Taali Mwanakashi Wakotesha ku Kubombela Yehova
ABAKOLOCI abengi bayumfwa ukuti imyaka yabo iisheleko yakwata isubilo linono ilya nsansa. Kangala wa fyangalo umwanakashi uwalumbuka nga nshi uulekota alandile fye no kuti: “Nalifundawila ubumi bwandi, kabili cili kucelwa nga nshi ukwalula bwene . . . Lintu naya ndeendauka neka, ntontonkanya pa bumi bwandi ubwa ku numa, kabili nshaba uwa nsansa na fintu nabusungile . . . Naba uwafutafuta mpanga yonse kabili nshaba na maka ya kwikala pa nshi.”
Umwanakashi umukoloci uwaikeleko mupepi ne myaka 2,000 iyapitapo takwete mpika ya musango yo. Aali ni mukamfwilwa wa myaka ya bukulu 84, lelo aali uwacincila, uwa nsansa, kabili uwasenaminwa nga nshi kuli Lesa. Ishina lyakwe ali ni Ana, kabili alikwete umulandu waibela uwa kubela uwa buseko. Wali mulandu nshi?
“Talefuma pe Tempele”
Kalemba we Landwe Luka atwishibisha kuli Ana. “Kwali,” e fyo asosa, “na kasesema, ni Ana, umwana mwanakashi wa kwa Fanuele, uwa mu mukowa wa kwa Ashere” mu Israele. Pamo nga kasesema, alikwete ica bupe ca mupashi wa mushilo uwa kwa Lesa, nelyo amaka yabomba, mu mano yaibela. Kabili Ana alikwete ishuko lya mu nshita ilishaiwamina ilya kusesema ukucilisha pa kashita kamonekesha kamo.
Luka ashimiko kuti: “Wene ali uwapilulule nshiku ishingi, uwaikele no mulume wakwe imyaka cinelubali ukufuma ku bukashana bwakwe, no kuba mukamfwilwa imyaka amakumi cinekonsekonse na ine.” (Luka 2:36, 37) Mu kupalishako, Ana asangwike mukamfwilwa lintu aali umwaice nga nshi. Abanakashi ba Bwina Kristu abafwilwa aba mushinku uuli onse balishiba fintu caba ica kukalifya umutima ukulufya umulume watemwikwa mu mfwa. Ukupala abanakashi ba bukapepa abengi aba mu kasuba kesu, nangu cibe fyo, Ana talekele ici ica kukumanya ca bulanda ukupelesha umulimo wakwe kuli Lesa.
Luka atweba ukuti Ana “talefuma pe tempele” mu Yerusalemu. (Luka 2:37) Mu kuswatuka alitesekeshe amapaalo ayo yafuma mu kubombela pa ŋanda ya kwa Lesa. Incitilo shakwe shasokolwele ukuti wene, ukupala imfumu ya Israele kemba wa malumbo Davidi, akwete fye icintu cimo ica kulomba kuli Yehova. Kabili cali cinshi ico cintu? Davidi aimbile ukuti: “Icintu cimo nalomba kuli Yehova, e co ndefwayafwaya; ukwikala mu ŋanda ya kwa Yehova inshiku shonse sha mweo wandi, ku kutambo busuma bwa kwa Yehova, no kubuusha mwi tempele lyakwe.” (Ilumbo 27:4) Muli kuno kuloshako, Ana, na kabili apala abanakashi ba Bwina Kristu ilelo abasanga ukucankwa mu kuba lyonse pa cifulo ca kupepelapo ica kwa Yehova.
Ana apeele umulimo washila kuli Yehova ubushiku na kasuba. Acitile ici pa “kuleko kulya kabili ukupepa,” ukulangilila ukuloosha no kufulukisha kwa mukoosha. (Luka 2:37) Ukutekwa kwa baYuda ku maka ya Bena Fyalo ukwasendeleko imyanda ya myaka iingi, ukwendela pamo ne mibele yabotelela iya butotelo iyo yafikile fye na kwi tempele na kuli bushimapepo bwa liko, fifwile e fyalengele ukuleko kulya no kupepa kwa kwa Ana kuli Yehova Lesa. Lelo na kabili alikwete umulandu wa kubela uwa nsansa, ukucilisha pa mulandu wa cintu cimo icaibela icacitike pa bushiku bwa ca kucitikako ca cine cine mu mwaka wa 2 B.C.E.
Ipaalo Lyabulo Kwenekela
Pali ubu bushiku bwacindamisha, akanya ka Yesu kaliletelwe kwi tempele lya ku Yerusalemu kuli nyina, Maria, na wishi umuleshi, Yosefe. Sumeone umukote amwene akanya no kulanda amashiwi ya busesemo pali kalya kashita. (Luka 2:25-35) Ana ali pe tempele nga lyonse. “Mu nshita ilya ine,” e fyalondolola Luka, “alipalamineko.” (Luka 2:38, NW) Fintu Ana afwile ali uwacincimuka ilyo amenso yakwe aya mu bukote yamwene uwali no kuba Mesia!
Inshiku amakumi yane mu kubangilila, malaika wa kwa Lesa alicilimwishe bakacema mupepi na Betlehemu mu kuba na mashiwi ya kuti: “Moneni, ndebila kuli imwe imbila nsuma ya kusekelela kukalamba ukukaba ku Bantu bonse: pantu mu mushi wa kwa Davidi mufyalilwe imwe lelo Umupusushi, uyo ni Kristu Shikulu.” Ibumba likalamba ilya mulalo wa mu muulu lyaimbile Yehova amalumbo no kulundako kuti: “Kube ubukata kuli Lesa umwapulishamo, na pano nse pabe umutende mu bantu abo abekelwamo.” (Luka 2:8-14) Mu kupalako, Ana nomba aliseshiwe ku kucitilo bunte pa lwa Umo uwali no kuba Mesia!
Ashimona fye akanya ka Yesu, Ana ‘atootele kuli Lesa, no kulando lwa wene kuli bonse abalelolelo kulubulwa kwa Yerusalemu.’ (Luka 2:38) Ukupala Sumeone wa cikoloci, na o uwakwete ishuko lya kumona akanya ka Yesu pe tempele, ukwabulo kutwishika Ana alefuluka, ukupepa, no kulolela Kalubula walaiwe. Imbila nsuma ya kuti Yesu aali e uyo Umo yali iyawamisha ica kuti alifililwe ukwikala ukwabula ukwebako bambi.
Nangu cingati Ana pambi taenekele ukuba no mweo lintu Yesu aali no kukula, cinshi cintu acitile? Mu buseko acitile ubunte kuli bambi pa lwa kulubulwa ukwali no kuletwako kupitila muli uyu Mesia waleisa.
Ica Kumwenako Cishaiwamina ica kwa Ana
Bantu ba butotelo banga aba mu calo bengapeelo bunte bwa musango yo nelyo abengatwalilila ukupepa ubushiku na kasuba pa mushinku wa myaka 84? Mu kupalishako, kuti balomba penshoni imyaka iingi mu kubangilila. Ana na Sumeone bali abapusanako. Baimike ifya kumwenako fishaiwamina ku babomfi ba kwa Yehova bonse abakoloci. Mu cine cine, balitemenwe ŋanda ya kwa Yehova iya kupepelamo kabili balimulumbenye no mutima wabo onse.
Muli Ana twakwatamo ica kumwenako cakulisha ica kwa mukamfwilwa wa bukapepa. Na kuba, ubulondoloshi bwa kwa Luka ubwa uyu mwanakashi wa cikoloci uwaicefya bulingana bwino ne fifwaikwa fya kwa mukamfwila mwine mwine ifyalondololwa pali 1 Timote 5:3-16. Palya umutumwa Paulo asoso kuti mukamfwila wa musango yo ‘atwalilila mu fya kupaapaata na mapepo ubushiku na kasuba,’ “mukashi wa mulume umo,” kabili ‘akonka imilimo yonse isuma.’ Ana ali uyo musango wa mwanakashi.
Ilelo, tulasanga abakoloci bamukamfwilwa ba busumino balebombela Lesa umulimo washila ubushiku na kasuba mu makana ya filonganino fya Nte sha kwa Yehova ukushinguluke sonde. Fintu tutasha ukukwata aba “baAna” ba muno nshiku mu kati kesu!
Nelyo fye ni pa mushinku watantalila, abaume na banakashi kuti baipeela kuli Lesa no kulangisha ici ku lubatisho lwa mu menshi. Abakoloci tababa abakotesha ku kubombela Yehova no kucitilo bunte pa lwa Bufumu bwa buMesia nomba ubwaimikwa mu myulu kabili mu kwangufyanya ubukaleta amapaalo yafumba ku mutundu wa buntunse uwa cumfwila. Abakote nomba abalebombela Lesa umulimo washila kuti bacitilo bunte kwi paalo lya kwa Yehova pali bene, nga fintu fye Ana apaalilwe mu kuibela imyanda ya myaka iyapitapo. Taali uwakotesha ku kubombela Yehova no kulumbanya ishina lyakwe ilya mushilo—kabili na bo bene tababa.