ICIPANDWA 3
Yehova Asokolola Ubufwayo Bwakwe
1, 2. Bushe Yehova asokolola shani ubufwayo bwakwe ku bantunse?
ABAFYASHI abatemwa abana, balabebako ifintu ifikumine ulupwa lwabo. Na lyo line balaba abacenjela pa bwingi bwa fyebo ifyo bafwile ukwebako abana. Babeba fye ifyo bamwene ukutila kuti bafyumfwa.
2 E fyo na Yehova acita. Alisokolola panono panono ubufwayo bwakwe ku bantunse, lelo pa nshita iyalinga. Natulande pa fyo Yehova asokolola icine pa Bufumu bwakwe ukufuma fye na kale.
Mulandu Nshi Tufwaila Ubufumu?
3, 4. Bushe Yehova alipingwilile libela ifyo abantunse baali no kulaikala ku ntanshi? Londololeni.
3 Pa kutendeka, Ubufumu bwa kwa Mesia tabwali mu bufwayo bwa kwa Yehova. Cinshi twasosela ifi? Pantu Yehova tapingwilile libela ifyo abantu baali no kulaikala, na kuba apangile abantunse no buntungwa bwa kuisalila ukucita ifyo balefwaya. E ico alyebele Adamu na Efa ifyo alefwaya ifintu fikabe. Atile: “Fyaleni, fuleni, kumaneni pe sonde no kulimapo.” (Ukute. 1:28) Na kabili, Yehova alefwaya ukuti balekonka amafunde yakwe. (Ukute. 2:16, 17) Adamu na Efa abalafwaya nga balisalilepo ukutwalilila ukuba aba cishinka. Bena na bana babo abatwalilila ukuba ne cishinka, pali lelo Ubufumu bwa kwa Kristu nga tabufwaikwa pa kufikilisha ubufwayo bwa kwa Lesa. Ino nshita icalo conse nga caisulamo abantu abapwililika, abapepa Yehova.
4 Filya Satana, Adamu, na Efa bapondweke tafyalengele Yehova alule ubufwayo bwakwe ubwa kuti isonde likesulemo abantu abapwililika. Lelo Yehova alibomfeshe inshila imbi pa kuti afikilishe ubufwayo bwakwe. Ubufwayo bwa Yehova tabwaba nge shitima ilya kuti lifwile fye ukwenda pa nyanji iyo yine lileendapo mpaka lyayafika uko lileya, lelo ilingafuma pa nyanji nga ca kuti abantu bacitako fimo. Yehova nga alefwaya ukucita icintu, takuli nangu cimo icingalesha ico cintu ukucitika. (Belengeni Esaya 55:11.) Nga ca kuti kuli fimo ifilemoneka kwati fyalacilikila ubufwayo bwakwe, Yehova alabomfya inshila imbi.a (Ukufu. 3:14, 15) Nga amona ukuti nacilinga, aleshibisha ababomfi bakwe aba cishinka, inshila iipya iyo alefwaya ukubomfya pa kufikilisha ubufwayo bwakwe.
5. Finshi Yehova acitilepo pali bucipondoka ubwacitike mu Edeni?
5 Pa mulandu na bucipondoka bwa mu Edeni, Yehova ateyenye ukuti kube Ubufumu. (Mat. 25:34) Pali ilya ine nshita ilyo ifintu fyabipile, Yehova asokolwelele ababomfi bakwe inshila iyo aali no kubomfya pa kubwesesha abantu kuli ena no kuwamya ifintu ifyo Satana alufyenye pa mulandu wa kufwaisha ukuteka. (Ukute. 3:14-19) Na lyo line, Yehova tasokolwele fyonse pa Bufumu pa muku fye umo.
Yehova Atendeka Ukusokolola Icine pa Bufumu
6. Finshi Yehova alaile ukucita, lelo finshi ashasokolwele?
6 Mu busesemo bwa kubalilapo fye, e mo Yehova alaile ukuti “umwana” ali no kufwanta insoka. (Belengeni Ukutendeka 3:15.) Lelo umwana wa mwanakashi no mwana wa nsoka baali tabalaishibikwa pali ilya nshita. Na kuba, palipitile imyaka nalimo 2,000 pa kuti Yehova asokolole ifingi pali ili lyashi.b
7. Mulandu nshi Yehova asalile Abrahamu, kabili finshi twingasambililako?
7 Na mu kulekelesha, Yehova asalile Abrahamu ukuti muli ena e mukafuma umwana walailwe. Ico Lesa asalile Abrahamu ni co ‘alyumfwile kwi shiwi lya kwa [Yehova].’ (Ukute. 22:18) Kuti twasambililako isambililo ilyacindama kuli Abrahamu ilya kuti Yehova asokolola ubufwayo bwakwe ku bantu abamutiina.—Belengeni Amalumbo 25:14.
8, 9. Finshi Yehova asokolwelele Abrahamu na Yakobo pa mwana uwalailwe?
8 Ilyo Lesa alelanda na cibusa wakwe Abrahamu ukupitila muli malaika, Yehova alisokolwele pa muku wa kubalilapo ukuti: Umwana walailwe aali no kuba umuntunse. (Ukute. 22:15-17; Yako. 2:23) Nomba bushe umuntunse aali no kufwanta shani icisoka? Nani aali icisoka? Ifyo Yehova asokolwele e fyali no kwasuka aya mepusho.
9 Yehova ateyenye ukuti umwana walailwe aali no kutuntuka mu mwishikulu wa kwa Abrahamu, Yakobo, uwali ne citetekelo icikalamba muli Lesa. (Ukute. 28:13-22) Ukupitila muli Yakobo, Yehova asokolwele ukuti Umwana Uwalailwe aali no kutuntuka muli Yuda, umwana wa kwa Yakobo. Yakobo asobele ukuti uyu mwana aali no kupokelela “inkonto,” iya kulanga ukuti ni mfumu, no kutila ‘abantu na bantu e o bakalaumfwila.’ (Ukute. 49:1, 10) Aya mashiwi yalanga ukuti uyu wali e muku wa kubalilapo Yehova asokolwele ukuti Umwana Walailwe aali no kuba kateka, imfumu.
10, 11. Mulandu nshi Yehova asokolwelele ubufwayo bwakwe kuli Davidi na kuli Daniele?
10 Pa numa ya myaka 650, ninshi Yuda alifwa, Yehova alisokolwele na fimbi pa bufwayo bwakwe ku Mfumu Davidi, iyatuntwike muli Yuda. Yehova alandile pali Davidi ati “umuntu uo umutima wakwe watemwa.” (1 Sam. 13:14; 17:12; Imil. 13:22) Pa mulandu wa kuti Davidi ali na katiina, Yehova alimusalile ukupanga icipangano nankwe, umo amulaile ukuti uukatuntuka muli ena, akateka umuyayaya.—2 Sam. 7:8, 12-16.
11 Ilyo papitile imyaka nalimo 500, ukupitila muli kasesema Daniele, Yehova alisokolwele umwaka ilyo Uwasubwa, nelyo Mesia, ali no kwisa pa calo. (Dan. 9:25) Yehova alemona Daniele ukuti “muntu uwatemwikwa nga nshi.” Mulandu nshi amutemenwe? Pantu Daniele alicindike sana Yehova kabili alitwalilile ukumubombela.—Dan. 6:16; 9:22, 23.
12. Finshi Daniele bamwebele ukucita, kabili mulandu nshi?
12 Nangu ca kutila Yehova alibomfeshe umubomfi wakwe uwa citetekelo Daniele ukulemba ifintu ifingi pa mwana uwali no kwisa, Mesia, inshita yali tailafika iya kuti ababomfi ba kwa Yehova bomfwikishe ubucindami bwa fintu ifyo abebele ukulemba. Ku ca kumwenako, pa numa ya kumona icimonwa umo Ubufumu bwa kwa Lesa bwaletendeka, Daniele bamwebele ukukomenena ubusesemo mpaka ilyo Yehova umwine alefwaya ukuti ubusesemo bwishibikwe. Pali iyo nshita ukwishiba kwine kwine “kukafula.”—Dan. 12:4.
Yehova abomfeshe ababomfi bakwe aba citetekelo pamo nga Daniele ukulemba ifintu ifingi pa Bufumu bwa kwa Mesia
Yesu Asokolola na Fimbi pa Bufwayo bwa kwa Lesa
13. (a) Bushe umwana uwalailwe nani? (b) Bushe Yesu alondolwele shani ubusesemo ubwaba pa Ukutendeka 3:15?
13 Yehova alisokolwele bwino bwino ukuti Yesu e wali umwana walailwe, uwatuntwike muli Davidi uwali no kuba Imfumu. (Luka 1:30-33; 3:21, 22) Ilyo Yesu atendeke ukushimikila, cali kwati akasuba kasanika pa bantunse pa kuti beshibe ubufwayo bwa kwa Lesa. (Mat. 4:13-17) Ku ca kumwenako, Yesu alilengele abantu ukuleka ukutwishika pa wali “insoka” iyalumbulwa pe lembo lya Ukutendeka 3:14, 15, na kabili atile Satana Kaseebanya ni “kepaya” kabili ni “wishi wa bufi.” (Yoh. 8:44) Mu cimonwa ico Yohane amwene, Yesu atile “icisoka ca pa kutendeka” e ‘ciitwa ukuti Kaseebanya kabili Satana.’c (Belengeni Ukusokolola 1:1; 12:9.) Mu cimonwa cimo cine, Yesu alilangile ifyo ena, umwana uwalailwe aali no kufikilisha ubusesemo ubwasobelwe mu Edeni ubwa kufwanta Satana umupwilapo.—Ukus. 20:7-10.
14-16. Bushe ni lyonse abatumwa baleiluka ubucindami bwa cine ico Yesu alebasokolwela? Londololeni.
14 Nga fintu twamwene mu Cipandwa 1 ica cino citabo, Yesu alilandile sana pa Bufumu. Lelo, te lyonse alesokolola fyonse ifyo abasambi balefwaya ukwishiba. Na lintu alesokolola ifishinka fimo, palipitile inshita iikalamba nga nshi pa kuti abasambi ba kwa Kristu beluke ubucindami bwa fishinka ifyo Shikulwibo abasokolwelele. Natulande pa fya kumwenako fimo.
15 Mu 33 C.E., Yesu alilengele caishibikwa bwino ukuti abaali no kuteka nankwe mu Bufumu bwa kwa Lesa baali no kufuma pano pe sonde, kabili baali no kubuukila ku bumi bwa ku mupashi ku muulu. Na lyo line, abasambi bakwe tabaumfwikishe ifyo abebele. (Dan. 7:18; Yoh. 14:2-5) Muli ulya wine mwaka, Yesu alilangile mu filangililo ukuti Ubufumu tabwali na kutendeka ukuteka lilya line lelo bwali no kutendeka pa numa ya kubwelelamo ku muulu. (Mat. 25:14, 19; Luka 19:11, 12) Abasambi tabaumfwikishe ici cishinka icacindama ico Yesu alelandapo kabili ilyo abuukile bamwipwishe abati: “Bushe ni pali ino nshita mulebwesesha ubufumu kuli Israele?” Lelo Yesu asalilepo ukukaanabasokolwela ifishinka na fimbi pali ilya nshita. (Imil. 1:6, 7) Yesu asambilishe ukuti kwali no kuba “impaanga shimbi” ishishali no kuba ulubali lwa “mukuni unono” uwa bantu abaali no kuteka nankwe. (Yoh. 10:16; Luka 12:32) Abasambi ba kwa Yesu tabaumfwikishe abaali no kuba muli aya amabumba yabili mpaka ilyo Ubufumu bwatendeke mu 1914.
16 Yesu afwaya, nga alyebele abasambi bakwe ifintu ifingi ilyo aali pano isonde, lelo tabebele fyonse pantu alishibe ukuti tabaali na kufyumfwa pali ilya nshita. (Yoh. 16:12) Ukwabula no kutwishika, ifintu ifingi pa Bufumu fyaishibikwe mu nshita ya batumwa. Lelo, ilya tayali ni nshita ya kuti ukwishiba kufule.
Ukwishiba Kwine Kwine Kwafula mu “Nshiku sha ku Mpela”
17. Finshi tufwile ukucita pa kumfwikisha icine pa Bufumu, lelo cinshi cikabilwa?
17 Yehova alilaile Daniele ukuti “ku nshita ya ku mpela,” abantu abengi “bakasabanta, no kwishiba kwine kwine kukafula.” (Dan. 12:4) Ukwishiba icine takwisa nga meno ya mu kanwa, umuntu afwile ukubombesha pa kuti eshibe icine. Icitabo cimo citila ishiwi lya ciHebere ilyo bapilibula ukuti “bakasabanta” lilosha ku muntu uulebebeta icitabo no kupenengamo. Nangu twingabebeta shani Baibolo, te kuti tumfwikishe icine pa bufumu kano Yehova atwafwilisha ukumfwikisha.—Belengeni Mateo 13:11.
18. Bushe abatiina Yehova balanga shani icitetekelo no kuicefya?
18 Nga filya fine Yehova alesokolola panono panono icine pa Bufumu ilyo umwaka wa 1914 ushilafika, na muli shino shine inshiku sha ku mpela alitwalilila ukusokolola icine panono panono. Nge fyo tukasambilila mu fipandwa 4 na 5, pa myaka 100 iyapitapo, pa miku iingi abantu ba kwa Lesa balipitulukamo no kwalula ifyo basambilila. Bushe ici calola mu kutila Yehova tabatungulula? Awe iyo, alabatungulula. Mulandu nshi twalandila ifi? Pantu bonse abatiina Yehova balikwata imibele iyo Yehova atemwa, icitetekelo no kuicefya. (Heb. 11:6; Yako. 4:6) Ababomfi ba kwa Yehova balicetekela ukuti amalayo yonse ayo Lesa abalaya mu Cebo cakwe yakafikilishiwa. Balalanga ukuicefya ilyo basumina ukuti ca cine tabaumfwikishe ifyo ayo masesemo yaali no kufikilishiwa. Ukuicefya kwa musango uyu kwalimoneke mu mashiwi ayali mu Ulupungu lwa Kalinda ulwa mu ciNgeleshi ulwa March 1, 1925 uwatile: “Twalishiba ukuti apo Shikulu e waishiba ukwilula ifintu, akelula Icebo cakwe ku bantu bakwe mu nshila yakwe iisuma, kabili pa nshita iyalinga.”
“Shikulu . . . akelula Icebo cakwe ku bantu bakwe mu nshila yakwe iisuma, kabili mu nshita yakwe iyalinga”
19. Finshi Yehova atwafwa ukumfwikisha pali lelo, kabili mulandu nshi?
19 Ilyo Ubufumu bwatendeke ukuteka mu 1914, abantu ba kwa Lesa baishibeko fye ifinono pa fyo amasesemo ayalelanda pa Bufumu yali no kufikilishiwa. (1 Kor. 13:9, 10, 12) Pa mulandu wa kufwaisha ukumona uko amasesemo ya kwa Lesa yakafikilishiwa, limo limo twalilubapo mu fyo twaletontonkanya. Pa myaka iingi, twalimona ukuti ifyo Ulupungu lwa kwa Kalinda ulo tulandilepo muli paragrafu yafumako lwalandile na kabili, fya cine. Icipande catile: “Tufwile ukwishiba ukuti te kuti tumfwikishe ubusesemo, kano ilyo bwafikilishiwa nelyo ilyo bucili bulefikilishiwa.” Apo nomba tuli sana mu nshita ya ku mpela, amasesemo ayengi ayalanda pa Bufumu yalifikilishiwa kabili yambi yacili yalefikilishiwa. Pa mulandu wa kuti abantu ba kwa Lesa baliicefya kabili balasumina ukubalungika, Yehova alilenga ukuti twishibe bwino ubufwayo bwakwe. Cine cine ukwishiba kwine kwine kwalifula!
Abantu ba kwa Lesa Balopololwa pa kuti Bomfwikishe Icine
20, 21. Bushe Abena Kristu ba mu nshiku sha batumwa bacitile shani ilyo kwali ukwaluka mu fyo balesambilila?
20 Nga ca kuti Yehova atulopolola mu fyo tusambilila, imitima yesu ilaaluka. Bushe icitetekelo no kuicefya fikalenga tukaitemenwe ukwaluka? Abena Kristu abaliko mu nshita ya batumwa nabo balikwete ubwesho bwa musango uyu. Tutile mwali Umwina Kristu umuYuda uwaliko ilya nshita, kabili mwalicindika sana amafunde ya kwa Mose no kutemwa sana ubupyani bwa calo cenu. Nomba mwapokelela amakalata yapuutwamo ukufuma ku mutumwa Paulo, ayaletila nomba tamulingile ukulakonka Amafunde ya kwa Mose pantu Yehova nakaana abena Israele bacifyalilwa kabili alelonganya Israele wa ku mupashi umwaba abaYuda pamo na bena Fyalo. (Rom. 10:12; 11:17-24; Gal. 6:15, 16; Kol. 2:13, 14) Bushe nga mwacitile shani?
21 Abena Kristu abaali abaicefya balikonkele amashiwi ya mushilo ayo Paulo abalondolwelele na Yehova alibapaalile. (Imil. 13:48) Lelo bambi tabalefwaya ukukonka yalya mashiwi, balefwaya fye ukulaitungulula abene beka. (Gal. 5:7-12) Nga ca kuti tabaali na kwaluka mu fyo baletontonkanya, baali no kupanya ishuko ilya kuteka pamo na Kristu.—2 Pet. 2:1.
22. Mumfwa shani pa kwaluka pa fyo twaishiba pa bufwayo bwa kwa Lesa?
22 Mu myaka iyapitapo, Yehova alilopolola ifyo twaishiba pa Bufumu. Ku ca kumwenako, Lesa alitwafwa ukwishiba bwino ilyo abakatekwa no Bufumu bakabapaatukanya ku bashifwaya ukumfwa imbila nsuma nga filya bapaatukanya impaanga ku mbushi. Na kabili alitusambilisha ifyo impendwa yaba 144,000 ikakumanina, umo ifilangililo ifyo Yesu alandile pa Bufumu fyalola, e lyo na lintu uwa kulekeleshako pa basubwa akabuukila ku bumi bwa ku muulu.d Bushe mumfwa shani pali uku kwaluka konse? Bushe icitetekelo cenu cilakoselako? Bushe mumona uku kwaluka ukutila bushininkisho bwa kuti Yehova acili alesambilisha abantu bakwe abaicefya? Ukwabula no kutwishika cino citabo cikakosha icitetekelo cenu ukuti Yehova alesokolola panono panono ubufwayo bwakwe ku bamutiina.
a Ishina lya kwa Lesa lishiwi lya ciHebere ilyalola mu kuti “ukuba.” Ishina lya kuti Yehova lyalola mu kuti Alafikilisha amalayo yakwe. Moneni akabokoshi akaleti “Umo Ishina lya kwa Lesa Lyalola,” pe bula 43.
b Nangu ca kuti iyi nshita kuti yamoneka ukulepa, tufwile ukwibukisha ukuti abantu pali ilya nshita baleikala imyaka iingi; ukufuma pali Adamu ukufika pali Abrahamu pali fye inkulo shine. Adamu ali talafwa ilyo Lameke wishi wa kwa Noa afyelwe. Lameke ali talafwa ilyo Shemu umwana wa kwa Noa afyelwe. Shemu na o ali talafwa ilyo Abrahamu afyelwe.—Ukute. 5:5, 31; 9:29; 11:10, 11; 25:7.
c Mu Malembo ya ciHebere ishiwi lya kuti “Satana,” balilumbula imiku 18. Lelo mu Malembo ya Bwina Kristu aya ciGriki mwena ili shiwi lya kuti “Satana,” lyabamo imiku ukucila pali 30. E mulandu wine Amalembo ya ciHebere tayalandila sana pali Satana, lelo yalanda sana pa fyo twingeshiba Mesia. Ilyo Mesia aali pano calo, alisansalike Satana, e fyo calembwa na mu Malembo ya ciGriki.
d Nga mulefwaya ukumona ifyo ifi fyebo fyalondololwa, moneni Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa: October 15, 1995, amabula 23-28; ulwa January 15, 2008, amabula 20-24; ulwa July 15, 2008, amabula 17-21; e lyo no lwa July 15, 2013, amabula 9-14.