Ukusambilila Inkama Yashila iya Kuipeelesha kwa Bukapepa
“Na Kristu aculiile imwe no kumushile ca kumwenako, ukuti mukonke mu makasa yakwe [mu kupalamisha, “NW”].”—1 PETRO 2:21.
1. Cinshi caba imifwaile ya kwa Yehova ukukuma ku ‘nkama yashila iya kuipeelesha kwa bukapepa’?
“INKAMA yashila iya uku kuipeelesha kwa bukapepa” taili na nomba ni nkama! (1 Timote 3:16, NW) Ifyo yapusanako ukufuma ku nkama sha butotelo bwa bufi, ukupala Bulesa Butatu ubwa nkama, ubwatwalilila ukube nkama! Takuli nangu umo uwingashumfwikisha. Ukucila, Yehova alifwaya ukuti inkama yashila iyasokolwelwe mu muntu Yesu Kristu ilingile ukupeelwa ukubilishiwa kwasalala nga nshi. Yesu umwine abele ica kumwenako capulamo ica kwa kabilisha wapimpa uwa Bufumu bwa kwa Lesa. Kuti twasambilila ifyafula ukufuma ku bukombe bwakwe ne nshila ya kushimikila, nga fintu nomba twalamona.
2. Mulandu nshi ukupyungila kwa kwa Yesu kwabikilwe pa ntanshi ya cilubula? (Mateo 20:28)
2 Lekeni tupeeleko ukulanguluka kwalundwapo, lyene, ku “[kumoneka] mu mubili” ukwa kwa Yesu. (1 Timote 3:16) Pali Mateo 20:28 tubelenga ukuti Yesu “taishile ku kupyungilwa, lelo ku kupyungila, no kupeelo mweo wakwe icilubula ca pa bengi.” Ici cibika fye no kupyungila kwakwe pa ntanshi ya cilubula. Mulandu nshi ifyo? Cisuma, ku numa mu Edene Insoka yacenjela yakanseene pa kulinga kwa bumulopwe bwa kwa Yehova pa mutundu wa muntu, ukusosa ukuti ububumbo bwa kwa Lesa bwali ne cilubo no kuti pe samba lya bwesho takuli umuntu uwingasunga bumpomfu ku Wapulishamo. (Linganyeniko Yobo 1:6-12; 2:1-10.) Ubutumikishi bwa kwa Yesu ubwabulwa akalema pamo ngo muntu wapwililika, “Adamu wa kupelelekesha,” bwalangile kasonsomba Satana ukuba kabepa wabipisha. (1 Abena Korinti 15:45) Mu kulundapo, Yesu mu kukumanina ashininkishe ukufikapo kwakwe ukubomba nga “Kelenganya kabili Katuula” wa kwa Lesa kabili “akapingwila aba pano isonde mu bulungami,” ku kwebela kwa bumulopwe bwa kwa Yehova.—Imilimo 5:31; 17:31.
3. Ni shani fintu Yesu asuushishe umupwilapo ukusonsomba kwa kwa Satana?
3 Yesu asuushishe umupwilapo ukuseebanya kwa kusonsomba ukwa kwa Satana! Mu lyashi lyonse ilya kale, takwaba umuntu pali lino isonde uwabombela Lesa mu kuipeeleshe fyo—te mulandu no kupumiwa, ukucululusha, no kulungulushiwa kwa ku mubili no kwa muntontonkanya. Kristu aali no kushipikisha amashiwi ya miponto ngo Mwana wa kwa Lesa. Ukupula muli conse—nelyo fye ukufika ku mfwa ya bunkalwe iya museebanya—aali uwashangila, uushitelententa muli bucishinka bwakwe kuli Wishi. Pa Abena Filipi 2:8, 9, Paulo alemba ukuti pa mulandu wa kuti Yesu alyumfwilile ‘ukufika na ku mfwa, ee ukufika ku mfwa ya pa cimuti ca kucushiwilwapo, Lesa amusansabike no kumupeele shina ilyacila amashina yonse.’ Yesu asansalike Satana pamo nga kabepa wabipisha nga fintu aba!
4. Mulandu nshi Yesu aebele Pilato ukuti aishile kwi sonde ku kushimike cine ubunte?
4 Muli fyo, pa kusondwelela kwa myaka fye inono iya kushimikila kwakakala, Yesu kuti acitila ubunte mu kushipa kuli Ponti Pilato ukuti: “Mwasosa ni mwe ukuti ine ndi mfumu. Pali ici e co nafyalilwe, kabili pali ici e co naishiile pano isonde, pa kuti nkeseshimike cine ubunte. Onse uuli uwa bucine omfwe shiwi lyandi.” (Yohane 18:37) Yesu aali nalangilila ukuipeelesha kwa bukapepa kwawamisha mu kubilisha icine ca Bufumu bwa kwa Lesa ukupulinkana Palestine. Akanshishe abasambi bakwe ku kuba bakashimikila bapimpa na bo. Ifyo ica kumwenako cakwe citukumbamo ku kukonka mu makasa yakwe ilelo!
Ukusambilila Ukufuma Ku Ca Kumwenako Cesu Ica Cine Cine
5. Cinshi twingasambilila pa lwa kuipeelsha kwa bukapepa pa kulolesha mu kutonta amenso pali Yesu?
5 Ukupitila mu kuipeelesha kwesu ukwa bukapepa mu kucita ukufwaya kwa kwa Yehova, na ifwe bene kuti twashinina ukuti Ciwa wa bufi. Te mulandu na mesho twingacula, takwakabe nangu bumo ubukalingana no kushikitika no musaalula ifyakumanishiwe na Yesu. Lekeni ifwe, lyene, tusambilile ukufuma ku ca Kumwenako cesu ica cine cine. Nga fintu AbaHebere 12:1, 2, NW batucincisha, shi natubutuke ulubilo mu kuba no kushipikisha “ilyo tuletonta amenso pa Cibombelo Cikalamba kabili Kawaminisha wa citetekelo cesu, Yesu.” Ukukanapala Adamu, uwafililwe lintu aeshiwe ukukuma ku kuipeelesha kwa bukapepa, Yesu abele e umo pe sonde uwakumenye amesho yonse mu kupwililila. Ukufika na ku mfwa, ashininwe “uwa mushilo, uwabula akabi, uushakowela, uwapaatuka ku babembu.” (AbaHebere 7:26) Muli bumpomfu bwabula akabi, kuti asosa ku balwani bakwe ukuti: “Ni ani wa muli imwe anshinina ulwa lubembu?” Yesu abweseshemo ukusonsomba kwa kwa Satana, ukubilisha ukuti: “Kateka wa pano isonde . . . takwete kantu nangu kamo.” Kabili mu kusondwelela ilyashi lyakwe ilya kupelako ku basambi bakwe pa ntanshi ya kufutukwa kwakwe no kwikatwa, abebele ukuti: “Tekeni imitima. Ine nincimfya aba pano isonde.”—Yohane 8:46; 14:30; 16:33.
6. (a) Mulandu nshi Yesu aishibila umusango wa kupempesula uukabilwa ku mutundu wa muntu? (b) Ni ku cipimo nshi uko Yesu alangishe umwenso wa bukapepa?
6 Lintu aali mu mubili pano pe sonde, Yesu akumenye ico icipilibula ukuba umuntunse, “[uwacefiwa] panono fye kuli bamalaika.” (AbaHebere 2:7) Abeleshenye na mabunake ya buntunse kabili e co aliipangasha bwino ku kubomba nge Mfumu na Kapingula wa mutundu wa muntu ku myaka ikana limo. Uyu Mwana wa kwa Lesa, uwasosele ukuti: “Iseni kuli ine, bonse mwe bacucutika kabili abafinwa, na ine nalamupeelo kutusha,” alishiba musango nshi uwa kupembesula uukabilwa ku mutundu wa muntu. (Mateo 11:28) AbaHebere 5:7-9 batweba ukuti: “Wene mu nshiku sha mubili wakwe wa buntunse, pa kuniniko kulomba no kupaapaata pamo no kukuuta kwa kalanda ne filamba ku wali na maka ya kumutuula ku mfwa; kabili aumfwilwe pa mulandu wa kutiina Lesa. Nelyo ali Mwana asambilile icumfwila kuli ifyo aculileko; kabili pa kulengwo kupwililika [mu cumfwila], aishilebo mwine pusukilo lya muyayaya kuli bonse abamunakila.” Yesu tapungaile, nangu cingati aali no kushipikisha ukufika ku cipimo cakukumanya ulubola lwa mfwa ya buntunse pa kupokelela ‘icilonda ku citende’ ukufuma ku Nsoka ya lupato. (Ukutendeka 3:15) Ukupala Yesu, shi lyonse natulangishe umwenso wa bukapepa, nangu fye kufika ku mfwa nga cili icalinga, ukucetekela ukuti Yehova Lesa akomfwa ukupaapaata kwesu no kutupeele pusukilo.
‘Ukwikalila ku Bulungami’
7. Ukulingana na 1 Petro 2:21-24, cipasho nshi Kristu atushilile, kabili ni shani fintu inshila yakwe ilingile ukutwambukila?
7 Ilintu amoneke mu mubili, Yesu muli bucishinka asokolwele inkama yashila iya kuipeelesha kwa bukapepa. Tubelenga pali 1 Petro 2:21-24 ukuti: “Pa kuti na Kristu aculiile imwe no kumushile ca kumwenako, ukuti mukonke mu makasa yakwe [mu kupalamisha, NW]. Wene tacitile ulubembu, no bucenjeshi tabwasangilwe mu kanwa kakwe; wene ilyo atukilwe tatukene, ilyo aculile tapangishe iyo, lelo aipeele ku upingwilo mwalungama; wene asendele imembu shesu umwine mu mubili wakwe pa cimuti, ukuti fwe bali abafwa lubali ku lubembu, tube aba mweo lubali ku bulungami.” Ilintu tuleetetula pa nshila ya kwa Yesu, fintu itukoselesha ku kukonkelela ukuipeelesha kwa bukapepa, ku kusunga bumpomfu, no kwikalila ku bulungami nga fintu acitile!
8. Ni shani fintu twingekalila ku bulungami nge fyo Yesu acitile?
8 Yesu mu cine cine aikalile ku bulungami. Ilumbo 45:7 lyasesemene wene ukuti: “Watemwo bulungami, no kupato bubifi.” Ukubomfya ayo mashiwi kuli Yesu, umutumwa Paulo asosele pa AbaHebere 1:9 ukuti: “Watemwo bulungami, no kupato bupulumushi.” Mu lubuuto lwa kumfwikisha ukwa nkama yashila iya uku kuipeelesha kwa bukapepa, shi ukupala Yesu natutemwe lyonse icalungama no kupata icabipa. Mu mibele isuma iya Bwina Kristu, ilelo iyo iili pe samba lya kusanswa icabipisha ku calo ca kwa Satana, na mu kubomba kwesu konse na abo abali mu kati na ku nse ya kuteyanya kwa kwa Lesa, natupingule mu kukosa ukwikalila ku bulungami, ukusumbula ifishinte fyalungama ifya kwa Yehova. Kabili lekeni mu kutwalilila tulye pa Cebo ca kwa Lesa pa kukwata ukwiluka kwa kuipeelesha ukwacindama nga nshi ku kucincintila Ciwa ne micenjelo yakwe!
9. Cinshi calundile ku kupimpa kwa kwa Yesu mu butumikishi, kabili ici cabimbilemo cinshi ukukuma kuli bakacema ba butotelo bwa bufi?
9 Icintu cimo icalundwapo cakuntile Yesu ku kuba uwapimpa mu butumikishi bwakwe. Cinshi? Pali Mateo 9:36 tubelenga ukuti: “Pa kumona amabumba, abekatilwe inkumbu; pa kuti bali abalulunkaniwa kabili abapaswa, nge mpaanga ishishaba na kacema.” E co Yesu “atendeke ukubasambilishe fintu ifingi.” (Marko 6:34) Mu kukabilwa, ici cibimbamo ukusansalika ububifi no bupulumushi bwa bakacema ba butotelo ba bufi. Ukulingana na Mateo 15:7-9, Yesu asosele kuli bamo aba aba ukuti: “Mwe ba bumbimunda, Esaya amusesemene bwino, ati, Aba bantu banshinshimuna pa tunwa twabo, lelo imitima yabo yataluka kuli ine: lelo kwa fye ukushinshimuna banshinshimuna, amasambilisho basambilisha mafunde ya bantu.”
Inkama ya Kulengo Bulanda
10. Ilelo, “ica nkama ca bupulumushi” citonta pali bani, kabili baba aba mulandu kuli cinshi?
10 Nga fintu Yesu alandile ukulwisha intungulushi sha butotelo bwa bufi, e fyo na ifwe ilelo tuyumfwa aba bulanda ku nkama yapusana apakalamba ne nkama yashila iya kuipeelesha kwa bukapepa. Pali 2 Abena Tesalonika 2:7, Paulo aitile “ica nkama ca bupulumushi.” Yali ni nkama mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo C.E. pantu tayali na kusokololwa ukufika pa nshita yalepa pa numa ya mfwa ya batumwa. Ilelo, itonta pali bashibutotelo ba Kristendomu, abacilapo ukusekelela mu mapolitiki ukucila mu kubilisha imbila nsuma iya Bufumu bwalungama ubwa kwa Lesa. Ubumbimunda bwalifula mu fifulo fyabo. Bakabilisha ba pa televisioni aba fyakaniko fya buProtestanti aba Kristendomu baba ca kumwenako camonekesha: abantu ba bumbimunda abapusula imikuni yabo, bakuula amabufumu ya mamilioni ya madola ayengi, ukubishanya na bacilende, ukuponya ifilamba fya cimbepa ilintu abene bene basansalikwa, no kutwalilila ukulombelesha indalama, lyonse indalama ishingi. Vatican wa ciRoma Katolika atambika icikope cimo cine ica kutiinya, mu kuba no kulundana kwa bupolitiki ubwabulo bufumacumi, ukuitakisha kwamonekesha, ne fibelesho fyabola ifyo babikilamo indalama ku banki.
11. Cinshi cikacitika kuli bashibutotelo ba Kristendomu na kuli Babiloni Mukalamba yonse?
11 Te ca kupapa ibumba lya bashibutotelo ba Kristendomu kuti lyaishibikwa pamo ngo “muntu wa bupulumushi”! (2 Abena Tesalonika 2:3) Ulu lubali lukalamba ulwa Babiloni Mukalamba ulwapala cilende lukasansalikwa umupwilapo no kupomonwa, capamo no butotelo bonse ubwa bufi ubwashala. Nga fintu tubelenga pa Ukusokolola 18:9-17 ukuti, bapolitishani na ba makwebo (na babasungile ndalama babo) ilyo bakaloosha ukuti: “Iye, iye, umusumba ukalamba!” Babiloni Mukalamba ne nkama shakwe fikasokoloka, mu kupusana kwamonekesha mu kuba no ko ukubuutusha inkama yashila iya kuipeelesha kwa bukapepa.
12. Ukutemwa kwa kwa Yesu ukwa bulungami kwamutungulwile ku kucita cinshi?
12 Ukutemwa kwa kwa Yesu ukwa bulungami no kupata ubupulumushi kwamutungulwile ku kupilikita umwine mu kukanashako pa lubali lwa kupepa kwa cine. Pa lwendo lwakwe ulwa kubalilapo ku Yerusalemu ngo Mwana wasubwa uwa kwa Lesa, Kristu atamfishe aba makwebo na bakakabula ba ndalama ukufuma mwi tempele, ukubilisha ukuti: “Sendeni utu, tufumyeni muno; mwicita ŋanda ya kwa Tata iŋanda ya makwebo.” (Yohane 2:13-17) Pa kutandala kwa pa numa kwi tempele, Yesu aebele abaYuda bakaanya ukuti: “Imwe muli ba kwa shinwe [Ciwa, NW], ne fya lunkumbwa fya kwa shinwe e fyo mufwayo kucita. Ulya ni nkomi ya bantu ukufuma na pa kutendeka, na mu cine taimininamo, ico muli wene tamwaba cine. Ilyo alande ca bufi, alande cafuma mu mwine; ico wa bufi, kabili e wishi wa buko.” (Yohane 8:44) We kushipa uko Yesu alangile mu kweba abo aba butotelo ukubebelapo ukuti bali aba bufi kabili abana ba kwa Ciwa!
13. (a) Ni kwi ukucilisha uko ukupata kwa bupulumushi ukwa kwa Yesu kwalumbululwa? (b) Mulandu nshi untu bashibutotelo ba bupulumushi bawamina ubupingushi bwapalako kuli ubo bwabilishiwe na Yesu pali bakalemba na baFarise?
13 Ukupata kwa kwa Yesu ukwa bupulumushi takuli uko kwalumbululwa bwino ukucila mu kusuusha kwakwe kwatapata ukwa bakalemba na baFarise bapala amafwafwa, nga fintu kwalembwa muli Mateo icipandwa 23. Palya abilisha “akalanda” kabamo imbali cinelubali, ukubalinganya ku ‘nshishi shashingulwako impemba—ishaisulamo imisango yonse iishasanguluka, ubumbimunda, no bupulumushi.’ Fintu Yesu afulwike ukulubula abantu batitikishiwe ukufuma kuli ubo bupulumushi! “We Yerusalemu, we Yerusalemu!” e fintu apundile, “inshita ishingi nafwayo kulonganya abana bobe, filya nankoko alonganya utwana twakwe mu mapindo yakwe, lelo mwalikene! Moneni, iŋanda yenu yashilwa imwe icipompa.” (Ifikomo 37, 38) Bashibutotelo ba bupulumushi aba kasuba kesu bawamina ubupingushi bwapalako pantu, mu mashiwi ya pali 2 Abena Tesalonika 2:12, ‘tabatetekela cine lelo babekelwa mu kuulungana.’ Ubupulumushi bwabo bwalipusanako nga nshi ku kuipeelesha kwa bukapepa uko Yesu alangilile apakalamba muli bucishinka lintu aali pe sonde.
Ukubilisha Amapingushi ya kwa Lesa
14. Ukutesekesha inkama yashila iya kuipeelesha kwa bukapepa kulingile ukutusesesha ku kucita cinshi?
14 Ukutesekesha kwesu ukwa nkama yashila iya kuipeelesha kwa bukapepa kulingile ukututungulula lyonse ku kukonka amakasa ya kwa Yesu mu kupalamisha. Ukupala wene, tulingile ukuba abapimpa mu kubilisha cintu Esaya 61:2 ilondolola pamo ngo “mwaka wa luse lwa kwa Yehova, no bushiku bwa cilandushi ca kwa Lesa wesu.” Kabili shi natucite mu kupimpa ulubali lwesu “ku kusansamusha bonse abaloosha.” Nga fintu Yesu aali lintu aali pe sonde, cisendako ukushipa ilelo kuli ifwe ku kubilisha amapingushi ya kwa Yehova, ukusanshako ubukombe bwakosa ubusangwa mu fipande filandikisha ifya Ulupungu lwa kwa Kalinda na mu citabo ca Revelation—Its Grand Climax At Hand! Tufwile ukushimikila mu kushipa na mu kucenjela, ifyebo fyesu filingile “ukulungwamo umucele” pa kuti fingomfwika bwino ku bakongamina ku bulungami. (Abena Kolose 4:6) Pa kuba natusambilila ukufuma ku ca kumwenako ca kwa Yesu ica kuipeelesha kwa bukapepa, shi natube na maka ya kucita lipoti mu nshita yalinga ukuti natupwishishisha umulimo untu Yehova atupeele ukucita.—Mateo 24:14; Yohane 17:4.
15. Ukukuma ku nkama yashila iya kwa Lesa, cinshi cacitika ukutula 1914?
15 Lintu amoneke mu mubili, we ca Kumwenako ca bukata Yesu aali! Ifyo inkama yashila iya kuipeelesha kwa bukapepa yafikilishiwe mu kumonekesha muli wene! Fintu mu kushipa akushishe ishina lya kwa Yehova! Kabili fintu Wishi wa kwa Yesu alambwile wene mu kupapusha ku nshila yakwe iya kusunga bumpomfu! Lelo kucili ifyafula na fimbi ku nkama yashila iya kwa Lesa. Ukutula 1914 twikala mu “[kasuba ka] kwa Shikulu.” (Ukusokolola 1:10) Nga fintu Ukusokolola 10:7 kulondolola, ili ni nshita ku ‘nkama yashila iya kwa Lesa iyakuma ku mbila nsuma ukuletwa ku mpela.’ Amashiwi ya mu mulu nomba yalibilishiwa aya kuti: “Ubufumu bwa pe sonde bwaisabo bwa kwa Shikulwifwe [Yehova], no bwa kwa Kristu wakwe, na o akulabe Mfumu umuyayaya umuyayaya.” (Ukusokolola 11:15) Yehova alimika Imfumu ya buMesia, Yesu Kristu, pa cipuna cakwe ica bukata ku kuba kateka munankwe na Wene!
16. Ni shani fintu Imfumu yabikwa pa cipuna iipya, Yesu Kristu, mu kwangufyanya alangile ukwangwako kuli bukapepa mu mulu?
16 Pamo nga kateka munankwe na Lesa mu Bufumu bwafyalwa ubupya, Yesu na kabili etwa Mikaele (ilipilibula “Ni Ani Aba Nga Lesa?”). Takwingaba cipondoka uwingabala aba nga Lesa, kabili Imfumu yabikwa pa cipuna iipya mu kwangufyanya alangilile ici pa kupoosa Icisoka cikote, Satana, na bamalaika ba ciko kwi sonde. (Ukusokolola 12:7-9) Ee, Yesu alikwata umucinshi kuli bulesa mu mulu, nga fintu alangilile ukuipeelesha kwa bukapepa lintu aali pe sonde. Yesu Kristu wakatamikwa takatushe ukufikila alofya ubutotelo bwa bufi no kupyangapo umupwilapo ukuteyanya kwa kwa Satana, ukumoneka no kushimoneka.
17. Ukutula 1914, cinshi cacitika mu kufikilishiwa kwa kwa Mateo 25:31-33?
17 Ukutula 1914 ukufikilishiwa kwa busesemo bwa kwa Yesu pali Mateo 25:31-33 kwalibuutusha mu kubengeshima inkama yashila iya kwa Lesa. Palya Yesu abilisha ukuti: “Ilyo Umwana wa muntu akesa mu bukata bwakwe, na bamalaika bonse pamo nankwe, e lyo akekala pa cipuna ca bukata bwakwe, ne nko shonse shikalonganikwa ku cinso cakwe; kabili akabapaatukanya, ifyo umucemi apaatukanye mpaanga ku mbushi, no kubike mpaanga ku kulyo ne mbushi ku kuso.” Ukufuma kuli ici cifulo casumbuka mu mulu, iyi Mfumu ya bukata, Kapingula, kabili Ndubulwila wa kuipeelesha kwa bukapepa akaleta icilandushi, intanshi pa muntu wa bupulumushi ne fya kaniko fimbi ifya Babiloni Mukalamba, kabili lyene ifibombelo fyonse ifyashala na bakafwilisha bapale mbushi aba kuteyanya kwabipa ukwa pe sonde ukwa kwa Satana. Satana ilyene akabikwa ku muyenge. (Ukusokolola 20:1-3) Lelo abapale mpaanga “abalungama” bakaya ku bumi bwa muyayaya. (Mateo 25:46) Shi ukukonkelela kobe ukwa kuipeelesha kwa bukapepa ku kubike muli ilyo ibumba lyalungama!
18. Lishuko nshi ilya kusekelela ilyo twakwata mu kulundana ne nkama yashila iya kuipeelesha kwa bukapepa?
18 Ukusokolola 19:10 kutukoselesha ukuti “[ukupepa] Lesa.” Kabili mulandu nshi? Ilembo litwalilila ukuti: “Pantu ubunte bwa kwa Yesu mupashi wa bukasesema.” E co ayengi aya masesemo yapuutwamo aya nshita sha pa kale yacitile ubunte kuli Yesu! Kabili ilintu aya masesemo yafikilishiwa, inkama yashila iya kwa Lesa ilamonekesha nga nshi. Tulasekelela, kanshi, pa kusambilila ukuti inkama yashila iya uku kuipeelesha kwa bukapepa yaishilemonekesha muli Yesu. Ifyo twaba abashuka mu kupapusha ukukonka mu makasa yakwe nga batumikishi baicefya aba Bufumu bwa kwa Lesa. Ee, twalicindikwa pa kwakana mu kumfwikisha no kubilisha fyonse inkama yashila iya kwa Lesa iyakuma ku mbila nsuma!
Ni Shani Fintu Wingankulako?
◻ Cinshi twingasambilila ukufuma ku ca kumwenako ca kwa Yesu ica kuipeelesha kwa bukapepa?
◻ Ni shani fintu twingekalila ku bulungami nge fyacitile Kristu?
◻ Ni nkama nshi iya kulengo bulanda yaiminina mu kupusana kwamonekesha ku nkama yashila iya kuipeelesha kwa bukapepa?
◻ Ukutesekesha kwesu ukwa nkama yashila iya kuipeelesha kwa bukapepa kulingile ukutusesesha ku kucita cinshi?
[Icikope pe bula 16]
Pamo nga ndubulwila wa kuipeelesha kwa bukapepa na kabilisha wapimpa uwa Bufumu, Yesu kuti aeba Pilato ukuti: “Pali ici e co naishiile pano isonde, pa kuti nkeseshimike cine ubunte”
[Icikope pe bula 18]
Ukuipeelesha kwa bukapepa ukwa kwa Yesu kwalumbulwilwe lintu asuushishe bakalemba na baFarise