Umupashi wa kwa Yehova Ulatungulula Abantu Bakwe
“Lekeni umupashi wenu usuma untungulule mu calo icatambalala.”—ILUMBO 143:10.
1, 2. Cinshi pambi cingalenga ukumanama mu babomfi ba kwa Yehova aba cishinka?
‘NDAYUMFWA uwapopomenwa nga nshi! Ni kwi uko ningasanga icisansamushi? Bushe Lesa alindekelesha?’ Bushe ulayumfwapo muli iyo nshila? Nga ca kuti ulayumfwa, tawaba weka. Nangu cingati ababomfi ba kwa Yehova aba cishinka bekala muli paradise ya ku mupashi iiletemfuma, inshita shimo balolenkana ne mpika sha kulenga ukumanama, ifya kwesha, na matunko ayaseeka ku mutundu wa muntu.—1 Abena Korinti 10:13.
2 Nakalimo ulasanswa ku ca kwesha ica nshita ntali nelyo ica kulenga ukukanshika kukalamba. Kuti pambi ulelilishika pa mfwa ya mutemwikwa kabili pambi kuti wayumfwa uwatalalilwa nga nshi. Nelyo umutima obe kuti pambi wacushiwa ku kulwala kwa cibusa catemwikwa. Imibele ya musango yo kuti pambi ilekupusulo buseko no mutende kabili kuti pambi iletiinya fye ne citetekelo cobe. Cinshi ulingile ukucita?
Lomba Lesa ku Mupashi Wakwe
3. Nga ca kuti icintu cimo cilekupusula imibele ya musango uyo pamo ngo mutende no buseko, cinshi cingaba ica mano ukucita?
3 Nga ca kuti icintu cimo cilekupusula umutende, ubuseko, nelyo imibele imbi iya bukapepa, kuti caba ica mano ukupepela umupashi wa mushilo uwa kwa Lesa, nelyo amaka yabomba. Mulandu nshi? Pa mulandu wa kuti umupashi wa kwa Yehova uletako ifisabo fisuma ifyo fyaafwa Abena Kristu ukulolenkana ne mpika, ifya kwesha, na matunko. Pa numa ya kusoka pa lwa “milimo ya bumubili,” umutumwa Paulo alembele ukuti: “Lelo ifisabo fya mupashi kutemwa, ukusekelela, umutende, [ukushishimisha, NW], icongwe, ubusuma, icishinka, [ubufuuke, ukuilama, NW]; takuli mbela ya kupinkana na bacite fi.”—Abena Galatia 5:19-23.
4. Lintu twasanswa ne ca kwesha nelyo itunko, mulandu nshi pambi cingabela icalinga ukuba uwa kulungatika mu mapepo ya umo?
4 Pa mulandu wa musango wa ca kwesha ulolenkene na co, kuti pambi wamwensekesha ukuti uli mu busanso bwa kulufya ubufuuke bobe, nelyo imibele yafuuka. Lyene ba uwa kulungatika ukupitila mu kupepa kuli Yehova Lesa ku cisabo ca mupashi ica bufuuke. Nga ca kuti walolenkana ne tunko, ukabila ukucilisha icisabo ca kuilama. Kwena, kuti caba na kabili icalinga ukupepela ukwaafwa kwa bulesa mu kucincintila itunko, ku kulubulwa ukufuma kuli Satana, na ku mano yakabilwa ku kushipikisha ica kwesha.—Mateo 6:13; Yakobo 1:5, 6.
5. Nga ca kuti imibele yaba iya kulenga ukumanama nga nshi ica kuti tawishibe icisabo ca mupashi ica kupepela, cinshi cingacitwa?
5 Pa nshita shimo, nangu cibe fyo, imibele kuti pambi yaba iya kulenga ukumanama nelyo iya kufulunganya ica kuti tawishibe icisabo ca mupashi ulekabila. Na kuba, ukusekelela, umutende, ubufuuke, ne mibele imbi iya bukapepa fyonse kuti pambi fyaba mu busanso. Cinshi lyene? Mulandu nshi te kwipushisha Lesa ku mupashi wa mushilo uwine no kuuleka ukulenga ifisabo filekabilwa ukufumba mu mulandu obe? Ifisabo fingakabilwa kuti pambi fyaba kutemwa nelyo ukusekelela nelyo umutende nelyo ukupuminkana kwa fisabo fya mupashi. Na kabili pepela ukuti Lesa akwaafwe ukunakila ku kutungulula kwa mupashi wakwe, pantu alaubomfya ku kutungulula abantu bakwe.
Yehova Aliba Uwaitemenwa Ukwaafwa
6. Ni shani fintu Yesu aebekeshe abakonshi bakwe mu kuba no kukabila kwa kupepa ukwabulo kuleka?
6 Lintu abasambi ba kwa Yesu Kristu balombele ukufunda pe pepo, mu lubali abacincishe ukupepela umupashi wa kwa Lesa. Yesu intanshi abomfeshe icilangililo icapangilwe ku kubasesesha ku kupepa ukwabula ukuleka. Asosele ukuti: “Ni ani wa muli imwe uuli no munankwe, nga ayako ubushiku pa kati, no kutila kuli wene, We munandi, ungashimeko imikate itatu; pantu ndi no munandi uwafuma pa lwendo amfikilila, kabili nshikwete ica kutekako: na ulya mu kati ayasuka, ati, Wimpamfya; nomba ku mwinshi nakwisalwa, kabili abana bandi na ine tuli pa busanshi; te kuti njime nkupeele? Ndemweba, nati, nelyo taime no kumupa ico abo munankwe, cine cine pa mulandu wa mukosela wakwe kuti aima no kumupeela fyonse ifyo alekabila.”—Luka 11:5-8.
7. Cinshi caba icishinka cikalamba ica mashiwi ya kwa Yesu pali Luka 11:11-13, kabili kwebekesha nshi yatupeela ukukuma kuli Lesa no mupashi wakwe?
7 Yehova aliba uwaitemenwa ukwaafwa bonse ababomfi bakwe abaipeela, kabili alakutika ku kulomba kwabo. Lelo nga ca kuti umuntu wa musango yo ‘atwalilila ukulomba,’ nga fintu Yesu acincishe, ici cilangilila ukufwaisha kwa kufuma ku mutima kabili kulangilila kwa citetekelo. (Luka 11:9, 10) Kristu alundilepo ukuti: “Kabili nani pali imwe uuli mufyashi, mwane nga alombo mukate, engamupe libwe? Napamo lisabi, na pe sabi engamupe nsoka? Napamo alombe lini, bushe engamupa kaliŋongo? E ico, nga imwe pa kuba ababi mwaishibo kupa abana benu ifya bupe fisuma, bushe Shinwe wa mu mulu takacishemo nga nshi ukupo mupashi wa mushilo ku bamulomba?” (Luka 11:11-13) Nga ca kuti umufyashi wa pe sonde, nangu cingati aba mupepi no kuba umubifi pa mulandu wa lubembu lwapyanwa, apeela ifintu fisuma ku mwana wakwe, mu kushininkisha Shifwe wa mu mulu akatwalilila ukupeela umupashi wakwe uwa mushilo ku uli onse uwa babomfi bakwe aba cishinka uwalomba wene mu kuicefya.
8. Ni shani fintu Ilumbo 143:10 libomba kuli Davidi, Yesu, na babomfi ba kwa Lesa aba muno nshiku?
8 Pa kunonkelamo ukufuma mu mupashi wa kwa Lesa, tufwile ukuba abaitemenwa ukukonka ukutungulula kwa uko nga fintu Davidi aali. Apepele ukuti: “Nsambilisheni ukucite co mutemenwe, pantu ni mwe Lesa wandi; lekeni umupashi wenu usuma untungulule mu calo icatambalala.” (Ilumbo 143:10) Davidi, uwatamfiwe ku mfumu ya Israele Shauli, alefwaya umupashi wa kwa Lesa ukumutungulula pa kuti engaba uwashininkisha ukuti inshila yakwe yali iyatambalala. Mu kupita kwa nshita Abiatari alishile na efode ya kwa shimapepo mu kupima ukufwaya kwa kwa Lesa. Pamo ngo mwiminishi wa bushimapepo uwa kwa Lesa, Abiatari akambishe Davidi ukukuma ku nshila ya kuya pa kuti engasekesha Yehova. (1 Samwele 22:17–23:12; 30:6-8) Ukupala Davidi, Yesu atungulwilwe no mupashi wa kwa Yehova, kabili ici caba na kabili ica cine ku lwa bakonshi ba kwa Kristu abasubwa pamo nge bumba. Mu 1918 ukufika mu 1919, bamwenwe nga basukulwa kuli sosaite ya buntunse, kabili abalwani babo aba butotelo batontonkenye ukuti kuti babonaula. Abasubwa bapepeele inshila ya kufuminamo mu mibele yabo iya kukanabomba, kabili mu 1919, Lesa alyaswike amapepo yabo, alibalubwile, kabili alibabuukulwile mu mulimo wakwe. (Ilumbo 143:7-9) Mu kushininkisha, umupashi wa kwa Yehova pali iyo nshita waleafwa no kutungulula abantu bakwe, nga fintu ucita ukufika kuli kano kene kasuba.
Ifyo Umupashi Waafwa
9. (a) Ni shani fintu umupashi wa mushilo ubomba ngo “bukota”? (b) Twaishiba shani ukuti umupashi wa mushilo te muntu? (Moneni utulembo twa pe samba.)
9 Yesu Kristu aitile umupashi wa mushilo “ubukota.” Ku ca kumwenako, aebele abakonshi bakwe ukuti: “Nkalomba kuli Tata, na o akamupo Bukota bumbi, ukuti bwikale na imwe umuyayaya, umupashi wa cine: uo aba pano isonde bafilwo kupokelela, pantu tabamumona nangu kumwishiba; lelo imwe mwalimwishiba, aikala na imwe, kabili akalaba mu mitima yenu.” Pa kati ka fintu fimbi, bulya “bukota” bwali no kuba kasambilisha, pantu Kristu alaile ukuti: “Ubukota, umupashi wa mushilo uo Tata akamutumina mwi shina lyandi, wene akamusambilisha fyonse, no kumwibulula fyonse ifyo nasosele kuli imwe.” Umupashi na kabili wali no kucitilo bunte pa lwa kwa Kristu, kabili aebekeshe abasambi bakwe ukuti: “Camuwamino kuti ine nje. Pantu nga nshiile, ubukota tabwakese kuli imwe; lelo nga naya, nkabutuma kuli imwe.”—Yohane 14:16, 17, 26; 15:26; 16:7.a
10. Ni mu nshila nshi umo umupashi wa mushilo washininkisha ukuba ubukota?
10 Ukufuma ku mulu, Yesu alipongolwele umupashi wa mushilo uwalaiwe pa bakonshi bakwe pa bushiku bwa Pentekoste mu 33 C.E. (Imilimo 1:4, 5; 2:1-11) Pamo ngo bukota, umupashi wabapeele ukumfwikisha kwalundwapo ukwa kufwaya kwa kwa Lesa ne mifwaile kabili wabeswilile Icebo cakwe ica busesemo. (1 Abena Korinti 2:10-16; Abena Kolose 1:9, 10; AbaHebere 9:8-10) Bulya bukota na kabili bwapeele abasambi ba kwa Yesu amaka ku kuba inte mwi sonde lyonse. (Luka 24:49; Imilimo 1:8; Abena Efese 3:5, 6) Ilelo, umupashi wa mushilo kuti waafwa umwina Kristu waipeela ukukula mu kwishiba nga ca kuti abomfya bwino ukupayanya kwa ku mupashi ukucitwa na Lesa ukupitila mu “musha wa cishinka kabili uwashilimuka.” (Mateo 24:45-47) Umupashi wa kwa Lesa kuti wapayanya ukwaafwa ukupitila mu kupeela ubukose na maka ifikabilwa ku kucitilo bunte pamo nga umo uwa babomfi ba kwa Yehova. (Mateo 10:19, 20; Imilimo 4:29-31) Nangu cibe fyo, umupashi wa mushilo na kabili ulaafwa abantu ba kwa Lesa mu nshila shimbi.
“No Kuteta Ukushingasoswa”
11. Nga ca kuti ica kwesha camoneka ica kucimfya, cinshi cintu Umwina Kristu alingile ukucita?
11 Nga ca kuti Umwina Kristu asanswa ne ca kwesha ico cimoneka ica kucimfya, cinshi alingile ukucita? Iye, ukupepela umupashi wa mushilo, kabili ukuuleka ukubomba umulimo wa uko! “Umupashi na o ifyo fine utwafwako mu kunaka kwesu,” e fyasosele Paulo, “pantu tatwaishibo kupepe fyo tufwile ukupepa, lelo umupashi wine utupaapaatila no kuteta ukushingasoswa, kabili uufwayafwaya mu mitima aishibo mutima wa mupashi, ico upaapaatila aba mushilo umwalolo kufwaya kwa kwa Lesa.”—Abena Roma 8:26, 27.
12, 13. (a) Ni shani fintu Abena Roma 8:26, 27 babomba ku mapepo yapeelwa mu mibele ili iya kwesha nga nshi? (b) Cinshi cintu Paulo na ba kubishanya nankwe bacitile lintu baali abafinininwa ukucilamo mu citungu ca Asia?
12 Aba mushilo abo umupashi wa kwa Lesa upaapaatila bakonshi ba kwa Yesu abasubwa, abakwata isubilo lya ku mulu. Lelo nampo nga wakwata ubwite bwa ku mulu atemwa isubilo lya pe sonde, pamo ngo Mwina Kristu kuti wakwata ukwaafwa kwa mupashi wa mushilo uwa kwa Lesa. Limo limo Yehova alapeela icasuko ca kulungatika kwi pepo lya kulungatika. Pa nshita shimo, nangu cibe fyo, kuti pambi waba uwashikitika nga nshi ica kuti tauli na maka ya kubika ukuyumfwa kobe mu mashiwi kabili kuti pambi waba fye na maka ya kukunkumba Yehova no kuteta ukushingasoswa. Na kuba, te kuti pambi wishibe cili icisuma kuli iwe kabili kuti nakalimo waipusha fye ne cintu icalubana kano fye wapepela umupashi wa mushilo. Lesa alishiba ukuti ufwaisha ukufwaya kwakwe ukucitwa, kabili aliba uwaibukila ulwa cintu mu cine cine ukabila. Ukulundapo, ukupitila mu mupashi wakwe uwa mushilo, alengele amapepo ayengi ukulembwa mu Cebo cakwe, kabili aya yabomba ne mibele ya kwesha. (2 Timote 3:16, 17; 2 Petro 1:21) E co, Yehova kuti alolesha pa kuyumfwa kumo ukulumbululwa mu mapepo ya musango uyo ayapuutwamo pamo ngo kulumbulula wingatemwa ukucita pamo nga umo uwa babomfi bakwe, kabili kuti akwasukila yene.
13 Paulo na ba kubishanya nabo pambi tabaishibe ifya kupepela lintu bakumenye ubucushi mu citungu ca Asia. Pa kuba ‘abafinininwa ukucilamo, ukucila amaka ya kushipikishapo, bali no kuibukule mfwa abene.’ Lelo balombele ukupaapaatilako kwa bambi kabili bacetekele muli Lesa, uwingemya abafwa, kabili alibapokolwele. (2 Abena Korinti 1:8-11) Fintu cili ica kusansamusha ukuti Yehova Lesa alakutika no kubombela pa mapepo ya babomfi bakwe aba busumino!
14. Busuma nshi bwingafumamo nga ca kuti Yehova asuminisha ica kwesha ukutwalilila mu kutantalilako?
14 Abantu ba kwa Lesa ilingi line balasanswa ne fya kwesha pamo ngo kuteyanya. Nga fintu cimwenwe mu kubangilila, balipakeswe mu kati ka Nkondo ya Calo iya I. Nangu cingati pali iyo nshita tabakwete ukumfwikisha kwalengama ukwa cifulo cabo kabili muli ifyo tabaishibe mu kulungatika ifyo baali no kupepela, Icebo ca kwa Yehova calimo amapepo ya mu busesemo ayo abasukile. (Ilumbo 69, 102, 126; Esaya, icipandwa 12) Lelo ni shani nga ca kuti Yehova asuminisha ica kwesha ukutwalilila mu kutantalilako? Ici kuti pambi cafumamo ubunte, kuti pambi casesha bambi ukufukatila icine, kabili cipeela Abena Kristu ishuko lya mu nshita ku kulanga ukutemwa kwa bumunyina ukupitila mu kupepela nelyo ukwaafwa mu nshila imbi abasumina banabo abalecula. (Yohane 13:34, 35; 2 Abena Korinti 1:11) Ibukisha ukuti Yehova alatungulula abantu bakwe ukupitila mu mupashi wakwe uwa mushilo, alabacitila icawamisha, kabili lyonse alawamya imilandu mu nshila iyo ikacindika no kushisha ishina lyakwe ilya mushilo.—Ukufuma 9:16; Mateo 6:9.
Mwilenga Umupashi Ubulanda
15. Abena Kristu kuti bashintilila pa mupashi wa kwa Yehova ukubacitila cinshi?
15 Nga ca kuti uli mubomfi wa kwa Yehova, muli ifyo, pepela umupashi wa mushilo mu kati ka fya kwesha ne nshita shimbi. Lyene ba uwashininkisha ukukonka ubutungulushi bwa uko, pantu Paulo alembele ukuti: “Mwilenga umupashi wa mushilo wa kwa Lesa ubulanda, muli uyo mwakakatikilwe ukulola ku bushiku bwa kulubuka.” (Abena Efese 4:30) Umupashi wa kwa Lesa wali kabili ucili cikakatikilo, nelyo ‘iciikatilo ca fyali no kwisa,’ ku Bena Kristu basubwa aba busumino—ico cili, ubumi bwa bumunshifwa mu mulu. (2 Abena Korinti 1:22; Abena Roma 8:15; 1 Abena Korinti 15:50-57; Ukusokolola 2:10) Bonse Abena Kristu basubwa na abo abakwata isubilo lya bumi pe sonde kuti bashintilila pa mupashi wa kwa Yehova ku kubacitila ifingi. Kuti wabatungulula mu bumi bwa busumino no kubaafwa ukusengauka imilimo ya lubembu iyo itungulula ku kukanasuminisha kwa kwa Lesa, ukulufya kwa mupashi wakwe uwa mushilo, no kufilwa ukunonka ubumi bwa muyayaya.—Abena Galatia 5:19-21.
16, 17. Ni shani fintu pambi Umwina Kristu engalenga umupashi ubulanda?
16 Ni shani fintu pambi Umwina Kristu, atemwa mu kwishiba nelyo mu kukanaishiba, engalenga umupashi ubulanda? Cisuma, Yehova abomfya umupashi wakwe ku kulundulula ukwikatana na ku kusonta abaume bashingamwa mu cilonganino. Muli ifyo, nga ca kuti icilundwa ca cilonganino aali no kuŋwiŋwinta ukulwisha baeluda basontwa, ukwananya ubukwakwa, na fimbipo, talekonka ukutungulula kwa mupashi wa kwa Lesa ukulola ku mutende no kwikatana. Ilingi line, kuti alelenga umupashi ubulanda.—1 Abena Korinti 1:10; 3:1-4, 16, 17; 1 Abena Tesalonika 5:12, 13; Yuda 16.
17 Mu kulembela Abena Kristu mu Efese, Paulo asokele pa lwa kukongama ukulola ku kubepa, ukukalipa kwatantalishiwa, ukwiba, imilandile yabipa, ubuseko bwalaluka mu bulalelale, imyendele ya nsoni, no kwalikana. Nga ca kuti Umwina Kristu aisuminishe umwine ukusensenwinwa ku fintu fya musango uyo, kuti alepinkana no kufunda kwa Baibolo ukwapuutwamo no mupashi. (Abena Efese 4:17-29; 5:1-5) Ee, kabili ukufika ku cipimo cimo muli ifyo kuti alelenga umupashi wa kwa Lesa ubulanda.
18. Cinshi cingacitika ku Mwina Kristu uuli onse uwatendeka ukusuula ukufunda kwa Cebo ca kwa Lesa icapuutwamo no mupashi?
18 Mu cishinka, Umwina Kristu uuli onse uwatendeka ukusuula ukufunda kwa Cebo ca kwa Yehova icapuutwamo no mupashi wakwe kuti pambi atampa ukulundulula imibele ya mutima nelyo ifibelesho ifyo fingafumamo ulubembu lwa ku mufulo no kulufya kwa kusenamina kwa bulesa. Nangu ca kuti te kuti pambi alebelesha ulubembu pali ino nshita, kuti alelola muli iyo ntunga. Umwina Kristu wa musango uyo uuleya mu kupusana no kutungulula kwa mupashi kuti alelenga wene ubulanda. Muli ifyo kuti na kabili alecincintila no kulengo bulanda Intulo ya mupashi wa mushilo, Yehova. Uwatemwa Lesa te kuti abale atemwa ukucita ico!
Twalilileni Ukupepela Umupashi wa Mushilo
19. Mulandu nshi abantu ba kwa Yehova bakabila umupashi wakwe ukucilisha ilelo?
19 Nga ca kuti uli mubomfi wa kwa Yehova, twalilila ukupepela umupashi wakwe uwa mushilo. Abena Kristu balekabila ukwaafwa kwa mupashi wa kwa Lesa ukucilisha muli ishi “inshiku sha kulekelesha,” ne nshita sha shiko ishayafya. (2 Timote 3:1-5) Ciwa ne fibanda fyakwe, abatamfiwa ukufuma mu mulu kabili nomba ababa mu bwina mupalamano bwe sonde, bali abakalipa ukulwisha ukuteyanya kwa kwa Yehova. E co, nomba ukucila kale lyonse, abantu ba kwa Lesa balekabila umupashi wakwe uwa mushilo ku kubatungulula, no kubapeela amaka ya kushipikisha amafya no kupakaswa.—Ukusokolola 12:7-12.
20, 21. Mulandu nshi uwa kukonkela ukutungulula kwa Cebo ca kwa Yehova, umupashi, no kuteyanya?
20 Lyonse langa ukutesekesha ku kwaafwa uko Yehova Lesa apayanya ukupitila mu mupashi wakwe uwa mushilo. Konka ukutungulula kwa Cebo cakwe icapuutwamo no mupashi, Baibolo. Bombela pamo mu kukumanina no kuteyanya kwa kwa Lesa ukwa pe sonde ukutungululwa no mupashi wa mushilo. Wikabala auisuminisha we mwine ukupaasukila mu nshila iishili ya mu malembo iyo ingalingana no kulengo mupashi wa mushilo ubulanda, pantu ici kuti pambi mu kupelako catungulula ku kufumishiwapo kwa uko kabili muli ifyo ku kayofi ka ku mupashi.—Ilumbo 51:11.
21 Ukutungululwa no mupashi wa kwa Yehova e nshila fye yeka ku kumusekesha na ku kukwata ubumi bwa mutende, ubwa buseko. Ibukisha, na kabili, ukuti Yesu aitile umupashi wa mushilo “ubukota,” nelyo “kasansamusha.” (Yohane 14:16, utulembo twa pe samba) Ukupitila muli wene, Lesa alasansamusha Abena Kristu kabili alabakosha ku kulolenkana ne fya kwesha fyabo. (2 Abena Korinti 1:3, 4) Umupashi ulapeela abantu ba kwa Yehova amaka ku kushimikila imbila nsuma kabili ulabaafwa ukwibukisha Amalembo ne fishinka fikabilwa ku kupeela ubunte bushaiwamina. (Luka 12:11, 12; Yohane 14:25, 26; Imilimo 1:4-8; 5:32) Ukupitila mwi pepo no kutungulula kwa mupashi wa mushilo, Abena Kristu kuti balolenkana no bwesho bwa citetekelo mu kuba na mano ya ku mulu. Mu mibele yonse iya bumi, muli ifyo, batwalilila ukupepela umupashi wa mushilo uwa kwa Lesa. Pamo nge ca kufumamo, umupashi wa kwa Lesa ulatungulula abantu bakwe.
[Futunoti]
a Nangu cingati wimininwako ngo muntu pamo nga “ubukota,” umupashi wa mushilo te muntu, pantu pronauni ya ciGreek iya cintu fye (iyapilibulwa “cene”) ilabomfiwa ku mupashi. Amapronauni ya ciHebere aya canakashi yalabomfiwa mu nshila imo ine ku mano ayemininwako ngo muntu. (Amapinda 1:20-33; 8:1-36) Ukulundapo, umupashi wa mushilo ‘walipongolwelwe,’ icishingacitwa ku muntu.—Imilimo 2:33.
Finshi Fili Ifyasuko Fyobe?
◻ Mulandu nshi uwa kupepela umupashi wa mushilo uwa kwa Yehova?
◻ Umupashi wa mushilo waba shani ubukota?
◻ Cinshi cipilibula ukulenga umupashi ubulanda, kabili ni shani fintu twingasengauka ukucite fyo?
◻ Mulandu nshi uwa kutwalilila ukupepela umupashi wa mushilo no kukonka ubutungulushi bwa uko?
[Icikope pe bula 15]
Pamo nga fintu wishi wakwata ukutemwa apeela ifintu ifisuma kuli mwane, e fyo Yehova apeela umupashi wakwe uwa mushilo ku babomfi bakwe abaupepela
[Icikope pe bula 17]
Bushe walishiba ifyo umupashi wa kwa Lesa upaapaatilako Abena Kristu abapepa?