BUSHE KUTI MWAYASUKA IFI FIPUSHO?
Bushe impelo baleshibomfya kuli finshi?
Impelo baleshibomfya ukupelelako ing’ano pa kupanga ubunga ubwapeleka sana ubwa kupangilamo umukate. Abanakashi abengi na babomfi balebomfya impelo cila bushiku. Lyonse fye icongo ca mpelo caleumfwika sana.—Ukufuma 11:5; Yeremia 25:10.
Ku Egypt kwaliba ifyo balenga ifilangilila ifyo balepela ing’ano. Pa kupela, balebika ing’ano pe libwe ilikalamba, ilyaleba ilyasuluka. Uwalepela alefukamako uku ninshi naikata ilibwe ilinono ilyaleba pa muulu na maboko yabili, e lyo alititikisha pe libwe ilikalamba no kutendeka ukupela. Icitabo cimo citila ili ilibwe ilinono lyalefina amakilogramu yabili nelyo yane. Nga ca kuti balasa umuntu ili ilibwe, kuti lyamucena sana.—Abapingushi 9:50-54.
Ifunde lya kwa Lesa lyalikenye ukusenda impelo nge ciikatilo pantu eyo balebomfya ukupelelako ing’ano. Baibolo pa Amalango 24:6 itila: “Umuntu nangu umo ekabuula impelo nangu umwana wa mpelo nge ciikatilo, pantu ninshi abuula ico umunankwe aliilamo ukuba iciikatilo.”
Bushe amashiwi ya kuti “uuli pa cifuba” yalola mwi?
Baibolo itila Yesu aba “pa cifuba ca kwa Wishi.” (Yohane 1:18) Aya amashiwi yalosha kuli filya Yesu apalama sana kuli Lesa na fintu amutemwa. Aya amashiwi yalosha na kuli filya abaYuda baleikala nga balelya.
Ilyo Yesu ali pano calo, abaYuda baleikala pa fipuna ifyaleshinguluka itebulo nga balelya. Imitwe sha balelya shaleba mupepi ne tebulo, e lyo amolu yaleba ukutali, uku ninshi nabashintilisha ukuboko kwa ku kuso pa cipuna. Nga baikala ifi, ukuboko kwa ku kulyo balekubomfya ukucitilako ifintu fimbi. Icitabo cimo citila, apo abalelya baleshintilisha amaboko ya ku kuso pe tebulo mu kukonkana, “imitwe yabo yalepalamana sana ne cifuba ca muntu uo bapalamene nankwe kabili ici e calelenga balelanda ati ‘uuli pa cifuba’ ca munankwe.”
Umuntu uwaleikala pa cifuba ca mwine wa ng’anda nelyo pa cifuba ca kwa shibweni, aleba muntu uwacindikwa. Kanshi ilyo Yesu alesefya Ica Kucilila ico alekelesheko ukusefya, umutumwa Yohane, uo ‘Yesu atemenwe,’ e waikele pa cifuba ca kwa Yesu. Ici e calengele Yohane ‘ashintilile pa cifuba ca kwa Yesu’ ilyo amwipwishe icipusho.—Yohane 13:23-25; 21:20.