Amepusho Ukufuma Ku Babelenga

Ifyo Mateo alembele pa fyacitike ilyo Yesu ashilafyalwa ne fyo cali ilyo afyelwe fyalipusana ne fyo Luka alembele pantu aba bakalemba ba mabuuku ya Mbila Nsuma balembele ifyalecitika mu nshila ishapusana.

Mateo alembele sana pa fyacitike ifyakumine Yosefe. Alembele pa fyo Yosefe acitile ilyo aishibe ukuti Maria ali ne fumo, ne ciloto alotele umo malaika amwebele ifyo Maria aimite, e lyo ne fyo Yosefe asumine ifyo malaika amwebele. (Mat. 1:19-25) Na kabili Mateo alembele na pa ciloto na cimbi ico Yosefe alotele umo malaika amucincishe ukufulumukila ku Egupti ne fyo afulumwike no lupwa lwakwe. Alilembele na pa ciloto umo malaika aebele Yosefe ukubwelelamo ku Israele, ifyo abwelelemo, ne fyo asalilepo ukulaikala no lupwa lwakwe mu Nasarete. (Mat. 2:13, 14, 19-23) Mu fipandwa fya kubalilapo ifye buuku lya Mbila Nsuma ilya kwa Mateo, Yosefe bamulumbulamo imiku 7, lelo Maria ena bamulumbula fye imiku 5.

Luka ena alembele sana pa fyacitike ifyakumine Maria. Alembele pa fyo malaika Gabriele atandalile Maria, ifyo Maria atandalile lupwa lwakwe Elisabete, na mashiwi Maria alandile ayakulumbanya Yehova. (Luka 1:26-56) Na kabili Luka alembele na pa mashiwi ayo Simeone aebele Maria pa fyo Yesu ali no kucula. Luka alilembele na pa fyo Maria no lupwa lwakwe baile kwi tempele ilyo Yesu ali ne myaka 12, alyambwile na mashiwi ayo Maria alandile, lelo tayambwile amashiwi ayo Yosefe alandile. Luka alilembele ne fyo Maria aumfwile pali fyonse ifyacitike. (Luka 2:19, 34, 35, 48, 51) Mu fipandwa fya kubalilapo fibili ifye buuku lya kwa Luka, Maria bamulumbula imiku 13, lelo Yosefe ena bamulumbula fye imiku itatu. Kanshi Mateo alembele sana pa fyasakamike Yosefe e lyo ne fyo alecita lelo Luka ena alembele sana pa mulimo Maria akwete e lyo ne fyo alepitamo.

Na kabili aba bakalemba ba mabuuku ya Mbila Nsuma balembele ifyapusana pa ndupwa umo Yesu afyalilwe. Mateo alembele pa lupwa umo Yosefe atuntwike kabili alangile ukuti Yesu umwana wa kwa Yosefe e wali no kwikala pa cipuna ca bufumu ubwa kwa Davidi. Mulandu nshi? Pantu Yosefe atuntwike mu lupwa lwa kwa Solomone umwana wa Mfumu Davidi. (Mat. 1:6, 16) Lelo Luka ena alembele pa lupwa umo Maria atuntwike kabili alanga ukuti Yesu e wali no kupyana pa bufumu bwa kwa Davidi “ukulingana no buntunse.” (Rom. 1:3) Mulandu nshi? Pantu Maria atuntwike mu lupwa lwa kwa Natani umwana wa Mfumu Davidi. (Luka 3:31) Lelo mulandu nshi Luka ashalumbwila Maria ukuti ali mwana wa kwa Heli, uwali wishi? Pantu kale nga balelemba amashina ya ndupwa, ilingi line abaume ebo balelemba. Kanshi ilyo Luka alumbwile Yosefe no kulanda ukuti mwana wa kwa Heli, aloseshe mu kuti Yosefe ali mupongoshi wa kwa Heli.—Luka 3:23.

Ifyo Mateo na Luka balembele pa ndupwa umo Yesu atuntwike filanga fye ukuti Yesu e wali Mesia uwasobelwe. Na kuba ifyo balembele pa ndupwa umo Yesu atuntwike fyalishibikwe sana ica kuti nangu fye baFarise na baSaduke balisumine ukuti fya cine. Muno nshiku, ifyo Mateo na Luka balembele pa ntuntuko sha kwa Yesu fyaba pa filenga twaba ne citetekelo ne filenga twashininkisha ukuti ifyo Lesa atulaya fikafikilishiwa.