Yehova Atasha Umulimo Wenu uwa Mutima Onse

“Conse ico mulecita, bombeni no mutima onse, nga kuli Shikulu, te ku bantu iyo.”—ABENA KOLOSE 3:23.

1, 2. (a) Lishuko nshi ilyakulisha ilyo twingakwata? (b) Mulandu nshi inshita shimo tufililwa ukucita conse ico twingatemwa mu kubombela Lesa?

UKUBOMBELA Yehova lishuko lyakulisha ilyo twingakwata. E mulandu wine uyu magazini pa nshita ntali akoselesha Abena Kristu ukuisanshako mu butumikishi, no kubomba fye ‘mu kucilishamo’ nga cingacitika. (1 Abena Tesalonika 4:1) Nangu cibe fyo, te lyonse twingacita conse ico umutima wesu ulefwaisha mu kubombela Lesa. Nkashi umushimbe uwabatishiwe pa myaka mupepi na 40 iyapitapo alondolola ukuti: “Imibele yandi ipinda ukuti ndebomba inshita yonse lwa ku mubili. Umulandu mombela te wa kukwata ifya kufwala fya mutengo ifya muno nshiku nelyo ukuya pa cuti ku kuyaendaukako ne shitima lya pa menshi, lelo kukwata ifilekabilwa, ukusanshako ne ndalama sha fya ku cipatala. Njumfwa kwati ndepeela Yehova ifishalapo.”

² Icitemwiko twakwatila Lesa cilatulenga ukufwaya ukucita apo twingapesha mu mulimo wa kushimikila. Lelo ilingi line imibele mu bumi ilapelesha ifyo twingacita. Ukusakamana ifishingamo fimbi ifya mu Malembo, ukusanshako no kusakamano lupwa, kuti kwasenda inshita yesu iingi na maka. (1 Timote 5:4, 8) Muli shino “nshita shayafya,” ubumi bulebelako fye ubwayafya. (2 Timote 3:1) Lintu twafilwa ukucita conse ico twingatemwa mu butumikishi, kuti pambi twayumfwako abacushiwa. Kuti pambi twatwishika nga ca kuti Lesa alatemunwa no kupepa kwesu.

Ubusuma bwa Mulimo wa Mutima Onse

 3. Cinshi Yehova enekela kuli ifwe bonse?

³ Pa Ilumbo 103:14, Baibolo mu cikabilila itwebekesho kuti Yehova “aliishibe mibumbilwe yesu, aibukisho kuti tuli lukungu.” Alomfwikisha ukupelebela kwesu ukucila uuli onse. Takabila ukucila pa fyo twingapeela. Cinshi enekela? Icintu ico uuli onse engapeela, te mulandu ne mibele yakwe mu bumi: “Conse ico mulecita, bombeni no mutima onse, nga kuli Shikulu, te ku bantu iyo.” (Abena Kolose 3:23) Ee, Yehova enekela ifwe bonse ukumubombela no mutima onse.

 4. Ukubombela Yehova no mutima onse cipilibula nshi?

⁴ Ukubombela Yehova no mutima onse cipilibula nshi? Ishiwi lya ciGriki ilipilibulwa “umutima onse” mu kulungatika lipilibula “umweo onse.” “Umweo” ulosha ku muntu, pamo na maka yakwe yonse aya ku mubili na ya ku muntontonkanya. Lyene ukubomba no mutima onse kupilibula ukuipeela, ukubomfya amaka yesu yonse apo twingapesha mu mulimo wa kwa Lesa. Ukulondolola mu nshila yaanguka, kupilibula ukucita conse ico umweo wesu wingacita.—Marko 12:29, 30.

 5. Ni shani fintu ica kumwenako ca batumwa cilangilila ukuti te bonse abafwile ukucita fimo fine mu butumikishi?

⁵ Bushe ukubomba no mutima onse cipilibula ukuti ifwe bonse tufwile ukucita fimo fine mu butumikishi? Ico te kuti cicitike, pa mulandu wa kuti imibele na maka filapusana ku muntu umo na umo. Langulukeni abatumwa ba busumino aba kwa Yesu. Te bonse baali na maka ya kucita fimo fine. Ku ca kumwenako, twaishiba fye ifinono pa lwa batumwa bamo, pamo nga Simone umwina Kanaani na Yakobo mwana Alfeo. Napamo imilimo yabo nga batumwa yali iinono. (Mateo 10:2-4) Mu kupusanako, Petro ali na maka ya kusumina ifishingamo fikalamba ifingi—Yesu alimupeele fye ne “mfungulo sha bufumu bwa mu muulu”! (Mateo 16:19) Nalyo line, Petro tasumbwike pali bambi. Lintu Yohane apokelele cimonwa ca Yerusalemu Mupya mu Ukusokolola (mupepi na 96 C.E.), amwene ifya kukuulapo 12, apaba na “mashina ikumi na yabili [12] ya batumwa ikumi na babili [12].”a (Ukusokolola 21:14) Yehova alikatamike umulimo wa batumwa bonse, nangu cingati mu kushininkisha bamo balecita ifingi ukucila bambi.

 6. Mu mulumbe wa kwa Yesu uwa kwa katanda, cinshi cacitika ku mbuto shitandwa “mu mushili usuma,” kabili fipusho nshi fimako?

⁶ Mu kupalako, Yehova tafwaya amaawala yamo yene aya kushimikila kuli ifwe bonse. Yesu alangilile ci mu mulumbe wa kwa katanda, uwapalenye umulimo wa kushimikila ku kutande mbuto. Imbuto shaponene mu mushili wapusanapusana, ukulangilila imibele ya mutima iyapusanapusana iilangishiwa na bomfwa ubukombe. Yesu alondolwele ukuti: “No watandwa mu mushili usuma, uyu e waumfwe cebo no kwiluka; uyu wena atwala, acita apa umwanda, [100] na apa amakumi mutanda [60], na apa amakumi yatatu [30].” (Mateo 13:3-8, 18-23) Bushe uku kutwala cinshi, kabili mulandu nshi kwabela ukwalekanalekana?

 7. Bushe ukutwala kwa mbuto shitandwa calola mwi, kabili mulandu nshi shitwalila mu fipimo fyalekanalekana?

⁷ Apantu imbuto shitandwa “cebo ca bufumu,” ukutwala kulosha ku kusalanganya cilya cebo, ukulanda pa lwa cene kuli bambi. (Mateo 13:19) Icipimo ca kutwala calilekanalekana—ukufuma ku makumi yatatu ukufika ku mwanda—pa mulandu wa kuti amaka ne mibele mu bumi yalipusanapusana. Umuntu uwakwata ubutuntulu bwa bumi ubusuma no lupikwe lwa ku mubili pambi kuti apoosa inshita iingi mu kushimikila ukucila uo ulupikwe lulepwa pa mulandu wa kulwalilila nelyo ukukota. Uwacaice umushimbe uushakwata ifishingamo fya lupwa pambi kuti acita ifyacilanapo ukucila uufwile ukubomba inshita yonse pa kuti apayanishishe ulupwa.—Linganyeniko Amapinda 20:29.

 8. Bushe Yehova amona shani abapeela apo umutima wabo wingapesha?

⁸ Mu menso ya kwa Lesa, bushe umuntu uubomba no mutima onse uutwala 30 ninshi ubusumino bwakwe bwacepapo pa utwala 100? Iyo! Icipimo ca kutwala kuti capusana, lelo Yehova alatemunwa kulila fye umulimo tubombele e pantu umutima wesu wingapesha. Ibukisheni ukuti ukutwala kwapusanapusana konse kufuma mu mitima ya “mushili usuma.” Ishiwi lya ciGriki (ka·losʹ) ilipilibulwa “uusuma” lilondolola icintu “icayemba” kabili icilenga “umutima ukucankwa, na menso ukuipakisha ukumona.” Fintu caba ica kusansamusha ukwishiba ukuti lintu twacita apo twingapesha, umutima wesu ulayemba mu menso ya kwa Lesa!

Te mu Kulinganya Kuli Bambi

9, 10. (a) Cinshi ica kufuupula ico umutima wesu wingatulenga ukutontonkanya? (b) Ni shani fintu icilangililo ca 1 Abena Korinti 12:14-26 cilangilila ukuti Yehova talinganya ifyo tucita ku ficita bambi?

⁹ Nangu cibe fyo, umutima wesu uushapwililika kuti pambi wapingula ifintu mu kupusana. Kuti walinganya umulimo wesu ku wa bambi. Kuti watontonkanya ukuti, ‘Bambi balebombesha mu butumikishi ukuncila. Bushe Yehova kuti atemunwa no mulimo wandi?’—Linganyeniko 1 Yohane 3:19, 20.

¹⁰ Imibele ya kwa Yehova na matontonkanyo yalipulamo apakalamba ukucila pa yesu. (Esaya 55:9) Twalyebwako ulwa nshila Yehova amona ukubombesha kwa pa lwesu ukufuma pali 1 Abena Korinti 12:14-26, apo icilonganino capashanishiwa ku mubili ne filundwa ifingi—amenso, iminwe, amakasa, amatwi, na fimbipo. Langulukeniko umubili wa cine cine. Fintu cingaba buwelewele ukulinganya amenso yenu ku minwe yenu nelyo amakasa yenu ku matwi yenu! Icilundwa cimo na cimo cilabomba umulimo wapusana, lelo ifilundwa fyonse filabomba kabili fyalikatamikwa. Mu kupalako, Yehova alatasha umulimo wenu uwa mutima onse nangu ca kuti bambi balecita ifyacilanapo nelyo balecita ifinono.—Abena Galatia 6:4.

11, 12. (a) Mulandu nshi bamo pambi bengayumfwila ukuti ‘balibulwa maka’ nelyo ‘balisuulwa’? (b) Ni shani fintu Yehova amona umulimo wesu?

¹¹ Pa mulandu wa kupelebela ukulengwa no kulwalilila, ukukota, nelyo imibele imbi, inshita shimo ifwe bambi kuti twayumfwa ukuti ‘twalibulwa maka’ nelyo ‘twalisuulwa.’ Lelo ifyo te fyo Yehova amona. Baibolo itweba ukuti: “Ifilundwa fya mubili ifyalingwo kube fyabulwa amaka fifwile ukubapo; kabili ifyo twalingo kube fyasuulwamo . . . e fyo tupeelamo umucinshi uwacilamo . . . Lelo Lesa asobelekenye umubili pa kupeelo mucinshi uwacilamo ku cabulwa.” (1 Abena Korinti 12:22-24) E ico umuntu uuli onse kuti aba uwa mutengo kuli Yehova. Alakatamika umulimo wesu ukulingana na papela amaka yesu. Bushe umutima wenu taumulenga ukufwaya ukucita apo mwingapesha mu kubombela Lesa wa musango yu uumfwikisha kabili uwa kutemwa?

¹² Lyene, icakatama kuli Yehova te ca kuti mucite nge fyo umbi acita lelo ca kuti mucite ifyo umutima wenu wingacita. Icishinka ca kuti Yehova alakatamika ukubombesha kwa pa lwesu calangililwe mu nshila ya kufika pa mutima ukupitila mu fyo Yesu abombele na banakashi babili abapusana mu nshiku sha kulekelesha isha bumi bwakwe pe sonde.

Ubupe bwa “Mutengo Ukalamba” Ubwa Mwanakashi Watashishe

13. (a) Cinshi calengele Maria ukubika amafuta yanunkila pa mutwe wa kwa Yesu na pa makasa? (b) Umutengo wa mafuta ya kwa Maria wali shinga?

¹³ Pa cungulo ca pali Cisano, ica Nisani 8, Yesu afikile mu Betani, umushi unono pa mukunkuluko wa ku kabanga ka Lupili lwa Miolife, amakilomita mupepi na yatatu ukufuma ku Yerusalemu. Yesu alikwete ifibusa fyatemwikwa muli ili tauni—Maria, Marita, na munyinabo, Lasaro. Yesu alebatandalila ku myabo, napamo ilingi line. Lelo pa cungulo ca pa Cibelushi, Yesu ne fibusa fyakwe bailelya ku ng’anda ya kwa Simone, uwalwelepo ifibashi napamo uwaundepwe na Yesu. Ilyo Yesu akuweme pe tebulo, Maria acitile icintu cabamo ukuicefya icalangilile icitemwiko cikalamba ico akwatile umwaume abushishe munyina ku bafwa. Atobele umusashi uwakwete amafuta yanunkila, “aya mutengo ukalamba.” Aya mutengo cine cine! Yaleshitwa pa madenari 300, nalimo ayengalingana na malipilo ya pa mwaka. Aitile aya mafuta yanunkila pa mutwe na ku makasa ya kwa Yesu. Akumwine na makasa ya kwa Yesu ku mishishi yakwe.—Marko 14:3; Luka 10:38-42; Yohane 11:38-44; 12:1-3.

14. (a) Abasambi baankwileko shani ku co Maria acitile? (b) Ni shani fintu Yesu apokolweleko Maria?

¹⁴ Abasambi balifulilwe! Baipwishe abati: ‘Bwa nshi uboni ubu?’ Yuda, mu kufisa imifwaile yakwe iya kwiba ukupitila mu kutubululo kuti baafwe ababulwa, atile: “Nga cinshi ico amafuta aya tayashitilwemo indalama imyanda itatu, no kupeela ababusu?” Maria aikele fye tondolo. Nangu cibe fyo, Yesu aebele abasambi ukuti: “Mulekeni. Cinshi ico mulemupamfisha? Mulimo usuma [umusango wa ka·losʹ] abombele pali ine. . . . Acitile apapelele amaka yakwe; ansubila kabela umubili ku kunshiika. Awe ndemwebe cine, nati, konse uko ikabilwe mbila nsuma pano isonde, ne co uyu mwanakashi acita cikalandwa ku kube ca kumwibukisha.” Ifyo icikabilila ca mashiwi ya kwa Yesu cifwile catalalike umutima wa kwa Maria!—Marko 14:4-9; Yohane 12:4-8.

15. Mulandu nshi Yesu aseshiwe sana ne co Maria acitile, na muli fyo cinshi tusambililako pa lwa mulimo wa mutima onse?

¹⁵ Yesu aliseshiwe sana na cintu Maria acitile. Mu kupima kwakwe, acitile icintu icalingwa ukutasha. Te mutengo wa bupe uwacindeme kuli Yesu lelo cishinka ca kuti “acitile apapelele amaka yakwe.” Abomfeshe bwino lilye shuko no kupeela ico ali na maka ya kupeela. Amabupilibulo yambi yapilibula aya mashiwi ukuti, “Acitile conse ico engacita,” nelyo, “Nabomba fye ukulinga na maka yakwe.” (An American Translation; Baibolo wa ba Diocese of Mbala, 1971) Ubupe bwa kwa Maria bwali bwa mutima onse pantu apeele icawamisha ico akwete. E fyo umulimo wa mutima onse upilibula.

“Utunyampuku Tubili twa Ndalama” Utwa kwa Mukamfwilwa

16. (a) Yesu aishilemona shani umusangulo wa kwa mukamfwilwa umubusu? (b) Bushe amakobili ya kwa mukamfwilwa yaleshitamo cinshi?

¹⁶ Ilyo papitile inshiku shinono, pa Nisani 11, Yesu aali mwi tempele akasuba konse, umo amaka yakwe yatwishikwe kabili aaswike ifipusho fyayafya pa lwa misonko, ukubuushiwa ku bafwa, na fimbipo. Icintu cimo ico asenukilepo bakalemba na baFarise cali ‘kuliila bamukamfwilwa amayanda.’ (Marko 12:40) Lyene Yesu alikele, cilemoneke fyo aileikala mu Lubansa lwa Banakashi, umo, ukulingana ne cishilano ca ciYuda, mwali ifipao 13. Alikelepo akashita, ukulalolekesha ilyo abantu balepoosamo imisangulo yabo. Aba cuma abengi balishile, bamo napamo ne mimonekele ya cilumba, na mataki fye. (Linganyeniko Mateo 6:2.) Amenso ya kwa Yesu yaishiletonta pa mwanakashi umo. Umuntu yawe yawe tamwene icili conse ica kusungusha pa lwa wena nelyo pa lwa bupe bwakwe. Lelo Yesu, uwaleishiba imitima ya bambi, alishibe ukuti aali ni “mukamfwilwa umo umubusu.” Kabili alishibe umutengo wa bupe bwakwe mu kulungatika—“utunyampuku tubili twa ndalama, utulenga akalikopere kanono kamo.”b—Marko 12:41, 42.

17. Yesu apimine shani umusangulo wa kwa mukamfwilwa, lyene cinshi tusambililako pa lwa kupeela kuli Lesa?

¹⁷ Yesu aitile abasambi, pantu alefwaya ukuti baimwene isambililo aali mupepi no kusambilisha. Yesu atile, “apooselemo ukucila bonse abalepoosa mu cipao.” Mu kupima kwakwe apooselemo ifingi ukucila no kubika pamo ifyo bonse bapooselemo. “Apooselemo fyonse ifyo akwete”—utundalama uto ashele na to. Mu kucite co, aibikile mu maboko ya kwa Yehova ukuti amusakamane. Umuntu uwabulilwe nge ca kumwenako ica kupeela kuli Lesa ni uyo uo ubupe bwakwe bwali fye kwati tabwakwete mutengo. Nangu cibe fyo, mu menso ya kwa Lesa, bwali ubwaumo mutengo!—Marko 12:43, 44; Yakobo 1:27.

Ukusambilila Ifyo Yehova Amona Umulimo wa Mutima Onse

18. Cinshi tusambililako ku fyo Yesu abombela na ba banakashi babili?

¹⁸ Ukumona fintu Yesu abombele na ba banakashi babili, tulasambililako amasambililo ya kusansamusha pa lwa fyo Yehova amona umulimo wa mutima onse. (Yohane 5:19) Yesu talingenye mukamfwilwa kuli Maria. Acindamike amakobili yabili aya kwa mukamfwilwa ifyo acindamike amafuta ya kwa Maria “aya mutengo ukalamba.” Apantu aba banakashi bonse bapeele icawamisha ico bakwete, mu menso ya kwa Lesa ubupe bwabo bonse bwali ubwacindama. E co nga ca kuti ukuyumfwa kwa kukanacindama kwatendeka ukufula muli imwe pa mulandu wa kuti mulefilwa ukucita conse ico mulefwaya mu kubombela Lesa, mwipelelwa. Yehova alatemunwa ukupokelela ico mwingapeela ukulingana na papela amaka yenu. Ibukisheni ukuti, Yehova “amona mu mutima,” e co alishiba bwino ico umutima wenu ufwaisha.—1 Samwele 16:7.

19. Mulandu nshi tushifwile ukupimununa ifyo bambi balecita mu kubombela Lesa?

¹⁹ Imimwene ya kwa Yehova iya mulimo wa mutima onse ifwile ukusonga inshila tumwenamo no kucitilamo kuli bambi. Fintu cingaba icabulamo ukutemwa ukulengulula ukubombesha kwa bambi nelyo ukulinganya umulimo wa muntu umo kuli umbi! Ku ca bulanda, Umwina Kristu umo alembele ukuti: “Inshita shimo bamo bacilenga ukumoneka ukuti nga tauli painiya ninshi tapali ifyo uli. Ifwe bambi fwe bashomboka no kutwalilila ‘fye’ nga bakasabankanya ba Bufumu aba lyonse tulakabila ukuyumfwe fyo tulatashiwa na ifwe.” Lekeni twibukishe ukuti tatwakwata maka ya kupingula fintu umulimo wa mutima onse ubimbamo ku Bena Kristu banensu. (Abena Roma 14:10-12) Yehova alakatamika umulimo wa mutima onse uwa mamilioni ya bakasabankanya ba Bufumu aba busumino, na ifwe e fyo tufwile ukucita.

20. Cinshi cawamisha ukutunga ilingi line pa lwa bakapepa banensu?

²⁰ Ni shani nga ca kuti bamo bamoneka ngo kukanacita apapela amaka yabo mu butumikishi? Ukucepana kwa maawala yapooswa mu mulimo wa mwi bala ku Mwina Kristu munensu kuti kwalangilila baeluda bayangwako ukuti alekabila ukwafwa nelyo ukukoseleshiwa. Pa nshita imo ine, tatufwile ukulaba ukuti kuli bamo, umulimo wa mutima onse kuti wapalana sana na makobili yanono aya kwa mukamfwilwa ukucila amafuta ya kwa Maria aya mutengo. Caliwama ukutunga ukuti bamunyinefwe ne nkashi balitemwa Yehova no kuti ici citemwiko cikabalenga ukucita ifingi ukufika apo bengapesha—te kucita ifinono. Mu kushininkisha takuli umubomfi wa kwa Yehova uupoosako amano uwingasalapo ukukanacita apapela amaka yakwe mu kubombela Lesa!—1 Abena Korinti 13:4, 7.

21. Mulimo nshi uulambula abengi balebombako, kabili fipusho nshi fimako?

²¹ Nangu cibe fyo, ku bantu ba kwa Lesa abengi, umulimo wa mutima onse wapilibula ukubomba nga bapainiya—umulimo uwacishamo ukulambula. Bushe mapaalo nshi bakwata? Kabili nga ifwe fwe bashakwata maka ya kuba bapainiya pali ino nshita—ni shani twingalanga umupashi wa bupainiya? Ifi fipusho fili no kwasukwa mu cipande cikonkelepo.

[Amafutunoti]

Kuti Mwayasuka Shani?

Ukubombela Yehova no mutima onse cipilibula nshi?

Ni shani fintu icilangililo pali 1 Abena Korinti 12:14-26 cilangilila ukuti Yehova tatulinganya kuli bambi?

Cinshi tusambililako pa lwa kupeela kwa mutima onse ku fyo Yesu asosele pa lwa mafuta ya mutengo aya kwa Maria na makobili yanono aya kwa mukamfwilwa?

Ni shani fintu imimwene ya kwa Yehova iya mulimo wa mutima onse ifwile ukusonga ifyo tumona bambi?

[Icikope pe bula 15]

Maria apeele apapelele amaka yakwe, ukusuba umubili wa kwa Yesu na mafuta “aya mutengo ukalamba”

[Icikope pe bula 16]

Amakobili ya kwa mukamfwilwa—ayali fye kwati tayakwete mutengo lelo aya mutengo waumisha mu menso ya kwa Yehova