Mulepashanya Uwaishibishe Ukulenga Abantu Ukuba Abasambi
“Mulebikako amano ilyo mulekutika.”—LUKA 8:18, Contemporary English Version.
1, 2. Mulandu nshi tulingile ukubikila amano ku fyo Yesu alemona abantu ilyo alebomba umulimo wakwe pano calo?
YESU KRISTU ali Kasambilisha Mukalamba kabili alishibe bwino ifya kulenga abantu ukuba abasambi. Ilyo alebomba uyu mulimo, aebele abasambi bakwe ukuti: “Mulebikako amano ilyo mulekutika.” (Luka 8:16-18, Contemporary English Version) Na imwe bene e fyo mufwile ukulacita ilyo mulebomba umulimo wenu uwa kushimikila. Nga mulebikako amano ilyo mulekutika ku fyebo filanda pali Lesa na pa kufwaya kwakwe, mukalacita ifyo mulesambilila kabili mukalabomba bwino umulimo wa kushimikila imbila nsuma ya Bufumu. Kwena, te kuti mumfwe ishiwi lya kwa Yesu pali ino nshita, lelo kuti mwabelenga ifyo asosele ne fyo acitile mu Cebo ca kwa Lesa. Bushe cinshi ifi fyebo fitusambilisha pa fyo Yesu alemona abantu ilyo alebomba umulimo wakwe pano calo?
2 Yesu aleshimikila bwino sana imbila nsuma kabili alesambilisha bwino Icebo ca kwa Lesa. (Luka 8:1; Yohane 8:28) Mu mulimo wa kulenga abantu ukuba abasambi mwaba ukushimikila no kusambilisha, lelo Abena Kristu bamo abashimikila bwino sana balafilwa ukusambilisha bwino. Ukushimikila, kwebako bambi imbila nsuma, nomba pa kusambilisha abantu pali Yehova no kufwaya kwakwe tufwile ukuba ifibusa fyabo. (Mateo 28:19, 20) Nga tulepashanya Yesu Kristu, Kasambilisha Mukalamba kabili uwaishibishe ukulenga abantu ukuba abasambi, na ifwe bene kuti tuleyafwa abantu abengi ukuba abasambi.—Yohane 13:13.
3. Bushe ukulapashanya Yesu kukamwafwa shani ilyo mulebombesha mu mulimo wa kulenga abantu ukuba abasambi?
3 Nga mulepashanya imisambilishishe ya kwa Yesu, ninshi mukalaumfwila ukukonkomesha kwa mutumwa Paulo ukutila: “Muleenda mano mano ku ba ku nse, muleilubwile nshita mwe bene. Icebo cenu conse cibe ica kusenamina, icalungwamo umucele, ukuti mwishibe ifyo mufwile ukwasuka umuntu onse.” (Abena Kolose 4:5, 6) Mukabila ukubombesha pa kulapashanya Yesu ilyo mulebomba umulimo wa kulenga abantu ukuba abasambi, kabili nga mwacite fyo mukalasambilisha bwino pantu kukamwafwa ‘ukwishiba ifyo mufwile ukwasuka umuntu’ ukulingana ne fyo alekabila ukwishiba.
Yesu Alelenga Bambi Ukulanda Ifyo Baletontonkanya
4. Mulandu nshi twingasosela ukuti Yesu alekutika sana ku fyo bambi balelanda?
4 Ukutula fye ku bwaice, Yesu alitemenwe ukukutika ku fyo abantu balelanda kabili alebalenga ukulanda ifyo baletontonkanya. Ica kumwenako fye, ilyo ali ne myaka 12, abafyashi bakwe bamusangile na bakasambilisha mwi tempele, “alekutika kuli bene no kubepusha.” (Luka 2:46) Ico Yesu ailile kwi tempele te mu kuilanga ukuti alishibe ifingi ukucila bakasambilisha. Lelo aile kulya mu kukutika, nangu cingati na o aleipusha na mepusho. Nalimo ukukutika sana ku fyo bambi balelanda e kwalengele ukuti atemwikwe kuli Lesa na ku bantu.—Luka 2:52.
5, 6. Twaishiba shani ukuti Yesu alekutika na ku fyo abantu alesambilisha baletontonkanya?
5 Na lintu abatishiwe no kusubwa ukuba Mesia, Yesu alitwalilile ukulakutika bambi nga balelanda. Talebika fye amano ku fyo alesambilisha ica kuti alaba na ku bantu abaleya mu kukutika kuli ena. Lelo ilingi line, aleipusha abantu ukulanda ifyo baletontonkanya, kabili alekutika ku fyo balelanda. (Mateo 16:13-15) Ica kumwenako fye, lintu Lasaro ndume ya kwa Marita afwile, Yesu aebele Marita ukuti: “Onse uuli no bumi kabili antetekela, takafwe nakalya.” Lyena amwipwishe ukuti: “Bushe watetekela ici?” Ukwabula no kutwishika Yesu alekutika ilyo Marita ayaswike ukuti: “Ee, mwe Shikulu; nalitetekelo kuti ni mwe Kristu, Umwana wa kwa Lesa.” (Yohane 11:26, 27) Yesu afwile alyumfwile bwino ukumfwa Marita alanda amashiwi yalelanga ukuti ali ne citetekelo!
6 Na lintu abasambi abengi balekele ukulamukonka, Yesu alefwaya ukwishiba ifyo abatumwa baletontonkanya. E co abepwishe ukuti: “Bushe na imwe mulefwaya ukuya?” Simone Petro ayaswike ukuti: “Mwe Shikulu, ni kuli nani twingaya? Ni mwe muli ne fyebo fya bumi bwa muyayaya; kabili twalitetekela no kwishiba ukuti ni mwe Wa Mushilo wa kwa Lesa.” (Yohane 6:66-69) Yesu afwile alitemenwe ilyo aumfwile aya mashiwi! Ifi fine e fyo na imwe mukalaumfwa bwino umusambi nga alanda amashiwi ayapalana na yalya Petro alandile.
Yesu Alekutika Mucinshi Mucinshi
7. Cinshi calengele ukuti abena Samaria abengi batetekele Yesu?
7 Na cimbi icalengele ukuti Yesu alelenga abantu abengi ukuba abasambi ca kuti alitemenwe abantu kabili alekutika mucinshi mucinshi ku fyo balelanda. Inshita imo Yesu ashimikile umwanakashi umwina Samaria mupepi ne cishima ca kwa Yakobo mu Sukari. Yesu talelanda fye eka, lelo balelanshanya, kabili alekutika ku fyo umwanakashi alelanda. Ilyo alekutika Yesu alimwene ukuti umwanakashi alitemenwe ukupepa kabili amwebele ukuti Lesa afwaya abantu abengalamupepela mu mupashi na mu cine. Yesu ali no mucinshi kuli uyu mwanakashi kabili ali ne citemwishi ica kuti umwanakashi aileshimikilako bambi pali Yesu, kabili “abengi abena Samaria aba mu musumba ulya batetekele wene pa mulandu wa cebo ca mwanakashi.”—Yohane 4:5-29, 39-42.
8. Apo abantu balitemwa ukulanda ifyo baishiba pa fintu fimo, bushe ici kuti camwafwa shani ukutendeka ukulanshanya nabo ilyo muleshimikila?
8 Abantu balafwaya sana ukulanda ifyo nabo baishiba pa fintu. Ica kumwenako fye, abaleikala mu Atena kale balitemenwe ukulanda ifyo baishibe kabili balefwaya no kusambilila ifipya. Ici calengele umutumwa Paulo ukulanda ilyashi ilya maka pa Areopagi muli ulya musumba. (Imilimo 17:18-34) Ilyo mulefwaya ukushimikila ku bantu mwasanga pa ng’anda kuti mwatila, “Lelo namutandalila pantu ndefwaya ukwishiba ifyo mwaishibapo pali ili lyashi [bebeni ilyo line lyashi].” Kutikeni ku fyo balelondolola, lyena na imwe kuti mwalandapo, nelyo ukwipusha icipusho pali ifyo fine balondolola. E lyo nomba mwingabuula Baibolo no kubalanga ifyo ilanda pali ilyo lyashi.
Yesu Alishibe Ifya Kutendeka Ukulanshanya na Bantu
9. Cinshi Yesu acitile ilyo ‘ashilakupukula Amalembo’ kuli Kleopa no munankwe?
9 Yesu taletamantama pa kulanda na bantu. Alekutika bambi nga balelanda, ilingi line aleishiba ifyo abantu baletontonkanya, kabili aleishiba ne fyo bengatemwa ukukutikako. (Mateo 9:4; 12:22-30; Luka 9:46, 47) Ica kumwenako fye, Ilyo Yesu abuukile, tapakokwele abasambi bakwe babili balimine ubulendo balefuma ku Yerusalemu baleya ku Emao. Baibolo itila: “Ilyo balelanshanya no kusoshanya, Yesu umwine alipalamineko, alaendela pamo na bo; lelo amenso yabo yaliketwe ukuti bemwishiba. Awe atile kuli bene: ‘Nga finshi mulelanshanya pa kwenda?’ na bo baiminine shilili, no bulanda pa menso. Kabili umo uwitwa Kleopa, pa kwasuka atile kuli wene: ‘Bushe wikala weka ngo mulebeshi mu Yerusalemu ica kuti tawishibe ne fyacitikamo mu nshiku shino?’ Na o atile kuli bene: ‘Fintu nshi?’” Kasambilisha Mukalamba alikutike lintu balelondolola ukuti Yesu umwina Nasarete alesambilisha abantu no kucita ifipesha mano, lelo balimwipaya. Nomba bamo balelanda ukuti nabuuka ku bafwa. Yesu alilekele Kleopa no munankwe balondolola fyonse. Lyena alilondolwele ifyo balekabila ukwishiba, ‘alibakupukwilile Amalembo.’—Luka 24:13-27, 32.
10. Bushe kuti mwaishiba shani ifyo umuntu muleshimikilako asuminamo?
10 Nalimo teti mwishibe nangu fimo pa fyo abo mulelandako basuminamo. Pa kwishiba ifyo basuminamo kuti mwatila, ndatemwa ukukutika ku fyo abantu batontonkanya pe pepo, bushe batini mutontonkanyapo shani? Nga balondolola lyena kuti mwaipusha ukuti, “Bushe kwaliba uukutika kuli aya yene mapepo?” Ifyo bengasuka kuti fyalenga mwaishiba ifingi pa fyo basuminamo kabili kuti mwaishiba na ku calici bapepa. Nga ca kuti balaya lyonse ku calici, kuti mwaishiba ifingi pa fyo basuminamo nga mwaipusha ukuti, “Bushe Lesa alakutika ku mapepo yonse fye, nelyo bushe kwaliba amapepo ayo ashikutikako?” Amepusho ya musango yo kuti yalenga mwatendeka ukulanshanya. E lyo pa kubalanga ifyo Baibolo yalandapo, mufwile ukucenjela sana pa kuti tamusuushishe ifyo basuminamo. Nga batemwa ifyo mulelanda kuti bafwaya ukuti mukabweleleko na kabili. Lelo tutile baipusha icipusho mushingasuka, bushe kuti mwacita shani? Kuti mwayabelenga ku ng’anda no kubwelelako lilya mwaipekanya pa kuti ‘mwingayasosa pe subilo lyenu no mutima wafuuka na katiina.’—1 Petro 3:15.
Yesu Alesambilisha Abayana
11. Cinshi cingamwafwa ukusanga abayana?
11 Apo Yesu ali uwapwililika, aleishiba abantu abo engasambilisha. Lelo kuli ifwe tacayanguka ukusanga ‘abalemenena ku bumi bwa muyayaya.’ (Imilimo 13:48) E fyo cali na ku batumwa abo Yesu aebele ukuti: “Mu musumba onse nelyo umushi umo mwaingila, fwayenimo uwayana, kabili e mo mwikale mpaka mukafumemo.” (Mateo 10:11) Nga filya fine cali ku batumwa ba kwa Yesu, na imwe bene mufwile ukufwaya abengatemwa ukumfwa no kusambilila icine caba mu Baibolo. Kuti mwasanga abayana nga mulekutika sana ku fyo abantu bonse abo mulelanshanya na bo balelanda, no kubikako amano ukwishiba ifyo baba.
12. Finshi mufwile ukucita pa kuti mutwalilile ukulayafwa uulefwaya ukusambilila?
12 Nga mwafuma pa muntu uwingatemwa ukusambilila, kuti cawama ukutwalilila ukutontonkanya pa fyo alekabila ukusambilila. Ukulemba ifyo mwaishiba pa muntu ilyo mwamushimikila imbila nsuma kukamwafwa ukutwalilila ukulayafwa uyo muntu ukuti akeshibe icine. Na lintu mwacita icipempu, mulingile ukulakutika sana pa kuti mwishibe ifingi pa fyo asuminamo, ifyo aba, nelyo ifyo alepitamo.
13. Bushe kuti mwacita shani pa kwishiba ifyo umuntu amona Icebo ca kwa Lesa?
13 Bushe kuti mwacita shani pa kulenga abantu ukulanda ifyo bamona Icebo ca kwa Lesa? Mu fyalo fimo, cisuma ukwipusha ukuti, “Bushe ifyo mubelenga mu Baibolo filamukosela ukumfwa?” Ilingi line, ifyo abantu basuka ici cipusho filalanga bwino ifyo bamona Icebo ca kwa Lesa. E lyo cimbi ico mwingacita kubelenga ilembo no kwipusha ati, “Bushe mulemona ukuti ifi twabelenga fya cine?” Nga muleipusha amepusho ayalinga nga filya Yesu alecita, kuti muleyafwa sana abantu ukuba abasambi. Lelo ilyo muleipusha amepusho kuli cimo ico mushifwile ukucita.
Yesu Aleipusha Bwino Amepusho
14. Bushe kuti mwaishiba shani ifyo abantu bamona Baibolo ukwabula ukulabepusha amepusho ayashilingile?
14 Ilyo mulefwaya ukwishiba ifyo abantu bamona Baibolo mufwile ukucenjela pa kuti tamubomfwishishe nsoni. Mulepashanya imisambilishishe ya kwa Yesu. Taleipusha amepusho cipushe ipushe na pashilingile, lelo aleipusha fye yalya ayengalenga umuntu ukulondolola ifyo aletontonkanya. Na kabili Yesu alekutika sana ica kuti abantu baleyangukililwa ukulanshanya nankwe. (Mateo 11:28) Abantu abalekanalekana baleya kuli ena ku kumweba amafya balepitamo. (Marko 1:40; 5:35, 36; 10:13, 17, 46, 47) Kanshi abantu nga batemwa ukumweba ifyo bamona Baibolo ne fyo isambilisha, tamufwile ukulakonkanya ukubepusha amepusho kwati ni filya ciba nga balelubulwisha umuntu.
15, 16. Bushe kuti mwatendeka shani ukulanshanya na bantu pa fya mapepo?
15 Na cimbi ico mwingacita pa kulenga umuntu ukulanda ifyo aletontonkanya, kuti mwalanda fye fimo ifyo engafwaisha ukwishiba e lyo mwakutika ku fyo engalandapo. Ica kumwenako fye, Yesu aebele Nikodemo ukuti: “Ndekwebe cine cine, nati, Umuntu nga tafyelwe libili, te kuti amone ubufumu bwa kwa Lesa.” (Yohane 3:3) Aya mashiwi Yesu alandile yafikile Nikodemo pa mutima ica kuti aipwishe Yesu umo yalolele kabili alikutike ilyo Yesu alemulondolwela. (Yohane 3:4-20) Nga mulecita ifi, kuti mulelenga abantu ukufwaya ukulanshanya na imwe.
16 Muno nshiku abantu abengi balalanda sana pa fyo amacalici yafulile mu fyalo ifingi ifya mu Afrika, mu Eastern Europe, na mu Latini Amerika. Apa pene epo mwingatendekela ukulanshanya, nalimo kuti mwatila: “Nga namona ifyo amacalici yafulile ndatontonkanyapo sana. Nsubila ukuti nomba line abantu bonse bali no kulapepa fye Lesa wa cine umo. Bushe teti mutemwe ica musango yo ukucitika?” Nga mwalanda pali fimo ifikacitika ku ntanshi ifingabapapusha, kuti mwamona fye nabo batendeka ukulanda ifyo baishibapo. Kabili ifipusho ifya kuti fikwete ifyasuko fibili fyalyanguka ukwasuka. (Mateo 17:25) Abo mulelanshanya nabo nga balandapo pali ico cipusho, lyena belengeni ilembo limo nelyo yabili pa kwasuka ico cipusho. (Esaya 11:9; Sefania 3:9) Nga mulekutika sana no kumona ifyo baleyankulako, kuti mwaishiba ifyo mwingayalanshanyapo ilyo mwabwelelako.
Yesu Alekutika ku Baice
17. Cinshi cilanga ukuti Yesu alitemenwe abaice?
17 Yesu tatemenwe fye abakalamba lelo alitemenwe na baice. Alishibe ifyangalo ifyo abaice baleyangala ne fyo balesosa. Limo aleita abaice ukwisa kuli ena. (Luka 7:31, 32; 18:15-17) Pa mabumba ya bantu abalekutika kuli Yesu paleba na baice abengi. Lintu abaice balemulumbanya ukuti ni Mesia, Yesu alibikileko amano kabili atile fyalisobelwe mu Malembo. (Mateo 14:21; 15:38; 21:15, 16) Na muno nshiku mwine, abaice abengi baleba abasambi ba kwa Yesu. Bushe kuti mwabafwa shani?
18, 19. Bushe kuti mwayafwa shani umwana wenu ukuba umusambi wa kwa Yesu?
18 Nga mulefwaya umwana wenu ukuba umusambi wa kwa Yesu mufwile ukulakutika kuli ena. Mufwile ukwishiba ifyo atontonkanya nalimo ifingapusana ne fyo Yehova alanda mu Cebo cakwe. Te mulandu ne fyo umwana wenu engasosa, mufwile ukumutasha. Lyena kuti mwamubelengela amalembo ayengamwafwa ukwishiba ifyo Yehova amona ifintu.
19 Ukwipusha ifipusho nako kuti kwamwafwa ukwishiba ifyo abaice batontonkanya. Lelo abaice nabo baba fye kwati bakalamba, tabatemwa ukulabepusha amepusho kwati mulebalubulwisha. Kuti cawama mwaeba umwana ifyo mwaletontonkanya pa fintu fimo ukucila ukulamwipusha amepusho yakosa ayo ashingasuka. Ukulingana ne lyashi mulelandapo, nalimo kuti mwaeba umwana ifyo mwaletontonkanya ne calengele ukuti muletontonkanya ifyo fine. E lyo nomba kuti mwamwipusha ukuti, “Bushe na iwe e fyo utontonkanya?” Ifyo umwana engasuka kuti fyalenga mwalanshanya nankwe ifya mu Baibolo ifingamwafwa no kumukoselesha.
Twalilileni Ukulapashanya Uwaishibishe Ukulenga Abantu Ukuba Abasambi
20, 21. Mulandu nshi mulingile ukulakutika sana ilyo mulebomba umulimo wa kulenga abantu ukuba abasambi?
20 Calicindama ukukutika nampo nga mulelanda ku mwana wenu nelyo ku bantu bambi. Ukukutika kulanga ukuti mwalitemwa umuntu mulelanda nankwe. Nga mulekutika ninshi mulelanga ukuti mwaliicefya, namucindika uo mulelanda nankwe kabili namumupoosako amano. Kwena, pa kukutika mufwile ukubika amano ku fyo umuntu alelanda.
21 Kanshi ilyo muleshimikila, mulekutika ku bantu mulelanshanya nabo. Nga mulebika amano ku fyo balesosa, kuti mwaishiba ifyo bengatemwa sana ukusambilila mu Baibolo. Nga mwaishiba ifyo bengatemwa ukusambilila, lyena muleesha na maka ukupashanya imisambilishishe ya kwa Yesu. Nga mulecita ifyo, mukaba ne nsansa pantu ninshi mulepashanya Yesu Kristu uwaishibe sana ukulenga abantu ukuba abasambi.
Bushe Kuti Mwayasuka Shani?
• Bushe Yesu alecita shani pa kulenga abantu ukulanda ifyo baletontonkanya?
• Mulandu nshi Yesu alekutikila ku bantu abo alesambilisha?
• Bushe kuti mwabomfya shani ifipusho ilyo muleshimikila?
• Bushe kuti mwacita shani pa kwafwa abana benu ukuba abasambi ba kwa Yesu?
[Icikope pe bula 28]
Ilyo muleshimikila, mulekutika
[Icikope pe bula 30]
Nga tuleyafwa abana ukuba abasambi ba kwa Yesu ninshi tulepashanya Yesu