Baacitile Ukufwaya kwa kwa Yehova
Paulo Acimfya Ubucushi
PAULO napelelwa. Wene pamo na bambi 275 bali mu bwato ubwatebelelwa ne nkuuka iyakalipisha iya muli bemba wa Mediterranean iitwa Yurakwilo. Inkuuka yacilamo ica kuti akasuba takalemoneka, ne ntanda na sho tashilemoneka ubushiku. Ukwabulo kutwishika, abalendo baletiino kufwa. Lelo, Paulo abasansamusha pa kubeba ifyo Lesa acimusokolwela mu ciloto ati: “Takwakabepo ukupooso mweo nangu umo wa muli imwe, kano ubwato bweka.”—Imilimo 27:14, 20-22.
Pa bushiku bwalenga 14 ubwa nkuuka, ku ca kupapusha bakensha wa bwato basango kuti amenshi yashikile fye imikwamba 20 (bamita 36).a Cilya baendako intamfu inono, na kabili bapoosamo ica kupiminako. Nomba basanga amenshi yashikile imikwamba 15 (bamita 27). Nabapalama ku mulundu! Lelo iyi mbila nsuma yaletako isakamika. Ubwato nga bwasensenunwa ubushiku mu menshi ayashashika kuti bwatoba pa mabwe no konaika. Mano mano, bakensha wa bwato bapoosamo inanga. Bamo aba bene balefwaya ukusolomwena akabwato pali bemba no kukensha.b Lelo Paulo abakaanya. Aeba mushika ne fita ati: “Aba nga tabekele mu bwato, imwe te kuti mupusuke.” Mushika aumfwila Paulo, kabili nomba abalendo bonse 276 balalolela ukuti buce.—Imilimo 27:27-32.
Ukubunda
Ilyo bwaca, abalendo ba mu bwato bamona icishobe icili ne cisensenga. Pa kuba ne subilo, bakensha baputula imyando ya nanga kabili baimisha itanga lya ku ntanshi ku mwela. Ubwato bwatendeka ukulola ku lulamba—kufwile kwali utupundu.—Imilimo 27:39, 40.
Nangu cibe fyo, mu kupumikisha ubwato bwatika mu musensenga. Icabipishapo ca kuti amatamba ya maka yapama icisolo ca bwato no kucilepula. Abalendo bonse balingile ukufuma mu bwato! (Imilimo 27:41) Lelo ici caletako ubwafya. Abalendo abengi, ukusanshako Paulo, bafungwa. Ukulingana ne funde lya ciRoma, umulinshi nga alenga umufungwa ukufyuka ninshi eo balakandilamo. Ku ca kumwenako, uwa musoka nga alifyukile, umulinshi wa mulekelesha ali no kwipaiwa.
Pa kutiina ubu bwafya, ifita filefwaisha ukwipaya abafungwa bonse. Lelo mushika, uuleumfwana na Paulo afikaanya. Aeba bonse abaishiba ukowa ukuipoosa mu menshi no kowa ukufika ku mulundu. Abashaishiba ukowa bafwile ukwikata ifipampa nelyo ifintu fimbi ifya ku bwato. Abalendo bonse basuka bafika ku mulundu ukufuma mu bwato ubwabundile. Amashiwi ya kwa Paulo yafikilishiwa, bonse bapusuka!—Imilimo 27:42-44.
Icipesha Amano mu Melita
Ibumba ilyanaka lyapusukila pa cishi iciitwa Melita. Abekashi “bana calo,” e mu kutila “babarbarian,” utulembo twa pe samba, NW (iciGriki, barʹba·ros).c Lelo abena Melita te bankalwe iyo. Pantu Luka, uwaleenda pamo na Paulo, ashimiko kuti “batubelele inkumbu ishafula; pantu bakoseshe umulilo, batusekelele bonse, pa mulandu wa mfula iyalipo kabili pa mulandu wa mpepo.” Paulo aafwako abena Melita ukuteebe nkuni no kukosho mulilo.—Imilimo 28:1-3.
Mu kupumikisha, ifwafwa lyakakatila ku minwe ya kwa Paulo! Abena cishi batunganya Paulo ukuba uwa misoka. Nalimo batontonkanyo kuti Lesa alakanda ababembu ukupitila mu kusansa icilundwa ca mubili icacitile ulubembu. Lelo moneni! Abekashi bapapa nga nshi pa kumona Paulo akuntila ifwafwa mu mulilo. Luka uwalemona ifyalecitika atila, “balamulolesha ukuti alaswa afimbe, nalimo ukuwa apo pene afwe.” Abena cishi bayalula imitima, balatila Paulo afwile ukuba mulungu.—Imilimo 28:3-6.
Paulo aikala imyeshi itatu mu Melita, pali iyi nshita aundapa wishi kwa Popli, kateka wa cishi uwapokelele bwino Paulo na bambi abatebelelwe na malwele. Kabili Paulo atanda imbuto sha cine, na bekashi ba mu Melita aba cileela bapokelela amapaalo ayengi.—Imilimo 28:7-11.
Ifyo Twingasambililako
Mu butumikishi bwakwe, Paulo akumenye amafya ayengi. (2 Abena Korinti 11:23-27) Mu lyashi lili pa muulu, Paulo ali mufungwa pa mulandu wa mbila nsuma. Lyene, alikumenye amesho ya kupumikisha: inkuuka ya kutiinya e lyo no kubunda. Muli ifi fyonse, Paulo tanenwike mu kuba kashimikila wapimpa uwa mbila nsuma. Umwine alembele ifyamucitikile, ati: “Mu fintu fyonse ne misango yonse nasambilishiwe nkama iya kwikuta no kuba ne nsala, kabili iya kufulilwa no kubulwa. Ndi na maka aya kucite fintu fyonse mu ulenkoselesha.”—Abena Filipi 4:12, 13.
Twilasuminisha amafya tukumanya ukunenuna ukupingulapo kwesu ukwa kuba abatumikishi bapimpa aba kwa Lesa wa cine! Amesho nga yapumikisha, tukapoosa icisendo cesu pali Yehova. (Amalumbo 55:22) Lyene, mu kutekanya tukalolela akatwafwilishe ukushipikisha ubwesho. Pali nomba, natutwalilile ukumubombela mu busumino, ukucetekela ukuti alatusakamana. (1 Abena Korinti 10:13; 1 Petro 5:7) Nga twatwalilila ukuba abashangila te mulandu na mafya, na ifwe ukupala Paulo tukacimfya ubucushi.
[Amafutunoti]
a Cishimikwo kuti umukwamba umo walepa imikono ine, nelyo amafiti 6 (bamita 1.8).
b Akabwato balekabomfya pa kufika ku mulundu lintu ubwato ubukalamba bwaiminina mupepi no lulamba. Cilemoneka kwati bakensha wa bwato balefwaya ukuipususha no kusha abalendo abashaishibe ukwensha ubwato.
c Icitabo ca kwa Wilfred Funk ica Word Origins citila: “AbaGriki balesuusha indimi sha banabo, kabili balesoso kuti shumfwika nga ‘bar-bar’ kabili onse uwalelanda ululimi lumbi balemwita barbaros.”