“Lilileni Pamo na Balelila”
“Mulesansamushanya no kukuulana.”—1 TES. 5:11.
1, 2. Mulandu nshi twalalandila pa fyo tulingile ukucita pa kusansamusha abafwililwe? (Moneni icikope pa muulu.)
BA Susi batile: “Palipitile nalimo umwaka umo ukutula apo umwana wesu umwaume afwilile, na lyo line twaleumfwa sana icikonko.” Munyinefwe umbi na o alandile ati ilyo umwina mwakwe afwile mu kupumikisha, aleumfwa “ubukali ubo ashingalondolola.” Ku ca bulanda, abantu abengi abafwilwapo, ifi fine e fyo bomfwa. Abengi mu cilonganino ca Bwina Kristu nalimo tabaleenekela ukuti baali no kufwilwa balupwa wabo ilyo Armagedone ishilafika. Nampo nga lupwa wenu alifwa nelyo nga mwalishibako bamo abafwilwa balupwa wabo, nalimo kuti mwalayipusha amuti, ‘Finshi fingafwa abafwilwa ukushipikisha?’
2 Nalimo mwalyumfwapo abantu balelanda abati ni nshita fye ifintu fikaba fye bwino. Lelo bushe inshita kuti yalenga umuntu aleka ukuba no bulanda? Mukamfwilwa umo atile, “Ine mona ukutila kuti cawamapo ukulanda ukuti ifyo umuntu acita ilyo ali no bulanda e fingalenga aleka ukuba sana no bulanda.” Ca cine, nga filya fine icilonda cingaya cilepola nga namucibikako amano e fyo no bulanda buya bulepwa mu kupita kwa nshita. Finshi fingafwa sana abaleloosha ukukanaba sana no bulanda?
YEHOVA NI “LESA WA CISANSAMUSHI CONSE”
3, 4. Mulandu nshi twingashininkishisha ukuti Yehova aleshiba ukuti umuntu uuleloosha alakabila icisansamushi?
3 Ukwabula no kutwishika, uwingatusansamusha sana nga tuli no bulanda ni Shifwe wa ku muulu Yehova uwaba ne nkumbu. (Belengeni 2 Abena Korinti 1:3, 4.) Yehova alalangulukilako sana abantu bakwe, e ico abeba ati: “Ine, nine ndesansamusha imwe mwe bantu.”—Esa. 51:12; Amalu. 119:50, 52, 76.
4 Yehova Shifwe uwaba no luse na o wine alifwilwapo abantu bakwe pamo nga Abrahamu, Isaki, Yakobo, Mose ne mfumu Davidi. (Impe. 12:6-8; Mat. 22:31, 32; Imil. 13:22) Icebo ca kwa Lesa citweba ukuti Yehova alafwaisha ukubuusha aba abantu. (Yobo 14:14, 15) Nga ababuusha bakasansamuka kabili bakaba no bumi ubusuma nga nshi. Na kabili Yehova alifwililwe Umwana wakwe uo “atemenwe nga nshi” uwafwile imfwa iibi. (Amapi. 8:22, 30) Te kuti tulondolole ne fyo Yehova aumfwile ubulanda.—Yoh. 5:20; 10:17.
5, 6. Bushe Yehova atusansamusha shani?
5 Te kuti tutwishike no kutwishika ukuti Yehova akatwafwa nga twaba no bulanda. Kanshi tatulingile ukushimunuka ukumweba fyonse fye ifili ku mutima ifilelenga tube no bulanda. Ala tulasansamuka ukwishiba ukuti Yehova alishiba ifyo tumfwa nga tuli no bulanda kabili alatusansamusha pa nshita tulekabila icisansamushi! Lelo bushe Yehova atusansamusha shani?
6 Inshila imo iyo Lesa atwafwilamo, ‘kutusansamusha no mupashi wa mushilo.’ (Imil. 9:31) Umupashi wa mushilo uwa kwa Lesa walikwata amaka ya kutusansamusha. Yesu atile Shifwe wa ku muulu ali no “kupeela umupashi wa mushilo ku bamulomba.” (Luka 11:13) Ba Susi abo tulandilepo pa ntendekelo batile: “Imiku iingi twalefukama no kupapaata Yehova ukuti atusansamushe. Lyonse nga twapepa, umutende wa kwa Lesa walelinda imitima yesu na matontonkanyo yesu.”—Belengeni Abena Filipi 4:6, 7.
YESU NI SHIMAPEPO MUKALAMBA UUTULANGULUKILAKO
7, 8. Mulandu nshi twingacetekela ukutila Yesu kuti asansamusha abali no ubulanda?
7 Ifyo Yesu, Umwana wa kwa Lesa alelanda ne fyo alecita ilyo ali pano isonde fyalelanga ifyo Yehova atulangulukilako. (Yoh. 5:19) Yehova atumine Yesu ku kusansamusha abali no “bulanda” na ‘bonse abaleloosha.’ (Esa. 61:1, 2; Luka 4:17-21) E ico abantu bamwishibe ukuti alelangulukilako abantu kabili alefwaisha ukufumyapo ifyalelenga balecula.—Heb. 2:17.
8 Ukwabula no kutwishika ilyo Yesu ali umwaice, alifwililwe balupwa wakwe ne fibusa. Cimoneka kwati Yosefe wishi wa kwa Yesu afwile ninshi Yesu acili umulumendo.a Nalimo pali iyi nshita ninshi talafisha imyaka 20, nangu limbi e lyo acilileko fye panono iyi myaka. Elenganyeni ifyo Yesu uwali ne cikuuku aleumfwa ububi ilyo alemona banyina, bandume nankwe, na bankashi yakwe bali no bulanda.
9. Bushe Yesu alangile shani ukuti alelangulukilako abantu ilyo Lasaro afwile?
9 Kanshi ilyo Yesu atendeke umulimo wa kubila imbila nsuma ninshi alishiba sana ifyo abantu baleumfwa nga bali no bulanda, kabili alebalangulukilako. Ku ca kumwenako, cibusa wakwe Lasaro alifwile. Nangu ca kuti Yesu alishibe ukuti aali no kumubuusha, alyumfwile ububi sana ilyo amwene Maria na Marita bali no bulanda. Aliketwe sana ubulanda ica kuti aliponeshe ne filamba.—Yoh. 11:33-36.
10. Mulandu nshi twingacetekela ukuti Yesu acili alomfwila abantu ubulanda na muno nshiku mwine?
10 Bushe ifyo Yesu alecita nga aumfwila abantu ubulanda ne fyo alebasansamusha kuti fyatwafwa shani muno nshiku? Baibolo itila “Yesu Kristu aba cimo cine, ifyo ali mailo e fyo aba na lelo, kabili e fyo akaba umuyayaya.” (Heb. 13:8) Apo Yesu e ‘upeela ubumi bwa muyayaya,’ alishiba ifyo cumfwika ukuba no bulanda e ico “kuti ayafwa abale-eshiwa.” (Imil. 3:15; Heb. 2:10, 18) Kanshi te kuti tutwishike no kutwishika ukuti Kristu alomfwa ububi abantu nga bali no bulanda, aleshiba ifyo baleumfwa, kabili alabasansamusha ‘pa nshita balekabila ubwafwilisho.’—Belengeni AbaHebere 4:15, 16.
“ICISANSAMUSHI CA MU MALEMBO”
11. Malembo nshi ayo mwamona ukuti yalamusansamusha sana?
11 Ilyashi ililanda pa fyo Yesu ali no bulanda ilyo Lasaro afwile, lyaba pa malyashi ayengi ayatusansamusha ayaba mu Cebo ca kwa Lesa. E mulandu wine Baibolo ilandila ukuti, “pantu fyonse ifyalembelwe kale fyalembelwe ku kutufunda, pa kuti mu kushipikisha kwesu na mu cisansamushi ca mu Malembo tube ne subilo.” (Rom. 15:4) Kanshi nga ca kuti lupwa wenu alifwa, amalembo ayakonkapo kuti yamusansamusha:
“Yehova ali mupepi ku baba ne mitima ya bulanda; kabili apususha abasakamikwa imitima.”—Amalu. 34:18, 19.
“Ilyo amatontonkanyo ya kusakamika yafulile muli ine, e lyo ifya kusansamusha fyenu [Yehova] fyantalalike umutima.”—Amalu. 94:19.
“Kabili Shikulwifwe Yesu Kristu umwine na Lesa Shifwe, uwatutemenwe no kutupeela icisansamushi ca muyayaya ne subilo ilisuma mu cikuuku ca kwa Lesa, basansamushe imitima yenu no kumukosha.”—2 Tes. 2:16, 17.b
ICILONGANINO CILASANSAMUSHA SANA
12. Cintu nshi icisuma ico twingacita pa kusansamusha abali no bulanda?
12 Aba mu cilonganino nabo kuti basansamusha abaleloosha. (Belengeni 1 Abena Tesalonika 5:11.) Kuti mwakosha shani ababa no “mutima uwa bulanda” no kubasansamusha? (Amapi. 17:22) Muleibukisha ukuti kwaliba “inshita ya kwikala tondolo ne nshita ya kusosa.” (Luk. Mil. 3:7) Ba Dalene bamukamfwilwa batile: “Abaleloosha balingile ukulanda ifyo baletontonkanya ne fyo baleumfwa. Kanshi icisuma sana ico mwingacitila abaleloosha, kulakutika ukwabula ukubacilima.” Ba Junia abakwete bandume yabo abayipeye nabo batile: “Nangu ca kutila te kuti mwishibe fyonse ifyo abaleloosha baleumfwa, icacindama ca kuti mulefwaya ukwishiba ifyo baleumfwa.”
13. Cinshi ico tulingile ukulaibukisha pa fyo abantu bomfwa nga bali no bulanda?
13 Na kabili tulingile ukulaibukisha ukuti ifyo abantu bomfwa ne fyo bacita nga bali no bulanda filapusanapusana. Inshita shimo umutima wa muntu e wishiba ubulanda ubo umwine aleumfwa, kabili nalimo kuti camukosela ukulanda ifyo aleumfwa. Icebo ca kwa Lesa citila: “Umutima e wishiba ukucula kwa muntu umwine, no kusekelela kwa uko umuntu umbi teshiba.” (Amapi. 14:10) Nangu fye ni lintu umuntu alanda ifyo aleumfwa, abantu bambi kuti cabafya ukumfwikisha ifyo aleumfwa.
14. Kuti twasansamusha shani abaleloosha?
14 Kanshi calikosa ukwishiba ifya kweba umuntu uuli no bulanda. Na lyo line Baibolo itila “ululimi lwa ba mano lulaposha.” (Amapi. 12:18) Pa kusansamusha abaleloosha abengi babomfya ifyebo ifyaba muli broshuwa itila Ilyo Untu Watemwa Afwa.c Nomba ilingi line ico mwingacita pa kwafwa abaleloosha ‘kulilila pamo na balelila.’ (Rom. 12:15) Ba Gaby abafwililwe abena mwabo batile, “Ndila fye umo shacela. Kanshi ndomfwa bwino nga ca kuti ifibusa fyandi filelilila pamo na ine. Nga bacita ifi, ng’umfwa ukuti nshileloosha neka.”
15. Kuti twacita shani pa kusansamusha abali no bulanda nga ca kuti catukosela ukubeba amashiwi ya kubasansamusha ilyo tuli nabo? (Moneni na kabokoshi akaleti “Amashiwi Ayasuma aya Kusansamusha.”)
15 Nga mwafilwa ukulanda no muntu uuleloosha ilyo muli nankwe, kuti mwamulembela kardi nelyo kalata, kuti mwamutumina meseji pa kompyuta nelyo pa foni. Nalimo kuti mwayambula ilembo ilingamusansamusha, kuti mwaibukishako imibele ya muyashi nelyo ifisuma ifyo mwibukisha pali ena. Ba Junia batile: “Nga napokelela utumashiwi utwakunkoselesha nelyo aba bwananyina nga banjitako ukuba pamo nabo, ndomfwa bwino sana. Nga bacita ifi ng’umfwa ukuti balintemwa kabili balimbikako sana amano.”
16. Ni nshila nshi iisuma iyo twisansamushishamo abali no bulanda?
16 Amapepo yesu kuti yayafwa uwa bwananyina uuleloosha. Kuti twapepa ilyo tuli nankwe nelyo ilyo tuli fweka. Nangu ca kuti nalimo kuti cakosa ukulanda ifyo tuletontonkanya ilyo tulepepa pa mulandu wa kuti tuli no bulanda, nga tulemupapatilako kuli Yehova ilyo tulepepa nankwe, ica kuti no kulila tulelila ne shiwi lileumfwika ilya bulanda, kuti asansamushiwa sana. Ba Dalene batile: “Limo bankashi nga baisa mu kunsansamusha ndabalomba ukuti bapepe. Nga batendeka ukupepa, ilingi line cilabafya ukulanda bwino pa mulandu wa bulanda, lelo nga balandako amashiwi yamo, ishiwi lilatendeka ukukosa kabili balapepa ukufuma pa nshi ya mutima. Icitetekelo candi cilakoselako nga namona ifyo baba ne citetekelo icakosa, ifyo baba no kutemwa ne fyo bambikako amano.”
TWALILILENI UKUSANSAMUSHA ABALI NO BULANDA
17-19. Mulandu nshi uo tufwile ukutwalilila ukusansamusha ababa no bulanda?
17 Inshita ingapitapo pa kuti umuntu aleke ukuba no bulanda ilapusana. Kanshi tamulingile ukuba fye nabo ilyo icililo cacitika lintu ifibusa na balupwa baba pa ng’anda ya malilo, lelo mulingile ukulabatandalila na lintu papita imyeshi. Baibolo itila: “Ukutemwa kwa kwa cibusa wa cishinka takupwa, kabili uyu cibusa ni munyina uufyalwa ilyo kuli ubucushi.” (Amapi. 17:17) Aba bwananyina balingile ukutwalilila ukusansamusha uuli no bulanda mpaka aleka ukuba sana no bulanda.—Belengeni 1 Abena Tesalonika 3:7.
18 Muleibukisha ukuti ifingalenga abafwilwa baba no bulanda fingi, pamo nga ubushiku baupene nga bwafika, nga baumfwa ulwimbo lumo lwalila, ifikope, ifintu fimo ifyo balecita nelyo icena cimo, iciunda e lyo ne fiputulwa fimo ifya mu mwaka. Abafwilwa abena mwabo balaba sana no bulanda nga baibukisha fimo ifyo balecitila pamo, pamo nga ukuya mu kulongana kwa muputule nelyo ukuya ku Cibukisho. Munyinefwe umo alandile ati: “Naleenekela ukuti ubushiku twaupaninepo nga bwafika nkaba sana no bulanda, na cine nali no bulanda. Lelo aba bwananyina bamo balipangile ka parte apali ne fibusa fyandi pa kuti niba neka.”
19 Na lyo line, muleibukisha ukuti tamulingile fye ukulasansamusha ababa no bulanda mu nshiku shaibela. Ba Junia batile: “Ilingi line nga baleyafwa abafwilwa no kuba pamo nabo na mu nshiku shimbi fye cilalenga basansamushiwa. Kanshi ukucita ifi kulalenga baleka ukuba sana no bulanda.” Kwena te kuti tupwishe ubulanda nelyo ukulenga uufwililwe aleka ukufuluka umuyashi, lelo kuti twacitapo fimo ifingamusansamusha. (1 Yoh. 3:18) Ba Gaby balandile abati: “Ndatasha sana Yehova na baeluda abalengafwa ilyo nali no bulanda. Balilenga ndeumfwa kwati Yehova nankumbatila.”
20. Mulandu nshi amalayo ya kwa Yehova yatusansamushisha?
20 Ala tulasansamuka ukwishiba ukuti Yehova Lesa wa cisansamushi conse, akafumyapo ifilenga tuleba no bulanda kabili akatusansamusha umuyayaya ilyo “bonse ababa mu nshiishi bakebukishiwa kabili bakomfwa ishiwi lyakwe [Kristu] no kufumamo”! (Yoh. 5:28, 29) Lesa atulaya ukuti “akamina imfwa umuyayaya, kabili Shikulu Mulopwe Yehova akafuuta ifilamba ku menso yonse.” (Esa. 25:8) Ilyo Yehova akacita ifi, mu cifulo ca ‘kulalilila pamo na balelila,’ bonse abakalaikala pano isonde ‘bakalasekelela pamo na bakalasekelela.’—Rom. 12:15.
a Umuku wa kulekeleshako uo Baibolo yalanda pali Yosefe ni lintu Yesu ali ne myaka 12. Ilyo Yesu acitile icipesha mano ca kubalilapo ilyo asangwile amenshi yaba umwangashi, Yosefe taliko kabili Baibolo tayamulandapo na kabili. Ilyo Yesu ali pa cimuti ca kucushiwilwapo, aebele umutumwa Yohane ukulasakamana Maria. Yesu nga talandile ifi nga ca kuti Yosefe ali umumi.—Yoh. 19:26, 27.
b Amalembo yambi ayo abengi basanga ukuti yalabasamusha ni aya: Amalumbo 20:1, 2; 31:7; 38:8, 9, 15; 55:22; 121:1, 2; Esaya 57:15; 66:13; Abena Filipi 4:13; na 1 Petro 5:7.
c Moneni ne cipande citila “Mulesansamusha Abaleloosha, nge fyo Yesu Acitile,” icali mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa November 1, 2010.