Kaaneni “Umupashi Uwa Ici Calo”

“Tatwapokelele umupashi uwa ici calo, lelo twapokelele umupashi uwafuma kuli Lesa.”—1 KOR. 2:12.

1, 2. (a) Kale, mulandu nshi baletekela utuni beta ukuti canary pa mikoti ya mu Britain? (b) Bwafya nshi Abena Kristu babamo?

MU 1911, ubuteko bwa ku Britain bwapangile ifunde ilyalecingilila imyeo ya bashimaini abalebomba mu mikoti ya malasha. Ifunde lyatile pa mikoti yonse balingile ukutekapo utuni tubili uto beta ukuti canary. Mulandu nshi? Pa kuti nga kwaba umulilo, abaleya mu kupususha abali pa mukoti balesenda utu tuni pantu tulakolwa bwangu mu mwela nga mwaba sumu, pamo nga carbon monoxide. Mu mwela nga muli sumu utu tuni tulapukumana kabili kuti mwamona fye kapona na po kekele. Abalepususha abantu nga bamona ifi baleiluka ukuti bali mu busanso. Umwela wa carbon monoxide taununka kabili ulepaya abantu pantu ulalenga insandesande shakashika shaleka ukusalanganya umwela wa oxygen mu mubili. Nga ca kuti abele mu kupususha abantu tabelwike ukuti balepeema umwela wa carbon monoxide, kuti bapona fye no kufwa.

² Abena Kristu nabo baba kwati ni bashimaini ababomba mu mikoti ya malasha. Mulandu nshi twasosela ifi? Ilyo Yesu apeele abasambi bakwe umulimo wa kushimikila imbila nsuma mu calo conse, alishibe ukuti alebatuma mu bantu abatungululwa na Satana no mupashi wa ici calo abengonaula bucibusa bwabo na Lesa. (Mat. 10:16; 1 Yoh. 5:19) Yesu alisakamene sana pa basambi bakwe ica kuti icungulo bushiku pa bushiku ali no kufwa, apepele kuli Wishi ukuti: “Nshilemulomba ukuti mubafumye muli ici calo, lelo ukuti mulebacingilila ku mubifi.”—Yoh. 17:15.

3, 4. Fyebo nshi ifya kusoka ifyo Yesu aebele abasambi bakwe, kabili mulandu nshi cacindamina ukuti tubikeko amano?

³ Yesu asokele abasambi bakwe ukuti nga tabaleiluka ifingalenga balaala lwa ku mupashi, kuti baisafwa. Amashiwi asosele yalicindama nga nshi kuli ifwe fwe baleikala muli ino nshita ilyo icalo cili ku mpela. Akonkomeshe abasambi bakwe ukuti: “Mulelola . . . pa kuti mukapusuke kuli fyonse ifikacitika, no kwiminina pa ntanshi ya Mwana wa muntu.” (Luka 21:34-36) Lelo, icabasansamwishe ca kutila, Yesu alibalaile no kuti Wishi akabapeela umupashi wa mushilo uwali no kulabafwa ukwibukisha ifyo abasambilishe pa kuti bakalelola no kuba abashipa.—Yoh. 14:26.

⁴ Inga pali ino nshita, bushe na ifwe umupashi wa mushilo ulya wine ulatwafwa? Nga ulatwafwa, ninshi finshi tufwile ukucita pa kuti tuupokelele? Bushe umupashi wa ici calo e cinshi, kabili ubomba shani? E lyo kuti twacita shani pa kuti tukaane umupashi wa ici calo?—Belengeni 1 Abena Korinti 2:12.

Bushe Mwakulatungululwa no Mupashi wa Mushilo Nelyo Umupashi wa Ici Calo?

5, 6. Bushe umupashi wa mushilo kuti watwafwa shani, lelo finshi tufwile ukucita pa kuti tu-upokelele?

⁵ Yehova talepeela fye umupashi wa mushilo ku bantu abaliko mu nshita ya batumwa. Na pali ino ine nshita alatupeela umupashi wakwe, kabili uyu mupashi wa kwa Lesa kuti walenga twaba na maka ya kucita icalungama na ya kubomba umulimo wakwe. (Rom. 12:11; Fil. 4:13) Na kabili umupashi wa mushilo kuti walenga twaba ne mibele iisuma iyaba pa “fisabo fya mupashi” pamo nga ukutemwa, icikuuku, no busuma. (Gal. 5:22, 23) Lelo, Yehova Lesa tapeela umupashi wa mushilo ku bashileufwaya.

⁶ Kanshi kuti cawama ukuipusha atuti, ‘Finshi mfwile ukucita pa kuti mpokelele umupashi wa mushilo?’ Kwena, ukulingana ne fyo Baibolo yalanda, kwaba ifingi ifyo tufwile ukucita. Cimo icacindama kabili icisha-afya ico tulingile ukucita, kulomba kuli Lesa. (Belengeni Luka 11:13.) E lyo cimbi, kulabelenga Icebo ca kwa Lesa icapuutwamo no mupashi no kulacita ifyo fine tulesambilila. (2 Tim. 3:16) Ici tacilolele mu kuti onse fye uubelenga Baibolo alapokelelela umupashi wa kwa Lesa. Lelo, Umwina Kristu wa cishinka nga alesambilila Icebo ca kwa Lesa, kuti aishiba bwino bwino ifyaba mu Cebo ca kwa Lesa icapuutwamo no mupashi. Na kabili calicindama ukwishiba ukuti Yehova asala Yesu ukuba uwa kumwimininako kabili atupeela umupashi Wakwe ukupitila muli ena. (Kol. 2:6) E ico, tufwile ukulapashanya Yesu no kulakonka amasambilisho yakwe. (1 Pet. 2:21) Nga tule-esha na maka ukulapashanya Kristu, e lyo tukalapokelela sana umupashi wa mushilo.

 7. Bushe umupashi wa ici calo ulenga abantu ukuba shani?

⁷ Lelo umupashi wa ici calo wena ulenga abantu ukulapashanya Satana. (Belengeni Abena Efese 2:1-3.) Ubomba mu nshila ishalekanalekana. Nge fyo tumona mpanga yonse, umupashi wa ici calo ulalenga abantu ukukanaumfwila amafunde ya kwa Lesa. Ukoselesha abantu ukuba no “lunkumbwa lwa mubili no lunkumbwa lwa menso, no kuitakishisha pa fyo [bakwata].” (1 Yoh. 2:16) Ulenga abantu ukuba ne micitile ya muntu umubembu pamo nga ubulalelale, ukupepa utulubi, ukupupa imipashi, ubufuba, icipyu, no kukolwakolwa. (Gal. 5:19-21) E lyo ulalenga umuntu ukuba ne milandile ya busangu iishumfwana ne fya mushilo. (2 Tim. 2:14-18) Kanshi umuntu nga aletungululwa sana no mupashi wa ici calo, e lyo akacilanamo ukulapashanya Satana.

 8. Cinshi ico ifwe bonse tufwile ukusalapo?

⁸ Te kuti twikale fye ukwabula ukulatungululwa no mupashi uuli onse. E ico, umuntu onse afwile ukusala nampo nga akulatungululwa no mupashi wa mushilo nelyo umupashi wa ici calo. Abatungululwa no mupashi wa ici calo kuti balubuka, batendeka no kulatungululwa no mupashi wa mushilo. Lelo, na bantu abaletungululwa kale no mupashi wa mushilo kuti batunkwa, batendeka no kulatungululwa no mupashi wa ici calo. (Fil. 3:18, 19) Natulande pa fyo twingakaana umupashi wa ici calo.

Ishibeni Bwangu Ifingalanga Ukuti Namutendeka Ukutungululwa no Mupashi wa Calo

9-11. Finshi twingeshibilako ukutila napamo natutendeka ukulatungululwa no mupashi wa ici calo?

⁹ Bashimaini abalebomba mu mikoti ya malasha ku Britain balebomfya utuni pa kwishiba nga ca kuti uko baleya kuli umwela wa sumu. Shimaini nga amona akoni kapona apo kekele, alekabila ukucitapo fimo mu kwangufyanya pa kuti engapusuka. Nga ifwe fwe Bena Kristu, finshi twingeshibilako ukuti umupashi wa ici calo nautendeka ukututungulula?

¹⁰ Ilyo twasambilile fye icine icaba mu Cebo ca kwa Lesa no kuipeela kuli Yehova, tufwile twalitemenwe ukubelenga Baibolo, kabili tufwile twalepepa libili libili kuli Lesa no mutima onse. Na kabili twalitemenwe ukulasangwa ku kulongana konse fye. Ukusangwa ku kulongana konse kusano kwalelenga tuleumfwa bwino kwati ni filya umuntu uuli ne cilaka nga nshi omfwa bwino nga anwa amenshi. Ukulacita ifi kwalengele ukuti tuleke ukulatungululwa no mupashi wa ici calo kabili kwaletucingilila kuli uyu mupashi.

¹¹ Bushe na pali ino nshita tulabelenga Baibolo cila bushiku? (Amalu. 1:2) Bushe tulapepa lyonse kabili bushe amapepo yesu yafuma pa nshi ya mutima? Bushe twalitemwa ukulongana ica kuti tulasangwa ku kulongana konse cila mulungu? (Amalu. 84:10) Nelyo bushe twalileka ukulacita fimo pali ifi? Kwena, nalimo twalikwata imilimo iingi iyo tukabila ukupoosako inshita iikalamba na maka, kabili kuti cileafya ukulacita fyonse ifyo tulingile ukucita mu kupepa kwesu. Lelo, nga ca kuti twalileka ukucita ifisuma fimo ifyo twalecita kale, bushe kutungululwa no mupashi wa ici calo napamo e kwalenga? Bushe te kuti tubombeshe pali ino ine nshita pa kuti tutendeke ukucita ifisuma fyonse ifyo twalecita kale?

‘Imitima Yenu Ifinininwa’

12. Yesu aebele abasambi bakwe ‘ukucenjela’ kuli finshi, kabili mulandu nshi?

¹² Finshi fimbi twingacita pa kuti tukaane umupashi wa ici calo? Yesu akonkomeshe abasambi bakwe ukuba ‘abalola’ lintu apwile fye ukubasoka pa fintu fimo ifingalenga basendwa no mupashi wa calo. Atile: “Mucenjele epali imitima yenu yafinininwa ku buliili na kuli bucakolwa na ku masakamika ya mikalile, no bushiku bulya bwaisa pali imwe no kupumikisha kwati citeyo.”—Luka 21:34, 35.

13, 14. Mepusho nshi ayakumine ukulya no kunwa ayo tufwile ukuipusha?

¹³ Tontonkanyeni pali uku kusoka. Bushe Yesu alesuusha ukuipakisha ifya kulya ne fya kunwa? Awe! Alishibe amashiwi Solomone asosele, ayatila: “Ninjishiba ukuti takuli icawama [ku bana ba bantu] kano ukusekelela no kucita ifisuma mu nshita ya bumi bwabo; kabili ninjishiba ukuti umuntu onse alingile ukulya no kunwa, no kusekelamo mu kubombesha kwakwe konse. Ubu e bupe bwa kwa Lesa.” (Luk. Mil. 3:12, 13) Na lyo line, Yesu alishibe ukuti umupashi wa ici calo ulalenga umuntu ukucishamo ukulya no kunwa.

¹⁴ Bushe kuti twacita shani pa kuti tushininkishe ukutila umupashi wa ici calo tawalenga twaba abaliili nelyo bacakolwa? Tufwile ukuipusha atuti: ‘Bushe ncita shani nga nasanga ukufunda ukulanda pa buliili mu Baibolo nangu mu mpapulo shesu? Bushe ntontonkanya ukuti uko kufunda takunkumine nelyo ukuti nakucilamo fye ica kuti nalailungamika no kuilungamika?a Bushe imona shani ukufunda ukulanda pa kunwa ubwalwa mu kulinga pa kuti “twilakolwa”? Bushe ndasuula uko kufunda no kutontonkanya ukuti takunkumine? Nga bamo balanda pa minwene yandi, bushe ndaipokolola nelyo ukufulwa? Bushe ndatunka bambi ukusuula ukufunda kwa mu Baibolo ukulanda pa bwalwa?’ Ifyo umuntu ankula ku kufunda kwa mu Baibolo e filanga nampo nga atungululwa no mupashi wa ici calo nelyo iyo.—Linganyeniko Abena Roma 13:11-14.

Mwileka Amasakamika Yamutushe

15. Finshi abantunse batemwa ukucita ifyo Yesu atusokelepo?

¹⁵ Na cimbi icingatwafwa ukukaana umupashi wa ici calo kukanalasakamikwa sana. Yesu alishibe ukuti fwe bantu abashapwililika tulasakamikwa sana pa fintu ifyo tukabila cila bushiku. Aebele abasambi bakwe ukuti: ‘Mwilasakamikwa.’ (Mat. 6:25) Kwena kuti twasakamikwa pa fintu ifyacindama pamo nga ukulasekesha Lesa, ukubomba imilimo ya Bwina Kristu, no kupekanya ifyo aba mu ng’anda bakabila. (1 Kor. 7:32-34) E ico, finshi twingasambililako ku fyebo fya kusoka ifyalandile Yesu?

16. Bushe umupashi wa ici calo ulenga abantu abengi ukulatontonkanya shani?

¹⁶ Umupashi wa ici calo, uwa kufwaya ukuitakishisha pa fyo umuntu akwata, ulalenga abantu ukuba na masakamika ayengalenga beba no bumi ubusuma. Abantu ba muli ici calo bafwaya tuletontonkanya ukuti umuntu pa kuti abe ne cibote kano nakwata indalama no kuti icingalenga umuntu bamucindike, kukwata ifyuma ifingi kabili ifisuma te kuba Umwina Kristu nakalya. Abakonkelesha amatontonkanyo ya musango yu balafwaisha ukuba ne fyuma kabili lyonse bafwaya ukukwata ifintu ifipya, ifikalamba, kabili ifya muno nshiku. (Amapi. 18:11) Ukutontonkanya kwa musango yu kulalenga umuntu ukuba na masakamika ayalenga ukuti alefilwa ukulunduluka mu fya kwa Lesa.—Belengeni Mateo 13:18, 22.

17. Kuti twacita shani pa kuti amasakamika tayatuleseshe ukulunduluka?

¹⁷ Amasakamika te kuti yatuleshe ukulunduluka nga ca kuti tuleumfwila amashiwi Yesu alandile ayatila: “Intanshi mulefwaya ubufumu no bulungami [bwa kwa Lesa].” Yesu atulaya ukuti nga tulecite fi, tukakwata ne fyo tukabila. (Mat. 6:33) Kuti twalanga shani ukuti twalicetekela ubu bulayo? Cimo ico tufwile ukucita kufwaya intanshi ubulungami bwa kwa Lesa, e kutila ukulakonka ifyo Lesa atila e fyalungama mu fya ndalama. Ku ca kumwenako, tulakaana ukubepa mu fya misonko nelyo ukubepa ubufi na mu tuntu fye utunono ilyo tulecita amakwebo. Nga twakwata inkongole, tulabikako amano ukulipila ukulingana ne fyo twasuminishenye, pa kuti ‘Ee wesu aba Ee.’ (Mat. 5:37; Amalu. 37:21) Ubufumacumi bwa musango yu te kuti bulenge umuntu ukuba ne fyuma, lelo bulalenga ukuti Lesa alemupaala, akwate kampingu iyasanguluka, kabili bulalenga no kuti elasakamikwa sana.

18. Bushe imikalile ya kwa Yesu pano calo yali shani, kabili tunonkelamo shani nga tulemupashanya?

¹⁸ Ukufwaya intanshi Ubufumu kupilibula ukuti tufwile ukwishiba ifyacindamisha mu bumi bwesu. Tontonkanyeni pa fyo Yesu alecita. Limo limo alefwala ica kufwala icisuma nga nshi. (Yoh. 19:23) Aleipakisha ukuba pamo ne fibusa fisuma balelya ifya kulya no kunwa umwangashi. (Mat. 11:18, 19) Lelo ifyo Yesu akwete ne fyo aleleseshamo icitendwe tafyacindeme sana kuli ena. Fyali fye ngo tumucele utulenga umunani ukumfwika bwino. Ukucita ukufwaya kwa kwa Yehova e kwacindeme sana kuli ena, kwali e ca kulya cakwe. (Yoh. 4:34-36) Tulaba ne nsansa mu bumi nga ca kuti tulepashanya Yesu! Tulatemwa nga nshi ukupeela abali ne nkumbabulili icisansamushi ca mu Malembo. Aba mu cilonganino balatutemwa kabili balatutungilila. Kabili tulalenga umutima wa kwa Yehova ukusekelela. Nga twaishiba ifyacindama nga nshi mu bumi bwesu, ifikwatwa no kwangala tafituteka ubusha. Lelo, fiba fye fibombelo ifya kutwafwa ukubombela Yehova. Na kabili nga tulebomba sana umulimo wa Bufumu bwa kwa Lesa, kuti ca-afya ukutendeka ukulatungululwa no mupashi wa ici calo.

‘Muletontonkanya Ifya kwa Lesa’

19-21. Finshi tufwile ukulacita pa kuti ‘tuletontonkanya ifya kwa Lesa,’ kabili mulandu nshi tulingile ukulacitile fyo?

¹⁹ Ilyo umuntu ashilacita fimo alabala atontonkanya. Abengi nga batila umuntu acita fimo ukwabula ukutontonkanya, ninshi uyo muntu acitile ififwaya umutima wakwe. E mulandu wine umutumwa Paulo atucinkwilako ukuti tufwile ukulatontonkanya pa fintu ifisuma. Alembele ukuti: “Abakonka ififwaya imitima yabo batontonkanya ifyo fine, lelo abatungululwa no mupashi batontonkanya ifya kwa Lesa.”—Rom. 8:5.

²⁰ Kuti twacita shani pa kuti umupashi wa ici calo tauletutungulula mu fyo tutontonkanya ne fyo tucita? Tufwile ukucingilila amatontonkanyo yesu, e kutila, ukulaesha na maka ukukanatontonkanya pa fyabipa ifya muli cino calo. Ku ca kumwenako, pa kusala amafilimu, tusala umushaba ubulalelale nelyo ulubuli pa kuti tatuletontonkanya pa fyabipa. Twalishiba ukuti umupashi wa kwa Lesa uwa mushilo, nelyo uwasanguluka, te kuti wikale mu muntu uutontonkanya fye pa fyabipa. (Amalu. 11:5; 2 Kor. 6:15-18) Lelo nga tulebelenga Baibolo lyonse, ukulapepa, ukulatontonkanya pa fyo tubelenga, no kulasangwa ku kulongana, umupashi wa kwa Lesa ukaba pali ifwe. Kabili tulabombela pamo no mupashi wa kwa Lesa nga tulebombako umulimo wa kushimikila lyonse.

²¹ E ico tufwile ukukaana umupashi wa ici calo no lunkumbwa lwa mubili ulo uyu mupashi uleta. Kanshi nacicindama ukuti tulebombesha pantu Paulo atile, “ukutontonkanya ififwaya imitima kutungulula ku mfwa, lelo ukutontonkanya ifya kwa Lesa kutungulula ku mweo na ku mutende.”—Rom. 8:6.

[Futunoti]

Bushe Muleibukisha?

• Finshi tufwile ukucita pa kuti tupokelele umupashi wa mushilo?

• Mibele nshi imo iyo umupashi wa ici calo wingalenga ukuti tukwate?

• Kuti twacita shani pa kuti tukaane umupashi wa ici calo?

[Icikope pe bula 21]

Mulelomba umupashi wa mushilo ilyo mushilaya ku ncito nelyo ku sukulu

[Ifikope pe bula 23]

Tufwile ukulatontonkanya pa fisuma, ukuba abafumacumi mu makwebo, no kulalinga mu fyo tucita