Ipusukilo
Ubulondoloshi: Ukubakwa nelyo ukupokololwa ukufuma ku busanso atemwo bonaushi. Uko kupokololwa limbi kuti kwaba kufuma ku maboko ya bakatitikisha atemwa bakapakasa. Kuli bonse abena Kristu ba cine‚ Yehova apayanya ukupitila mu Mwana ukupokololwa ukufuma ku micitile ibifi iilipo iya fintu pamo pene ne pusukilo ukufuma ku busha ku lubembu ne mfwa. Kwi bumba likalamba ilya babomfi batetekela aba kwa Yehova abekele mu kati ka “nshiku sha kulekelesha” ipusukilo likasanshamo ukubakwa ukupula mu bucushi bukalamba.
Bushe Lesa, mu luse lwakwe lukalamba, mu kupelako akapususho mutundu wa muntu onse?
Bushe 2 Petro 3:9 alango kuti kukabe pusukilko lya bonse? Atila: “Shikulu talafyalafya ku kufishe co alaile, filya bamo batungo kulafyalafya; lelo atekanya kuli imwe pa kukanafwayo muntu ukuloba [“tafwayo uuli onse ukonaika,” TEV], lelo onse ukulola ku kulapila.” (RS) Caliba kufwaisha kwabamo inkumbu ukwa kwa Lesa ukuti ubufyashi bonse ubwa kwa Adamu bulapile, kabili muli bukapekape alicita ukupayanya kwa kwelelwa kwa membu isha yabo abacita. Lelo tapatikisha uuli onse ukupokelela uko kupayanya. (Linganyako Amalango 30:15-20.) Abengi balakukana. Bapalo muntu uulenwena uwatunkilisha ukutalusha ica kupususho bumi ilintu casukuswa kuli wene kuli umo uwafwaisho kumwafwa. Cifwile ukwishibwa, nangu cibe fyo, ukuti ukusobolapo kumbi pa mbali ya kulapila tacili ciyayaya mu mulilo wa helo. Nga fintu 2 Petro 3:9 alanga, abo abashilapila bakaloba, atemwo “konaika.” Icikomo 7 na kabili calosha ku “boni bwa bantu abashipepa.” Takwabe tontonkanyo lye pusukilo lya bonse pano.—Mona na kabili umutwe ukalamba “Helo.”
Bushe 1 Abena Korinti 15:22 ashinino kuti abantunse bonse mu kupelako bakapusuka? Atila: “Ifyo fine ni muli Adamu e mo bonse bafwila, e fyo na muli Kristu e mo bonse bakalengelwa aba mweo.” Nga fintu cilangililwe mu fikomo fishingulwikeko, icili mu kulanshanyapo pano cili kubuushiwa. Ni bani bakabuushiwa? Bonse abo imfwa yabo yaletwako pa mulandu wa lubembu lwa kwa Adamu (mone cikomo 21) lelo na kabili abashacita pa lwabo amampuulu ya mufulo yabikwa pa ntanshi mu AbaHebere 10:26-29. Nga fintu Yesu abuushiwe ukufuma ku Hades (Imbo) (Imil. 2:31), e co bonse basambi abali mu Hades bakalengwa “aba mweo” ku nshila ya kubuushiwa. (Ukus. 1:18; 20:13) Bushe bonse aba bakanonke pusukilo lya muyayaya? Ilyo ishuko likabe ilyaisuka kuli bene, lelo te onse uukalikata, nga fintu calangililwa pali Yohane 5:28, 29, iilango kuti icikafumamo kuli bamo “bupingushi” bwa kushisenaminwa.
Ni shani pa lwa malembo pamo nga Tito 2:11, ilyalosha kwi “pusukilo lya bantu bonse,” ukulingana ku kupilibula kwa RS? Amalembo yambi, pamo nga Yohane 12:32, Abena Roma 5:18, na 1 Timote 2:3, 4, yapeele tontonkanyo lyapalako muli RS, KJ, NE, TEV, na yambipo. Inumbwilo sha ciGreek shapilibulwa “bonse” ba “onse” muli ifi fikomo misango yalekanishiwa iye shiwi pas. Nga fintu yalangwa muli Expository Dictionary of New Testament Words iya kwa Vine (London, 1962‚ Vol. I, ibu. 46), pas na kabili kuti apilibula “umutundu onse nelyo umusango.” E co, mu fikomo fili pa mulu, mu cifulo ca “bonse,” inumbwilo “umutundu onse uwa” kuti yabomfiwa; atemwa “imisango yonse iya,” nga fintu cacitwa muli NW. Ni ili kwi iyalungika—“bonse” nelyo itontonkanyo lyapeelwa ku “misango yonse iya”? Cisuma, kwalula nshi na kabili kuli ukwaumfwana na Baibolo yonse iyashala? Ukwalekeleshako. Languluka Imilimo 10:34, 35; Ukusokolola 7:9, 10; 2 Abena Tesalonika 1:9. (Mona: Bakapilibula bambi na bo baishiba ili tontonkanyo lye shiwi lya ciGreek, nga fintu calangwa ku kwalula kwabo ukwa lyene pali Mateo 5:11—“imitundu yonse iya,” RS, TEV; “umutundu onse uwa,” NE; “umusango onse uwa,” KJ.)
Bushe kwalibako amalembo ayo mu kulingisha yalango kuti bamo tabakatale abapusuka?
2 Tes. 1:9: “Abakamono kukandwa, uboni bwa muyayaya, ukufuma ku cinso ca kwa Shikulu na ku bukata bwa maka yakwe.” (Utulembo tunono natulundwako.)
Ukus. 21:8: “Lelo bakuuwe, na bashitetekela, na baselausha, na ba misoka, na ba bulalelale, ne ndoshi, na bapepo tulubi, na ba bufi bonse, ubwikalo bwabo bakabumona muli bemba uulepya ku mulilo ne libwe lya mingu; iyi ni mfwa ya cibili.”
Mat. 7:13, 14: “Ingileni pa mpongolo ya kamfyemfye: pa kuti impongolo yasalala, kabili inshila yapabuka iitwala ku boni, kabili bengi abengilako. Lelo inshila iitwala ku mweo ya kamfyemfye kabili yalifyenenkana, kabili banono abaisanga.”
Umuntu nga apusuka limo ninshi lyonse apusuka?
Yuda 5: “Ndefwayo kumwibukisha, nelyo mwakutulwilwe limo na limo, ukuti [uwapuswishe] abantu kale ukubafumya mu Egupti, pa numa aonawile abashatetekele.” (Utulembo tunono natulundwako.)
Mat. 24:13: “Uwashipikisha ukufika ku mpela, wene akapusuka.” (E co ipusukilo lya muntu ilya kupelako talipimwa pa kashita atendeko kubike citetekelo muli Yesu.)
Fil 2:12: “Ifyo munakila inshita shonse, te pa kubapo kwandi fye, lelo ukucilako nomba ilyo ndi kumbi, bombeleni ipusukilo lyenu no mwenso no kututuma.” (Ili lyalandilwe ku “batakatifu,” nelyo aba mushilo, pa Filipi, nga fintu calondololwa mu Abena Filipi 1:1. Paulo abacincishe te kuicetekela lelo ukumwensekesho kuti ipusukilo lyabo lya kupelako lyali licili talilaebekeshiwa.)
Heb. 10:26, 27: “Nga twaba ababembuka itolo apo twapokelelo kwishibe Cine, takwashala na kabili ilambo lya pa membu, lelo kwashala fye ukulolela kwa kulengo mwenso kwa bupingushi, no kuluma kwa mulilo uukapwishe fibambe.” (Muli ifyo Baibolo taisuminishanya ne mfundo ya kuti te mulandu ni membu nshi umuntu limbi engacita pa numa “napusuka” takalufye ipusukilo lyakwe. Ikoselesha bucishinka. Mona na kabili AbaHebere 6:4-6, uko cilangililwa ukuti nangu fye umuntu uwasubwa no mupashi wa mushilo kuti alufye isubilo lyakwe ilye pusukilo.)
Bushe pali icicilile pa citetekelo icikabilwa pa kuti ipusukilo linonkwe?
Efes. 2:8, 9: “Ni ku kusenamina [“icikuku ca pa fye,” NW] mwapusukile, pa kutetekela; kabili te cintu cafuma kuli imwe, ca bupe ca kwa Lesa; tacafuma mu milimo, pa kuti umuntu tengatakisha.” (Ukupayanya konse ukwe pusukilo kulumbulula kwa cikuku ca pa fye ca kwa Lesa. Takwabe nshila imbi iyo intuntuko ya kwa Adamu enganonke pusukilo pa lwakwe, te mulandu na fintu imilimo yakwe ili iyacindama. Ipusukilo ca bupe ukufuma kuli Lesa ilyapeelwa kuli abo ababike citetekelo mu mutengo wa kukonsolwelo lubembu uwe lambo lya Mwana wakwe.)
Heb. 5:9: “Wene [Yesu] aishilebo mwine pusukilo lya muyayaya kuli bonse abamunakila.” (Utulembo tunono natulundwako.) (Bushe ici cilelwishanya no kulondolola kwa kuti abena Kristu bapusukila “pa kutetekela”? Nakalya. Ukunakila kulangililo kuti icitetekelo cabo ca cine cine.)
Yako. 2:14, 26: “Mwe bamunyinane, ca kwaafwa nshi ngo muntu atilo kuti akwate citetekelo, apo takwata milimo? Bushe icitetekelo ici cingamupususha? Pantu ifyo umubili umwabulo mupashi wafwa, e fyo ne citetekelo icabule milimo ninshi califwa.” (umuntu talipilwa ipusukilo ku milimo yakwe. Lelo uuli onse uukwete icitetekelo cine cine akakwata imilimo ukwendela pamo na cene—imilimo ya kunakila ku mafunde ya kwa Lesa na Kristu, imilimo iilangilila icitetekelo cakwe no kutemwa. Ukwabule imilimo ya musango uyo, icitetekelo cakwe califwa.)
Imil. 16:30, 31: “Mwe bashikulu, bushe mfwile ukucita shani ukuti mpusuke? Na bo [Paulo na Sila] batile, Tetekela Shikulu Yesu Kristu, e lyo ukapusuka, iwe na ba mu ŋanda yobe.” (Nga ca kuti uyo mwaume na ba mu ŋanda yakwe mu cine cine balisumine, bushe te kuti babombe mu kumfwana ne cisumino cabo? Mu cine cine.)
Nga Umo Asoso Kuti—
‘Nalipusuka’
Pambi kuti wayasuko kuti: ‘Ndi uwa nsansa ukwishibe co, pa mulandu wa kuti canjeba ukuti mwalitetekela muli Yesu Kristu. Umulimo uo ndeyakanamo e umo uyo Yesu apeele abakonshi bakwe ukucita, uko e kuti, ukwebako bambi pa lwa kwimikwa kwa Bufumu bwakwe. (Mat. 24:14)’ Lyene nakalimo lundapo ukuti: (1) ‘Ubo Bufumu cinshi? Cinshi ukwisa kwa buko kukapilibula ku calo? (Dan. 2:44)’ (2) ‘Mibele nshi ikaba pano isonde pe samba lya uyo kamfulumende wa ku mulu? (Amalu. 37:11; Ukus. 21:3, 4)
Nelyo kuti wasoso kuti: ‘Lyene mulatesekesha cintu umutumwa Petro asosele, pano pa Imilimo 4:12, bushe te ifyo? . . . Bushe mwalibala amupapushiwa uwapeele ishina lya kwa Yesu kuli ifwe ukubike citetekelo muli lyene? Lyene nakalimo lundako ukuti: (1) ‘Yesu umwine atweba. (Yoh. 17:3)’ (2) ‘Moneni ukuti Yesu atile alengele ishina lya kwa Wishi ukwishibikwa. (Yoh. 17:6) Lishina nshi ilya pa lwakwe? Kwampana nshi lileta ku muntontonkanya obe? (Ukufu. 3:15; 34:5-7)’
‘Bushe walipusuka?’
Pambi kuti wayasuko kuti: ‘Ukufika pali ino nshita, e fyo ndi. Nasose co pa mulandu wa kuti na kabili ndi uwaibukila pa lwa kufunda kwa Baibolo ukwa kukanabo wacilamo ukuicetekela pa lwa kwiminina kwesu. Bushe mwalibeleshanya ne li ilembo? (1 Kor. 10:12)’ Lyene nakalimo lundapo kuti: ‘Mulandu nshi uwa ico? Ku bantu abafyelwe libili kabili abakwete isubilo lya bumi bwa ku mulu (Heb. 3:1), umutumwa Paulo alembele . . . (Heb. 3:12-14) Caba kukula mu kwishiba kwa Cebo ca kwa Lesa e ko tukoshe citetekelo cesu.’
Nelyo pambi kuti wasoso kuti: ‘Kuti nayasuka ico mu kutila fye, Ee. Lelo bushe mwalishiba ukuti Baibolo ilanda ukucila pe pusukilo limo? Ku ca kumwenako, bushe mwalibala amulanguluka ubucindami bwa Ukusokolola 7:9, 10, 14? . . . E co, kukabako abantu abakapusuka ukupula mu bucushi bukalamba ubuleisa, abakekala pano pene pe sonde. (Mat. 5:5)’
‘Bushe walipokelela Yesu nga Umupusushi uwa pa Lobe?’
Mona amabula 437, 438, pe samba lya mutwe “Yesu Kristu.”
‘Musoso kuti ba 144,000 beka e bakapusuka’
Pambi kuti wayasuko ukuti: ‘Natemwa pa kuti mwaletako ico pa kuti ningamweba cintu mu cituntulu twasumina. Ipusukilo lyalisuka ku bantu abengi abakalanga icitetekelo ca cine mu kupayanya uko Lesa acita ukupitila muli Yesu. Lelo Baibolo itila 144,000 beka fye e bakaya ku mulu mu kuba na Kristu. Bushe mwalibala amumonapo ico muli Baibolo? . . . Caba pano pa Ukusokolola 14:1, 3.’ Lyene nakalimo lundapo ukuti: (1) ‘Cinshi bakalacita mu mulu? (Ukus. 20:6)’ (2) ‘Ukwabulo kutwishika bakalateka pali bamo. Bengaba ni bani abo? . . . (Mat. 5:5; 6:10)’