Umulandu ica Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu Cakwatila Ubupilibulo Kuli Iwe

YESU KRISTU aimike Ica Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu pa bushiku bwa kulekelesha ubwa bumi bwakwe bwa buntunse. Ico cali ni pali Cine icungulo, March 31, kabili Yesu afwile pali Cisano akasuba, pa April 1. Apo inshiku sha kalenda wa ciYuda shalependwa ukufuma icungulo ca bushiku bumo ukufika kuli ico ica bwakonkelepo, Ica Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu ne mfwa ya kwa Yesu fyonse fyacitike pa Nisani 14, 33 C.E.

Mulandu nshi Yesu aimikile ici ca kulya? Cinshi caba e bupilibulo bwa mukate no mwangashi fintu abomfeshe? Ni bani balingile ukulyako? Lingi lyaba shani ici ca kulya cilingile ukusefiwa? Kabili ni shani cingakwata ubupilibulo kuli iwe?

Mulandu Nshi Caimikilwe?

Ukukuma ku ca Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu, Yesu aebele abatumwa bakwe ukuti: “Citeni ici ku kunjibukisha.” Ukulingana no bupilibulo bumbi, atile: “Citeni ici nge cibukisho candi.” (1 Abena Korinti 11:24; The New English Bible) Na kuba, Ica Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu ilingi line ciloshiwako nga Icibukisho ca mfwa ya kwa Kristu.

Yesu afwile nga kasumbula uusunga bumpomfu uwa bumulopwe bwa kwa Yehova na muli fyo ashinine Satana ukuba kasebanya wa bufi pa kutungo kuti abantunse batambalala babombela Lesa mu kuba ne nkuntu sha kaso fye. (Yobo 2:1-5) Imfwa yakwe yalengele umutima wa kwa Lesa ukusamwa.—Amapinda 27:11.

Ukupitila mu mfwa yakwe ngo muntunse wapwililika, Yesu na kabili ‘apeele umweo wakwe icilubula ca pa bengi.’ (Mateo 20:28) Mu kubembukila Lesa, umuntu wa ntanshi alufishe ubumi bwapwililika ubwa buntunse ne filolelo fya buko. Lelo “Lesa atemenwe aba pano isonde ukutemwa kwa kuti apeele Umwana wakwe uwafyalwa eka, ukuti onse uumutetekela eonaika, lelo abe no mweo wa muyayaya.” (Yohane 3:16) Ee, “icilambu ca lubembu ni mfwa; lelo ica bupe ca kwa Lesa mweo wa muyayaya muli Yesu Kristu Shikulwifwe.”—Abena Roma 6:23.

‘Ukushiilwa Kuli Shikulu’

Ukusanika ulubuuto pa kwibukisha imfwa ya kwa Kristu yali mashiwi ya mutumwa Paulo aya kuti: “Nashiililwe kuli Shikulu, ico nashiilile na imwe, ica kuti, Shikulu Yesu ubushiku alefutukwamo abuulile umukate; kabili ilyo atootele, alimokawile, no kutila, Ici mubili wandi uwa pa mulandu wenu; citeni ici ku kunjibukisha. Ifyo fine, ilyo bapwo kulyo mulalilo, abuulile no lukombo, ati, Ulu lukombo cipingo cipya mu mulopa wandi; citeni ici ilyo lyonse mwanwamo ni ku kunjibukisha. Pantu ilyo lyonse mwalya uyu mukate no kunwena mu lukombo, mubile mfwa ya kwa Shikulu akasuke esa.”—1 Abena Korinti 11:23-26.

Apo Paulo taalipo pamo na Yesu na batumwa 11 pa Nisani 14, 33 C.E., ifi fyebo mu kushininkisha ‘fyashiilwe kuli Shikulu’ ku kusokolola kwapuutwamo. Yesu aimike Icibukisho “ubushiku alefutukwamo” kuli Yuda ku fibambe fya butotelo ifya ciYuda, abasongele abena Roma ukupopela Kristu. Abo bakwate nsambu sha kulyako umukate wa cimpashanya no mwangashi bali no kucite fyo mu kumwibukisha.

Ukusefya Cene Ilingi Lyaba Shani?

Cinshi capilibulwa ku mashiwi ya kwa Paulo aya kuti: “Ilyo lyonse mwalya uyu mukate no kunwena mu lukombo, mubile mfwa ya kwa Shikulu akasuke esa”? Abena Kristu basubwa ba busumino bali no kulyako ifimpashanya fya Cibukisho “lyonse” ukufikila bafwa, pa numa ukubuushiwilwa ku bumi bwa ku muulu. Pa menso ya kwa Lesa ne calo, kuti muli yo nshila lyonse babilisha icitetekelo cabo mu kupayanya kwa kwa Yehova ukwe lambo lya kwa Yesu. Ku butali bwaba shani? “Akasuke esa,” e fyasosele Paulo, mu kushininkisha ukupilibulo kuti uku kusefya kwali no kutwalilila ukufikila ukwisa kwa kwa Yesu ku kupokelela abakonshi bakwe basubwa mu muulu mu kubuuka mu kati ka “kubapo” (NW) kwakwe. (1 Abena Tesalonika 4:14-17) Ici caba mu kumfwana na mashiwi ya kwa Yesu ku batumwa ba bucishinka 11 aya kuti: “Nga naya, no kumupekanisho bwikalo, nkesa kabili, no kumupokelela kuli ne mwine; ukuti uko ndi e ko na imwe mukabe.”—Yohane 14:3.

Bushe imfwa ya kwa Kristu ilingile ukwibukishiwa cila bushiku nelyo nakalimo cila mulungu? Cisuma, Yesu aimike Ica Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu kabili aipaiwe pa ca Kucilila, icaibukishe ukulubulwa kwa kwa Israele ku busha bwa Egupti. Na kuba, etwa “Kristu, ica kucilila cesu” pantu aba Mwana wa mpanga uwapeelwe lambo pa Bena Kristu. (1 Abena Korinti 5:7) Ica Kucilila calecitwa fye umuku umo mu mwaka, pa Nisani 14. (Ukufuma 12:6, 14; Ubwina Lebi 23:5) Ici ciletubululo kuti imfwa ya kwa Yesu ilingile ukwibukishiwa fye ubwingi bwa nshita ica Kucilila calebako—pa mwaka, te cila bushiku nelyo cila mulungu.

Pa myanda ya myaka yafulilako Abena Kristu baitunga basefeshe imfwa ya kwa Yesu limo pa mwaka. Apantu bacitile fyo pa Nisani 14, baleitwa ba Quartodeciman, ukupilibula “aba bushiku bwe kumi na shine.” Ukukuma kuli bene, kalemba wa lyashi lya kale J. L. von Mosheim alembele ati: “Abena Kristu ba ku Asia Minor babeleshe ukusefya uyu mutebeto washila, uwa kwibukisho kwimikwa kwa ca kulya ca cungulo ica kwa Shikulu, ne mfwa ya kwa Yesu Kristu, pa nshita imo ine lintu aba Yuda baliile umwana wa mpanga wabo uwe Pasaka, e kuti pa cungulo ca bushiku bwe kumi na shine ubwa mweshi wa ntanshi [Nisani]. . . . Balangulwike ica kumwenako ca kwa Kristu ngo kukakililwako.”

Ubupilibulo bwa Fimpashanya

Paulo asosele ukuti Yesu “abuulile umukate; kabili ilyo atootele, alimokawile.” Ulya mukate ulalika uwafumbikwe no bunga na menshi ukwabule citutumushi (nelyo, isiti) wali no kumokaulwa pa kuti ukumane. Mu fimpashanya fya mu Baibolo, icitutumushi cimininako ulubembu nelyo ukubola. Ukucincisha Abena Kristu ba ku Korinti ukutamfya umwaume wa bucisenene ukufuma mu cilonganino, Paulo atile: “Bushe tamwaishiba ukuti icitutumushi icinono citutumusho mufuba onse? Fumyenimo icitutumushi ca kale, ukuti mube umufuba upya, nge fyo muli abashatutumushiwa; pantu Kristu, ica kucilila cesu, aliipaiwa. E ico tucite umutebeto, te wa citutumushi ca kale, nangu wa citutumushi ca bubi no bubifi, lelo uwa fishatutumushiwa fya bufumacumi ne cine.” (1 Abena Korinti 5:6-8) Nga fintu umufuba wasasa unono ututumusha umupusa onse, nelyo mufuba wa mukate, e fyo icilonganino cingasanguke cakowela mu menso ya kwa Lesa nga ca kuti ukusonga kwa muntu umubembu takufumishiwemo. Balekabila ukufumya “icitutumushi” mu kati kabo, kwati fye fintu abena Israele bashali na kukwata icitutumushi mu mayanda yabo mu kati ka Mutebeto wa Mikate Ishatutumuka uwakonkele pa ca Kucilila.

Ukukuma ku mukate ushatutumuka uwa Cibukisho, Yesu atile: “Ici mubili wandi uwa pa mulandu wenu.” (1 Abena Korinti 11:24) Umukate wimininako umubili wa munofu wa kwa Yesu uwapwililika, ukukuma kuli uyo Paulo alembele ukuti: “[Yesu] pa kwisa pano isonde, atila, Ilambo ne ca kuninika tamwafifwaile, lelo umubili e o mwampekanisha; ifyaocewa fituntulu ne fya pa membu tamwafibekelwe. E lyo natile, Moneni, naisa (mu mufungilo we buuku mwalembwo lwa ine) ku kucito kufwaya kwenu, mwe Lesa. . . . Ni ku kufwaya uku e ko twashishiwa, mu kuti Yesu Kristu atuulile umubili wakwe limo epela.” (AbaHebere 10:5-10) Umubili wa kwa Yesu uwapwililika uwa buntunse wali uwabulo lubembu kabili wabombele nge lambo lya cilubula ilya mutundu wa muntu.—AbaHebere 7:26.

Pa numa ya kupepa pa mwangashi wakashika ushasundulwa, Yesu atile: “Ulu lukombo cipingo cipya mu mulopa wandi.” (1 Abena Korinti 11:25) Ubupilibulo bumbi bwa kuti: “Ulu lukombo lulepilibula icipingo cipya icilekoshiwa ku mulopa wandi.” (Moffatt) Kwati fye fintu umulopa wa bacilume ba ŋombe ne mbushi waikeshe icipingo ce Funde pa kati ka kwa Lesa no luko lwa kwa Israele, e fyo umulopa wa kwa Yesu uwapongolwelwe mu mfwa waikeshe icipingo cipya. Ukulumbulwa kwa cilya cipingo kutwaafwa ukwishiba bakwate nsambu sha kulyako ku fimpashanya fya Cibukisho.

Ni Bani Balingile Ukulyako?

Abakonshi basubwa aba kwa Yesu, ababa mu cipingo cipya, mu kulinga balalyako ku fimpashanya fya Cibukisho. Ici cipingo cacitwa pa kati ka kwa Lesa na Israele wa ku mupashi. (Yeremia 31:31-34; Abena Galatia 6:16) Lelo icipingo cipya mu kupelako cikaleta amapaalo ku mutundu wa muntu wa cumfwila onse, kabili kuti waba pa kati ka abo bakapokelela ayo mapaalo.

Abalyako ku fimpashanya fya Cibukisho bafwile ukuba mu cipingo ca pa lwabo ku Bufumu cintu Yesu apangile. Lintu aleimika ici ca kulya, Yesu aebele abatumwa bakwe aba bucishinka ukuti: “[Nacite cipingo na imwe, NW] ifyo Tata ampaatwilile ubufumu, na ine ndemupaatwila.” (Luka 22:29) Icipingo ca Bufumu icacitilwe na Lesa mu kuba ne Mfumu Davidi casontele ku ntanshi ku kwisa kwa kwa Yesu, umo uwali no kuteka kuli pe na pe mu Bufumu bwa mu muulu. Abena Israele ba ku mupashi ba 144,000 abakakana bukateka pamo na wene, bacitilwako icikope nga abaiminina pa lupili lwa Sione ulwa ku muulu pamo no Mwana wa mpaanga, Yesu Kristu. Pa kubuushiwa, bakateka pamo na Kristu nge shamfumu shinankwe kabili bashimapepo. (2 Samwele 7:11-16; Ukusokolola 7:4; 14:1-4; 20:6) Ni abo fye ababa mu cipingo cipya kabili mu cipingo ca pa lwabo na Yesu mu kulinga e balyako ku fimpashanya fya ca Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu.

Umupashi wa kwa Lesa ulacitilo bunte no mupashi wa basubwa ukuti bana Bakwe kabili impyani shinankwe sha kwa Kristu. Paulo alembele ukuti: “E [mupashi] wine uleshimikilo bunte pamo ne mitima yesu ukuti tuli bana ba kwa Lesa; kabili nga tuli bana, ninshi tuli impyani, impyani sha kwa Lesa, impyani shinankwe sha kwa Kristu; nga cine cine tuleculila pamo nankwe, ukuti no kucindamikwa tukacindamikilwe pamo nankwe.” (Abena Roma 8:16, 17) Umupashi wa mushilo uwa kwa Lesa, nelyo amaka yabomba, upanga mu kati ka basubwa ukwebekesha kwa kuti babakilwo bumi bwa ku muulu. Bamona nga ifyalungatikwa kuli bene ifili fyonse fintu Amalembo yasosa pa lwa bumi bwa ku muulu kabili baliba abaitemenwa ukupeela bulilambo fyonse ifya pano isonde, ukusanshako ubumi bwa buntunse. Nangu cingatila ubumi muli Paradise wa pe sonde bwingaba ubwawamisha, tabakwata ilyo isubilo. (Luka 23:43) Isubilo lya ku muulu ilyashininkishiwa kabili ilishingaalulwa ilishashimpwa pa mimwene ya bufi iya butotelo libapeele nsambu ku kulyako ku fimpashanya fya Cibukisho.

Yehova kuti afulwishiwa nga ca kuti umuntu aimininako umwine ngo waitwa ku kuba imfumu ya ku muulu na shimapepo ilyo takwete ukwitwa kwa musango yo. (Abena Roma 9:16; Ukusokolola 22:5) Lesa aputunkenye Kora pa kufwaya bushimapepo mu kuituntumba. (Ukufuma 28:1; Impendwa 16:4-11, 31-35) E co, ni shani nga ca kuti inkuntu shakosa nelyo imfundo sha butotelo bwa kale shalengele umuntu mu cilubo ukulyako ku fimpashanya fya Cibukisho? Lyene alingile ukuleka ukulyako kabili mu kuicefya ukupepela ukulekelela kwa kwa Lesa.—Ilumbo 19:13.

Fintu Wayambukilwako

Umuntu takabila kulyako ku fimpashanya fya Cibukisho pa kuti enganonshiwa kwi lambo lya cilubula ca kwa Yesu no kupokelela ubumi bwa ciyayaya pe sonde. Ku ca kumwenako, Baibolo taipeela kulangilila kwa kuti abantu baletiina Lesa ukupala Abrahamu, Sara, Isaki, Rebeka, Boasi, Ruti, na Davidi bakatala abalyako ifi fimpashanya. Lelo bene na bonse bambi abalefwaya ubumi bwabulo kupwa pali cino cibulungwa bakafwaikwa ukubeleshe citetekelo muli Lesa na muli Kristu na mu kupayanya kwa kwa Yehova ukwe lambo lya cilubula ilya kwa Yesu. (Yohane 3:36; 14:1) Ukusefya kwa pa mwaka ukwa mfwa ya kwa Kristu kubomba nge ca kucinkulako ica lilye lambo likalamba.

Ubucindami bwe lambo lya kwa Yesu bwalangililwe lintu umutumwa Yohane atile: “Ndelembe fi fintu kuli imwe ukuti mwibembuka; lelo ngo muntu abembuka, natukwato Bukota kuli Shifwe, Yesu Kristu umulungami: kabili wene e cikonsolwelo ca pa membu shesu; kabili te ca pa shesu sheka, lelo ne ca pa membu sha ba pano isonde bonse.” (1 Yohane 2:1, 2) Abena Kristu basubwa kuti basoso kuti Yesu “e cikonsolwelo ca pa membu [shabo].” Nangu cibe fyo, aba na kabili cikonsolwelo ca pa membu sha calo conse, ukulenga ubumi bwa ciyayaya ukucitikako ku mutundu wa muntu wa cumfwila mwi sonde lya Paradise ilili nomba mupepi nga nshi!

Ku kubapo pa kusefya kwa mfwa ya kwa Kristu, ukanonkelamo ukufuma ku lyashi lya Baibolo ilya kubimbule tontonkanyo. Ukacinkulwako ulwa fintu Yehova Lesa na Yesu Kristu batucitila. Cikaba ca kulambula lwa ku mupashi ukulongana na bo abakwata umucinshi washika kuli Lesa na Kristu na kwi lambo lya cilubula ilya kwa Yesu. Akashita kuti na kabili kakosha ukufwaisha kobe ukwa kusanguka kapokelela wa cikuuku ca pa fye ca kwa Lesa, ukutungulula ku bumi bwa ciyayaya. Mu kucincila twakulaalika ukukumana ne Nte sha kwa Yehova pa numa ya kuwa kwa kasuba pa April 6, 1993, ku kwibukisha imfwa ya kwa Yesu Kristu pantu Ica Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu kuti cakwata ubupilibulo bukalamba kuli iwe.