Umulandu Cacindamina Ukutamfya Abacita Imembu mu Cilonganino
Ba Julian balandile ifyo baumfwile ilyo umwana wabo umwaume atamfiwe, batile: “Ilyo naumfwile babilisha ukuti umwana wandi natamfiwa, nalemona kwati icalo camfutatila. E wali ibeli lyandi, kabili twaleumfwana sana; twalebombela pamo fintu ifingi sana. Aali umwana umusuma, lelo aishiletampa fye ukucita ifintu ifyabipa. Umwina mwandi alelila fye umo shacela, kabili nshaishibe ne fya kucita pa kumutalalika. Lyonse twaletontonkanya ukuti nalimo tatwasambilishe bwino umwana wesu.”
Cinshi twingalandila ukuti ukutamfya Umwina Kristu mu cilonganino kwaliba fye bwino nangu ca kuti kulaleta ubulanda? Finshi bengatamfishapo umuntu mu cilonganino ifyo Amalembo yalandapo? Kabili cinshi maka maka cilenga ukuti umuntu atamfiwe mu cilonganino?
IFINTU FIBILI IFILENGA UKUTI UMUNTU ATAMFIWE
Kwaliba ifintu fibili ifilenga ukuti Nte atamfiwe mu cilonganino. Ica kubalilapo, nga acita ulubembu ulukalamba. Ica bubili, nga talapiile ku lubembu acitile.
Nangu ca kuti Yehova tatweba ukuti fyonse ifyo tulecita filingile ukuba ifyalungama, alitupeela amafunde ya mushilo ayo enekela ababomfi bakwe ukulakonka. Ku ca kumwenako, Yehova alitweba ukuti tatufwile ukucita ubulalelale, ukupepa utulubi, ukwiba, ubufunushi, ukwipaya, no kupupa imipashi.—1 Kor. 6:9, 10; Ukus. 21:8.
Bonse twalishiba ukuti amafunde ya kwa Yehova yaliba fye bwino kabili yalatucingilila. Tulafwaya ukwikala na bantu aba mutende, aba mibele isuma kabili abo twingacetekela. Pali bamunyinefwe na bankashi epo twingasanga abantu ababa na iyi mibele. Ala tulatasha pa milapo iyo tulapa pa kuipeela kuli Lesa iya kuti twakulakonka ifyo Icebo cakwe cilanda!
Bushe ciba shani nga ca kuti Umwina Kristu uwabatishiwa acita ulubembu ulukalamba pa mulandu wa kukanapwililika? Ababomfi ba kwa Yehova aba cishinka aba ku kale balicitile imembu sha musango yu, lelo Lesa tabasuulilile fye. Imfumu Davidi yalicitile ulubembu ulwaishibikwa sana. Davidi acitile ubulalelale kabili alipeye no muntu; lelo kasesema Natani amwebele ukuti: “Yehova . . . namubelela uluse pa lubembu lwenu.”—2 Sam. 12:13.
Lesa alibelele Davidi uluse pantu Davidi alilapiile icine cine. (Amalu. 32:1-5) Na muno nshiku mwine, umubomfi wa kwa Yehova kuti atamfiwa nga ca kuti talapiile nelyo atwalilila fye ukucita ifyabipa. (Imil. 3:19; 26:20) Nga ca kuti baeluda abali muli komiti ya bupingushi bamona ukutila uubembwike talapiile, balingile fye ukumutamfya mu ciloganino.
Kwena, limo kuti twamona kwati uubembwike tafwile ukutamfiwa, maka maka nga ca kuti ni lupwa wesu nelyo muntu uwo tumfwana nankwe sana. Na lyo line, Icebo ca kwa Yehova calilanda ifintu ifingi ifingalenga twacetekela ukuti caliba fye bwino ukutamfya umuntu uushilapiile.
UKUTAMFYA UUSHILAPIILE KULANONSHA ABA MU CILONGANINO BONSE NO UTAMFIWE WINE
Yesu atile “ifyo umuntu acita e filanga ukuti wa mano.” (Mat. 11:19) Mwaliba ubusuma mu kutamfya umuntu uushilapiile mu cilonganino. Natulande pa busuma butatu:
Ukutamfya abacita imembu mu cilonganino kulalenga ishina lya kwa Yehova lyacindikwa. Apo twitilwa kwi shina lya kwa Yehova, ifyo tucita filalenga ishina lyakwe lyacindikwa nelyo lyasaalulwa. (Esa. 43:10) Nga filya fine ifyo umwana acita fingalenga abafyashi bakwe bacindikwa nelyo basaalulwa, e fyo na bantu bamona Yehova pa mulandu ne fintu ifyo abantu abetilwa kwi shina lyakwe bacita. Ishina lya kwa Lesa lilacindikwa nga ca kuti abantu abetilwa kwi shina lyakwe balekonka amafunde yakwe. Ifi fine e fyo cali ilyo Esekiele ali pano calo, abantu aba mu nko shimbi balemona abaYuda ukuti baleimininako ishina lya kwa Yehova.—Esek. 36:19-23.
Nga tulecita ubulalelale kuti twaleta umuseebanya pe shina lya kwa Lesa ilya mushilo. Umutumwa Paulo afundile Abena Kristu ukuti: “Apo muli bana ba cumfwila, mwilakonkelela ulunkumbwa ulo mwakwete ilyo tamulaishiba Kristu. Lelo, filya Lesa uwamwitile aba Uwa Mushilo, e fyo na imwe mube aba mushilo mu myendele yenu yonse, pantu calembwa ati: ‘Muleba aba mushilo, pantu ine ndi wa mushilo.’” (1 Pet. 1:14-16) Nga tuli ne mibele isuma kabili iya mushilo, tukalenga ishina lya kwa Lesa ukucindikwa.
Nga ca kuti Nte alecita ifyabipa, abanankwe e lyo na bantu bambi abamwishiba, kuti baishiba ifyo alecita. Ukutamfya uucita ifyabipa mu cilonganino cilangililo ca kuti abantu ba kwa Yehova ba mushilo pantu balomfwila amafunde yakwe ayaba mu Baibolo. Umuntu umo mu Switzerland aile ku kulongana pa Ng’anda ya Bufumu kabili alandile ukuti alefwaya na o ukuba Nte. Nkashi yakwe balimutamfishe mu cilonganino pa mulandu wa kucita ubulalelale. E ico alandile ukuti alefwaya ukuba mu cilonganino umo “bashitekelesha abantu abacita ifyabipa.”
Ukutamfya uucitile ulubembu kulenga icilonganino ca Bena Kristu ica busaka ukucingililwa. Umutumwa Paulo asokele abena Korinti pa bubi bwaba mukuleka abacita imembu ukutwalilila ukuba mu cilonganino. Apashenye abacita imembu ku citutumushi icilenga umufuba onse ukututumuka. Atile: “Icitutumushi cinono citutumusho mufuba onse.” Lyena abebele ukuti: “Fumyeni mwi bumba lyenu imbifi iyo.”—1 Kor. 5:6, 11-13.
Nalimo “imbifi” iyo Paulo alelandapo yalecita ubulalelale pa lwalala. Kabili bamunyina mu cilonganino batendeke ukumona ifyo alecita ukuti fyali fye bwino. (1 Kor. 5:1, 2) Nga ca kuti baali no kuleka imbifi ya musango yu ukutwalilila ukuba mu cilonganino, Abena Kristu bambi nalimo nga batendeke ukufwaya ukulacita ifya bunani ifyo abantu balecita muli ulya musumba. Abacita imembu nga batwalilila ukuba mu cilonganino kuti balenga bambi basuula amafunde ya kwa Lesa. (Luk. Mil. 8:11) Na kabili abashilapila, baba nga “amabwe ayabelama mu menshi” pantu kuti balenga icitetekelo ca bamunyina mu cilonganino ukubunda.—Yuda 4, 12.
Ukutamfya abacita imembu mu cilonganino kuti kwalenga bayaluka. Yesu alandile pa mulumendo uwafumine pa bafyashi bakwe no kuyaonaula icuma cakwe conse mu mikalile yabipa. Uyu mwana alimwene ukuti aliculile sana ilyo afumine pa bafyashi bakwe. Mu kulekelesha alikutulwike, alilapiile kabili alibwelele ku bafyashi bakwe. (Luka 15:11-24) Ifyo Yesu alandile pali wishi uwaba no kutemwa kabili uwasekelele ilyo umwana wakwe alapiile filatwafwa ukwishiba ifyo Yehova aba. Umwine Yehova atweba ati: “Nshisekela mu mfwa ya mubifi, lelo mfwaya ukuti umubifi aleke imibele yakwe no kwikalilila uwa mweo.”—Esek. 33:11.
E fyo caba na kubatamfiwa mu cilonganino, apo balafuma mu lupwa lwa ku mupashi kuti bakutuluka ukuti balaipusula ifintu ifingi. Nga batontonkanya pa fyabipa ifya bacitikila pa mulandu wa lubembu bacitile, baibukisha ne fyo baleba ne nsansa ilyo baali ifibusa fya kwa Yehova na bantu bakwe, kuti fyalenga bakutuluka.
Pa kwafwa abatamfiwa ukulapila tufwile ukulanga ukuti twalibatemwa kabili tufwile no kukonka ukufunda kwa kwa Lesa. Davidi uwaimbile amalumbo atile: “Uwalungama nga anguma, ninshi ali ne cikuuku kuli ine; kabili nga anungika, cimo no kunsuba amafuta pa mutwe.” (Amalu. 141:5) Natulangilile: Elenganyeni ukuti umuntu alelya icumbu. Ilyo acili alelya, icumbu camushika pa mukoshi, alafilwa ukupema na maka yapwa ica kuti no kufwa kuti afwa. E lyo umunankwe amuma sana icifunshi pa numa ica kuti ne cumbu ica cimushika cafuma. Icifunshi kuti cakalipa lelo kuti calenga umuntu apusuka. Davidi na o alishibe ukuti nga ca kuti bamukalipila ku muntu uwalungama, ifintu kuti fyamuwamina.
Ilingi line ukutamfya umuntu uucitile ulubembu mu cilonganino kulalenga asalapulwa. Ilyo papitile imyaka nalimo 10, umwana wa ba Julian uwo tulandilepo kale, alyalwile imibele yakwe, alibwelele na ku cilonganino, kabili pali ino nshita ni eluda. Alandile ukuti: “Ukuntamfya mu cilonganino kwalengele ukuti ncule pa mulandu ne fyabipa ifyafumine mu kucita ulubembu. Ifi bantamfishe mu cilonganino calengele ukuti nsalapulwe.”—Heb. 12:7-11.
IFYO TULINGILE UKULAMONA ABATAMFIWA MU CILONGANINO
Kwena ukutamfiwa mu cilonganino kwalibipa icine cine, lelo te kutila ninshi calala capwa ifintu tafyakabe bwino. Kwaliba ifyo ifwe bonse twingacita pa kuti uutamfiwe mu cilonganino asambilileko.
Baeluda abakwata umulimo wa kupingula no kutamfya uwacita ulubembu mu cilonganino balingile ukuba no kutemwa nga filya Yehova aba. Ilyo baeba umuntu ukuti natamfiwa mu cilonganino, balaba ne cikuuku kabili balamulondolwela bwino bwino ifyo alingile ukucita pa kuti bakamubweshe mu cilonganino. Limo limo baeluda balatandalila abatamfiwa mu cilonganino abalelanga ukuti nabatendeka ukulapila pa kuti babebe ifyo balingile ukucita pa kubwelela kuli Yehova.a
Balupwa kuti balanga ukuti balitemwa icilonganino na lupwa wabo nga ca kuti batungilila ifyo icilonganino cipingwile. Ilyo umwana wabo bamutamfishe mu cilonganino ba Julian batile: “Alitwalilile ukuba umwana wandi, lelo apo alicitile ulubembu twalilekele ukulanshanya.”
Bonse mu cilonganino kuti balanga ukuti balitemwa uutamfiwe nga tabalebishanya no kulanshanya nankwe. (1 Kor. 5:11; 2 Yoh. 10, 11) Nga bacita ifi ninshi balemwafwa ukukonka ukufunda uko Yehova amupeela ukubomfya baeluda. Na kabili kuti balanga ukutemwa kuli balupwa bautamfiwe abali no bulanda no kubatungilila pa kuti belamona ukuti nabo tabafwile ukulabishanya na ba mu cilonganino.—Rom. 12:13, 15.
Ba Julian balandile mu kulekelesha ukuti: “Ukutamfya umuntu mu cilonganino kwalicindama pantu kulatwafwa ukulaumfwila amafunde ya kwa Yehova. Nangu ca kuti tulaba no bulanda umo nga atamfiwa mu cilonganino, mu kupita kwa nshita mulafuma ifisuma. Nga ca kuti naletekelesha umwana wandi ilyo alecita ifyabipa na ino nshita nga tayaluka no kubwelela kuli Yehova.”