Lundulula Ukukondenkana

“Lekeni ukukondenkana kwenu kwishibikwe ku bantu bonse. Shikulu ali mupepi.”—ABENA FILIPI 4:5, NW.

 1. Mulandu nshi cabela kusonsomba ukuba uwakondenkana mu calo ca lelo?

“UMUNTU uwakondenkana”—kalemba we lyashi umuNgeleshi Sir Alan Patrick Herbert amwitile umuntu wa mu lushimi. Mu cine cine, kuti pambi camoneka pa nshita shimo shimo ukuti takwabako abantu bakondenkana abashalako muli ici calo calepaulwa no kukangana. Baibolo yasobele ukuti muli ishi “nshiku sha kulekelesha” ishayafya, abantu baali no kuba “abankalwe,” “bacintalika,” kabili “abatalama”—mu mashiwi yambi, abashakondenkana nangu panono. (2 Timote 3:1-5) Nangu ni fyo, Abena Kristu ba cine bamona ukukondenkana ngo kwakatama nga nshi, pa kwishibo kuti cishibilo ca mano ya bulesa. (Yakobo 3:17, NW) Tatuyumfwa ukuti te kuti cicitikeko ukuba uwakondenkana mu calo cishakondenkana. Ukucila, tufukatila umupwilapo ukusonsomba kwaba mu kufunda kwapuutwamo ukwa mutumwa Paulo ukusangwa pa Abena Filipi 4:5 ukwa kuti: “Lekeni ukukondenkana kwenu kwishibikwe ku bantu bonse.”

 2. Ni shani fintu amashiwi ya mutumwa Paulo pa Abena Filipi 4:5 yatwaafwa ukupima nampo nga twaliba abakondenkana?

² Mona fintu amashiwi ya kwa Paulo yatwaafwa ukwesha nampo nga twaliba abakondenkana. Tacili maka maka mulandu wa fyo tuimona fwe bene; cili mulandu wa fintu bambi batumona, fintu twaishibikwa. Ubupilibulo bwa kwa Phillips bupilibula ici cikomo ukuti: “Kwateni ukushimikwa kwa kuba abakondenkana.” Umo na umo uwa ifwe kuti pambi aipusha ati, ‘Ni shani fintu naishibikwa? Bushe nalikwata ukushimikwa kwa kuba uwakondenkana, uulekulukamo, kabili uwanakilila? Nelyo bushe naishibikwa ngo waumina kumo, uwakaluka, nelyo nkosa mutwe?’

 3. (a) Cinshi cintu ishiwi lya ciGreek ilyapilibulwa “ukukondenkana” lipilibula, kabili mulandu nshi iyi mibele yabela iya kucebusha? (b) Ni shani fintu Umwina Kristu pambi engasambilila ukuba uwacilapo kukondenkana?

³ Ukushimikwa kwesu muli kuno kuloshako kukabelebesha fye ku cipimo tufika mu kupashanya Yesu Kristu. (1 Abena Korinti 11:1) Lintu aali pano isonde, Yesu mu kupwililika abelebeshe ica kumwenako ca kwa Wishi icapulamo ica kukondenkana. (Yohane 14:9) Na kuba, lintu Paulo alembele ulwa “kufuuka no mutembo ifya kwa Kristu,” ishiwi lya ciGreek ilyo abomfeshe pa kufuuka (e·pi·ei·kiʹas) na kabili lipilibula “ukukondenkana” nelyo, mu kukonke shiwi, “ukulekulukamo.” (2 Abena Korinti 10:1) The Expositor’s Bible Commentary ita lyene “limo ilya mashiwi yawamisha aya kulondolola imibele ya muntu mu NT [Icipingo Cipya].” Lilondolola imibele iyaba iya kucebusha nga nshi ica kuti uwasoma umo apilibula ishiwi ukuti “ukukondenkana kwa kutemuna.” Lekeni, kanshi, tulanshanye inshila shitatu umo Yesu, ukupala Wishi, Yehova, alangishemo ukukondenkana. Muli fyo kuti pambi twasambilila ifya kuba abacilapo ukukondenkana fwe bene.—1 Petro 2:21.

‘Uwaiteyanya Ukulekelela’

 4. Ni shani fintu Yesu ailangile umwine ukuba ‘uwaiteyanya ukulekelela’?

⁴ Ukupala Wishi, Yesu alangile ukukondenkana pa kuba ‘uwaiteyanya ukulekelela’ imiku iingi. (Ilumbo 86:5, NW) Languluka inshita lintu Petro, cibusa wapalamisha, akeene Yesu imiku itatu pa cungulo bushiku ca kwikatwa kwa kwa Yesu no kulubulwishiwa. Yesu umwine mu kubangilila aali nalondolola ukuti: “Onse uukankaana pa cinso ca bantu, na ine nkamukaana pa cinso ca kwa Tata.” (Mateo 10:33) Bushe Yesu mu kuumina kumo kabili ukwabula inkumbu alibomfeshe ili funde kuli Petro? Iyo; pa numa ya kubuushiwa Kwakwe, Yesu pa lwakwe atandalile Petro, ukwabula ukutwishika ku kusansamusha no kwebekesha uyu mutumwa walapila, uwalopota umutima. (Luka 24:34; 1 Abena Korinti 15:5) Mu kwipipa pa numa, Yesu asuminishe Petro ukukwata icishingamo cikalamba. (Imilimo 2:1-41) Pano e pali ukukondenkana kwa kutemuna ukwawamisha! Bushe tacili ca kusansamusha ukwishiba ukuti Yehova alisonta Yesu nga Kapingula pa mutundu wa muntu onse?—Esaya 11:1-4; Yohane 5:22.

 5. (a) Kushimikwa nshi kuntu baeluda balingile ukukwata pa kati ka mpaanga? (b) Fyebo nshi baeluda pambi bengapitulukamo pa ntanshi ya kubomba pa milandu ya bupingushi, kabili mulandu nshi?

⁵ Lintu baeluda babomba nga bapingushi mu cilonganino, balatukuta ukukonka ica kumwenako ca kwa Yesu ica kukondenkana. Tabafwaya impaanga ukubatiina nga aba kukanda. Ukucila, bafwaya ukupashanya Yesu pa kuti impaanga shingayumfwa ishacingililwa mu kuba na bene nga bakacema ba kutemwa. Mu milandu ya bupingushi, balacito kubombesha ukuli konse ku kuba abakondenkana, abaiteyanya ukulekelela. Pa ntanshi ya kubomba pa mulandu wa musango yo, baeluda bamo balicisanga ukuba ica kwaafwa ukupituluka mu fipande fya mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa July 1, 1992, ifyaleti “Yehova, ‘Kapingula wa Pano Isonde Ponse’ Uwabula Akapaatulula” na “Baeluda, Pinguleni mu Kuba no Bulungami.” Muli fyo basunga mu muntontonkanya ukusupawila kwa nshila ya kwa Yehova iya kupingwilamo ukwa kuti: “Ukushangila apantu cakabilwa, inkumbu apo cingacitika.” Tacaba cilubo ukukongamina ku nkumbu mu bupingushi lintu kuliko icishinte cabamo kupelulula ica kucitile fyo. (Mateo 12:7) Caba cilubo cabipisha ukuba umukalushi nelyo uwabulwa inkumbu. (Esekiele 34:4) Baeluda muli fyo balasengauka ukupanga icilubo pa kufwaya mu kucincila inshila yacilishapo kutemwa, iya nkumbu iingasangwa mu kati na nkati ka mipaka ya bulungi.—Linganyako Mateo 23:23; Yakobo 2:13.

Ukukonda pa Kulolenkana ne Mibele Ilealuka

 6. Ni shani fintu Yesu alangishe ukukondenkana mu kubomba no mwanakashi Umwina fyalo uo umwana mwanakashi wakwe akwete icibanda?

⁶ Ukupala Yehova, Yesu aishininkishe umwine ukuba uwayanguka ukwalula inshila nelyo ukuteulukila ku mibele ipya ilyo yaimineko. Pa kashita kamo umwanakashi Umwina fyalo amupaapeete ukundapa umwana mwanakashi wakwe uwaiketwe cibi ku cibanda. Mu nshila shitatu ishapusanapusana, Yesu mu kutendekelako alangilile ukuti tali na kumwaafwa—intanshi, pa kukaana ukumwasuka; ica bubili, pa kulondolola mu kulungatika ukuti atuminwe, te ku Bena fyalo, lelo ku baYuda; kabili ica butatu, pa kupeela icilangililo ico mu cikuuku cakomaile pa cishinka cimo cine. Nangu cibe fyo, umwanakashi alipampamine muli ici conse, ukupeela ubushininkisho bwa citetekelo caibela. Mu lubuuto lwa iyi mibele yaibela, Yesu alimwene ukuti iyi tayali ni nshita ya kukakatila kwi funde lya cinkumbawile; yali ni nshita ya kunakilako mu kwankula ku fishinte fyasumbukako.a Muli fyo, Yesu acitile ico cine fye cintu aali nalangilila imiku itatu ukuti taali na kucita. Alyundepe umwana wa uyu mwanakashi!—Mateo 15:21-28.

 7. Ni mu nshila nshi abafyashi pambi bengalangilamo ukukondenkana, kabili mulandu nshi?

⁷ Bushe na ifwe mu kupalako twaishibikwa pa kuitemenwa kwesu ukwa kunakilako lintu calinga? Abafyashi ilingi line balakabila ukulanga ukukondenkana kwa musango yo. Apantu umwana umo na umo aliibela, inshila shibomba kuli umo kuti pambi shaba ishishalinga kuli umbi. Mu kulundapo, ilyo abana balekula, ukukabila kwabo kulaaluka. Bushe inshita ya kubwelelapo pa ŋanda ilingile ukuteululwa? Bushe isambililo lya lupwa likanonkelamo kufuma ku nshila yacilapo kubamo icikabilila? Lintu umufyashi acishamo kukalipa pa tulubo tunono, bushe wene ali uwaitemenwa ukuba uwaicefya no kulungika imilandu? Abafyashi abalekulukamo mu nshila sha musango yo balasengauka ukukalifya abana babo ukushakabilwa no kubanununa ukufuma kuli Yehova.—Abena Efese 6:4.

 8. Ni shani fintu baeluda ba mu cilonganino pambi bengabuula ubutungulushi mu kuteulukila ku kukabila kwa mu cifulo ca kubombelamo?

⁸ Baeluda na bo bene balakabila ukuteuluka ilyo imibele ipya ileimako, ilintu tabalenasha amafunde ya kulungatika aya kwa Lesa. Mu kwangalila umulimo wa kushimikila, bushe waliba uwaibukila ku kwaluka mu cifulo ca kubombelamo? Apantu imisango ya bumi mu bwina mupalamano ilaaluka, nakalimo ubunte bwa mu cungulo bushiku, ubunte bwa mu musebo, nelyo ubunte bwa pali lamya bulingile ukutwalwa pa ntanshi. Ukuteuluka mu nshila sha musango yo kulatwaafwa ukufikilisha ukutumwa kwesu ukwa kushimikila mu kucilapo kufumamo cimo. (Mateo 28:19, 20; 1 Abena Korinti 9:26) Paulo na kabili akoseshe icishinka ca kuteulukila ku misango yonse iya bantu mu butumikishi bwakwe. Bushe tulacita cimo cine, ku ca kumwenako, pa kusambilila ifyafulilako pa lwa mabutotelo ya cikaya ne ntambi pa kuti twingaba na maka ya kwaafwa abantu?—1 Abena Korinti 9:19-23.

 9. Mulandu nshi eluda ashilingile ukupampamina pa kubombela pa mpika mu nshila abombelemo ku numa?

⁹ Ilyo ishi nshiku sha kulekelesha shilecililako kwafya, bakacema kuti pambi na kabili bakabila ukuba abateuluka ku kupikana kwa kufulunganya no kubipa kwa mpika shimo isho nomba shilelolenkana no mukuni wabo. (2 Timote 3:1) Baeluda, ino taili ni nshita ya kuumina kumo! Mu kushininkisha eluda tali na kupampamina pa kubomba pa mpika nga fintu aboombapo ku numa nga ca kuti inshila shakwe nashileka ukubomba bwino nelyo nga ca kuti “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” namona cene ukuba icalinga ukusabankanya ifyebo fipya pa milandu ya musango yo. (Mateo 24:45; linganyako Lukala Milandu 7:10; 1 Abena Korinti 7:31.) Eluda umo uwa busumino mu kufumaluka aeseshe ukwaafwa nkashi wapopomenwa uwali mu kukabila kwakulisha ukwa kwa kakutika musuma. Nangu cibe fyo, tamwene ukupopomenwa kwakwe ngo kwabipisha kabili amutambike ukupikulula kwayangukisha. Lyene Watch Tower Society yasabankenye ifyebo fimo ifyashimpwa pali Baibolo ifyo fyalandile pa mpika iine iya kwa nkashi. Eluda apampamine pa kuyalanda nankwe na kabili, uyu muku ukubomfya ifyebo fipya no kulanga ukulangulukilako pa bulanda bwakwe. (Linganyako 1 Abena Tesalonika 5:14, 15.) We ca kumwenako cishaiwamina ica kukondenkana!

10. (a) Ni shani fintu baeluda balingile ukulanga imibele ya mutima iya kulekulukamo ukulola kuli umo no munankwe no kulola kwi bumba lya baeluda lyonse fye? (b) Ni shani fintu ibumba lya baeluda lilingile ukumona abo abailangisha abene nga bashakondenkana?

¹⁰ Baeluda na kabili balekabila ukulanga imibele ya kulekulukamo ukulola kuli umo no munankwe. Lintu ibumba lya baeluda lyakumana, fintu caba icacindama ukuti takuli eluda nangu umo uwalandikisha ukucila bonse! (Luka 9:48) Uuletangilila ukucilisha alekabila ukuilama muli kuno kuloshako. Kabili lintu eluda umo nelyo babili bashisuminishenyeko pa kupingulapo kumo ukwe bumba lyonse ilya baeluda, tabakapampamine pa nshila yabo ine. Ukucila, kulila fye takuli icishinte ca mu Malembo ciletobwa, bakalekulukamo, ukwibukisha ukuti ukukondenkana kulafwaikwa kuli baeluda. (1 Timote 3:2, 3) Pa lubali lumbi, ibumba lya baeluda lilingile ukusunga mu muntontonkanya ukuti Paulo ashimawile icilonganino ca bena Korinti pa ‘kushipikisha ku bashakondenkana’ abaitile abene nga “batumwa abacishamo.” (2 Abena Korinti 11:5, 19, 20) E co balingile ukuba abaitemenwa ukufunda eluda munabo uulebomba mu nshila yatalama, iyabulamo kukondenkana, lelo abene bene balingile ukuba abanakilila kabili aba cikuuku mu kucite fyo.—Abena Galatia 6:1.

Ukukondenkana mu Kubelesha Ubulashi

11. Kupusanako nshi kwaliko pa kati ka fintu intungulushi sha ciYuda mu kasuba ka kwa Yesu shabomfeshe ubulashi na fintu Yesu acitile?

¹¹ Lintu Yesu aendawike pe sonde, ukukondenkana kwakwe mu cine cine kwalimoneke mu nshila abomfeshemo ubulashi bwakwe ubwapeelwa na Lesa. Fintu aali uwapusanako ku ntungulushi sha butotelo isha mu kasuba kakwe! Languluka ica kumwenako. Ifunde lya kwa Lesa lyali nalikambisha ukuti takwali umulimo, nelyo fye kutebe nkuni, ulingile ukucitwa pe Sabata. (Ukufuma 20:10; Impendwa 15:32-36) Intungulushi sha butotelo shalefwaya ukulama fintu fye abantu balebomfya lilye funde. E co baliituntumbile ku kubike cipope pa lwa cintu fye umuntu aali no kwimya pe Sabata. Bapampamike ukuti: takuli ukwimya icafina icicilile pa mikunyu ibili iyauma. Babikile fye ne cibindo pa ndyato shakwatako insunga, ukutunga ukuti ukwimya ukufina kwalundwako ukwa nsunga kwali no kuba mulimo! Calisoswa ukuti, mu cinkumbawile, barabi balundileko amafunde 39 kwi funde lya kwa Lesa pa lwe Sabata kabili lyene balecita ukulundako kwa mutatakuya kuli ayo mafunde. Yesu, pa lubali lumbi, tafwaile ukulama abantu ukupitila mu kubalenge nsoni pa kubikako amafunde ya mutatakuya aya fibindo nelyo pa kwimikako ifipimo fyaumina kumo, ifishingafikwapo.—Mateo 23:2-4; Yohane 7:47-49.

12. Mulandu nshi twingasosela ukuti Yesu tapungaile lintu caishile ku fipimo fyalungama ifya kwa Yehova?

¹² Bushe tuli no kutunga, lyene, ukuti Yesu taikatilile mu kushangila ku fipimo fyalungama ifya kwa Lesa? Mu cine cine alikatilileko! Alyumfwikishe ukuti amafunde yalacilapo kufumamo cimo lintu abantunse baumfwikisha ifishinte fyaba ku numa ya ayo mafunde. Ilintu abaFarise bayangilwe fye mu kwesha ukulama abantu mu kuba ne minshipendwa yabo iya mafunde, Yesu afwaile ukufika pa mitima. Ku ca kumwenako, alishibe bwino ukuti takwabako ukulekulukamo lintu caisa ku mafunde ya bulesa pamo nga “fulumuko bulalelale.” (1 Abena Korinti 6:18) E co Yesu asokele abantu pa lwa matontonkanyo ayo yengatungulula kuli bucisenene. (Mateo 5:28) Ukusambilisha kwa musango yo kwasendeleko amano yafulilako no kwiluka ukucila ukupampamika fye amafunde yaumina kumo, ayatantikilwa libela.

13. (a) Mulandu nshi baeluda balingile ukusengaukila ukupanga amafunde yashiteluka ne fipope? (b) Ni mbali nshi shimo umo caba icacindama ukucindika kampingu wa muntu umo umo?

¹³ Bamunyina bashingamwa ilelo baliba abasekelela mu kulinganako mu kufika pa mitima. Muli fyo, balasengauka ukupampamikako amafunde ayashiteluka, ayashakonda nelyo ukwalwila imimwene ya pa lwabo no kutontonkanya mwi funde. (Linganyako Daniele 6:7-16.) Ukufuma ku nshita ne nshita, ifya kucinkulako fyabamo icikuuku pa milandu ya musango yo pamo nga imifwalile ne misakwile kuti pambi fyaba ifyalinga kabili pa nshita yalinga, lelo eluda kuti pambi aonaula ukushimikwa kwakwe ngo muntu wakondenkana nga ca kuti aleimbapo fye ngo lwimbo pa milandu ya musango yo nelyo aesha ukukosha ifyaba maka maka ukubelebesha kwa cintu atemwa pa lwakwe. Mu cituntulu, bonse mu cilonganino balingile ukusengauka ukwesha ukulama bambi.—Linganyako 2 Abena Korinti 1:24; Abena Filipi 2:12.

14. Ni shani fintu Yesu alangile ukuti aali uwakondenkana ukukuma ku cintu aenekele kuli bambi?

¹⁴ Baeluda kuti pambi bafwaya ukuibebeta abene pa mulandu na umbi: ‘Bushe naliba uwakondenkana mu cintu njenekela kuli bambi?’ Yesu mu cituntulu e fyo ali. Mu kutwalilila alangilile abakonshi bakwe ukuti taleenekela icacila pa kubombesha kwabo ukwa mweo onse no kuti alikatamike kwene apakalamba. Atashishe mukamfwilwa umubusu pa kupeela utunyampuku twakwe utwa mutengo unono. (Marko 12:42, 43) Ashimawile abasambi bakwe lintu balengulwile umusangulo wakoso mutengo uwa kwa Maria, ukusoso kuti: “Mulekeni. . . . Acitile apapelele amaka yakwe.” (Marko 14:6, 8) Aali uwakondenkana nelyo fye ni lintu abakonshi bakwe bamulengele nsoni. Ku ca kumwenako, nangu cingati acincishe abatumwa bakwe abapalamisha batatu ukutwalilila ukuba abalola no kulinda na wene pa cungulo bushiku ca kwikatwa kwakwe, balimulengele nsoni pa kusendama mu tulo libili libili. Nalyo line, mu kulangulukilako atile: “Umutima wena naupimpa, lelo umubili naunaka.”—Marko 14:34-38.

15, 16. (a) Mulandu nshi baeluda balingile ukubela abasakamanisha ukukanatitikisha nelyo ukutiinya umukuni? (b) Ni shani fintu nkashi wa busumino umo aishileteulula cintu aenekele kuli bambi?

¹⁵ Ca cine, Yesu akoseleshe abakonshi bakwe ‘ukupilikita.’ (Luka 13:24) Lelo tabalile abapatikisha ukucite fyo! Alibapuutilemo, ukubemikila ica kumwenako, abuulile ubutungulushi, kabili afwaile ukufika pa mitima yabo. Acetekele mu maka ya mupashi wa kwa Yehova ku kucita ifyasheleko. Baeluda ilelo mu kupalako balingile ukukoselesha umukuni ukubombela Yehova no mutima onse lelo balingile ukusengauka ukubatiinya pa kubalenga ukuyumfwa aba mulandu nelyo aba nsoni, ukulangilila ukuti cintu balecita pali nomba mu mulimo wa kwa Yehova mu nshila imo tacakumanina nelyo tacapokelelwa. Ukucincisha kwaumina kumo, ukwa kuti “Bombesheni, bombesheni, bombesheni!” kuti pambi kwabongolola abo abalecita apapela amaka yabo. Fintu cingaba ica bulanda nga ca kuti eluda akwete ukushimikwa kwa kuba ‘uwapondama’—icapusanininako fye ku kukondenkana!—1 Petro 2:18.

¹⁶ Ifwe bonse tulingile ukuba abakondenkana mu co twenekela kuli bambi! Nkashi umo, pa numa wene no mulume wakwe bashile ukupeelwa kwabo ukwa mulimo wa bumishonari ku kusakamana nyina umulwele, alembele ukuti: “Shino nshita mu cine cine nashafya kuli ifwe bakasabankanya muno mu filonganino. Pa kubapo mu mulimo wa muputule ne citungu, abacingililwa ukufuma ku kutitikisha kwa musango yo ukwingi, mu kupumikisha kabili mu kukalipwa twalishibishiwe pa lwa ici. Ku ca kumwenako, naleisosha nati, ‘Mulandu nshi ulya nkashi taleshalikila ifitabo filetambikwa uno mweshi? Bushe tabelenga Ubutumikishi bwa Bufumu?’ Nomba ninjishiba umulandu. Kuli bamo e cintu fye bengacita pa kufuminamo [mu mulimo].” Fintu cacilapo kuwama ukutasha bamunyinefwe pa co bacita ukucila ukubapingula pa co bashicita!

17. Ni shani fintu Yesu atwimikile ica kumwenako ukukuma ku kukondenkana?

¹⁷ Languluka ica kumwenako ca kupelako ica fintu Yesu abomfeshamo ubulashi bwakwe mu nshila yakondenkana. Ukupala Wishi, Yesu tabakilila ubulashi bwakwe mu kalumwa. Wene na o wine aba uuseekesha mukalamba, ukusonta ibumba lya musha wakwe uwa cishinka ku kusakamana “fyonse ifyo akwata” pano pene pe sonde. (Mateo 24:45-47) Kabili tatiina ukukutika ku mfundo sha bambi. Ilingi line aipwishe bakakutika bakwe ukuti: “Imwe, mutila shani?” (Mateo 17:25; 18:12; 21:28; 22:42) E fyo cilingile ukuba pa kati ka bakonshi ba kwa Kristu bonse ilelo. Takuli icipimo ca bulashi icilingile ukubalenga ukuba abashaitemenwa ukukutika. Mwe bafyashi, kutikeni! Mwe balume, kutikeni! Baeluda, kutikeni!

18. (a) Ni shani fintu pambi twingeshiba nga ca kuti twalikwata ukushimikwa kwa kuba abakondenkana? (b) Cinshi cintu ifwe bonse pambi twingacita bwino ukupingulapo?

¹⁸ Ukwabulo kutwishika, umo na umo uwa ifwe afwaya “ukukwata ukushimikwa kwa kuba uwakondenkana.” (Abena Filipi 4:5, Phillips) Lelo ni shani twingeshiba nga ca kuti twalikwata ukushimikwa kwa musango yo? Cisuma, lintu Yesu alefwaisha ukwishiba cintu abantu balesosa pa lwa wene, aipwishe aba kubishanya nankwe abacetekelwa. (Mateo 16:13) Mulandu nshi te kukonkela ica kumwenako cakwe? Kuti waipusha umuntu washintililapo ngo wafumaluka nampo nga walikwata ukushimikwa kwa kuba uwakondenkana, uulekulukamo. Mu kushininkisha kwalibako ifingi ifyo ifwe bonse twingacita pa kupashanya mu kupalamisha kwacilapo ica kumwenako capwililika ica kwa Yesu ica kukondenkana! Ukucilisha nga ca kuti twalikwata icipimo ca bulashi pali bambi, lekeni lyonse tukonke ica kumwenako ca kwa Yehova na Yesu, lyonse ukubomfya bwene mu nshila yakondenkana, ukuba lyonse abaiteyanya ukulekelela, ukunakila, nelyo ukulekulukamo lintu cakabilwa. Mu cine cine, shi uuli onse uwa ifwe atukute “ukuba uwakondenkana”!—Tito 3:2, NW.

[Futunoti]

Kuti Wayasuka Shani?

◻ Mulandu nshi Abena Kristu balingile ukufwaila ukuba abakondenkana?

◻ Ni shani fintu baeluda bengapashanya Yesu mu kuba abaiteyanya ukulekelela?

◻ Mulandu nshi tulingile ukutukutila ukuba abateuluka nga fintu Yesu aali?

◻ Ni shani fintu twingalangisha ukukondenkana mu nshila tubeleseshamo ubulashi?

◻ Ni shani fintu pambi twingaibebeta fwe bene pa kwishiba nampo nga mu cituntulu twaliba abakondenkana?

[Icikope pe bula 15]

Yesu mu kuiteyanya alekelele Petro walapila

[Icikope pe bula 16]

Lintu umwanakashi alangile icitetekelo caibela, Yesu alimwene ukuti tayali ni nshita ya kukakatila kwi funde lya cinkumbawile

[Icikope pe bula 18]

Mwe bafyashi kutikeni!

[Icikope pe bula 18]

Mwe balume kutikeni!

[Icikope pe bula 18]

Baeluda kutikeni!