Yehova E Mucemi Wesu

“Yehova e mucemi wandi; nshibulwa.”—AMALUMBO 23:1.

1-3. Cinshi tushingapapila ukuti Davidi apashenye Yehova ku mucemi?

NGA batila londololeni ifyo Yehova asakamana abantu bakwe, kuti mwatila shani? Ni kuli ani mwingapashanya Yehova pa kuti mulangilile ifyo asakamana bwino ababomfi bakwe aba cishinka? Imyaka ukucila pali 3,000 iyapita, Imfumu Davidi yaimbile amalumbo ayalanga ifyo Yehova asakamana bwino abantu bakwe. Davidi afumishe icilangililo ku ncito alebomba ilyo aali umulumendo.

² Ilyo aali umulumendo, Davidi ali ni kacema wa mpaanga, kanshi alishibe bwino umulimo wa kusakamana impaanga. Alishibe ukuti nga tapali kacema, impaanga kuti shaluba bwangu, abapuupu kuti baiba, nangu kuti shasanswa na ku fiswango. (1 Samwele 17:34-36) Nga tapali kacema wa kushisakamana, impaanga nakalimo te kuti shishibe ukuli umulemfwe uusuma. Ilyo Davidi akulile, afwile aleibukisha sana ifyalecitika ku bulumendo ilyo aletungulula impaanga, ukushicingilila no kushiliisha.

³ E mulandu wine kanshi, ilyo Davidi apuutilwemo umupashi wa mushilo ukulondolola ifyo Yehova asunga abantu bakwe, aibukishe ifyo kacema asakamana impaanga. Amalumbo 23, ayalembelwe na Davidi yatendeka na mashiwi ya kuti: “Yehova e mucemi wandi; nshibulwa.” Lekeni tumone umulandu twingalandilo kuti ukupashanya Yehova ku mucemi cilangililo icalinga sana. Lyena, mu Amalumbo 23 mwine, twalasambililamo ifyo Yehova acita pa kusakamana abamupepa nga filya kacema asakamana impaanga shakwe.—1 Petro 2:25.

Umulandu Cabela Icalinga Ukumupashanya ku Mucemi

 4, 5. Bushe Baibolo itila impaanga shaba shani?

⁴ Yehova alikwata amalumbo ayengi mu Malembo, lelo ukumwita ati ‘Umucemi,’ kutulanga ukuti wa cikuuku sana. (Amalumbo 80:1) Pa kuti twishibe bwino bwino umulandu calingila ukwita Yehova ukuti Umucemi, intanshi tufwile ukwishiba ifintu fibili: ica kubalilapo, twalasambilila ifyo impaanga shaba. Ne ca bubili, twalaishiba umulimo wa kwa kacema musuma ne fifwile ukuba imibele yakwe ilyo alecema impaanga.

⁵ Ilingi line, Baibolo ilalanda pa fyo impaanga shaba. Itila shilatemwana sana na kacema (2 Samwele 12:3), te nama ishitiinya abantu (Esaya 53:7), kabili itila shalyanguka ukwikatwa ku fiswango. (Mika 5:8) Kalemba umo uwatekelepo impaanga pa myaka iingi atile: “Shena tashaishiba ‘ukuisunga ishiine’ nge fyo bamo batontonkanya. Tashaba nge fiteekwa fimbi, shikabila ukusakamanwa lyonse, ukubikako sana amano.” Kanshi impaanga shikabila kacema wa kushisakamana bwino, e lyo shingaba ishakosa kabili ishacingililwa.—Esekiele 34:5.

 6. Bushe icitabo cimo icilondolola amashiwi ya mu Baibolo, citila milimo nshi kacema wa ku kale alebomba cila bushiku?

⁶ Bushe umulimo wa cila bushiku uwa kwa kacema mu nshiku sha kale wali shani? Icitabo cimo icilondolola amashiwi ya mu Baibolo citila: “Alebuuka lucelocelo, ukuya mu kufumya impaanga shakwe mwi cinka no kushitungulula ku mulemfwe. Aleikala kulya kwine aleshilinda akasuba konse, aleshininkisha ukuti tapali nangu imo iifumine pa mukuni ukuya ilelubantika kumbi. Nga amona ukuti imo yaluba, aleya mu kuifwaya mpaka aisanga no kuibwesha ku shibiye. . . . Cilya bwaila, aleshibwesha kwi cinka, no kupindika inkonto pa mwinshi, e lyo alashipenda cilya shilepita munshi pa kutila ashininkishe ukuti tapali nangu imo iilubile. . . . Ilingi line, no bushiku bwine alelonda icinka pa kuti acingilile impaanga shakwe ku fiswango na ku bapuupu.”a

 7. Cinshi limo umucemi alefwaikilwa ukuba uwatekanya sana kabili uwa cikuuku?

⁷ Limo impaanga shalekabila sana kacema uwatekanya kabili uwa cikuuku, sana sana pa kusakamana ishikota ishili na mafumo no twana twa shiko utwafyalwa nomba line. (Ukutendeka 33:13) Icitabo cimo icilanda pa fya mu Baibolo citila: “Ilingi line, utwana twa mpaanga twalefyalilwa ku mpili, ukutali sana. Kacema alebikako sana amano ukulonda nyina ilyo alefyala, pantu e nshita ifiswango fingashukila ilya impaanga iikota. Ilyo akaana kafyalwa, ilyo line kacema alekasenda no kukatwala ku shibiye. Aletwalilila ukusenda akaana ka mpaanga mu maboko yakwe nelyo ukukafunga mu mwingila wakwe ulya wine alefwala, mpaka katampa ukuyendela akene.” (Esaya 40:10, 11) E ico kanshi, umucemi musuma alefwaikwa ukuba uwashipa kabili uwa cikuuku.

 8. Mulandu nshi Davidi alandila ukuti alicetekela Yehova?

⁸ Davidi atile, “Yehova e mucemi wandi.” Ukupashanya Yehova kuli kacema, kwalilangile bwino sana ifyaba Shifwe wa ku muulu. Mu Amalumbo 23, twalasambilila ifyo Lesa atusakamana nga filya kacema wa mpaanga aaba uwashipa kabili uwa cikuuku. Mu cikomo ca kubalilapo, Davidi atila alicetekele ukuti Lesa alapeela impaanga shakwe fyonse ifyo shikabila kabili ‘tashakabulwe’ nangu cimo. Mu fikomo fyakonkapo, Davidi alanda imilandu itatu iyalengele ukuti acetekele ifyo: atile pantu Yehova alatungulula impaanga shakwe, alashicingilila, no kushiliisha. Nomba, lekeni tulande pali ifi fitatu cimo cimo.

“Antungulula”

 9. Bushe Davidi alondolola ukuti impaanga shili mu cifulo nshi icisuma, kabili kuti shasanga shani icifulo ca musango yo?

⁹ Ica kubalilapo, Yehova alatungulula abantu bakwe. Davidi alembele ati: “Mu mulemfwe uteku e mo anengo kuyolola, antwala pa menshi ayatekanya; abweseshamo umweo wandi. Antungulula mu makuba ya bulungami pa mulandu we shina lyakwe.” (Amalumbo 23:2, 3) Davidi pano alefwaya ukuti twelenganye umukuni wa mpaanga uuleyolola mu mulemfwe uwingi nga nshi. Kanshi alelanda pa cifulo ca mutende, ica kupembesula kabili ica mutelelwe. Ishiwi lya ciHebere ilyapilibulwa pano ukuti “mu mulemfwe,” kuti lyapilibulwa no kuti “icifulo cisuma.” Impaanga ishabula kacema, te kuti shisange icifulo cisuma apa kuyolola. Umucemi e ufwile ukushitungulula ku cifulo ca musango yo ‘icisuma.’

10. Bushe Lesa aalanga shani ukuti alitucetekela?

¹⁰ Bushe Yehova atutungulula shani muno nshiku? Cimo ico aacita ca kuti alitupeela ica kumwenako cakwe umwine. Icebo cakwe citukoselesha ‘ukupashanya Lesa.’ (Abena Efese 5:1) Mu lyashi lyalelandwapo muli ifi fikomo, Baibolo yalanda na pa cikuuku, ukubelelano luse, no kutemwana. (Abena Efese 4:32; 5:2) Ukwabula no kutwishika, Yehova e ca kumwenako capulamo ica iyi mibele isuma yonse. Bushe kwena ifi alanda ukuti tumupashanye kuti fyabomba? Ee, kuti fyabomba. Pantu ifi atweba muli Baibolo ukuti tumupashanye, e citulanga bwino sana ukuti alitucetekela. Cinshi twalandile fyo? Twabumbwa mu cipasho ca kwa Lesa, e kutila Lesa alitupeela amaka ya kuba ne mibele isuma na bukapepa. (Ukutendeka 1:26) Kanshi, Yehova alishiba ukuti nangu tatwapwililika, twalikwata amaka ya kulanga imibele yakwe no kumupashanya. Taleni tontonkanyenipo pali ico, Lesa wesu uwa kutemwa alicetekela ukutila kuti twamupashanya. Nga tulemupashanya, na o akalatutungulula, filya kacema atungulula impaanga shakwe ku ‘mulemfwe.’ Muli cino calo ca bwafya, tukekala “umutende,” kabili tukaba ne nsansa, pantu tukeshiba ukuti twalisenaminwa na Lesa.—Amalumbo 4:8; 29:11.

11. Cinshi Yehova amona ilyo aletungulula impaanga shakwe, kabili twaishibila shani ico ku fyo afwaya ukuti tumubombele?

¹¹ Ilyo Yehova atutungulula, alaba uwa cikuuku kabili uwatekanya. Kacema aleshiba bwino impaanga shakwe, kanshi ashitungulwila “umwabele myendele” ya shiko. (Ukutendeka 33:14) Yehova na o wine atungulula impaanga shakwe, “umwabele myendele” ya shiko. Alamona apapelele amaka yesu kabili aleshiba ne fyo tuli. Kanshi kuti twatila alatala amona amaka tukwete, e lyo aishiba ifya kutwensha, tatupinda ukuti tucite ifyo tushingacita. Ico ena afwayako fye ca kuti tubombe no mweo onse. (Abena Kolose 3:23) Lelo ni shani nga muleya mulekota kabili tamukwete maka ya kubomba nga filya mwalebomba kale? Nelyo mulalwalilila ica kuti mulafilwa ukubomba ukufika apo mwe bene mulefwaya? Mukwai mwilaba ukuti Lesa afwaya umuntu ukubomba no mweo onse. Fwe bantu tatwalingana na banensu amaka. Ukubomba no mweo onse calola mu kutila mufwile ukubombesha mu mulimo wa kwa Lesa ukulingana na papelele amaka yenu. Nangu ca kutila kulaba fimo ifilenga twafilwa ukubomba ukufika apo tulefwaya, Yehova alatasha imilimo yesu iya bukapepa iyo tubomba no mutima onse.—Marko 12:29, 30.

12. Cinshi calandwapo mwi Funde lya kwa Mose icilanga ukuti Yehova atungulula impaanga shakwe “umwabele myendele” ya shiko?

¹² Pa kuti tumone bwino bwino ukuti Yehova atungulula impaanga shakwe “umwabela imyendele” ya shiko, natumone ifyo Baibolo yalanda pa fyo abena Israele baali no kupeela ica pa lubembu ukulingana ne Funde lya kwa Mose. Yehova alefwaya umuntu ukupeela ica bupe icisuma icalelanga ukuti alatasha icine cine ukufuma pa nshi ya mutima. Na lyo line, ifya bupe fyalyakanishiwe ukulingana na maka ya ulepeela. Ifunde lyatile: ‘Ngo kuboko kwakwe takwingasange cafikapo ku mwana wa mpaanga, e lyo alete . . . ifipele fibili napamo ifibondo fya nkunda fibili.’ Ni shani nga takwete ne fipeele fibili? Aali no kuleta ‘ubuunga ubwapeleka.’ (Ubwina Lebi 5:7, 11) Ici catulanga ukuti Lesa talepinda umuntu ukuleta ico ashikwete. Apo ulya wine Lesa e wabako na nomba, tufwile ukwishiba ukutila tapinda umuntu ukuti acite ico ashingacita; lelo, alatemwa sana ukupokelela ico twingakumanisha ukumupeela. (Malaki 3:6) Ala te pa busuma ukutungululwa na Kacema wa musango yo uwatwishiba bwino!

“Nshitiina Bubi; Pantu Imwe Muli Pamo na Ine”

13. Mu Amalumbo 23:4, mulandu nshi Davidi alandila amashiwi ayalelanga sana bucibusa bwakwe na Lesa, kabili cinshi tushingapapila pali ifi alandile?

¹³ Davidi nomba alanda umulandu walenga bubili uwalengele ukuti acetekele Yehova: alacingilila impaanga shakwe. Amalumbo 23:4 yatila: “Kabili ilyo nyenda mu mupokapoka wa kufiita kwa mfwa, nshitiina bubi; pantu imwe muli pamo na ine: inkonto yenu no mutambu wenu filansansamusha.” Davidi nomba alanda amashiwi ya kulungatika ayalelanga ukuti paliba sana icibusa pali ena na Yehova, pantu atila, “imwe muli pamo na ine.” Te kuti tupape ico alandile fi, pantu Davidi pano alelanda pa fyo Lesa amwafwile ukushipikisha ilyo aculile sana. Davidi mu mampalanya, alyendele mu mupokapoka ukalamba uwa kufiita kwa mfwa, ica kuti limo, aali fye apepi no kwipaiwa. Na lyo line, tafwile umutombo ku mwenso, alishibe ukuti Lesa alemucingilila, ku “nkonto” yakwe na ku “mutambu” wakwe. Ukwabula no kutwishika, ukwishiba ukuti Lesa alemucingilila kwalisansamwishe Davidi kabili kwakoseshe nga nshi bucibusa bwakwe na Yehova.b

14. Cinshi Baibolo yalanda pa fyo Yehova acingilila abantu bakwe, lelo ni mwi ico cishalola?

¹⁴ Bushe Yehova acingilila shani impaanga shakwe muno nshiku? Baibolo yatila takwakabe umulwani nangu umo, icibanda nelyo umuntu, uukalofya impaanga sha kwa Lesa pano isonde. Yehova takasuminishe ica musango yo ukucitika. (Esaya 54:17; 2 Petro 2:9) Nomba, ico kwena tacalola mu kutila ninshi Umucemi wesu akatucingilila ku bubi bonse fye apo bwapela. Ifya kwesha ificitika ku bantu bonse fikalacitika na kuli ifwe bene. Na kabili, tukapatwa nge fyo Abena Kristu ba cine bonse bapatwa. (2 Timote 3:12; Yakobo 1:2) Limo kuti twaenda “mu mupokapoka wa kufiita kwa mfwa” uwa mampalanya. Nakalimo abalwani kuti batucusha sana, ica kuti bafwaya no kutwipaya. Na kabili, fwe bene limbi kuti twalwala ubwa kufwa, nangu umuntu wesu kuti alwalisha nelyo imfwa kuti yamusenda. Ilyo ifintu fyabipa icine cine, Umucemi wesu akaba na ifwe, kabili akatucingilila. Akatucingilila shani?

15, 16. (a) Bushe Yehova atwafwa shani ukushipikisha ubucushi? (b) Shimikeni icacitike icilelanga ifyo Yehova atwafwa ukushipikisha lintu tuleeshiwa.

¹⁵ Yehova talaya ababomfi bakwe ukuti lyonse akalacita ifipesha amano fya kubacingilila.c Lelo tufwile ukwishiba ukuti nangu cikabe shani: Yehova akatwafwa ukucimfya ubwafya bonse ubwingesa pali ifwe. Akatupeela amano ya kwishiba ifya kucita ilyo kwaisa ‘ifya kwesha fyalekanalekana.’ (Yakobo 1:2-5) Kacema abomfya inkonto yakwe nelyo umutambu wakwe ku kutamfya ifiswango no kwalulwilako impaanga shakwe ukulola uko shifwile ukuya. Yehova kuti ‘atwalulula,’ nakalimo ukupitila muli kapepa munensu, ukuti tukonke ukufunda kwacindama ukwa mu Baibolo ukwingatwafwa ukuti ifintu fikatuwamine nga nshi. Na kabili, Yehova akatupeela amaka ya kushipikisha. (Abena Filipi 4:13) Ukupitila mu mupashi wakwe uwa mushilo, akatupeela “amaka yacila aya lyonse.” (2 Abena Korinti 4:7) Umupashi wa kwa Lesa kuti watwafwa ukushipikisha ica kwesha conse ico Satana engaleta pali ifwe. (1 Abena Korinti 10:13) Awe mwandini tulomfwa bwino sana ukwishiba ukuti Yehova alatwafwa ukushipikisha muli fyonse ifingatuponena!

¹⁶ Awe kanshi, nangu twende mu mupokapoka wa mampalanya umwafiita shani, tatwakendemo fweka iyo. Umucemi wesu akaba na ifwe, akalatwafwa mu musango umo ica kuti limbi pa kubala, na fwe bene te kuti twiluke ukuti aletwafwa. Tontonkanyeni pa cacitike kuli eluda wa mu cilonganino uo badokota basangile na cimumena pabi kuli bongobongo. Atile, “Mwandini te kuti mfise, limo naletwishika nga ca cine Yehova alintemwa, na kabili, nalelanguluka no kuti kufwile kwaliba ico nalufyanya kuli Lesa. Na lyo line, nshalefwaya ukufuma kuli Yehova. Mu nshita ya kusha Yehova, namwebele fyonse ifyansakamike. Yehova na o alingafwile, ilingi line, alensansamusha ukupitila muli bamunyinane na bankashi. Abengi banjebeleko ifisuma fimo ifyo bena bacitile ilyo bakwete ubulwele bwabipisha nga filya cali kuli ine. Amashiwi yabo aya nkosho yalengele naishiba ukuti na ine wine nalepita mu bwafya ubucitika na kuli bambi. Ukwafwa ukufuma kuli bamunyina, ne fyo balencitila ifisuma, e calengele namona ukuti tapali icibi nangu cimo ico nacita kuli Yehova ico engampatila. Ca cine ukuti mfwile ukutwalilila ukushipikisha no bulwele bwandi, kabili nshishibe ne fyo cikaba. Lelo nalishininkisha ukuti Yehova aba na ine kabili akatwalilila ukungafwa ilyo ndeshipikisha ubu bwafya.”

“Mwapekanishe Tebulo ku Cinso Candi”

17. Mu Amalumbo 23:5, Davidi alondolola ukuti Yehova asakamana shani abantu bakwe, kabili cinshi twingalandilo kuti ici cilangililo calyampana ne ca mucemi?

¹⁷ Davidi nomba alanda umulandu wa butatu uwalengele ukuti acetekele Umucemi wakwe: pantu Yehova alaliisha impaanga shakwe, kabili ashiliisha ifya kulya ifingi. Davidi atila: “Mwapekanishe tebulo ku cinso candi pa menso ya balwani bandi: mwansuba amafuta ku mutwe; ulukombo lwandi lwaisula paa.” (Amalumbo 23:5) Muli ici cikomo, Davidi nomba apashanya Umucemi wakwe ku mwine wa ng’anda kapekape, uupeela umweni wakwe ifya kulya ne fya kunwa ifingi. Ifi filangililo fibili, ica mucemi wa mpaanga ne ca mwine wa ng’anda kapekape, fyalyampana bwino sana. Pantu na kuba, umucemi musuma afwile ukwishiba ukwa kusanga umulemfwe uwingi uwa mpaanga shakwe. Na kabili, afwile no kwishiba ukwa kusanga amenshi ya kunwa ayengi pa kuti impaanga shakwe ‘tashibulilwe’ nangu cimo.—Amalumbo 23:1, 2.

18. Cinshi cilanga ukuti Yehova ni kapekape nga nshi?

¹⁸ Bushe ca cine ukuti Umucemi wesu aba ngo mwine wa ng’anda kapekape? Ee, e fyo aba! Tontonkanyeni pa fya kulya fya ku mupashi ifyo tuipakisha muno nshiku. Twalikwata ifya kulya ifingi nga nshi, ifisuma kabili ifyalekanalekana. Ukupitila mu musha wa cishinka kabili uwashilimuka, Yehova alatupeela impapulo ishitwafwa icine cine. Alatusambilisha ifyebo ifyacindama nga nshi ku kulongana kwa pa cilonganino, no kulongana kukalamba, kabili pali uku kulongana e po tusambilila ifya ku mupashi ifyo tukabila. (Mateo 24:45-47) Awe mwandini tatubulwa ifya kulya fya ku mupashi. “Umusha wa cishinka kabili uwashilimuka,” alapulinta amaBaibolo ayengi nga nshi ne fitabo fya kubomfya pa kusambilila Baibolo, kabili ifi fyonse filembwa mu ndimi ukucila pali 413. Yehova alapekanya ifya kulya fya ku mupashi ifyalekanalekana. Alapekanya ifya kulya ifyaba ngo “mukaka,” e kutila amasambilisho ya kutendekelako aya mu Baibolo, ne “filyo fyakosa,” e kutila amasambilisho yakosa aya mu Baibolo. (AbaHebere 5:11-14) Kanshi, ilyo twaponenwa no bwafya nelyo nga tulefwaya ukwishiba ifya kucita pali fimo, ilingi line ifyebo tulekabila filasangwa bwino bwino fye mu mpapulo. Batini kuti mwatila nga twaba kwi, akubulaba ifya kulya fya ku mupashi fyonse ifi? Mwandini ukulanda fye icishinka, Umucemi wesu ni kapekape nga nshi!—Esaya 25:6; 65:13.

“Nkekala mu Ng’anda ya kwa Yehova”

19, 20. (a) Mu Amalumbo 23:6, Davidi alanga ukuti acetekela shani Lesa, kabili na ifwe kuti twaba shani nga Davidi? (b) Cinshi tukalandapo mu cipande cikonkelepo?

¹⁹ Ilyo alanda pa fyo acetekela Umucemi wakwe kabili Uumupeela ifya kulya, Davidi pa kulekelesha atila: “Cine cine ubusuma no luse fikankonka inshiku sha mweo wandi shonse; kabili nkekala mu ng’anda ya kwa Yehova inshiku pe.” (Amalumbo 23:6) Davidi atasha Lesa no mutima onse pa mulandu wa kuti aali ne citetekelo cafikapo. Atasha pa fisuma ifyo amucitila, kabili nacetekela ukuti na ku ntanshi kwine, Lesa akatwalilila ukumusunga. Uyu mwaume uwali kale kacema wa mpaanga, taletiina nangu cimo iyo. Pantu naishiba ukuti kulila atwalilila ukupalama ku Mucemi wakwe uwa ku muulu, cikaba kwati ekala mu ng’anda ya kwa Lesa. Yehova na o, akatwalilila ukumusunga bwino cila bushiku.

²⁰ Ala tulatasha nga nshi pa fyebo fisuma ifyalembwa mu Amalumbo 23! Davidi alilondolwele bwino sana ifyo Yehova atungulula impaanga shakwe, ifyo ashicingilila, ne fyo ashiliisha. Amashiwi ya kwa Davidi ayalanga bucibusa bwakosa ubo aali na bo na Lesa, yalembelwe ukutila yatwafwe ukucetekela ukuti Yehova uwaba ngo Mucemi wesu, akatwalilila ukutusakamana bwino bwino. Akalatusakamana, kulila fye tulepalama kuli ena lyonse, akaba Umucemi wesu uwa kutemwa “inshiku pe,” e kutila, akalatusakamana umuyayaya. Lelo kwena, fwe mpaanga shakwe, twalipeelwa no mulimo wa kwenda no Mucemi wesu umukalamba, Yehova. Mu cipande cikonkelepo, tukasambilila umo calola ukwenda na Lesa.

[Amafutunoti]

Bushe Muleibukisha?

• Mulandu nshi calingila ukupashanya Yehova ku mucemi nge fyalandile Davidi?

• Bushe Yehova atutungulula shani ukulingana ne fyo atwishiba?

• Bushe Yehova atwafwa shani ukushipikisha ifya kwesha?

• Mulandu nshi twingalandilo kuti Yehova aba ngo mwine wa ng’anda kapekape?

[Icikope pe bula 18]

Ukupala umucemi umwina Israele, Yehova alatungulula abantu bakwe