Bushe Mumona Ifintu nge fyo Yehova Afimona?
“Mupilibuke pa kwalula amatontonkanyo yenu.”—ROM. 12:2.
1, 2. Nga tuleya tuleishibilako ifya kwa Lesa, finshi tukalacita? Langilileni.
ELENGANYENI ukuti umwana umunono apokelela ubupe. Abafyashi bakwe bamweba abati, “Landa ati natootela.” Kwena ukulanda alanda, lelo atasha fye pantu e fyo abafyashi bamweba. Ilyo aleya alekula, aleshibilako ifyo abafyashi bakwe batontonkanya ne co cacindamina ukutasha nga ca kuti abantu bamupeela fimo. Mu kuya kwa nshita takuba abamweba ukutasha lelo aitemenwa fye. Cinshi cilenga? Pantu ninshi nomba nasambilila ukulatasha.
2 E fyo caba na kuli ifwe, ilyo twasambilile fye icine twalishibe ukuti calicindama ukulakonka ifyo Yehova afwaya. Lelo nga twatwalilila ukwishibilako ifya kwa Lesa, tuleshibilako ifyo Yehova amona ifintu. Tuleshibilako ifyo atemwa, ifyo ashifwaya, ne fyo amona ifintu ifyapusanapusana. Nga twasambilila ukulamona ifintu nge fyo Yehova afimona no kulakonka ifyo fine mu fyo tucita, ninshi tukalatontonkanya nga ena.
3. Mulandu nshi cakosela ukutwalilila ukulamona ifintu nge fyo Yehova afimona?
3 Nangu ca kuti tulomfwa bwino nga twaishiba ifyo Yehova amona ifintu, limo cilafya ukutwalilila ukulafimona ifyo fine pantu tatwapwililika. Ku ca kumwenako, nalimo kuti catukosela ukwishiba ifyo Yehova amona ubulalelale, ukutemwisha ifyuma, umulimo wa kubila imbila nsuma, ukubomfya umulopa bubi bubi, ne fyo amona ifintu fimbi. Finshi tufwile ukucita pa kuti twishibe ifyo amona ifi ifintu? Finshi tulingile ukucita pa kuti tutwalilile ukulamona ifintu nge fyo Yehova afimona? Kabili ukucita ifi kufwile ukukuma shani ifyo tucita pali ino nshita ne fyo tukacita ku ntanshi?
IFYA KUCITA PA KUTI TULEMONA IFINTU NGE FYO YEHOVA AFIMONA
4. Finshi tulingile ukucita pa kuti tulekonka amashiwi Paulo alandile aya kuti: ‘Aluleni amatontonkanyo yenu’?
4 Belengeni Abena Roma 12:2. Pali ili ilembo umutumwa Paulo alilondolwele ifyo tufwile ukucita pa kuti tulemona ifintu nge fyo Yehova afimona. Mu cipande cafumineko, twasambilile ukutila pa kuti ‘twipalana no bwikashi buno,’ tatulingile ukulakutika, ukulabelenga no kulatamba ifibi ifyo abantu ba muli cino calo bamona ukuti fisuma. Lelo Paulo alandile no kuti tufwile ‘ukwalula amatontonkanyo yesu.’ Kanshi tulingile ukulaisambilisha Icebo ca kwa Lesa pa kuti twishibe ifyo amona ifintu, tufwile ukulatontonkanya sana pa fyo afimona kabili tulingile ukulamona ifintu nge fyo afimona.
5. Londololeni ubupusano bwaba pa kubelenga fye no kuisambilisha.
5 Ukuisambilisha te kubelenga fye no kushila pa masuko ku mepusho ayali mu lupapulo. Nga tuleisambilisha tulingile ukubika amano ku fyo ilyashi tulebelenga liletusambilisha pali Yehova, pa fyo acita ifintu, na pa fyo amona ifintu. Tulingile ukwishiba ico Lesa atwebela ukucita fimo na ico atulesesha ukucita fimbi. Tufwile ukutontonkanya na pa fyo tucita ne fyo tutontonkanyapo ifyo tulingile ukuleka. Kwena te fyonse twingatontonkanyapo ilyo tulebelenga. Lelo kuti twanonkelamo sana nga tulekwatako inshita iikalamba iya kutontonkanya sana pa fyo twabelenga.—Amalu. 119:97; 1 Tim. 4:15.
6. Finshi ficitika nga tuletontonkanya sana pa fyo Yehova amona ifintu?
6 Mulafuma ifisuma sana nga ca kuti lyonse tuletontonkanya pa fyo tubelenga mu Cebo ca kwa Lesa. ‘Tulashininkisha’ ukuti ifyo Yehova amona ifintu e fyawamisha. Lyena tutendeka ukulamona ifintu nge fyo afimona kabili tulasumina ukuti e fyalungama. Na kabili ‘tulaalula’ amatontonkanyo yesu no kutendeka ukutontonkanya nge fyo Yehova atontonkanya.
IFYO TUTONTONKANYAPO FILAKUMA IFYO TUCITA
7, 8. (a) Bushe Yehova amona shani ifyuma? (Moneni ifikope pa ntendekelo ya cino cipande.) (b) Nga twalamona ifyuma nge fyo Yehova afimona, finshi tukalabikako sana amano?
7 Tuleibukisha ukuti ifyo tutontonkanyapo filakuma ifyo tucita. (Marko 7:21-23; Yako. 2:17) Natulande pa fya kumwenako fimo. Mu Mabuuku ya Mbila Nsuma tulasambililamo ifyo Yehova amona ifyuma. Abafyashi abo Lesa asalile ukukusha Umwana wakwe tabakwete ifyuma. (Lebi 12:8; Luka 2:24) Ilyo Yesu afyelwe, Maria “amulaalike mu ca kuliilamo ifitekwa, pantu tabakwete umuputule mu ng’anda ya kulaalamo abeni.” (Luka 2:7) Yehova afwaya nga alicitilepo cimo pa kuti Umwana wakwe afyalilwe mu muputule uusuma. Nomba ico Lesa alefwaya lupwa ulwabikile sana amano ku fya kwa Lesa ulwali no kusunga bwino Yesu no kumukusha bwino.
8 Ili lyashi lya mu Baibolo ililanda pa kufyalwa kwa kwa Yesu lilenga twaishiba ifyo Yehova amona ifyuma. Abafyashi bamo balafwaisha abana babo bakwata ifyuma nangu ca kuti ifi kuti fyalenga abana babo baleka ukubombela Yehova. Ukwabula no kutwishika ico Yehova abikako sana amano ni bucibusa bwesu na ena. Bushe na imwe mwabika sana amano kuli bucibusa bwenu na Yehova? Bushe ifyo mucita filanga ukuti mwabika amano kuli finshi?—Belengeni AbaHebere 13:5.
9, 10. Finshi tulingile ukucita pa kuti tulelanga ukuti tumona ukupunwisha abantu nge fyo Yehova akumona?
9 Ica kumwenako cimbi, fintu Yehova amona ukupunwisha abantu. Yesu atile: “Onse uwafumya ku citetekelo umo pali aba abanono abasumina, kuti cawama bamukobeka mu mukoshi icilibwe cafina ica kupelelako nga cilya impunda ipindulula no kumupoosa fye muli bemba.” (Marko 9:42) Twamona ukuti Yesu alemona ukupunwisha abantu ukuti te cintu ca kusenda buyefya buyefya! Apo Yesu alepashanya sana Wishi, te kuti tutwishike no kutwishika ukuti na Yehova wine e fyo amona abapunwisha abasambi ba kwa Yesu.—Yoh. 14:9.
10 Bushe na ifwe tumona ukupunwisha abantu nge fyo Yehova na Yesu bakumona? Bushe ifyo tucita filanga ukuti e fyo tukumona? Ku ca kumwenako, kuti twacita shani nga twaishiba ukuti ifyo tufwala ne fyo tusakula umushishi, e lyo ne fyo tuiyemfya kuti fyakalifya bamo mu cilonganino nelyo kuti fyalenga balatontonkanya pa kucita ifyabipa? Bushe ifyo twatemwa aba bwananyina fikalenga twikacita ifingabapunwisha?—1 Tim. 2:9, 10.
11, 12. Bushe ukumona ifintu nge fyo Yehova afimona e lyo no kuilama kuti kwatwafwa shani ukukanacita ifyabipa?
11 Ica kumwenako calenga butatu ca kuti Yehova alipata ububifi. (Esa. 61:8) Nangu ca kuti alishiba ukuti ilingi line tufwaya ukucita ifyabipa pa mulandu wa kuti tatwapwililika, atukoselesha ukupata ifyabipa nga fintu afipata. (Belengeni Amalumbo 97:10.) Nga tuletontonkanya sana pa fyalenga Yehova apate ifyabipa, tukatendeka ukulamona ifintu nge fyo afimona, kabili ici cikalenga tukalefwaisha ukulacita ifisuma.
12 Na kabili nga tulemona ifyabipa nge fyo Yehova afimona, tukalaishiba ifyabipa fimo ifyo abantu bacita nangu ca kuti Icebo ca kwa Lesa tacafilandapo mu kulungatika. Ku ca kumwenako, muno nshiku abantu abengi nabatemwa ukucinda ninshi nabekala pa matanta ya muntu nelyo nabamwikata pa matanta ninshi tabafwele bwino. Bamo batila ukucinda kwa musango uyu kwaliba fye bwino pantu batontonkanya ukuti kwalipusana no kucita ubulalelale.a Nomba bushe umuntu nga alecinda umusango uyu, ninshi amona ifintu nge fyo Lesa uwapata ifyabipa afimona? Kanshi natuleilama pa kuti tulepatisha ifyo Yehova apata no kulafitaluka.—Rom. 12:9.
IFYO MULINGILE UKUCITA PA KUTI MULETONTONKANISHISHA LIBELA IFYA KUCITA
13. Mulandu nshi tulingile ukulatontonkanishisha libela pa fyo Yehova amona ifintu?
13 Ilyo tuleisambilisha, tufwile ukulatontonkanya pa fyo Yehova amona ifintu pantu ifi fikalenga tukasale bwino ifya kucita ku ntanshi. Nga tulecita ifi tacakatukosele ukwishiba ifya kucita nga ca kuti kwaba fimo ifyo tulingile ukusalapo. (Amapi. 22:3) Natulande pa malyashi yamo aya mu Baibolo.
14. Bushe filya Yosefe akeene muka Potifa filetusambilisha finshi?
14 Filya Yosefe ayangufyenye ukukaana muka Potifa uwalefwaya ukulaala nankwe, alangile ukuti alitontonkanishishe libela pa fyo Yehova enekela abaupana ukuba aba cishinka ku bena mwabo. (Belengeni Ukutendeka 39:8, 9.) Na kabili filya Yosefe ayaswike muka Potifa ati: “Kuti nacita shani ububi bwakula ifyo no kubembukila Lesa?” filanga ukuti alemona ifintu nge fyo Lesa afimona. Inga ifwe kuti twacita shani? Tutile uo mubomba nankwe atendeka ukulanga icintemwa. Nelyo tutile bamutumina amashiwi ya cintemwa nelyo icikope icingalenga mwalatontonkanya pa kucita ubulalelale.b Te kuti citukosele ukwishiba ifya kucita nga ca kuti twalishiba kale ifyo Yehova amona ifya musango uyu kabili twalisalapo kale ifya kucita.
15. Finshi tufwile ukucita pa kuti twingatwalilila ukuba aba cishinka kuli Yehova nga fintu abaHebere batatu bacitile?
15 Nomba natulande pa balumendo batatu abaHebere, e kutila Shadraki, Meshaki na Abednego. Filya bakeene ukupepa icimpashanya ca golde ico Imfumu Nebukadnesari yapangile ne fyo baebele imfumu fyalangile ukuti balitontonkanishishe libela ifyo balingile ukucita pa kuti batwalilile ukuba aba cishinka kuli Yehova. (Ukufu. 20:4, 5; Dan. 3:4-6, 12, 16-18) Kuti mwacita shani nga ca kuti abamwingisha incito bamweba ukusangula indalama sha kubomfya pa mutebeto uwakuma imipepele ya bufi? Mu cifulo ca kulolela ifya musango uyu fikamucitikile, bushe te kuti ciwame mwatontonkanishisha libela ifyo Yehova afimona? Lyena ifya musango uyu nga fyacitika, tacakamukosele ukucita icalungama no kubeba ifyo mwasalapo kale nga fintu abaHebere batatu bacitile.
Bushe mwalifwailisha pa myundapilwe, mwalilemba kardi ya mulopa, kabili bushe mwalilanshanya na badokota? (Moneni paragrafu 16)
16. Bushe nga twaishiba bwino ifyo Yehova amona umulopa, tukasala shani imyundapilwe?
16 Na kabili nga twatontonkanishisha libela pa fyo tulingile ukucita pa kuti tutwalilile ukuba aba cishinka, tukasala bwino ifyo tufwile ukundapwa. Nangu ca kuti tatufwaya ukutubikamo umulopa nelyo cimo pa fikalamba fine ifyapanga umulopa, tulingile ukukonka amashinte ya mafunde ya mu Baibolo pa kusalapo imyundapilwe imo umo babomfya umulopa. Ifyo twasalapo fifwile ukulanga ifyo Yehova amona umulopa. (Imil. 15:28, 29) Kanshi ilyo tuli mu cipatala tulekalipwa te nshita ya kutontonkanya pa myundapilwe pantu te kuti tusale bwino. Lelo ino e nshita tufwile ukufwailisha pa myundapilwe, ukulemba kardi ya mulopa pa kulanga ifyo twasalapo, kabili e lyo tulingile ukulanshanya na badokota.c
17-19. Cinshi tulingile ukwishibila libela ifyo Yehova amona ifintu? Landeni pa fingacitika.
17 Natumone ne fyo Yesu ayaswike Petro ukwabula no kupoosa inshita ilyo amwebele ati: “Muyumfwileko uluse mwe Shikulu.” Ilyo ashilamweba ifi, Yesu afwile alitontonkanishishe libela pa fyo Lesa alefwaya acite na pa Malembo ayalelanda pali ena na pa fyo ali no kufwa. Ifi fyalengele atwalilile ukuba uwa cishinka kuli Yehova no kutuula umweo wakwe pa kuti alubule abantu bonse.—Belengeni Mateo 16:21-23.
18 Muno nshiku Lesa afwaya abantu baba ifibusa fyakwe kabili balebomba umulimo wa kubila imbila nsuma apapela amaka yabo. (Mat. 6:33; 28:19, 20; Yako. 4:8) Abantu bamo abashiminine pa kutukalifya, nalimo kuti batweba ukuleka ukubomba uyu mulimo nelyo ukuleka ukuba ifibusa fya kwa Yehova nga filya Petro aebele Yesu. Ku ca kumwenako, kuti mwacita shani nga ca kuti abamwingisha incito bamupeela icifulo ca pa muulu kabili bamulundilako ne ndalama, lelo ici cifulo cikalenga mukalefilwa ukukwata inshita ya kubombela Lesa? Nelyo tutile muli bana be sukulu, kuti mwacita shani nga bamweba ukuya ukutali na uko mwikala ku kulundapo amasambililo? Bushe ifi nga fyacitika, mukakwata inshita ya kupepa no kufwailisha pa fya musango uyu, iya kwipushako aba mu lupwa lwenu nelyo baeluda pa kuti musalepo ifya kucita? Bushe te kuti ciwame mwatontonkanishisha libela ifyo Yehova amona ifintu fya musango uyu no kulafimona nge fyo afimona? Nga mwaipekanishisha libela, ifya musango uyu nga fyacitika, tamwakafimone ukuti bwesho. Mukeshiba ifya kucita pantu ninshi mwalisalapo kale ukulabombela Lesa.
19 Nalimo kuti mwatontonkanya na pali fimbi ifingacitika ukwabula no kwenekela. Kwena te kuti tuipekanishishe fye kuli fyonse ifingacitika. Nomba nga tuletontonkanya sana pa fyo Yehova amona ifintu ilyo tuleisambilisha, tukalafibukisha kabili tukalasalapo ukucita ifisuma nga twakwata ubwesho. E ico natulebika amano ku fyo Yehova amona ifintu, tulefimona nge fyo afimona, kabili tuletontonkanya na pa fyo ukumona ifintu nge fyo Lesa afimona kukuma ifyo tucita pali ino nshita ne fyo tukacita ku ntanshi.
IFYO YEHOVA AMONA IFINTU NE FYO MUKEKALA KU NTANSHI
20, 21. (a) Cinshi cikalenga tukakwate ubuntungwa ubwakwata umwa kupelela mu calo cipya? (b) Cinshi tufwile ukucita pa kuti tulesekelela na pali ino ine nshita?
20 Bonse tulafwaisha ukuba mu calo cipya. Fwe bengi tusubila ukwikala mu paradaise pano isonde umuyayaya. Ilyo Ubufumu bwa kwa Lesa bukalateka, amafya ayo abantu bonse bakwata ino nshita yakapwa. Na lyo line, na lintu amafya yakapwa, abantu bakatwalilila ukukwata ubuntungwa bwa kuisalila ifya kucita. Cila muntu akalaisalila ifya kucita ukulingana ne fyo atemwa e lyo ne fyo afwaya.
21 Kwena ubu buntungwa bukakwata umwa kupelela. Abantu pa kusalapo ifya kucita, bakalakonka amafunde ya kwa Yehova na mashinte ya mafunde yakwe. Ifi bakalacita fikawama sana pantu fikalenga bakalesekelela kabili bakakwate umutende nga nshi. (Amalu. 37:11) Na pali ino ine nshita kuti twalasekelela nga tulemona ifintu nge fyo Yehova afimona.
a Ukucinda tulelandapo ni kulya ukwa kuti ilyo umuntu alecinda ekele pa matanta ya muntu uo alecindila kabili aleshingulusha no mubili. Uulecinda afwala fye utwa mu kati. Ukulingana fye ne fyacitike, ukucinda kwa musango uyu kuti kwaba bulalelale kabili baeluda kuti bapangila no muntu komiti ya bupingushi. Umwina Kristu uwa kuti alicindilepo nelyo balimucindilepo alingile ukuya kuli baeluda pa kuti bamwafwe.—Yako. 5:14, 15.
b Abantu balatumishanya amashiwi, amavidio, ne fikope fye shiku pa foni. Ukulingana fye ne fishinka filipo, umuntu kuti bamupangila komiti ya bupingushi. Inshita shimo abalashi ba buteko balipeelapo abacaice abaletumishanya ifye shiku pa mafoni umulandu. Nga mulefwaya ukwishibilapo na fimbi, moneni icipande citila, “Ifya Kulanshanya no Mwana pa fya Kutumishanya Amashiwi ne Fikope fye Shiku pa Foni” muli Loleni! ya January 2014, amabu. 7-8.
c Impapulo shesu shalilandapo pa mashinte ya mafunde ya mu Baibolo ayakuma ukubomfya umulopa pa kundapwa. Ku ca kumwenako, moneni icitabo citila Ifyo Mwingatwalilila Ukutemwa Lesa, amabu. 246-249.