Bushe Ifyo Abantu Bambi Batumona Fyalicindama?
UMUNTU uuli onse fye alafwaya ukumutasha. Ukutashiwa kulatulenga ukumfwa bwino, kutulenga ukuyumfwa ukuti natucitapo cimo icisuma. Ilyo batutasha kuti twafwaya no kuwamyako imibombele yesu. Lelo nga ca kuti abantu bamo tabatutemenwe tatwakayumfwe bwino. Ukwasuka misuula misuula nelyo amashiwi ya mususha kuti yalenga twafuupulwa. Ifyo abantu bambi batumona kuti fyalenga na ifwe bene ukulaimona ifyo fine.
Kuti caba cilubo ukusuula ifyo abantu bambi batumona. Ukuleka bambi ukuceceta imyendele yesu kuti kwatwafwa. Nga ca kuti ifyo baletumona fishimpilwe pa fishinte fisuma ifya mikalile, lyena ifyo batumona kuti fyatwafwa, ukutulenga ukuba abantu basuma. (1 Abena Korinti 10:31-33) Lelo, ifyo abengi batontonkanya ilingi line filaba ifyalubana. Tontonkanyeni pa nshila yalubana iyo bashimapepo bakalamba na bantu bambi baalemwenamo Yesu Kristu lintu ‘balebilikisha, abati: “Mupoopeleni! Mupoopeleni!”’ (Luka 23:13, 21-25) Ifyo bambi baletontonkaya pali ifwe nga fishimpilwe pa fyebo fya bufi nelyo ukusongwa na kalumwa nangula akapaatulula, tufwile ukufisuulako fye. E mulandu wine tukabila ukupingulapo bwino no kwankulako mano mano ku fyo bambi batontonkanya pali ifwe.
Mimwene ya Bani Yacindama?
Tufwaya ukutemwikwa na bantu abapalama kuli ifwe mu kupepa kwa cine. Pali aba paba balupwa lwesu ababa mu citetekelo na bamunyinefwe ba Bwina Kristu ne nkashi. (Abena Roma 15:2; Abena Kolose 3:18-21) Ifyo abasumina banensu batutemwa ne fyo batupeela umucinshi pamo ne fyo ‘tukoseleshanya’ fyalicindama nga nshi kuli ifwe. (Abena Roma 1:11,12) Pa kuba no ‘bupete, tumona bambi ukuti balitucila.’ (Abena Filipi 2:2-4) Na kabili, tulafwaisha ukutashiwa ku ‘baletutungulula,’ baeluda ba mu cilonganino kabili tulatemwa sana ilyo batutasha.—AbaHebere 13:17.
Cimbi na co icawama ‘kushimikwa bwino ku bantu ba ku nse.’ (1 Timote 3:7) Ifyo ciwama lintu balupwa lwesu abashasumina, abo tubomba nabo, na bena mupalamano besu batupeela umucinshi! Ilyo tuleshimikila, bushe tatulenga abantu ukumona ukuti tuli bantu basuma pa kuti bakankuleko bwino ku bukombe bwa Bufumu? Ukwishibikwa ku bantu twikala nabo nga bantu aba mibele isuma, abatambalala, na ba bufumacumi kulaleta umucinshi kuli Lesa. (1 Petro 2:12) Lelo, te kuti tunasheko ifishinte fya mu Baibolo pa kuti fye bambi batutemwe, nelyo te kuti tube aba bumbimunda pa kuti tubasekeshe. Tufwile ukwishiba ukuti te kuti cicitike ukusekesha abantu bonse. Yesu atile: “Amuba aba pano calo, aba pano calo nga batemenwe ababo bene. Nomba apo tamuli ba pano calo, lelo nalimusala mu ba pano calo, e co aba pano calo bamupatila.” (Yohane 15:19) Bushe pali ifyo twingacita pa kuti abalwani besu batupeele umucinshi?
Ukunonka Umucinshi Ukufuma ku Balwani Besu
Yesu asokele ukuti: “Kabili mukapatwa ku bantu bonse pa mulandu we shina lyandi; lelo uwashipikisha ukufika na ku mpela, wene e ukapusuka.” (Mateo 10:22) Uku kupatwa limo limo kulalenga twapeelwa imilandu yabipisha. Abalashi ba buteko abampatila kuti nalimo balatumona nga bantu abemina ubuteko. Bakakaanya bamo abapama kuti batutunga ukuba icakaniko icabipa icifwile ukubindwa. (Imilimo 28:22) Limo kuti twalwisha iyi milandu ya bufi. Kuti twacita shani fyo? Ni pa kukonka ukufunda kwa mutumwa Petro ukwa kuti: “[Mube] abaiteyanya ukuisosela ku muntu onse uwingamwipusha pe subilo lyenu, lelo mulesose fyo no mutima uwafuuka na katiina.” (1 Petro. 3:15) Na kabili, tufwile ukubomfya ‘imilandile iisuma iishingapeelwa umulandu; ku kuleka umuntu uulekaanya omfwe nsoni, pa kukanaba na kabi nangu kamo aka kusosa pali ifwe.’—Tito 2:8.
Ilyo tuleesha ukufumya umuseebanya pe shina lyesu, tatulekabila ukufuupulwa nelyo ukuyumfwa aba bulanda lintu batubepesha ubufi. Yesu, Umwana wa kwa Lesa uwapwililika, balimubepeshe ukuti ali uwa miponto, alesongelekanya ubusangu, no kuti ali ne mipashi. (Mateo 9:3; Marko 3:22; Yohane 19:12) Umutumwa Paulo balimuseebenye. (1 Abena Korinti 4:13) Bonse babili Yesu na Paulo balisuulileko ku kulengulula kwa musango uyo kabili batwalilile ukuba abacincila mu mulimo wabo. (Mateo 15:14) Apo “icalo conse calaala mu maka ya mubifi” balishibe ukuti te kuti cicitike ukutemwikwa ku balwani babo.” (1 Yohane 5:19) Pali lelo, tulakumanya umuseebanya umo wine. Tatufwile ukutiina ilyo bakakaanya bakubanya ubufi pali ifwe.—Mateo 5:11.
Imimwene Yacindama Icine Cine
Ifyo abantu batontonkanya pali ifwe filapusana icine cine, ukulingana na mapange yabo ne fyo baumfwa pali ifwe. Bamo balatutasha no kutupeela umucinshi, e lyo bambi balatutuka kabili balitupata. Lelo nga twatwalilila ukulatungululwa ne fishinte fya Baibolo, tukaba aba nsansa kabili aba mutende.
Umutumwa Paulo alembele ukuti: “Amalembo yonse yantu yapuutwamo kuli Lesa kabili ya mulimo ku kusambilisha, ku kwebaula, ku kulungika ifintu, ku kusalapula kwa mu bulungami, ukuti umuntu wa kwa Lesa abe uwafikapo bwino bwino, uwaipangasha umupwilapo ku kubomba umulimo onse uusuma.” (2 Timote 3:16, 17) Nga twapokelela Icebo ca kwa Lesa no kuleka ciletutungulula muli fyonse, tukatemwikwa kuli Yehova Lesa na ku Mwana wakwe Yesu Kristu. Na kuba ifyo Yehova no Mwana wakwe batumona e fyacindama sana. Ifyo batontonkanya pali ifwe e fyacindama icine cine. Kabili, ubumi bwesu bwashintilila pa kusuminishiwa na Yehova no Mwana wakwe.—Yohane 5:27; Yakobo 1:12.
[Amashiwi pe bula 30]
“Ukuntasha kulanenga ukumfwa insoni, lelo mu mutima ndafwaisha ukuti bantashe.”—UKULINGANA NA KALEMBA WA MISHIKAKULO UWA KU INDIA RABINDRANATH TAGORE
[Ifikope pe bula 31]
Ifyo abasumina banensu batontonkanya pali ifwe fyalicindama
[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 30]
Ifikope fya baCulver