala ubuntu bupya kabili tukacingililwa ku fiteyo fya kwa Satana.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
it-2-E ibu. 169 amapara. 3-5
Ubufumu bwa kwa Lesa
“Ubufumu bwa Mwana wakwe uo atemwa.” Ilyo papitile inshiku 10 ukutula apo Yesu ailile ku muulu, abasambi bakwe tabaletwishika ukuti Lesa “alimusansabika pa kumubika pa cipuna ku kwa kulyo kwakwe” ilyo apongolwele umupashi wa mushilo pali bena pa Pentekoste mu 33 C.E. (Imil. 1:8, 9; 2:1-4, 29-33) “Icipangano cipya” calitendeke ukubomba, kabili aba abasambi ebo babalilepo ukusuba no mupashi wa mushilo pali bonse ababa ne subilo lya kuteka na Yesu mu Bufumu bwa ku muulu.—Heb. 12:22-24; 1 Pet. 2:9, 10; Gal. 6:16.
Kristu aba ku kwa kulyo kwa kwa Wishi kabili e Mutwe wa cilonganino. (Efes. 5:23; Heb. 1:3; Fil. 2:9-11) Amalembo yalangilila ukuti ukutula pa Pentekoste mu 33 C.E. Yesu atendeke ukuteka abasambi bakwe. Ilyo umutumwa Paulo alelembela Abena Kristu mu Kolose, amashiwi alandile yalanga ukuti pali ilya inshita Yesu Kristu balimupeele kale Ubufumu. Atile: “[Lesa] alitupokololako ku maka ya mfifi no kutuleta mu bufumu bwa Mwana wakwe uo atemwa.”—Kol. 1:13; linganyeniko Imil. 17:6, 7.
Ukutula pa Pentekoste mu 33 C.E. Ubufumu bwa kwa Kristu buteka ukubomfya umupashi wa kwa Lesa kabili buteka Israele wa ku mupashi e kutila Abena Kristu abo Lesa asonta no mupashi wa mushilo ukuba abana bakwe aba ku mupashi. (Yoh. 3:3, 5, 6) Ilyo abana bakwe aba ku mupashi bakapokelela icilambu cabo ica ku muulu, tabakabe abatekwa ba Bufumu bwa kwa Kristu pano isonde lelo bakaba ishamfumu pamo na Kristu ku muulu.—Ukus. 5:9, 10.
Ifyo Twingafwaisha Ukwishiba mu Makalata ya ku Bena Galatia, ku bena Efese, ku bena Filipi, na ku bena Kolose
2:8—Fintu nshi “ifya fye ifya muli ici calo” ifyo Paulo asokelepo? Fintu ifyalekanalekana ifyaba mu calo ca kwa Satana, ifintu ifyo abantu bafwaya cila bushiku, nelyo amafunde ayabatungulula, nangu ifintu ifibalenga ukucita ifyo bacita. (1 Yoh. 2:16) Muli ifi mwaba ne fintu pamo nga ifyuma, amano ya buntunse ne mipepele ya bufi iyaba muno calo.
JULY 8-14
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | 1 ABENA TESALONIKA 1-5
“Mulesansamushanya no Kukuulana”
“Mulecindika Ababombesha Muli Imwe”
12 ‘Ukutungulula’ icilonganino te kusambilisha fye. Ishiwi limo line e lyo babomfya na pali 1 Timote 3:4. Paulo alandile ukuti kangalila afwile ukuba “umuntu uutungulula bwino aba mu ng’anda yakwe, uwaba na bana abanakila kabili aba mucinshi nga nshi.” Pali ili ilembo ‘ukutungulula,’ te kufunda fye abana, lelo kusanshamo no kutungulula ulupwa e lyo no ‘kuba na bana abanakila.’ Ca cine, baeluda balatungulula icilonganino kabili balafwa bonse ukunakila Yehova.—1 Tim. 3:5.
Mulecindika Ababombesha Muli Imwe
19 Cinshi mwingacita nga mwapokelele ubupe ubo mufwaya sana? Bushe kuti mulebubomfya pa kuti mulelanga ukuti mulatasha? “Ifya bupe ku bantu” e fyo Yehova amupeela ukupitila muli Yesu Kristu. Cimo ico mwingacita pa kulanga ukuti mulatasha pali ifi ifya bupe, kukutikisha ilyo baeluda balelanda amalyashi no kwesha ukukonka ifishinka balelandapo. Kuti mwalanga no kuti mulatasha nga ca kuti muleasukapo pa kulongana. Mulebombako umulimo uo baeluda batungulula, pamo nga umulimo wa kushimikila. Nga ca kutila eluda umo alimufundilepo pali fimo ica kuti mwamwenamo, bushe te kuti ciwame mwamweba ukuti alimwafwile? E lyo kabili kuti cawama mwatasha no lupwa lwakwe. Ibukisheni ukuti pa kuti eluda alebomba bwino mu cilonganino, ulupwa lwakwe lulaipeelesha ukuba lweka ilyo alebomba iyo imilimo.
“Tutemwane mu Milimo na mu Cine”
13 Mulekoselesha abanaka. Ifunde lya mu Baibolo ilitila “koselesheni abanaka, beni abashishimisha kuli bonse,” kuti lyatwafwa ukwishiba nga twaliba no kutemwa kwa cine cine. (1 Tes. 5:14) Nangu ca kuti abantu abengi abanaka mu kupita kwa nshita balakosa mu fya kwa Lesa, bambi bena balakabila ukubatekanishisha, ukutwalilila fye ukubafwa. Kuti twabafwa ukubomfya Amalembo, ukubombako nabo mu mulimo wa kubila, nelyo ukulakutika ilyo balelanda. Na kabili tatufwile ukulatontonkanya ukuti munyinefwe nelyo nkashi alikosa nelyo alinaka, tulingile ukwishiba ukuti bonse fye kwaliba ifintu umo twaba abakosa na umo twaba abanaka. Nangu fye mutumwa Paulo alilandile ukuti ali uwanaka muli fimo. (2 Kor. 12:7-10) Kanshi bonse kuti twanonkelamo nga tuleyafwana na Bena Kristu banensu.
Muleba Abaiceefya Kabili Aba Cikuuku Nga Yesu
16 Ifyo twingalanga ukuti tuli ba cikuuku mu fyo tulanda. Nga tuli ne cikuuku kuli bambi ‘tukalasansamusha abali no bulanda.’ (1 Tes. 5:14) Mashiwi nshi twingalanda pa kukoselesha abali no bulanda? Kuti twabasansamusha nga twabeba ukuti twalibabikako amano kabili tulabasakamana. Kuti twabatasha pa mibele yabo iisuma na pa fisuma ifyo bacita. Kuti twabeba ukuti apo Yehova alibapalamika ku Mwana wakwe, alabamona ukuti balicindama. (Yoh. 6:44) Kuti twababeba no kuti Yehova alasakamana sana ababomfi bakwe abali no “bulanda” nelyo “abasakamikwa imitima.” (Amalu. 34:18) Nga tulelanda amashiwi ya cikuuku kuti twasansamusha abali no bulanda.—Amapi. 16:24.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
it-1-E amabu. 863-864
Ubulalelale
Umuntu nga acita ubulalelale kuti atamfiwa na mu cilonganino ca Bena Kristu. (1 Kor. 5:9-13; Heb. 12:15, 16) Umutumwa alondolwele ukuti Umwina Kristu uwacita ubulalelale abembukila umubili wakwe, abomfya ifilundwa fyakwe ifya mubili mu nshila iyo ashilingile ukufibomfeshamo. Ukucita ifi kulalenga bucibusa bwakwe na Lesa bwapwa, alakowesha icilonganino ca kwa Lesa kabili alalwala na malwele ya lwambu. (1 Kor. 6:18, 19) Alekala pa nsambu sha Bena Kristu banankwe (1 Tes. 4:3-7) pantu (1) alakowesha no kuseebanya icilonganino (Heb. 12:15, 16), (2) alalenga uo acita nankwe ubulalelale aba uushasanguluka kuli Lesa e lyo nga mushimbe, na ilyo akoopa nelyo ukupwa akaba uwakowela, (3) alaleta umuseebanya pa lupwa lwakwe, e lyo (4) alakalifya abafyashi, abalume nelyo nkobekela wa muntu acita nankwe ubulalelale. Tasuula fye amafunde ya bantu ayasuminisha nelyo ukukaanya ukucita ubulalelale, lelo asuula Lesa uuli no kumupingula pa lubembu lwakwe.—1 Tes. 4:8.
w15 7/15 amabu. 18-19 amapara. 14-15
“Ukulubuka Kwenu Nakupalama”!
14 Cinshi cikacitika ilyo Goge wa ku Magoge akasansa abantu ba kwa Lesa? Mateo na Marko balembele ukuti: “[Umwana wa muntu] akatuma bamalaika no kulonganika pamo abasalwa bakwe ukufuma ku kabanga, ku masamba, ku kapinda ka ku kuso na ku kapinda ka ku kulyo, ukufuma ku mpela ya pano isonde no kufika ku mpela ya muulu.” (Marko 13:27; Mat. 24:31) Uku kulonganikwa kwa basubwa, te kulonganikwa kwa kubalilapo, kabili te kufwatikwa kwa kulekeleshako ukwa basubwa abacili pe sonde. (Mat. 13:37, 38) Abena Kristu basubwa bakafwatikwa icishibilo ca kulekelesha ilyo ubucushi bukalamba bushilatendeka. (Ukus. 7:1-4) Nomba kulonganika nshi uko Yesu alandilepo? Ni nshita ilyo abasubwa abacili pe sonde bakapokelela icilambu cabo ica ku muulu. (1 Tes. 4:15-17; Ukus. 14:1) Uku kulonganika kwa basubwa kukacitika ilyo Goge wa ku Magoge akasansa abantu ba kwa Lesa. (Esek. 38:11) Kabili amashiwi Yesu alandile aya kuti “abalungama bakabalika kwati kasuba mu bufumu bwa kwa Shibo” yakafikilishiwa.—Mat. 13:43.
15 Bushe ici cilolele mu kuti abasubwa “bakasendwa mu butuntulu” ku muulu mu mibili ya buntunse? Abantu abengi ababa mu mipepele ya batila Bena Kristu, baishiba ukuti Abena Kristu bakasendwa ku muulu mu mibili ya buntunse, kabili batontonkanya no kuti bakamonako uko Yesu akesa mu kusenda abantu bakwe. Lelo ifi te fyo Baibolo isambilisha pantu itila “icishibilo ca Mwana wa muntu” cikamoneka mu muulu, kabili Yesu akesa “pa makumbi ya mu muulu.” (Mat. 24:30) Aya mashiwi yonse yalanga apabuuta tuutu ukuti, ilyo Yesu akesa takamoneke ku bantunse. Na kabili Baibolo yalilanda ukuti imibili yesu iya “munofu no mulopa te kuti ibe mu bufumu bwa kwa Lesa.” E ico abo Yesu akasenda ku muulu, intanshi ‘bakaalulwa mu kashita akanininini, mu kukapakapa kwa linso, ilyo ipenga lya kulekelesha likalila.’ (Belengeni 1 Abena Korinti 15:50-53.) Kanshi abasubwa abakaya ku muulu, tabakasendwe mu mibili ya buntunse, lelo twalishininkisha ukuti bakalonganikwa mu nshita fye iinono.
JULY 15-21
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | 2 ABENA TESALONIKA 1-3
“Ukusokololwa kwa kwa Mpulamafunde”
it-1-E amabu. 972-973
Bukapepa
“Ica nkama ica ubu bumpulamafunde” ni nkama na imbi iilwisha sana “inkama ya kwa Lesa.” Iyi yali ni nkama ku Bena Kristu ba cine pantu mu nshiku sha mutumwa Paulo, “umuntu wa bumpulamafunde” taishibikwe bwino bwino. Na lintu baishibe uyu “muntu,” abantu abengi tabamwishibe kabili alitwalilile ukuba inkama kuli bena pantu alitwalilile ukucita ifyabipa mu bumfisolo mwi shina lya bukapepa. Ukucita ifi, cimo no kuba umusangu kuli bukapepa bwa cine. Paulo atile “ica nkama ica ubu bumpulamafunde” calebomba na mu nshiku shakwe pantu pali ilya nshita kwali bampulamafunde mu cilonganino abaishilesanguka abasangu. Lyena, Yesu Kristu pa nshita ya kubapo kwakwe akonaula bonse abasangu. Aba abasangu abatungululwa na Satana bali no ‘kuisansabika ukucila pali onse uwitwa “lesa” nelyo conse ico bapepa’ (mu ciGriki, seʹba·sma). Kanshi aba abakaanya Lesa abatungululwa na Satana bali no kulalufya sana abantu kabili bali no kulenga bonse abakonkelela ifyo bacita ukonaulwa. Icilenga “umuntu wa bumpulamafunde” alelufya sana abantu, nico amoneka kwati alebombela Lesa kanshi ninshi alacita ifyabipa ifingi mu bumfisolo.—2 Tes. 2:3-12; linganyeniko Mat. 7:15, 21-23.
it-2-E ibu. 245 para. 7
Ubufi
Yehova Lesa ‘alaleka’ abantu abatemwa ubufi “ukuti babepwe, pa kuti basumine ubufi” mu nshita ya kukutika ku mbila nsuma pali Yesu Kristu. (2 Tes. 2:9-12) Ifi fine e fyacitike kale sana ku mfumu ya bena Israele Ahabu. Bakasesema ba bufi balibepele Ahabu ukuti ali no kucimfya nga aya mu kulwa na bantu baleikala mu musumba wa Ramote-gileadi, lelo kasesema wa kwa Yehova Mikaya alisobele ukuti bali no kubacimfya. Mu cimonwa Mikaya amwene, Yehova alisuminishe icibumbwa ca mupashi ukuba “umupashi wa bufi” mu tunwa twaba bakasesema ba kwa Ahabu. Kanshi kuti twatila ici icibumbwa ca mupashi calibomfeshe amaka pali bena pa kuti balande ifyali mu mitima yabo kabili ifyo Ahabu alefwaya ukumfwa. Nangu ca kuti Ahabu balimusokele, asalilepo ukubepwa kabili alilufishepo no mweo wakwe.—1 Isha. 22:1-38; 2 Imila. 18.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
it-1-E ibu. 834 para. 5
Umulilo
Petro alembele ukuti “imyulu ne sonde ifya nomba fyasungilwa umulilo.” Ukulingana ne fyo ili ilembo lilandapo e lyo ne fyo amalembo yambi yalandapo, ili ilembo talilanda pa mulilo wa cine cine, lelo lilosha kukonaulwa kwa muyayaya. Nga fintu fye Ilyeshi ilyaliko mu nshiku sha kwa Noa lishaonawile umuulu ne sonde lelo lyaonawile fye abantu ababipa, e fyo cikaba ilyo Yesu akasokololwa pamo na bamalaika bakwe aba maka mu mulilo uulebilima, ilyo akonaula umupwilapo abantu abashaishiba Lesa e lyo na buno bwikashi bwabipa.—2 Pet. 3:5-7, 10-13; 2 Tes. 1:6-10; linganyeniko Esa. 66:15, 16, 22, 24.
it-1-E ibu. 1206 para. 4
Ukupuutwamo
“Amashiwi Ayafuma ku Mupashi” Aya Cine na ya Bufi. Ishiwi lya ciGriki ilya kuti pneuʹma (umupashi) balilibomfya mu nshila iyaibela mu malembo yamo ayo abatumwa balembele. Ku ca kumwenako pali 2 Abena Tesalonika 2:2, umutumwa Paulo akoseleshe aba bwananyina ukukanaleka amatontonkanyo yabo ukufulungana bwangu nangu ukutunsha imitima pa “mashiwi ayafuma ku mupashi nelyo pa mashiwi ya pa kanwa nelyo pali kalata uumoneka kwati afuma kuli ifwe, uwa kutila ubushiku bwa kwa Yehova nabufika.” Kanshi umutumwa Paulo abomfeshe ishiwi lya kuti pneuʹma (umupashi) ilyo alelanda pa nshila sha kulanshanishishamo pamo nga, “amashiwi ya pa kanwa” nelyo “kalata.” Uyu e mulandu wine icitabo cimo ica Lange’s Commentary on the Holy Scriptures (ibu. 126) calandile ukuti: “Aya mashiwi Umutumwa alandile yalelosha ku muntu uuleitunga ukuti alelanda ifyo umupashi umwebele, ku muntu uulesobela ifya bufi, na ku mashiwi ya kwa kasesema.” (Ba P. Schaff bacipilibwile no kucipitulukamo mu 1976) Icitabo ca Vincent’s Word Studies in the New Testament citila: “Ukutungululwa no mupashi. Bamo mu cilonganino ca Bena Kristu balesesema e lyo baletila Lesa e uwalebasokolwela.” (1957, Vol. IV, ibu. 63) Kanshi nangu ca kuti pali ili ilembo na mu malembo yambi bapilibula ili ishiwi pneuʹma ukuti “umupashi” mu maBaibolo yambi balipilibula ukuti “amashiwi ya kwa kasesema” (The Bible—An American Translation), “ukusobela” (The Jerusalem Bible), “ukupuutwamo” (D’Ostervald; Segond [French]), “amashiwi ayafuma ku mupashi” (Baibolo—Amalembo ya Calo Cipya).
JULY 22-28
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | 1 TIMOTE 1-3
“Mulefwaisha Ukubomba Umulimo Uusuma”
Bushe Mulemona Ukuti Mulingile Ukulunduluka mu fya kwa Lesa?
3 Belengeni 1 Timote 3:1. Ishiwi lya ciGriki ilyo bapilibula ukuti “ukufwaya ukuba” lilosha ku kutambulula ukuboko pa kuti umuntu abule cimo icili apatali. Paulo abomfeshe ili shiwi pa kulanga ukuti umuntu alingile ukubombesha pa kuti alunduluke mu fya kwa Lesa. Tutile munyinefwe alefwaya ukulabombako imilimo mu cilonganino. Apo te mubomfi atumikila, atontonkanya ukuti alingile ukuba ne mibele ya Bwina Kristu pa kuti afikepo. Ica kubalilapo, abombesha ukufikapo ukuba umubomfi atumikila. Lyena mu kupita kwa nshita, alafwaya ukufikapo ukuba kangalila. Pa kuti uyu munyinefwe abe umubomfi atumikila nelyo kangalila alingile ukubombesha pa kuti afike pa milingo iifwaikwa.
km 9/78-E ibu. 4 para. 7
Abaume ‘Abashimikwa Bwino’
7 Uyu e mulandu wine Paulo alandile ukuti abaume ba musango uyu “balashimikwa bwino.” Ici tacilolele mu kuti umuntu nga alelunduluka ninshi alefwaya fye icifulo mu calici nga filya bamo balanda. Lelo, ababomfi batumikila “ababomba bwino” balapaalwa kuli Yehova na Yesu kabili balabacindika no kubatungilila kuba mu cilonganino. E cilenga ‘balelanda no kushipa ukwingi pa citetekelo muli Kristu Yesu.’ Ilyo balebomba umulimo wabo, balabatasha pa fyo babombesha, balaba ne citetekelo icakosa kabili balabomba ukwabula umwenso nelyo ukutiina ukuseebana.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
it-1-E amabu. 914-915
Ifyo Ifikolwe Fyakonkana
Ukutendeka ukulanshanya no kusambilila pa fyo ifikolwe fyakonkana takwacindeme, kabili ilyo Paulo alembele Timote ifi ifyebo, abantu balitemenwe sana ukulandapo. Tacacindeme pali ilya nshita umuntu ukwishiba ifyo ifikolwe fyakwe fyakonkene pantu Lesa talemonapo ubupusano pa baYuda na Bena Fyalo abali mu cilonganino ca Bena Kristu. (Gal. 3:28) Na kuba ifyalembwa ifyalelangilila ifyo ifikolwe fyakonkene fyalilangilile kale ukuti Yesu atuntwike muli Davidi. Na kabili tapali na kupita nshita iikalamba ukutula apo Paulo abalembele ukuti Yerusalemu yali no konaulwa kumo ne fyalembwa fya baYuda fyonse napo Yerusalemu bayonawilile. Lesa tasungilile ifyalembwa fya baYuda. Kanshi Paulo talefwaya Timote na ba mu cilonganino ukubika amano ku kulafwailisha no kulalanshanya pa fyo ifikolwe fyabo fyakonkene pantu ukucita ifi takwali na kukosha icitetekelo cabo. Mu Baibolo mwaliba umutande wa fyo ifikolwe fyakonkene ifilanga ukuti Kristu e Mesia kabili uyu umutande e wacindama ku Bena Kristu. Imitande imbi iyaba mu Baibolo itupeela ubushininkisho bwa kuti ifyo Amalembo yalanda pa lyashi lya kale fya cine, ukulanga apabuuta tuutu ukuti ifyo yalanda pa lyashi lya kale fyalicitike.
“Moneni, Lesa Wesu Uyu”
15 Ilumbo na limbi ilibomfiwa fye kuli Yehova eka lya kuti “Imfumu ya muyayaya.” (1 Timote 1:17; Ukusokolola 15:3) Lyalola mwi? Apo amatontonkanyo yesu yalikwata apa kupelela kuti cayansha ukumfwikisha ukuti Yehova afuma umuyayaya no kuya umuyayaya. Amalumbo 90:2 yatila: “Ukufumo muyayaya no kuyo muyayaya, ni mwe Lesa.” E ico Yehova takwete ntendekelo; lyonse fye eko aba. Alilinga ishina etwa ilya kuti “Umukote wa nshiku ne nshiku”—eko ali ukufuma umuyayaya ilyo takulaba umuntu nangu umo kabili ilyo takulabumbwa icili conse! (Daniele 7:9, 13, 22) Nani wingatwishika ati talinga ukuba Shikulu Mulopwe?
JULY 29–AUGUST 4
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | 1 TIMOTE 4-6
“Icacindamapo Pali Bukapepa ne Fyuma”
Ukusambilila Inkaama ya Kuteka Umutima
Icikalamba icalengele Paulo ukuba ne nsansa no kwikushiwa kuteka umutima. Lelo, bushe ukuteka umutima e cinshi? Kuti twatila fye, kuba uwaikushiwa ne fintu fyacindama ifyo tukabila. Ulwa ici, Paulo aebele Timote, umutumikishi munankwe ukuti: “Kwena, ukuipeelesha kuli bukapepa pamo no kuteko mutima bunonshi bukalamba. Pantu tatwaletamo kantu muno calo, kabili tatwingafumyamo kantu. E co, pa kuba ne fya kulya ne fya kufwala no mwa kwikala, tuteke imitima kuli ifi fintu.”—1 Timote 6:6-8.
Moneni ukuti Paulo ayampanya ukuteka umutima kuli bukapepa. Ailwike ukuti insansa shine shine shifuma muli bukapepa, e kutila, ukubika umulimo wa kwa Lesa intanshi, kabili te mu fikwatwa nelyo ifyuma. “Ifya kulya ne fya kufwala” fyali fya kumwafwako fye ukutwalilila ukukonkelela bukapepa. E co, kuli Paulo inkaama yakwe pa kuti engateka umutima yali kucetekela Yehova, te mulandu ne fyo ifintu fyali.
Ububi Bwaba mu Kufwaisha Ukuba ne Fyuma
Kwena, te bantu bonse abafwa pa mulandu wa kufwaisha ukukwata ifyuma. Lelo, kwaliba na ba kuti nangu babombeshe shani, ifyuma fyena tabafisanga nakalya. E lyo cimbi na co ca kuti, ubumi bwabo tabulondoloka bwino bwino nga ca kuti incito babomba ilebaletela amafya nangu indalama bakwete shapwa ukwabula ukwenekela. Ifya musango yu nga fyacitika, tabalala tulo, balalwala umutwe, nangu ifilonda fya mu mala na malwele yambi ayengalenga bafwa bwangu. Kabili nangu umo engeluka ukuti ukufwaisha ukunonka kuti kwamwipaisha, nalimo pali iyi nshita te kuti alule ifintu, alicelwa kale. Umwina mwakwe napamo te kuti amucetekele na kabili, abana bakwe nabo ninshi balyonaika kale, kabili umwine ninshi alilwala kale aya malwele tulandilepo. Ifintu fimo nalimo kuti fyawama, lelo kwena kano akosapo e lyo fingabako eyefilya. Kanshi abantu ba musango uyo ‘balailasaulamo abene amacushi ayengi.’—1 Timote 6:10.
Ifintu 6 Ifingalenga Umuntu Ukwikala Bwino
Nga filya tumwene mu cipande ca kwiswila ica aya malyashi ayakonkana, abantu babika sana amano ku kukwata icuma no kuti e cingabalenga ukulaikala bwino, mu kulekelesha basanga ukuti kanshi baicusha fye. Ala baikalifya fye imitima no kuiletela amafya ayengi nga nshi. Ica kumwenako fye, ilyo baletulukusha ukufwaya ukukwata icuma, ilingi line balalekelesha ulupwa lwabo ne fibusa. Bambi no tulo tatumoneka—ne cilenga ni ncito nangu amasakamika atemwa amatontonkanyo. Lukala Milandu 5:12 itila: “Utulo twa mubomfi twalilowa, nangu fye aliile utunono atemwa ifingi; lelo ifingi ifyo umukankaala akwata tafimulenga ukulaala utulo.”—Ukulingana na Baibolo ya Hebrew Names Version.
Nga mwaleka indalama shaba e shikulu wenu kuti shamuletela amafya no kumulenga ukucetekela ukuti e shingamulenga ukuba ne nsansa. Yesu Kristu alandile pa fyo ‘ifyuma fibeleleka.’ (Marko 4:19) Mu nshila imbi, ifyuma kuti fyalenga mwacetekela ukuti mukakwata insansa, nomba tafileta insansa nakalya. Filenga fye umuntu alafwaisha ukukwatilapo ifyuma na fimbi. Lukala Milandu 5:10 isosa ukuti: “Indalama tashifula ku muntu uwatemwa indalama.”—Ukulingana na Baibolo ya The New English Bible.
Ukuputula ilyashi kuutila, ukutemwa indalama kuletelela fye uwashitemwa, na pa numa kuti atampa ukulalanguluka, e lyo no kuba uwapeleelwa, limo kuti aipoosa fye na muli bumpulamafunde. (Amapinda 28:20) Ifintu ifyaishibikwa ukuti e filenga umuntu ukuba ne nsansa no kulaikala bwino ni bukapekape, ukwelela bambi, ukuba uwasanguluka mu mibele, ukutemwa abantu, no kuba na bucibusa busuma na Lesa.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Kwateni Kampingu Iisuma
17 Umutumwa Petro alembele ati: “Kwateni kampingu musuma.” (1 Petro 3:16) Ku ca bulanda abantu nga tabalekonka ifyo Yehova alanda mu Baibolo, kampingu yabo ilaleka ukubasoka. Paulo atile kampingu nga yaleka ukusoka umuntu ninshi iba ‘kwati baliyoca ku cela icakaba.’ (1 Timote 4:2) Bushe mwalibala amupyapo sana? Umuntu nga apya, inkanda ilashala no mukofu kabili apali umukofu nangu mwaikatapo te kuti omfwe nangu cimo. Umuntu nga atwalilila ukucita ifyabipa, kampingu yakwe iba kwati ‘baliyoca’ kabili mu kuya kwa nshita ilaleka ukubomba.
it-2-E ibu. 714 amapara. 1-2
Ukubelenga pa Cintubwingi
Mu cilonganino ca Bena Kristu. Apo mu nshita ya batumwa banono fye abakwete ifimfungwa fya Baibolo, ukubelenga pa cintubwingi kwalicindeme sana. Umutumwa Paulo alikonkomeshe Abena Kristu ukulabelenga amakalata abalembele ilyo balelongana, kabili alibebele no kulatwalilako aba mu filonganino fimbi pa kuti nabo bayabelengeko kabili nabo balingile ukubelengako amakalata atumine ifilonganino fimbi. (Kol. 4:16; 1 Tes. 5:27) Paulo afundile Timote uwali kangalila wacaice “ukubika amano ku kubelenga pa cintubwingi, ukukonkomesha, no kusambilisha.”—1 Tim. 4:13.
Umuntu uulebelenga pa cintubwingi alingile ukubelenga bwino sana. (Haba. 2:2) Apo ukubelenga pa cintubwingi nako kusambilisha, uulebelenga afwile ukumfwikisha bwino ifyo alebelenga, alingile no kwishiba ico balembele ifyo ifyebo, e lyo no kushimbula bwino amashiwi pa kuti abalekutika tabomfwilile mumbi ifyebo. Ukulingana na Ukusokolola 1:3, bonse ababelenga amashiwi ya busesemo e lyo na bomfwa no kukonka ifyalembwamo bakapaalwa.