Icebo ca kwa Yehova ca Mweo
Ifyo Twingafwaisha Ukwishiba Muli Kalata ku Bena Roma
NALIMO mu 56 C.E., e lintu umutumwa Paulo afika mu musumba wa Korinti ilyo ali pa lwendo lwakwe ulwa bumishonari ulwalenga butatu. Naishiba ukuti Abena Kristu abaYuda na Bena Kristu Abena Fyalo abali mu Roma balipusana mu fyo basuminamo. Paulo abalembela kalata ya kubakoselesha ukuwikishanya pa kuti babe abaikatana muli Kristu.
Muli kalata alembela abena Roma, Paulo alondolola ifyo abantu balungamikwa ne mibele iyo abantu abalungamikwa bafwile ukukwata. Iyi kalata ilenga twaishibilapo ifingi pali Lesa ne Cebo cakwe, ilakomaila pa cikuuku ca kwa Lesa, kabili ilanga ukuti umulimo Kristu akwata uwa kupususha abantu walicindama sana.—Heb. 4:12.
BUSHE ABANTU BALUNGAMIKWA SHANI?
Paulo alembele ukuti: “Bonse balibembuka kabili balapelebela ku bukata bwa kwa Lesa kabili ni ku luse fye [lwa kwa Lesa] balelungamikilwa ku cikuuku cakwe ica bupe fye mu cilubula ca kwa Kristu Yesu.” Na kabili Paulo atila: “Umuntu alungamikilwa ku citetekelo ukwabula imilimo ya mafunde.” (Rom. 3:23, 24, 28) Abena Kristu basubwa na ba mwi “bumba likalamba” aba “mpaanga shimbi” kuti ‘balungamikwa’ nga ca kuti nabakwata icitetekelo mu ‘bulungami bwa muntu umo.’ Abena Kristu basubwa bakaya ku muulu uko bakalateka pamo na Kristu e lyo aba mwi bumba likalamba bena bakaba ifibusa fya kwa Lesa kabili bakwata isubilo lya kupusuka “ubucushi bukalamba.”—Rom. 5:18; Ukus. 7:9, 14; Yoh. 10:16; Yako. 2:21-24; Mat. 25:46.
Paulo aipusha ukuti: “Bushe tubembuke pantu tatwaba mu mafunde lelo twaba mu cikuuku ca bupe fye?” Ayasuka ukutila: “Nakalya! Alondolola no kuti: “Muli basha . . . , nalimo abasha ba lubembu ulutwala ku mfwa nelyo aba cumfwila icitwala ku bulungami.” (Rom. 6:15, 16) Paulo atila: “Nga mwaipaya imilimo ya mubili ku maka ya mupashi, mukaba no bumi.”—Rom. 8:13.
Amasuko ku Mepusho ya mu Baibolo:
1:24-32—Bushe abali ne misango yabipa iyo balondolola muli ifi fikomo baYuda nelyo Bena Fyalo? Nangu ca kuti abaYuda na bena Fyalo kuti bacita ifintu fya musango uyu, Paulo alelanda pa bena Israele bapondokele Lesa akale sana. Nangu cingati balishibe ifipope fyalungama ifya kwa Lesa, “bakeene ukwishiba Lesa bwino bwino.” E ico kanshi bali no mulandu.
3:24, 25—Bushe “icilubula ca kwa Kristu Yesu” kuti cafuta shani “imembu shacitilwe kale” ilyo icilubula tacilalipilwa? Ukusesema kwa kubalilapo ukulanda pali Mesia, ukwaba pa Ukutendeka 3:15, kwafikilishiwe mu 33 C.E. lintu Yesu bamwipeye pa cimuti ca kucushiwilwapo. (Gal. 3:13, 16) Nangu cibe fyo, lilya line Yehova alandile kulya kusesema, cali kwati ne cilubula nacilipilwa, pantu takuli icingalesha Lesa ukufikilisha ifyo afwaya. Kanshi Yehova ali no kubomfya ilambo ilyo Yesu Kristu ali no kutuula pa kwelela imembu sha bana ba kwa Adamu abali no kucetekela bulya bulayo. Na kabili icilubula cikalenga na bonse abafwile ilyo Yesu talaisa pano isonde ukubuuka ku bafwa.—Imil. 24:15.
6:3-5—Bushe ukubatishiwa muli Kristu Yesu no kubatishiwa mu mfwa yakwe, kupilibula cinshi? Ilyo Yehova asuba abasambi ba kwa Kristu no mupashi wa mushilo, balekatana na Yesu kabili balaba mu cilonganino ca basubwa icaba e mubili wa kwa Kristu, e lyo Kristu e Mutwe. (1 Kor. 12:12, 13, 27; Kol. 1:18) Ifi fine e fyo babatishiwa muli Kristu Yesu. Na kabili Abena Kristu basubwa ‘balabatishiwa mu mfwa ya kwa [Kristu],’ e kutila balaipusula ku fingabasekesha pa kuti fye balebombela Lesa kabili balakaana ne subilo lya kwikala ku ciyayaya pe sonde. Kanshi imfwa yabo na yo ya kuipeela fye abene, nga filya fine imfwa ya kwa Yesu yali, nangu ca kuti imfwa yabo te kuti ilubule abantu. Ukubatishiwa mu mfwa ya kwa Kristu kufikilishiwa ilyo bafwa no kubuukila ku muulu.
7:8-11—Bushe ‘ulubembu lwaluminishiwe shani kwi funde’? Amafunde yalengele abantu ukwishiba bwino umwalola ulubembu. Kabili ici calengele beshibe ukuti babembu. E ico, amafunde yalengele abantu ukwishiba ukuti balabembuka mu nshila ishingi, kabili yalengele abengi ukwiluka ukutila babembu. Kanshi kuti caba fye bwino ukulanda ukuti ulubembu lwaluminishiwe kwi Funde.
Ifyo Twingasambililako:
1:14, 15. Kwaliba imilandu iingi iyo tulingile ukubela abacincila mu mulimo wa kubila imbila nsuma. Umo wa kuti twaliba ne misha ku bantu abashitwa ku mulopa wa kwa Yesu kabili twalikwata umulimo wa kubafwa ukwishiba Lesa no kuba ifibusa fyakwe.
1:18-20. Abantu bashipepa Lesa kabili abacita ifyabipa tabakwata “umwa kubepesha” pantu imibele ya kwa Lesa ilamonekela na mu fyo abumba.
2:28; 3:1, 2; 7:6, 7. Pa numa ya kulanda amashiwi ayengakalifya abaYuda, Paulo alanda amashiwi aya kubanashanasha. Ku fyacitile Paulo kuti twasambililako ifyo tulingile ukuba abashilimuka kabili abacenjela ilyo tulelanda amalyashi ayengakalifya bambi.
3:4. Ilyo umuntu alanda ifyapusana ne fyo Icebo ca kwa Lesa calanda, ‘tuleka Lesa aba uwa cine’ lintu tucetekela ifyo alanda muli Baibolo no kucita ifintu ukulingana no kufwaya kwakwe. Nga tuli abacincila mu kushimikila imbila nsuma ya Bufumu na mu mulimo wa kupanga abasambi, kuti twayafwa bambi ukwishiba ukuti Lesa wa cine.
4:9-12. Icitetekelo Abrahamu akwete calengele ukuti alingwe ukuba mulungami kale sana lintu talasembululwa, pantu asembulwilwe ilyo ali ne myaka 99. (Ukute. 12:4; 15:6; 16:3; 17:1, 9, 10) Apo Lesa aitile Abrahamu ukutila mulungami ilyo talasembululwa no kusembululwa, atusambilishe icacindama icilenga umuntu ukuba uwalungama.
4:18. Pa kuba ne subilo tulingile ukuba ne citetekelo, pantu icitetekelo cesu cashimpwa pe subilo.—Heb. 11:1.
5:18, 19. Ilyo Paulo alandile pa fyo Yesu apalene na Adamu, alondolwele mu mashiwi fye ayanono ifyo umuntu umo ‘engapeela umweo wakwe icilubula ku kukabulamo abengi.’ (Mat. 20:28) Na ifwe tufwile ukulalondolola bwino no kukanafusha ifyebo nge fyo Paulo acitile.—1 Kor. 4:17.
7:23. Ifilundwa fya mubili pamo nga amaboko, amolu, no lulimi kuti fyalenga twaba ‘bankole kwi funde lya lubembu,’ kanshi tulingile ukulafibomfya bwino.
8:26, 27. Ilyo fimo fyatucitikila ifingatupesha amano ica kuti twafilwa no kwishiba ifya kupepa, ‘umupashi ulatupaapaatilako.’ Lyena Yehova, ‘uumfwa ukupepa,’ amona amapepo yaba mu Cebo cakwe ayalingene ne fyo tulepitamo kwati ni fwe tulepepa.—Amalu. 65:2.
8:38, 39. Utuyofi, ifimipashi fibifi, na mabuteko ya buntunse te kuti filenge Yehova ukuleka ukututemwa; nelyo te kuti filenge ifwe tuleke ukumutemwa.
9:22-28; 11:1, 5, 17-26. Ukusesema ukwingi ukwalelanda pa kubweshiwa kwa bena Israele kwafikilishiwa mu cilonganino ca Bena Kristu basubwa umwaba ‘abaitilwe te mu baYuda beka fye lelo na mu bena fyalo mwine.’
10:10, 13, 14. Ukutemwa Lesa na bantu banensu ne citetekelo cakosa muli Yehova na mu malayo yakwe kuti fyalenga twaba abacincila mu mulimo wa kushimikila.
11:16-24, 33. Ala mwandini ‘Lesa wa cikuuku kabili mukali’! Iyi mibele yakwe ibili yalilingana. Na kabushe, Lesa “Cilibwe icasansuka, ya mpomfu imicitile yakwe; pantu imibele yakwe yonse bupingushi.”—Amala. 32:4.
IMIBELE IYO FWE BALUNGAMIKWA TULINGILE UKUKWATA
Paulo atila: “E ico, mwe bamunyinane, ndemupaapaatila ku nkumbu sha kwa Lesa, ukutuula imibili yenu ilambo ilituntulu, ilya mushilo, ilingapokelelwa kuli Lesa.” (Rom. 12:1) “E ico,” nelyo apo Abena Kristu balilungamikwa pa mulandu wa citetekelo cabo, ninshi ifyo Paulo akonkenyepo ukulanda fifwile ukukuma ifyo baimona, ifyo bamona bambi, ne fyo bamona bakateka abantunse.
Paulo atila: “Ndeeba onse muli imwe ukuti eitontonkanishisha ukucila ifyo alingile ukutontonkanya.” Akonkomesha ukuti: “Ukutemwa kwenu kwiba ukwa bumbimunda.” (Rom. 12:3, 9) “Umuntu onse anakile bakateeka abacilamo.” (Rom. 13:1) Ukulosha ku milandu iyo umuntu afwile ukubomfya kampingu, Paulo akoselesha Abena Kristu ukuti ‘mwilapingulana.’—Rom. 14:13.
Amasuko ku Mepusho ya mu Baibolo:
12:20—Bushe ‘tutuulika shani imisolilo’ pa mitwe ya balwani? Mu nshita balelemba Baibolo, balebika ulubwe mwi buku, kabili pa muulu na pe samba ya lubwe balebikapo imisolilo ya mulilo. Umulilo balebika pa muulu walelenga ulubwe ukusunguluka pa kuti fimunyela fifumemo. Mu mampalanya, na ifwe tulatuulika imisolilo pa mitwe ya balwani besu ilyo tuba ne cikuuku kuli bena. Icikuuku cilasungulula ubukali ububa mu mitima yabo kabili basanguka abantu aba mutende.
12:21—Bushe ‘tucimfya shani ububi ku busuma’? Inshila imo tucimfishamo ububi ku busuma ni lintu tutwalilila ukulabomba umulimo Lesa atupeela uwa kushimikila imbila nsuma ya Bufumu ukwabula umwenso mpaka Yehova umwine akatile mwabombeni.—Marko 13:10.
13:1—Bushe Lesa abika shani bakateka bacilamo “mu fifulo fyabo ifyacepako”? Amashiwi ya kuti Lesa alibika bakateka “mu fifulo fyabo ifyacepako” yapilibula ukuti Lesa alibasuminisha ukuteka, kabili limo limo Lesa aleishibila libela ifyo imitekele yabo ikaba. Icilanga ifi ni filya Baibolo yasobele imitekele ya bakateka bamo.
Ifyo Twingasambililako:
12:17, 19. Nga twalandula ninshi twacita ifyo tushilingile ukucita, ifyo Yehova fye eka e wakwata insambu ya kucita. ‘Ukubwesesha ububi pa bubi’ kuti kwalanga fye ukuti tuli bafilumba!
14:14, 15. Tatufwile ukulenga munyinefwe ubulanda, e kutila tatufwile ukumupunwisha pa mulandu wa fya kulya nelyo ifya kunwa ifyo twingamupeela.
14:17. Ukuba cibusa wa kwa Lesa takwashintilila fye pa fyo umuntu alya nelyo ukunwa nangu pa fyo ashilya nelyo ifyo ashinwa. Lelo, icifwaikwa bulungami, umutende, no kusekelela.
15:7. Tatulingile ukuba no musoobolola pa kupokelela abafwaisha ukusambilila icine abesa mu cilonganino kabili tufwile ukushimikila ubukombe bwa Bufumu kuli bonse abo tukumanya.
[Ifikope pe bula 31]
Bushe icilubula kuti cafuta ne membu ishacitilwe ilyo tacilalipilwa?