‘Ukulungiko Kusose Cebo ca Cine’

ICEBO ca kwa Lesa caba butala bwa fishinte ifyakatama pa kuti ubumi butunguluke. Kuti caafwa umutumikishi ukusambilisha, ukwebaula, no kulungika. (2 Timote 3:16, 17) Nangu cibe fyo, pa kuti tunonkelemo mu kukumanina muli ci ica kutungulula capayanishiwa na Lesa, tufwile ukukonka ukufunda kwa mutumwa Paulo kuli Timote ukwa kuti: “Cincilo kuipeela kuli Lesa ngo wasuminishiwa, umubomfi uushingaba na ca kukwatilapo insoni, uulungiko kusose cebo ca Cine.”—2 Timote 2:15.

Pa fintu ifingi ifyo Icebo ca kwa Lesa capashanishiwako, capashanishiwa na ku mukaka wabamo umulyo, ku filyo fyakosa, ku menshi ya kupembesula kabili ayasangulula, ku cilola, na ku lupanga lwatwa. Ukumfwikisha cintu ishi numbwilo shipilibula kuti kwaafwa umutumikishi ukubomfya Baibolo mu kulamuka.

Ukupeela Umukaka wa Cebo ca kwa Lesa

Umukaka e filyo ifyo utucece tukabila. Ilyo akacece kalekulilako, kalatendeka ukuliishiwa ifilyo fyakosa panono panono, lelo pa kutendeka fye, umukaka fye e o kengasungulula. Abo abaishiba fye finono pa lwa Cebo ca kwa Lesa bapala utucece mu nshile shingi. Nampo ngo muntu e lyo atendeke fye ukukwata ubuseko mu Cebo ca kwa Lesa nelyo alibeleshanya na co pa nshita yalepako, nga ca kuti ukumfwikisha kwakwe ukwa cintu Baibolo isosa kwa pa muulu fye, ninshi kacece lwa ku mupashi kabili alekabila ifilyo ifyayanguka ukusungulula—“ishiba” [umukaka] lya ku mupashi. Talaba na maka ya kusungulula “ifilyo fyakosa,” ifintu fyashika ifya Cebo ca kwa Lesa.—AbaHebere 5:12.

Ifi e fintu cali ku cilonganino capangilwe cipya mu Korinti lintu Paulo abalembeele ukuti: “Namunwenseshe ishiba, nshamulishishe ifilyo; pantu mwali tamulakoso kulya.” (1 Abena Korinti 3:2) Abena Korinti intanshi balekabila ukusambilile “mitande ya kubangilila iya fyebo fya kwa Lesa.” (AbaHebere 5:12) Pa cipimo bapelelepo, nga tabasungulwile “fyashika fya kwa Lesa.”—1 Abena Korinti 2:10.

Ukupala Paulo, abatumikishi ba Bwina Kristu ilelo balangisha ukuti balyangwako ku tucece twa ku mupashi ukupitila mu kutupeela “ishiba,” uko e kuti, ukupitila mu kutwaafwa ukushikimana na maka mu fifundisho fya kutendekelako ifya buKristu. Balakoselesha abapya ba musango yo nelyo abashakosoka ‘ukufuluke shiba lya bumupashi ilyabulo bucenjeshi.’ (1 Petro 2:2) Umutumwa Paulo alangilile ukuti alilwike ukukabila kwalamuka uko abapya bakabila lintu alembele ukuti: “Onse uukulile shiba mutuutu ku cebo ca bulungami; pantu mucece.” (AbaHebere 5:13) Ififwaikwa ku batumikishi ba kwa Lesa ilyo balenwensha umupya no ushabelesha umukaka wasanguluka uwa Cebo ukupitila mwi sambililo lya Baibolo na mu cilonganino fyaba kutekanya, ukulangulukilako, ukumfwikisha, no kunakilila.

Ifya Kubomba ne Filyo Fyakosa Ifya Cebo ca kwa Lesa

Pa kukula ukulola kwi pusukilo, Umwina Kristu akabila ifyacila pe “shiba.” Lintu fye icine ca kutendekelako ica Baibolo caumfwikwa bwino bwino no kupokelelwa, ninshi aipekanya ukutendeka ukulya ‘ifilyo fyakosa ifya bakalamba.’ (AbaHebere 5:14) Ni shani fintu engacite ci? Ica kutendekelako fye, kupitila mu cibelesho ca lyonse ice sambililo lya pa lwakwe no kubishanya pa kulongana kwa Bwina Kristu. Ifibelesho fisuma ifya musango yo fikaafwa ukulenga Umwina Kristu ukukosa lwa ku mupashi, ukukosoka, no kuba uwa kufumamo cimo mu butumikishi. (2 Petro 1:8) Tatulingile ukulaba ukuti ukulunda ku kwishiba, ukucita ukufwaya kwa kwa Yehova na ko kwaba ca kulya ca ku mupashi.—Yohane 4:34.

Ilelo, “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” alilaaswa ukupayanishisha ababomfi ba kwa Lesa ifya kulya mu nshita iyene no kubaafwa ukumfwikisha “amano ya finsangwansangwa aya kwa Lesa.” Yehova, ukubomfya umupashi wakwe uwa mushilo, alasokolola icine ca mu Malembo icashika ukupitila muli uyu musha wa bucishinka, uyo lyonse asabankanya “ifya kulya [fya ku mupashi] mu nshita iyene.” (Mateo 24:45-47; Abena Efese 3:10, 11; linganyako Ukusokolola 1:1, 2.) Umwina Kristu umo na umo alishingamwa ukubomfya mu kukumanina ukupayanya uko kwasabankanishiwa.—Ukusokolola 1:3.

Kwena, muli Baibolo mwabako ifintu fimo “ifyayafyo kwiluka,” nangu fye ku Bena Kristu bakosoka. (2 Petro 3:16) Mwalibamo amanshoko, amasesemo, ifilangililo ifyo fifwaya ukusambilila na maka no kwetetula. E co, isambililo lya pa lwesu lisanshamo ukwimba mu Cebo ca kwa Lesa. (Amapinda 1:5, 6; 2:1-5) Baeluda maka maka e bakwata icishingamo muli ici lintu balesambilisha icilonganino. Nampo nga baletungulula Isambililo lya Citabo pa Cilonganino nelyo Isambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda, balepeela amalyashi ya cintubwingi, nelyo ilyo balesambilisha mu mbali ishili shonse shimbi, baeluda balingile ukubeleshanya sana ne fyebo fyabo no kuba abaipekanya ukusakamana “[ukulamuka kwa, NW] kusambilisha” ilyo balepeela icilyo cakosa ica ku mupashi ku cilonganino.—2 Timote 4:2.

Amenshi Ayapembesula Kabili Ayasangulula

Yesu aebele umwanakashi umwina Samaria pa cishima ati kuti amupeela ifya kunwa ifyali no kuba muli wene “icishima ca menshi ayalefukaukila ku mweo wa muyayaya.” (Yohane 4:13, 14; 17:3) Aya menshi yapeelo mweo yasanshamo ukupayanya kwa kwa Lesa konse ukwa kunonsha ubumi ukupitila mu Mwana wa mpaanga uwa kwa Lesa, kabili uku kupayanya kwalilondololwa muli Baibolo. Pamo nga bantu abakwata icilaka ca ayo “menshi,” tulapokelela ubwite bupeelwa no mupashi na nabwinga wa kwa Kristu ku ‘kuyabuulapo ica bupe amenshi ya Mweo.’ (Ukusokolola 22:17) Ukunwako aya menshi kuti kwatwala ku mweo wa muyayaya.

Ukulundapo, Baibolo imikila Abena Kristu ba cine ifipimo fya mibele ne fya ku mupashi. Ilyo tulebomfya ifi fipimo fyaimikwa na Lesa, tulasangululwa ku Cebo ca kwa Yehova, ‘ukusambwa’ ifibelesho fyonse ifyo Yehova Lesa apata. (1 Abena Korinti 6:9-11) Pali uyu mulandu, icine caba mu Cebo capuutwamo ciitwa “umusambilo wa menshi.” (Abena Efese 5:26) Nga ca kuti twakaana ukuti icine ca kwa Lesa citusangulule muli iyi nshila, ukupepa kwesu takwakapokelelwe kuli wene.

Ku ca kusekesha, baeluda ‘abalungiko kusose cebo ca cine’ na bo bapashanishiwa ku menshi. Esaya asoso kuti baba “nge mimana ya menshi apaumisha.” (Esaya 32:1, 2) Baeluda bakwato kutemwa balalinga muli ubu bulondoloshi lintu batandalila bamunyinabo ilyo balebomba nga bacemi ba ku mupashi, ukubomfya Icebo ca kwa Lesa icipembesula ukupeela ifyebo fya ku mupashi ifikuulilila, ukusansamusha, ukukosha no kucingilila.—Linganyako Mateo 11:28, 29.a

Ifilundwa fya cilonganino filapembelela ukutandala kwa baeluda mu kuba no kwenekela kwaswatuka. “Nalishiba ifyo baeluda bengaba aba kutontolola, kabili ndi uwa nsansa nga nshi pa kuti Yehova alitupayanishishe ci,” e fisosa Bonnie. Lynda, nyina uwaba eka, alembo kuti: “Baeluda balingafwile ifya kubomba ne mibele ukupitila mu kukoselesha kwa mu Malembo. Balikutike kabili balangishe icililishi.” Michael atila: “Banengele ukuyumfwa ulubali lwa kuteyanya uko kusakamana.” “Ukutandala kwa baeluda kwalingafwile ukucimfya inshita sha kupopomenwa kwabipisha,” e fyasosa na umbi. Ukutandala kwa kwa eluda ukwa kusumbamo lwa ku mupashi kwapala ica kunwa catalala, ica kupembesula. Abapale mpaanga balasansamushiwa ilyo baeluda bakwato kutemwa balebaafwa ukumona ifyo ifishinte fya mu Malembo filebomba mu mibele balimo.—Abena Roma 1:11, 12; Yakobo 5:14.

Bomfye Cebo ca kwa Lesa nge Cilola

Lintu umuntu alya ifilyo fyakosa, imifwaile taiba fye ya kuipakisha ifyo filowele pa lulimi. Lelo, enekela ukusangamo umulyo uuli no kumulenga ukubomba. Nga mwana umunono, enekela ukuti ifilyo fili no kumwaafwa ukukula no kuba umukalamba. E fyo caba na ku ca kulya ca ku mupashi. Kuti twaipakisha nga nshi isambililo lya pa lwesu, lelo ukuipakisha te mulandu weka tusambililila. Ica kulya ca ku mupashi cilingile ukutwalula. Cilatwaafwa ukwishiba ifisabo fya ku mupashi no kutwala fyene kabili cilatwaafwa ukufwalo “buntu bupya, ubo mu kwishiba bulelengwa cipya cipya nge cipasho ca kwa Kalenga wa buko.” (Abena Kolose 3:10; Abena Galatia 5:22-24) Ica kulya ca ku mupashi na kabili cilatwaafwa ukukosoka, ukutulenga ukubomfya bwino ifishinte fya mu Malembo mu kubomba ne mpika na mu kwaafwa bambi ukubomba ne mpika shabo.

Ni shani fintu twingeshiba nga Baibolo iletwambukila muli yo nshila? Tubomfya Baibolo nge cilola. Yakobo atile: “Mube bakacita wa cebo, te ba kuumfwa fye iyo . . . Umuntu nga aba koomfwa wa cebo, kabili te kacita wa ciko, wene apalo muntu uulolekeshe cinso cakwe ca cifyalilwa mu cilola; pantu acilolekesha, afumapo, ilyo line alabo musango aba. Lelo uulolesha mu malango ayatuntulu aya buntungwa, no kwikalililamo, uushaba koomfwa wa cilafi lelo ni kacita wa mulimo, uyu akabo wapaalwa mu kucita kwakwe.”—Yakobo 1:22-25.

‘Tulolesha’ mu Cebo ca kwa Lesa lintu twacibebeta mu kupalamisha no kulinganya fintu twaba na fintu tulingile ukuba ukulingana ne fipimo fya kwa Lesa. Nga twacite fi, tukaba “bakacita wa cebo, te ba kuumfwa fye iyo.” Baibolo ikalatwambukila bwino.

Icebo ca kwa Lesa ngo Lupanga

Mu kulekelesha, umutumwa Paulo atwaafwa ukumona ifyo twingabomfya Icebo ca kwa Lesa ngo lupanga. Pa kutusoka pa lwa “Bamulopwe na ’Ba bukateka, na bamwandanshi ba mfifi ino, ku fimipashi fya bubifi ifya mu lwelele,” atucincisho ukuti “buuleni . . . no lupanga lwa Mupashi ulo e cebo ca kwa Lesa.” (Abena Efese 6:12, 17) Icebo ca kwa Lesa caba canso cikabilwa nga nshi ico twingabomfya ku kuwisha imfundo ishili shonse “[ishaimikwa] ku kukaanyo kwishiba Lesa.”—2 Abena Korinti 10:3-5.

Ukwabulo kutwishika, “Icebo ca kwa Lesa ca mweo, kabili caliluma.” (AbaHebere 4:12) Yehova alanda ku mutundu wa muntu ukupitila mu Cebo cakwe icapuutwamo. Cibomfye bwino mu kusambilisha bambi na mu kusansalika ififundisho fya bufi. Cishukile ku kukoselesha, ukukuulilila, ukupembesula, ukusansamusha, ukucincimusha, no kukosha bambi lwa ku mupashi. Kabili shi Yehova ‘akulenge ukuti upwililile mu fisuma fyonse ku kucito kufwaya kwakwe,’ pa kuti lyonse ukalecita “ica kutemuna ku menso yakwe.”—AbaHebere 13:21.

[Futunoti]

[Icikope pe bula 31]

Baeluda balakoselesha bambi, ‘ukulungiko kusose cebo ca cine’