Icipandwa 19
Lintu Icalo Cikesulamo Ukwishiba Lesa
1, 2. Ni shani fintu ububumbo bwa kwa Yehova bwaishileonaulwa?
TUTILE kalenga uwaishibisha e lintu fye apwisha ukulenga icikope cimo icawamisha. Kabili umwine alecimona mu kulinga nge cawamisha—umulimo wa kulamuka! Lelo mu kwangufyanya umulwani wa kalumwa aconaula. Nga fintu twingenekela, ici cakalifya kalenga apakalamba. Fintu engafwaisha ukumona uyu umonaushi ukupooswa mu cifungo! Kabili kuti waelenganya ifyo kalenga afuluka ukuwamya ico alengele pa kuti ciyembe nga pa kubala.
2 Ukupala ulya kalenga, Yehova alengele umulimo wa kulamuka pa kupekanya isonde no kubikapo umutundu wa muntu. Pa numa ya kulenga umwaume no mwanakashi, alandile pa lwa milimo yakwe iya pe sonde ati “naciwamisha.” (Ukutendeka 1:31) Adamu na Efa baali bana ba kwa Lesa, kabili alibatemenwe. Aelengenye ifyo baali no kukwata inshita ya ku ntanshi iya nsansa, kabili iya bukata. Ca cine, Satana alibapondwele, lelo ici cintu Lesa alengele icayemba tacaonawilwe umupwilapo.—Ukutendeka 3:23, 24; 6:11, 12.
3. Cinshi caba “umweo wine wine”?
3 Lesa apampamina pa kulungike fintu. Alafwaisha nga nshi ukuti tukekale mu nshila afwaile ukuti twikalilemo pa kutendeka. Ubumi bwesu ubwipi kabili ubwaisulamo ukukalipwa te “mweo wine wine,” pantu bwalibotelela nga nshi pa cintu Yehova akwata mu muntontonkanya. “Umweo wine wine” untu Lesa afwaya ukuti tukwate “mweo wa muyayaya” pe samba lya mibele yapwililika.—1 Timote 6:12, 19.
4, 5. (a) Bushe isubilo lya Paradise likafikilishiwa shani? (b) Mulandu nshi tulingile ukutontonkanishisha pa lwe subilo lyesu ilya ku ntanshi?
4 Ukwishiba Lesa kulaleta icishingamo pa ntanshi ya kwa Yehova. (Yakobo 4:17) Lelo tontonkanya pa lwa mapaalo ukaipakisha nga ca kuti wabomfya uko kwishiba no kutinamina umweo wa muyayaya. Mu Cebo cakwe, Baibolo, Yehova Lesa alilondolola bwino ifyo ubumi bukaba ubwayemba muli Paradise wa pe sonde uupalamine nga nshi. Kwena, nga bantu ba kwa Yehova tatubombela Lesa pa mulandu fye wa kufwaya icilambu. Tubombela Lesa pantu twalimutemwa. (Marko 12:29, 30) Mu kulundapo, tatunonka ubumi pamo nga malipilo ya kubombela Yehova. Umweo wa muyayaya waba bupe ubufuma kuli Lesa. (Abena Roma 6:23) Calatunonsha ukwetetula pa mweo wa musango yo pantu isubilo lya Paradise litucinkulako ukumona umusango wa kwa Lesa untu Yehova aba, ukuti “aba kalambula wa bamufwayafwaya” uwakwato kutemwa. (AbaHebere 11:6) Isubilo ilyo lyaba ilya cine cine nga nshi mu mintontonkanya yesu ne mitima likatulenga ukushipikisha amafya yonse mu calo ca kwa Satana.—Yeremia 23:20.
5 Lekeni nomba tutontomeshe nga nshi pe subilo lyashimpwa pali Baibolo ilya mweo wa muyayaya muli Paradise wa pe sonde uuli ku ntanshi. Bushe ubumi bukaba shani lintu icalo cikesulamo ukwishiba Lesa?
PA NUMA YA ARMAGEDONE ISONDE LIKABA PARADISE
6. Armagedone cinshi, kabili cinshi ikapilibula ku mutundu wa muntu?
6 Nga fintu calangililwe mu kubangilila, Yehova Lesa nomba line fye ali no konaula ino micitile ya fintu iibifi. Icalo lubilo lubilo cilepalamina ku cintu Baibolo ita Armagedone. Ilyo ishiwi kuti lyalenga bamo ukutontonkanya pa lwa kulofya imyeo ukwingalengwa na manyukiliya ya nko shilelwa inkondo, lelo Armagedone cintu capusanininako fye. Nga fintu Ukusokolola 16:14-16 kulangisha, Armagedone yaba “kulwa kwa bushiku bukalamba bwa kwa Lesa wa maka yonse.” Bwaba bulwi ubusanshamo “ishamfumu sha calo conse,” nelyo inko. Umwana wa kwa Yehova Lesa, Imfumu yasontwa, nomba line ali no kunina ukwingila mu bulwi. Ica kufumamo cintu caishibikwa. Bonse abo abalwisha Ubufumu bwa kwa Lesa kabili ababa ku lubali lwa micitile ibifi iya kwa Satana bakalofiwa. Ni abo beka fye aba bucishinka kuli Yehova e bakapusunsuka.—Ukusokolola 7:9, 14; 19:11-21.
7. Ni kwi kukaba Satana ne fibanda fyakwe mu Kuteka kwa Myaka Ikana Limo ukwa kwa Kristu, kabili ni shani fintu ici cikanonsha umutundu wa muntu?
7 Elenganya ukuti na iwe naupusuka ulya mukukulule. Bushe ubumi kuti bwaba shani pe sonde mu calo cipya ico Lesa alaya? (2 Petro 3:13) Tatulekabila ukwelenganya fye ifya kwelenganya, pantu Baibolo ilatweba, kabili cintu isosa caba ca kucincimusha. Tusambilila ukuti Satana ne fibanda fyakwe bakashinshibikwa, ukukomenwa mu cilindi ca ku mbo umo bashakalebomba mu kati ka Kuteka kwa Myaka Ikana Limo ukwa kwa Yesu Kristu. Filya fibumbwa fibifi, ifya lupato pali iyo nshita tafyakalelaalilila mu bumfisolo, ukusongelekanya impika no kwesha ukutusonga ukuti tucite ncitilo shabulo busumino ishilwisha Lesa. We kwilulukwa we!—Ukusokolola 20:1-3.
8, 9. Cinshi cikacitika ku bulanda, amalwele, no kukota mu calo cipya?
8 Mu kupita kwa nshita, amalwele ya misango yonse yakaya. (Esaya 33:24) Pali iyo nshita abalemana amolu bakeminina, ukwenda, ukubutauka, no kucinda ku molu ayakosa ndi. Pa numa ya myaka iingi ukwabula ukumfwa, bankomamatwi bakomfwa ifiunda fya buseko ifikabako ukubashinguluka. Impofu shikapapushiwa nga nshi ukumona ukubalabata ne misango ya fintu. (Esaya 35:5, 6) Pali iyo nshita, bakamona ifinso fya batemwikwa babo! Napamo iyo nshita bakamona icibuutubuutu pa kashita kanono pa mulandu wa filamba fya buseko.
9 Citontonkanye! Takwakabe na kabili ukufwala amagalashi, takwakabe ukwendela ku fya kuseemenako ne mikonkoto, takwakabe imiti, takwakabe ifipatala fya balwala ameno nelyo ifya kundapa amalwele yambi! Ukulwala kwa mu nkuntu no kupopomenwa tafyakapokolole abantu insansa na kabili. Inshita ya bwaice tayakalengwe ukuundalila pa mulandu wa malwele. Ifya kufumamo fyabipa ifya bukote fikafumishiwapo. (Yobo 33:25) Tukaba aba butuntulu busuma mu kucilapo kabili abakoselako. Pa numa ya kusendama utulo twa kupembesula, cila lucelo tukalashibuka na maka yapya, abaisulamo ulupikwe kabili abaipangasha ukubomba umulimo wa kwikusha pa bushiku bupya ubwaisulamo ubumi.
10. Mulimo nshi abakapusuka Armagedone bakapeelwa ukubomba?
10 Kukaba imilimo iingi iya kuipakisha iikalabombwa na bakapusunsuka ba Armagedone. Bakasangule sonde ukuba paradise. Ifikashalako ifili fyonse ifya micitile ikote iyabola fikapyangwapo. Amaparka na mabala e fikapyana apaali imishi ya babusu ne mpanga yaonaulwa. Bonse bakaipakisha ukwikala mu mayanda ya bwanalale, ayasuma. (Esaya 65:21) Mu kupita kwa nshita, isho mbali shikaba paradise shikatanunuka no kukuminkana ukufikila ne sonde lyonse likafike pa cipimo ca kuyemba icaimikwe na Kabumba ku numa mwi bala lya Edene. Fintu cikaba ica kwikusha ukwakanamo muli ulya mulimo wa kubwesha paradise!
11. Bushe ku nshita ya ku ntanshi, imibele pa kati ka mutundu wa muntu ne mpanga ikaba shani?
11 Ifi fyonse fikalacitwa pe samba lya butungulushi bwa bulesa ica kuti impanga tayakonaulwe. Kukabo mutende pa bantunse ne nama. Mu cifulo ca kulaipayaulula inama, umuntu akaba umulashi washingamwa ne sonde, ukusakamana shene. Elenganya imimbulu no twana twa mpaanga, inkalamo no twana twa ŋombe, fileliila capamo—ne nama shiteekwa mu mushi shili ishacingililwa umupwilapo. Nangu fye mwana umunono takakwate umulandu wa kutiinina inama mpanga, kabili icibote ca mu calo cipya tacakafulunganishiwe ku bantu abankalwe, aba bukatu. (Esaya 11:6-8) Mwandi cilya cikaba calo cipya ica mutende!
UMUTUNDU WA MUNTU WAPINDULULWA
12. Ni shani fintu Esaya 11:9 alefikilishiwa ilelo, kabili akafikilishiwa shani mu Paradise?
12 Esaya 11:9 atwebo mulandu kushakabele ukucito bubi mwi sonde lyonse. Atila: “Icalo cikesulamo ukwishiba Yehova, ifyo amenshi yafimba pali bemba.” Ici cilelosha ku bantu pantu inama te kuti shisambilile “ukwishiba Yehova” no kwaluka, apantu shitungululwa fye no mununsha. Lelo ukwishiba Kabumba wesu kulalula abantu. Ukwabulo kutwishika kale kale walyaluka pa mulandu wa kubomfya ukwishiba Lesa mu bumi bobe. Amamilioni ya bantu balicite fyo. Kanshi, ubu busesemo kale kale bwalitendeka ukufikilishiwa muli abo abalebombela Yehova. Lelo, na kabili bushimika pa lwa nshita lintu abantu ukushinguluke calo bakasotola imibele ya bunama nelyo iya lukaakala no kusanguka abantu ba mutende pe na pe.
13. Kutantika nshi ukwa kusambilisha ukukacitika pe sonde?
13 Fintu cikaba icawamisha lintu icalo cikesulamo ukwishiba Lesa! Kukaba ukutantika kwakulisha ukwa kusambilisha pe samba lya butungulushi bwa Mfumu Yesu Kristu na bakateka banankwe 144,000. “Amabuuku” yapya lyene yakatendeka ukubomfiwa. Aya mu kushininkisha yakaba makambisho yalembwa aya kwa Lesa ayakalabomfiwa mu kusambilisha abekashi ba pe sonde. (Ukusokolola 20:12) Umutundu wa muntu tawakasambilile ubulwi, lelo ukasambilila umutende. Ifyanso fyonse ifya konaula fikaba nafiya kuli pe na pe. (Ilumbo 46:9) Abekashi ba mu calo cipya bakasambilishiwa ukusunga abantunse banabo mu kutemwa, no mucinshi.
14. Bupusano nshi bukaba mu calo lintu umutundu wa muntu ukaba lupwa lumo ulwaikatana?
14 Umutundu wa muntu ukaba fye lupwa lumo ulwaikatana. Takwakabe ifya kucilikila ukwikatana na bumunyina. (Ilumbo 133:1-3) Takwakabe uukalakome ŋanda pa kuti abapuupu beingilamo. Mukaba umutende mu mutima wa uli onse, mu ŋanda iili yonse, mu ncende iili yonse iye sonde.—Mika 4:4.
UKWIMA KU BAFWA UKWA KULENGO BUSEKO
15. Mabumba nshi yabili ayakabuushiwilwa pe sonde?
15 Muli uko Kuteka kwa Myaka Ikana Limo, kukabako ukwima ku bafwa. Abo ku mumbo ababembukile umupashi wa mushilo uwa kwa Lesa, nelyo amaka yabomba, ukupitila mu ncitilo shapusana na maka ya uko nelyo ukutungulula kwa uko tabakabuushiwe. (Mateo 23:15, 33; AbaHebere 6:4-6) Kwena, Lesa e ukapingula abo ababembwike ifyo. Lelo amabumba yabili ayapusana e yakabuushiwa—“abalungama na ’bashalungama.” (Imilimo 24:15) Apantu kukaba umuyano walinga, cilimo amano ukusondwelela ukuti abalungama, abo ababombele Yehova muli bucishinka e bakapokelelwa ukubwela ku bumi pe sonde mu kubalilapo.—AbaHebere 11:35-39.
16. (a) Ni bani bakaba pa “balungama” abakabuushiwilwa pe sonde? (b) Pa ba busumino aba ku kale, ni bani maka maka wingafwaisha ukumona, kabili mulandu nshi?
16 Mu cifulo ca kumfwa ilyashi pa lwa nkondo, utuyofi, ne mbila sha bulanda, ababomfi ba kwa Yehova bakalapokelela imbila yawamisha iya kwima ku bafwa. Cikaba ca kucincimusha ukwishiba ukuti abaume ba busumino na banakashi pamo nga Abele, Enoke, Noa, Abrahamu, Sara, Yobo, Mose, Rahabu, Ruti, Davidi, Eliya, Estere nababwela. Mwandi fishinka fya kukumbamo ifyo bakashimika ilyo bakalalanda mu kulonsha pa lwa fintu caleba ilyo ifingi ifyalembwa muli Baibolo fyalecitika! Aba baume na banakashi capamo na bambi abalungami abafwa mu myaka ya nomba line ukwabulo kutwishika bakafwaisha ukwishiba pa lwa mpela ya micitile ya kwa Satana na fintu Yehova ashishishe ishina lyakwe ilya mushilo no kwebela bumulopwe bwakwe.
17. Kwaafwa nshi aba busumino bakapeela kuli bambi abakabuushiwa?
17 Fintu aba bantu ba busumino bakaba aba kwaafwa mu ciputulwa cikakonkapo ica kwima ku bafwa, lintu amabilioni ya “bashalungama” bakakakulwa ukufuma mu fikakilo fya mfwa! Aba mutundu wa muntu abengi tabatalile abakwatapo ishuko lya kwishiba Yehova. Satana ‘alepofwishe imitima yabo.’ (2 Abena Korinti 4:4) Lelo imilimo ya kwa Kaseebanya cikaba kwati tayalipo no kubapo. Abashalungama bakabwela no kwisaikala mwi sonde lyayemba kabili ilya mutende. Bakapokelelwa ku bantu abo bakaba abateyanishiwa bwino ku kubasambilisha pa lwa kwa Yehova no Mwana wakwe Imfumu, Yesu Kristu. Ilyo amabilioni ya bakabuushiwa bakalaisa ku kwishiba no kutemwa Kabumba, icalo cikesulamo ukwishiba Yehova mu nshila ishatala aimonwapo.
18. Bushe uletontonkanye fyo ukayumfwa shani lintu ukalasengela abo watemwa abakabuushiwa?
18 We buseko buntu ukwima ku bafwa kukesusha mu mitima yesu! Nani uushaculapo pa mulandu wa mulwani wesu imfwa? Mu cituntulu, nani uushayumfwapo uwapelelwa umupwilapo lintu ifikakilo fimo ifya kutemwa nelyo bucibusa fyapashilwe ilyo umutemwikwa afwile ku kulwala, ubukote, ubusanso, nelyo ulukaakala? Elenganya, lyene, ubuseko bwa kwikatana cipya cipya mu Paradise. Banyina na bashibo, abana baume na bana banakashi, ifibusa na balupwa, bonse bakabutuka imbilo ku kukumbatana, ukuseka no kulila kwa buseko.
UKUPWILILIKA MU KUPELAKO!
19. Cipesha amano nshi icikacitika mu Myaka Ikana Limo?
19 Ukupulinkana Imyaka Ikana Limo yonse, icipesha amano cawamisha cikalacitika. Ku mutundu wa muntu, napamo cikaba e lubali lwacishapo ukucincimusha ulwa Kuteka kwa Myaka Ikana Limo ukwa kwa Kristu. Yehova akakambisha Umwana wakwe ukubomfya umulimo wa cilubula pali umo na umo uwa baume na banakashi aba busumino kabili aba cumfwila. Muli iyo nshila, ulubembu lonse lukafumishiwapo kabili umutundu wa muntu ukasumbulwa ku kuba uwapwililika.—1 Yohane 2:2; Ukusokolola 21:1-4.
20. (a) Bushe ukupwililika cikapilibula cinshi? (b) Ni lilali abakapusuka Armagedone na bakabuushiwa bakaba aba mweo mu mano yene yene?
20 Ukupwililika! Cinshi cintu ico cikapilibula? Cikapilibula ukubwelela ku bumi nga fintu Adamu na Efa baipakishe pa ntanshi tabalabembukila Yehova Lesa. Lwa ku mubili, mu muntontonkanya, mu nkuntu, mu mibele, lwa ku mupashi—mu nshila ishili shonse twingatontonkanyapo—abantunse bapwililika bakafika pa fipimo fya kwa Lesa mu kukumanina. Lelo bushe ninshi abantu bonse bakapalana? Awe nakalya! Ububumbo bwa kwa Yehova—imiti, amaluba, inama—fyonse fitusambilisha ukuti alitemwa ifyalekanalekana. Abantunse bapwililika bakakwata ubuntu bwapusanapusana no kulamuka. Umo na umo akaipakisha ubumi nga fintu fye Lesa afwaile ukuti cibe. Ukusokolola 20:5 kutila: “Abafwa abashelepo tabali na mweo yasuka yafishiwapo imyaka ikana limo.” Nga fintu cikaba na kwi bumba likalamba ilikapusunsuka Armagedone, abakabuushiwa bakaba no mweo mu mano yene yene lintu bakafika ku kupwililika kwabulo lubembu.
21. (a) Pa mpela ya Kuteka kwa Myaka Ikana Limo ukwa kwa Kristu, cinshi cikacitika? (b) Cinshi mu kupelako icikacitikila Satana na bonse ababa ku lubali lwakwe?
21 Abantunse bapwililika bakalolenkana no bwesho bumo ubwa kupelelekeshako. Pa mpela ya Myaka Ikana Limo, Satana ne fibanda fyakwe bakakakulwa ukufuma mu cilindi ca ku mbo pa kashita akepi kabili bakasuminishiwa ukwesha ukusansa kwa kupelako ukwa kwalula abantu ukufuma kuli Yehova. Bamo bakatemwapo ulunkumbwa lwalubana ukucilo kutemwa Lesa, lelo ubu bucipondoka bukacilimwa. Yehova akaputunkanya aba bakaitemwe capamo na Satana ne fibanda fyakwe fyonse. Pali iyo nshita bakacita wa fibi bonse bakaya kabili tabakatale ababwela umuyayaya umuyayaya.—Ukusokolola 20:7-10.
CINSHI ULI NO KUCITA?
22. Cinshi ulefwaisha ukwisacita mu Paradise?
22 Abo abatemwa Yehova Lesa kabili abakekala mu Paradise bakakwata icilolelo ca kwikala ku ciyayaya pa ntanshi yabo. Te kuti twelenganye no kwelenganya ubuseko bakakwata, kabili na iwe wine kuti wayakanamo muli ici. Ifikalacita umutundu wa muntu uwapwililika—inyimbo, ifya kulenga, ubutukushi—fikacila apakalamba imilimo yawamisha iya bakalapashi ba muli cino calo cikote! Na kabushe, abantunse bakaba abapwililika kabili bakakwata inshita yabule mpela pa ntanshi yabo. Elenganya fintu ukaba na maka ya kucita ilyo ukaba umuntunse wapwililika. Tontonkanya na kabili, pa lwa fintu iwe na bantunse banobe mukasambilila pa lwa bubumbo bwa kwa Yehova—ukufuma ku mabilioni ya fipinda bushiku ifyo fyacilinganya iulu ukufika ku bungululu bwa tumaatomu twacepesha. Conse ico umutundu wa muntu ukacita cikalacishamo ukulenga umutima wa kwa Shifwe wa ku muulu, Yehova ukucankwa.—Ilumbo 150:1-6.
23. Mulandu nshi ubumi mu Paradise bushakabele ubwa kutendusha?
23 Ubumi pali iyo nshita tabwakaletendusha. Bukalacililako ukuba ubwa kulengo buseko mu kupita kwa nshita. Wamona, takwaba mpela ku kwishiba Lesa. (Abena Roma 11:33) Ukupulinkane ciyayaya conse, lyonse kukalaba ifyafulilako ifya kusambilila ne fintu fipya ifya kupansa. (Lukala Milandu 3:11) Kabili ilyo ukalatwalilila ukusambilila pa lwa kwa Yehova Lesa, ukatwalilila uwa mweo—te pa myaka fye inono lelo kuli pe na pe!—Ilumbo 22:26.
24, 25. Mulandu nshi ulingile ukwikala mu kumfwana no kwishiba Lesa nomba?
24 Bushe inshita ya ku ntanshi iyayembe fyo mwi sonde lya paradise tayawamina ukubombesha ukuli konse no kuipusula? Mu kushininkisha yaliwamina! Yehova alikupeela amakii ya kuli iyo nshita ya ku ntanshi iyawamisha. Ayo makii yaba kwishiba Lesa. Bushe ukayabomfya?
25 Nga ca kuti walitemwa Yehova, ukalabekelwa mu kucita ico afwaya. (1 Yohane 5:3) Mwandi mapaalo ukakumanya ilyo uleenda muli iyo nshila! Nga ca kuti wabomfya ukwishiba Lesa, kuti kwakuletela ubumi bwa nsansa nelyo fye ni muli cino calo caisulamo amacushi. Kabili fyalifulisha ifilambu fya nshita ya ku ntanshi, pantu uku e kwishiba uko kutwala ku mweo wa muyayaya! Nomba e nshita isuma iya kuti ucitepo cimo. Ba uwapampamina ukwikala mu kumfwana no kwishiba Lesa. Langisha ifyo watemwa Yehova. Cindika ishina lyakwe ilya mushilo kabili shinina Satana ukuti wa bufi. Mu mutima wakwe uwa cikuuku kabili uwa kutemwa, Yehova Lesa, uwaba e Ntulo ya mano ya cine cine no kwishiba, mu kukonkapo akasekelela pali iwe. (Yeremia 31:3; Sefania 3:17) Kabili akakutemwa umuyayaya umuyayaya!
MONA NGA NAWISHIBA
Cinshi caba “umweo wine wine”?
Pa numa ya Armagedone, cinshi cikacitika pe sonde?
Ni bani bakabushiwilwa pe sonde?
Ni shani fintu umutundu wa muntu ukasanguka uwapwililika na mu kupelako ukweshiwa?
Lisubilo nshi wakwata pa lwa Paradise?
[Icikope pe bula 188, 189]
Bushe wakwate subilo lya kwikala mu Paradise, lintu icalo cikesulamo ukwishiba Lesa?