Icebo ca kwa Yehova ca Mweo
Ifyo Twingafwaisha Ukwishiba mwi Buuku lya Imilimo
IBUUKU lya Imilimo lilanda sana pa fyo icilonganino ca Bwina Kristu catendeke ne fyo caleya cilekula. Uwalembele ili buuku ali ni dokota kabili ishina lyakwe ni Luka. Muli ili buuku mwaba ilyashi ilisuma nga nshi ililanda pa milimo Abena Kristu babombele mu myaka 28, ukufuma mu 33 C.E. ukufika mu 61 C.E.
Ibuuku lya Imilimo lyabalilapo ukulanda pa milimo umutumwa Petro abombele, e lyo mu kulekelesha lyalanda pa milimo yabombele umutumwa Paulo. Apo Luka alebomfya amashiwi pamo nga “twatile,” “twafwaile,” “ifwe,” cilepilibula ukuti alebako ilyo fimo ifyalembwa muli ili buuku fyalecitika. Ukubika amano ku kubelenga ifyebo fyaba mwi buuku lya Imilimo kukatwafwa ukulashintilila sana pa Cebo ca kwa Lesa na pa mupashi wakwe uwa mushilo. (Heb. 4:12) Na kabili kuti fyalenga twaipeelesha ukulabombela Lesa no mutima onse kabili icitetekelo cesu mwi subilo lya Bufumu cikakoselako.
PETRO ABOMFYA “IMFUNGULO SHA BUFUMU”
Pa numa ya kupokelela umupashi wa mushilo, abatumwa batendeka ukulashimikila ukwabula umwenso. Petro abomfya ‘ulufungulo lwa kubalilapo ulwa bufumu bwa mu muulu’ ku baYuda na ku bena fyalo abalekonka intambi sha baYuda “abapokelele icebo” pa kuti bengaba ne shuko lya kwingila mu Bufumu. (Mat. 16:19; Imil. 2:5, 41) Abasambi basalanganina mu ncende shimbi pantu bacilamo ukubacusha, lelo ici calenga fye ukuti umulimo wa kushimikila ufike ku ncende ishingi.
Ilyo abatumwa mu Yerusalemu baumfwa ukuti abena Samaria nabapokelela icebo ca kwa Lesa, batuma Petro na Yohane ku Samaria. Petro abomfya ulufungulo lwalenga bubili lintu alenga abena Samaria ukukwata ishuko lya kwingila mu Bufumu. (Imil. 8:14-17) Ilyo nalimo umwaka ushilapwa ukutula apo Yesu abuukile, Sauli wa ku Tarsi asanguka Umwina Kristu. Mu 36 C.E., Petro abomfya ulufungulo lwalenga butatu, kabili Lesa apongolwela ica bupe ca mupashi wa mushilo pa bena fyalo abashasembululwa.—Imil. 10:45.
Amasuko ku Mepusho ya mu Baibolo:
2:44-47; 4:34, 35—Mulandu nshi Abena Kristu baleshitishisha ifikwatwa fyabo no kwakanya indalama basangilemo? Abengi abasangwike Abena Kristu bafumine ukutali sana kabili ifyo basendele ilyo baishile ku Yerusalemu fyalipwile. Na lyo line, balefwaya ukutwalilila ukwikala inshiku na shimbi mu Yerusalemu pantu balefwaya ukwishiba na fimbi pa fyo balesambilila kabili balefwaya no kulashimikila kuli bambi. Pa kuti bafwilishe aba bantu, Abena Kristu bamo balishitishe ifyo bakwete, kabili indalama basangilemo bayakenye abali mu kukabila.
4:13—Bushe Petro na Yohane tabasambilile? Awe bali abasambilila. Balebeta ukuti “abashasambilila kabili abantu yaweyawe” pantu tabaile ku masukulu ya barabi uko balesambilisha ifya mapepo.
5:34-39—Bushe Luka aishibe shani ifyo Gamaliele alandile ilyo ali fye na ba mu cilye ca Sanhedrini? Tatwaishiba bwino bwino, napamo: (1) Paulo, uwali kale umusambi wa kwa Gamaliele, e wamushimikileko; e lyo (2) Limbi Luka aipwishe uwa mu cilye ca Sanhedrini uwali ne cikuuku, pamo nga Nikodemo; (3) Nalimo Lesa e wasokolwelele Luka ifyo Gamaliele alandile.
7:59—Bushe Stefani alepepa kuli Yesu? Awe, te kuli Yesu alepepa. Apo tufwile ukupepa fye Yehova Lesa eka, ninshi na mapepo yesu tulingile ukuyalungamika kuli Yehova. (Luka 4:8; 6:12) Afwaya ukupepa ipepo, Stefani nga apepele kuli Yehova ukupitila mwi shina lya kwa Yesu. (Yoh. 15:16) Lelo pali iyi nshita, Stefani amwene icimonwa umo ‘Umwana wa muntu aiminine ku kwa kulyo kwa kwa Lesa.’ (Imil. 7:56) Apo alishibe ukuti Yesu balimupeela amaka ya kubuusha abafwa, Stefani alandile kuli Yesu mu kulungatika, ukumweba ukuti acingilile umupashi wakwe, tapepele ipepo kuli Yesu iyo.—Yoh. 5:27-29.
Ifyo Twingasambililako:
1:8. Inte sha kwa Yehova te kuti shibombe bwino umulimo wa kushimikila imbila nsuma mwi sonde lyonse nga ca kuti Yehova tabapeele umupashi wa mushilo.
4:36–5:11. Yosefe umwina Kupro balemwita ukuti Barnaba, icalola mu kuti “Umwana wa Cisansamushi.” Nalimo ico abatumwa balemwitila ukuti Barnaba ni co ali ne cileela, icikuuku, kabili aleyafwa bambi. Tufwile ukulapashanya Barnaba ukucila ukuba nga Anania na Safira, abali incenjeshi, aba bumbimunda, kabili ababula ubufumacumi.
9:23-25. Nga twafulumuka abalwani pa kuti tutwalilile ukushimikila imbila nsuma te kutila ninshi ni fwe bakuuwe.
9:28-30. Nga icifulo tushimikilamo calibipa ica kutila kuti batusansa nelyo mwaba abantu abengalenga twaba ne mibele yabipa, nangu abantu tuleshimikilako kuti balenga bucibusa bwesu na Yehova ukonaika tufwile ukuba abacenjela, ukwishiba incende twingayashimikilamo ne nshita twingaya mu kushimikila.
9:31. Ilyo tukwete ubuntungwa bwa kulongana no kushimikila, tufwile ukulabelenga icebo ca kwa Lesa no kulaetetula pa fyo tulebelenga pa kuti icitetekelo cesu cilekoselako. Ukulacita ifyo kukalenga tukabe na katiina kuli Yehova pantu tukalacita ifyo tusambilila kabili kukalenga no kuti tukabe abacincila mu mulimo wa kushimikila.
IMILIMO PAULO ABOMBELE
Mu 44 C.E., Agabu aisa ku Antioke, uko Barnaba na Sauli bashimikila pa “mwaka onse uutuntulu.” Agabu asobela ukuti “icipowe cikalamba” cili no kupona, kabili ilyo papita imyaka ibili kwaba icipowe. (Imil. 11:26-28) ‘Ilyo Barnaba na Sauli bafisha ifya kukumbusuka mu Yerusalemu,’ babwelelamo ku Antioke. (Imil. 12:25) Mu 47 C.E., ninshi papita nomba imyaka nalimo 12 ukutula apo Sauli abela Umwina Kristu, umupashi wa mushilo watuma Barnaba na Sauli mu mulimo wa bumishonari. (Imil. 13:1-4) Mu 48 C.E., babwelela ku Antioke, “uko baseekeshiwe ku cikuuku ca bupe fye ica kwa Lesa.”—Imil. 14:26.
Ilyo papita imyeshi 9, Paulo (uo kabili baleita ukuti Sauli) asala Sila ukuti aye nankwe kabili batendeka ulwendo lwa bumishonari ulwalenga bubili. (Imil. 15:40) Pali ulu lwendo, Paulo akumanya Timote na Luka kabili baya nankwe. Luka ashala mu Filipi ilyo Paulo ena atwalilila no bulendo ukuyafika ku Atena na ku Korinti, uko asanga Akula na Priskila kabili aikala na bo umwaka umo ne myeshi 6. (Imil. 18:11) Ku kutendeka fye kwa 52 C.E., Paulo asha Timote na Sila mu Korinti, asenda Akula na Priskila kabili aya nabo ku Suria. (Imil. 18:18) Awe bafuma mu Suria no kuyafika ku Efese, kabili uku kwine e ko Akula na Priskila bashala.
Pa numa ya kwikala panono mu Antioke ya ku Suria, Paulo atendeka ulwendo lwa bumishonari ulwalenga butatu mu 52 C.E. (Imil. 18:23) Mu Efese, “icebo ca kwa Yehova [catwalilila] ukukula no kucimfya.” (Imil. 19:20) Paulo aikalamo imyaka itatu. (Imil. 20:31) Ilyo cilefika mu Pentekoste mu 56 C.E., Paulo ali mu Yerusalemu. Ilyo bamwikata, ashimikila ukwabula umwenso ku balashi. Lintu ali mu Roma, umutumwa Paulo bamwikata no kumulesha ukulafuma pa ng’anda pa myaka ibili (c. 59-61 C.E.), kabili asangako inshila sha kushimikilamo pa Bufumu no kusambilisha “ifya kwa Shikulu Yesu Kristu.”—Imil. 28:30, 31
Amasuko ku Mepusho ya mu Baibolo:
14:8-13—Mulandu nshi abantu ku Lustra baitile ‘Barnaba ukuti Seu, e lyo Paulo ukuti Herme’? Seu ali e mukalamba pali tulesa twa mu nshimi utwa baGriki, kabili umwana wakwe Herme baleti alelanda bwino sana. Apo Paulo e walelanda sana, abantu ba mu Lustra balemwita ukuti Herme e lyo Barnaba ukuti Seu.
16:6, 7—Mulandu nshi umupashi wa mushilo wakaanishe Paulo na banankwe ukushimikila mu citungu ca Asia na mu Bitunia? Ico wabaleseshe, ni co muli ifi fitungu mwali fye ababomfi abanono. E co, umupashi wa mushilo wabatungulwile ku ncende uko bali no kusanga abantu abaleumfwa imbila nsuma abengi.
18:12-17—Mulandu nshi Umulashi Galio ashapokolweleko Sostene ilyo balemupuma? Nalimo Galio aletontonkanya ukuti ico Sostene bamupumine, ni co alemoneka kwati e waletungulula ibumba lyaimine Paulo. Nangu cibe fyo, ukupuma Sostene nalimo kwalengele ukuti aluke no kuba Umwina Kristu. Pa numa, Paulo aitile Sostene ukuti “munyinefwe.”—1 Kor. 1:1.
18:18—Mulapo nshi Paulo alapile? Abasoma bamo balanda ukuti Paulo alapile umulapo wa buNasiri. (Impe. 6:1-21) Lelo, Baibolo tayalanda umulapo Paulo alapile. Na kabili, Baibolo tayalanda nampo nga Paulo alapile umulapo ilyo ashilaba Umwina Kristu nelyo ilyo asangwike Umwina Kristu kabili tayalanda nga e lyo alelapa nelyo ukufikilisha umulapo. Tatwaishiba bwino bwino icacitike, lelo ukulapa ulya mulapo takwali lubembu.
Ifyo Twingasambililako:
12:5-11. Tufwile ukulapepelako bamunyinefwe.
12:21-23; 14:14-18. Herode asumine ukumupeela umucinshi uo abantu balingile ukupeela fye Lesa. Paulo na Barnaba balikeene no kukalipa ilyo babalumbilishe no kubacindikisha kwati milungu. Ala mwandini ifyo Herode acitile fyalipusaninine fye ku fyo Paulo na Barnaba bacitile! Tatufwile ukufwaya ukuti bambi baletupeela umucinshi pa milimo tubomba mu kuteyanya kwa kwa Yehova.
14:5-7. Ukuba abacenjela kuti kwalenga twatwalilila ukuba abacincila mu mulimo wa kushimikila.—Mat. 10:23.
14:22. Abena Kristu balenekela ukupita mu macushi. Tabasuusuka pa kuti fye bapwishe amafya balepitamo.—2 Tim. 3:12.
16:1, 2. Abena Kristu bacaice bafwile ukubombesha ilyo balebomba imilimo ya mu cilonganino kabili bafwile ukulapepa kuli Yehova pa kuti abafwe ukuba ne mibele isuma.
16:3. Tulingile ukucita ifintu fyonse ukulingana na Malembo pa kuti fye bambi bapokelele imbila nsuma.—1 Kor. 9:19-23.
20:20, 21. Ukushimikila ku ng’anda ne ng’anda kwalicindama sana.
20:24; 21:13. Ukuba aba cishinka kuli Lesa kwalicindama sana ukucila ukucingilila umweo wesu.
21:21-26. Tufwile ukulapokelela ukufunda ukwa mano.
25:8-12. Muno nshiku, nga cakabilwa Abena Kristu bafwile ukuya ku cilye pa “kucingilila no kwikasha mwi funde imbila nsuma.”—Fil. 1:7.
26:24, 25. Tufwile ukubila “ifyebo fya cine kabili ifya mano ayatuntulu” nangu cingati kuti fyamoneka kwati buwelewele ku “muntu wa bumubili.”—1 Kor. 2:14.
[Icikope pe bula 30]
Ni lilali Petro abomfeshe “imfungulo sha bufumu”?
[Icikope pe bula 31]
Inte sha kwa Yehova te kuti shibombe bwino umulimo wa kushimikila imbila nsuma mwi sonde lyonse nga ca kuti Yehova tabapeele umupashi wa mushilo