ICIPANDWA 13
‘Mulecindika Lesa Muli Fyonse Ifyo Mulecita’
APO TULI babomfi ba kwa Lesa, tufwile ukulanga ukuti tulacindika Yehova muli fyonse ifyo tulanda ne fyo tucita. Umutumwa Paulo alilandile ishinte ilyo tufwile ukulakonka, atile: “Nga mulelya nalimo mulenwa nalimo fyonse ifyo mulecita, citeni fyonse ku kucindika Lesa.” (1 Kor. 10:31) Pa kucita ifi tufwile ukulakonka amafunde ya kwa Yehova ayalungama, pantu amafunde yakwe yalatulanga ifyo aba. (Kol. 3:10) Apo tuli bantu ba mushilo, tufwile ukulapashanya Lesa.—Efes. 5:1, 2.
2 Umutumwa Petro alembeele Abena Kristu ati: “Apo muli bana ba cumfwila, mwilakonkelela ulunkumbwa ulo mwakwete ilyo tamulaishiba Kristu. Lelo, filya Lesa uwamwitile aba Uwa Mushilo, e fyo na imwe mube aba mushilo mu myendele yenu yonse, pantu calembwa ati: ‘Muleba aba mushilo, pantu ine ndi wa mushilo.’” (1 Pet. 1:14-16) Abena Kristu bonse bafwile ukuba aba mushilo, nga filya fine abena Israele ba ku kale balingile ukuba aba mushilo. Ici cilolele mu kuti tabalingile ukuikowesha ku membu na ku fya mu calo. E ico Lesa alibasala pa kuti balebomba umulimo wakwe.—Ukufu. 20:5.
3 Kuti twaba aba mushilo nga tulekonka amafunde ya kwa Yehova na mashinte ya mafunde ayaba mu Malembo ya Mushilo. (2 Tim. 3:16) Ilyo twalesambilila Baibolo, twalisambilile pali Yehova na pa mibele yakwe, ne ci calengele ukuti tupalame kuli ena. Ifyo twasambilile fyalengele tushininkishe ukuti calicindama sana ukulafwaya intanshi Ubufumu bwa kwa Lesa no kulacita ukufwaya kwakwe. (Mat. 6:33; Rom. 12:2) Pa kuti tucite fi, twalingile ukufwala ubuntu bupya.—Efes. 4:22-24.
UKUBA ABA BUSAKA LWA KU MUPASHI NO KUBA NE MIBELE IISUMA
4 Te lyonse citwangukila ukukonka amafunde ya kwa Yehova pantu umulwani wesu Satana Kaseebanya afwaisha ukutufumya mu cine. Limo cilatukosela ukukonka amafunde ya kwa Lesa pa mulandu wa matunko ya muli cino calo na pa mulandu wa kuti tatwapwililika. Kanshi pa kuti tutwalilile ukuba mu cine, tulingile ukulwa ubulwi bwa ku mupashi. Amalembo yatweba ukuti tatufwile ukupapa nga baletulesha ukulakonka ifyo twasuminamo nelyo nga twakwata amesho. Bakalatucusha pa mulandu wa kuba abalungami. (2 Tim. 3:12) Kuti twaba ne nsansa na lintu tuli na mesho pantu twalishiba ukuti amesho ya musango uyu yalanga ukuti tulacita ifyo Lesa afwaya.—1 Pet. 3:14-16; 4:12, 14-16.
5 Nangu ca kuti Yesu ali uwapwililika, asambilile icumfwila ku fintu aculileko. Tabalile acitapo ifyo Satana alemutunka ukucita kabili tatendeke ukukumbwa ifya mu calo. (Mat. 4:1-11; Yoh. 6:15) Yesu tatontonkenye nangu panono pa kucita ifyo Satana alemutunka ukucita. Nangu ca kuti abantu balipatile Yesu pa mulandu wa kuti alitwalilile ukuba uwa cishinka , talekele ukukonka amafunde ya kwa Yehova ayalungama. Ilyo kwashele inshita iinono ukuti Yesu afwe, aebele abasambi bakwe ukuti nabo bene bakabapata ku bantu. Ukutula lilya line, abasambi ba kwa Yesu balabacusha, lelo balishipa pantu balishiba ukuti Umwana wa kwa Lesa alicimfishe icalo.—Yoh. 15:19; 16:33; 17:16.
6 Nga tatulefwaya ukuba aba muli ici calo, tulingile ukulakonka amafunde ya kwa Yehova ayalungama nge fyo Shikulwifwe acitile. Tatufwile ukuitumpa mu fikansa fya calo nelyo ukufwaya ukwalula imikalile ya bantu. Tatufwile no kuba ne mibele yabipa iyaba muli cino calo. E ico tulingile ukukonka ifyo Baibolo itufunda pali Yakobo 1:21 apatila: “Pooseni ifyabipa fyonse pantu tamufikabila, kabili mu bufuuke, pokeleleni icebo ca kwa Lesa icilebyalwa muli imwe icingapususha imyeo yenu.” Nga tuleisambilisha Baibolo no kulasangwa lyonse ku kulongana ‘tukabyala icebo ca kwa Lesa’ mu muntontonkanya na mu mutima wesu, kabili tatwakatendeke ukulakumbwa ifya muli ici calo. Umusambi Yakobo alembele ati: “Bushe tamwaishiba ukuti bucibusa ne calo bulwani kuli Lesa? E ico, onse uufwaya ukuba cibusa wa calo aisangula umulwani wa kwa Lesa.” (Yako. 4:4) Kanshi e mulandu wine Baibolo itukonkomesesha ukulakonka amafunde ya kwa Yehova no kukanaba aba muli ici calo.
7 Icebo ca kwa Lesa cilatweba ukuti tatufwile ukulacita ifyabipa no kuba ne myendele ya nsoni. Citila: “Ubulalelale no kukowela kwa musango onse nelyo ukufwaisha ukukwata ifingi te kwesha no kulafilumbula apo muli, filya fine cifwile ukuba ku bantu ba mushilo.” (Efes. 5:3) Kanshi tatufwile ukulatontonkanya pa fya nsoni nelyo pa myendele ya nsoni, kabili tatulingile no kulalanda pa fya musango uyu. Nga twacita ifi ninshi tulekonka amafunde ya kwa Yehova ayalungama ayalanda pa kuba ne mibele iisuma.
UBUSAKA
8 Abena Kristu balishiba ukuti tabafwile ukuba fye no busaka bwa ku mupashi ne mibele isuma, lelo balishiba no busuma bwaba mu kuba no busaka bwa ku mubili. Kale, Lesa wa mushilo alefwaya ukuti abena Israele balesunga inkambi yabo iya busaka. Kanshi na ifwe tufwile ukuba aba busaka pa kuti Yehova ‘elamona muli ifwe icili conse icishawama.’—Amala. 23:14.
9 Baibolo yampanya bumushilo ku busaka. Ku ca kumwenako, Paulo alembele ati: “Mwe batemwikwa, tuisangulule kuli fyonse ifikowesha umubili no mupashi, no kuba aba mushilo icine cine mu kutiina Lesa.” (2 Kor. 7:1) E ico Abena Kristu bafwile ukulaibikilishako pa kuti balesamba lyonse no kucapa ifya kufwala fyabo. Nangu ca kuti imikalile yalipusanapusana ukulingana ne calo twikalamo, isopo na menshi ifingalalenga ifwe na bana besu tuleba aba busaka fyena kuti twakwata.
10 Ilingi line abantu abengi abekala mu ncende twikala balatwishiba pantu tulabila imbila nsuma. Kanshi nga tulesunga amayanda twikalamo aya busaka mu kati na ku nse, abantu kuti baishiba ukutila tuli Bena Kristu ba cine. Bonse mu lupwa bafwile ukulabombela pamo pa kuti pa ng’anda paleba apa busaka. Bamunyinefwe bafwile ukubika sana amano ku fyo pa ng’anda yabo pamoneka, pantu nga ca kuti ing’anda ilemoneka iya busaka pamo no lubansa abantu kuti balatasha. Nga ca kuti bamunyinefwe balebika amano ku busaka kabili baletungulula bwino indupwa shabo mu fya kwa Lesa, ninshi balelanga ukuti balatungulula bwino aba mu ng’anda yabo. (1 Tim. 3:4, 12) Bankashi nabo balikwata umulimo wa kusunga amayanda yabo aya busaka, maka maka mu kati. (Tito 2: 4, 5) Abana abo basambilisha bwino balasunga imiputule balaalamo iya busaka kabili na bene balaisunga aba busaka. Kanshi nga ca kuti aba mu lupwa balebombela pamo pa kuti babe aba busaka, ninshi cikabangukila ukuba aba busaka na mu calo cipya ilyo Ubufumu bwa kwa Lesa bukalateka.
11 Abantu ba kwa Yehova abengi muno nshiku babomfya imyotoka pa kuya mu kulongana. Mu ncende shimo te kuti muye mu kubila imbila nsuma nga tamukwete motoka. Motoka ifwile ukuba bwino kabili iya busaka. Amayanda yesu ne myotoka fifwile filelanga ukuti tuli bantu ba kwa Yehova aba busaka kabili aba mushilo. Kabili icola tusenda mu mulimo wa kubila imbila nsuma na Baibolo na fyo fifwile ukulamoneka bwino.
12 Tufwile ukulanga ukuti tulakonka amafunde ya kwa Lesa mu mifwalile na mu mimonekele yesu. Te kuti tuye mu kumona umulashi nga tatufwele bwino nelyo nga tufwele kwati tuleya mu kwangala. Nga ca kutila te kuti tuye mu kumona umulashi nga tatufwele bwino, ninshi kanshi ilyo tuleimininako Yehova mu mulimo wa Bufumu nelyo ilyo tuli pa cisebele tufwile ukufwala bwino sana! Imimonekele yesu ne mifwalile kuti fyalenga abantu bacindika Yehova nangu ukukanamucindika. Te kuti ciwame ukufwala ifya kufwala ifishalinga nelyo ifingapunwisha abantu. (Mika 6:8; 1 Kor. 10:31-33; 1 Tim. 2:9, 10) Kanshi ilyo tuleipekanya ukuya mu kubila imbila nsuma, mu kulongana kwa pa cilonganino, mu kulongana kwa muputule, nelyo mu kulongana kwa citungu, tuletontokanya pa fyo Amalembo yalanda pa busaka na pa kufwala ifyalinga. Lyonse tufwaya ukulacindika Yehova.
Apo tuli babomfi ba kwa Lesa abaipeela, tufwile ukulanga ukuti tulacindika Yehova muli fyonse ifyo tulanda na muli fyonse ifyo tucita
13 Na lintu tuleya mu kutandala ku maofeshi yakalamba aya Nte sha kwa Yehova nelyo kwi ofeshi lya musambo, tufwile ukufwala bwino. Tuleibukisha ukuti ishina lya kuti Bethel lyalola mu kuti “Ing’anda ya kwa Lesa.” E ico tulingile ukufwala bwino no kuba ne mibele isuma nga fintu tuba ilyo tulelongana pa Ng’anda ya Bufumu.
14 Nangu fye ni lintu tulelesha icitendwe tulingile ukufwala bwino. Kanshi tulingile ukulayipusha atuti, ‘Bushe ifi mfwele kuti fyalenga naumfwa insoni ica kuti nafilwa no kushimikila abantu mu bunte bwa mu lyashi?’
IFYA KULESESHAMO ICITENDWE IFISUMA
15 Ukutuusha no kwangalako kuti fyalenga twakwata ubumi ubusuma. Inshita imo Yesu aebele abasambi bakwe ukuti baye nankwe ku ncende ukwa kuti babe fye beka pa kuti ‘batuusheko panono.’ (Marko 6:31) Nga tuletuushako e lyo no kwangalako kuti twaba ne nsansa, kabili kuti twalabomba bwino imilimo.
16 Apo kwaliba ifya kuleseshamo icitendwe ifingi muno nshiku, Abena Kristu balingile ukubomfya amano yafuma kuli Lesa pa kusala ifya kuleseshamo icitendwe ifisuma. Nangu ca kuti ukulesha icitendwe kusuma, takufwile ukuba e cintu cacindamisha mu bumi bwesu. Baibolo itusoka ukuti mu “nshiku sha kulekelesha” abantu bakaba “abatemwa ukwangala ukucila ukutemwa Lesa.” (2 Tim. 3:1, 4) Ifya kuleseshamo icitendwe ifingi muno nshiku tafyawama ku bafwaya ukukonka amafunde ya kwa Yehova ayalungama.
17 Abena Kristu ba kubalilapo tabaleya ukwaleba abantu abatemenwe ifyangalo fyabipa. Mu cibansa ca bena Roma umo baletambila ifyangalo, abantu baleumfwa bwino ukutamba uko abantu balecula. Muli ici cibansa mwaleba ukutamba ifyangalo umwali ubunkalwe, ukusumya umulopa, e lyo no bulalelale, lelo Abena Kristu ba kubalilapo bena tabalefwaya nangu fye panono ukuya uko baletambila ifyangalo fya musango uyu. Na muno nshiku mwine, ifingi ifyo abantu batamba mulaba ubunkalwe, ukusumya umulopa e lyo no bulalelale, kabili ifi filenga abantu balafwaya ukucita ifyabipa. E ico tulingile ukuba ‘abacenjela’ pa kuti twilatamba ifya musango uyu. (Efes. 5:15, 16; Amalu. 11:5) Nangu ca kuti ica kuleseshamo icitendwe cili fye bwino, te kuti ciwame ukulalesha icitendwe na bantu abakwata imibele yabipa.—1 Pet. 4:1-4.
18 Kwaliba ifya kuleseshamo icitendwe ifisuma ifyo Abena Kristu bengaipakisha. Abengi balinonkelamo mu kukonka ifyo Amalembo yatufunda e lyo ne fyo impapulo shesu shilanda pa fyo twingasala ifya kuleseshamo icitendwe ifisuma.
19 Inshita shimo, nalimo ulupwa lwa ba Nte kuti lwaitako indupwa sha Bena Kristu banabo ku ng’anda pa kuti bangalileko capamo. E lyo inshita shimbi bamunyinefwe na bankashi kuti babeta ku bwinga, nelyo ku mutebeto fye umbi. (Yoh. 2:2) Umwine wa mutebeto afwile ukushininkisha ukuti fyonse fyaenda bwino. Kanshi tulingile ukucenjela nga twaita abantu abengi ku mutebeto. Limo bamo abali pa mutebeto kuti batendeka ukucita ifyo Abena Kristu bashilingile ukucita pamo nga ukunwa sana ubwalwa no kulya ukucila mu cipimo, kabili kuti bacita fye ne membu shimbi ishikalamba. Kanshi Abena Kristu abeluka balimona ubusuma bwaba mu kwita fye abantu abanono no kuceefyako inshita ya mutebeto. Nga ca kuti pa mutebeto pali ubwalwa, abalenwa balingile ukunwa fye ubwalinga. (Fil. 4:5) Nga ca kuti pa kupekanya umutebeto mwabika sana amano ku fyo mukesakoseleshanya mu fya kwa Lesa na abo muketa, tamwakamone ukuti ifya kulya ne fya kunwa e fyacindamisha.
20 Caliwama ukulasekelela abeni nelyo ukuba ne cileela. (1 Pet. 4:9) Nga tuleita aba bwananyina ku mayanda yesu ku kuliila pamo nelyo ku kwangalila pamo, tulingile ukwitako na bashakwata apa kuuma ukuboko. (Luka 14:12-14) Nga ca kuti ni fwe betile ku mutebeto, imibele yesu ifwile ukulanga ukuti tulakonka ifyo Baibolo itufunda pali Marko 12:31. Tufwile ukulatasha pa fisuma ifyo abanensu batucitila.
21 Abena Kristu balasekelela pa fisuma ifingi ifyo Lesa abapeela na pa kwishiba ukutila, kuti ‘balya no kunwa, no kusekelamo mu kubombesha kwabo konse.’ (Luk. Mil. 3:12, 13) Nga ca kuti fwe betile abantu ku mutebeto e lyo na fwebo betile ‘tulecita fyonse mu kucindika Lesa,’ tukalaibukisha ifyo twakoseleshenye mu fya kwa Lesa ilyo twali pa mutebeto.
IFICITIKA KU SUKULU
22 Abana ba Nte sha kwa Yehova balanonkelamo mu masambililo ya ku sukulu. Ilyo balesambilila balafwaisha ukwishiba ukubelenga no kulemba bwino. Fimo ifyo basambilisha ku sukulu kuti fya-afwa abacaice ukwisafishapo ifyo bapanga ukucita mu mulimo wa kwa Lesa. Ilyo bali pa sukulu balesha na maka ‘ukwibukisha Kabumba wabo’ pa kubika intanshi ifya kwa Lesa.—Luk. Mil. 12:1.
23 Mwe Bena Kristu bacaice abali pa sukulu, mwila-angala icangaleangale na bacaice banenu abashipepa Yehova. (2 Tim. 3:1, 2) Fingi ifyo mwingacita pa kuti mwilakonkelela abacaice banenu abacita ifyabipa, pantu Yehova alimupeela ifingi ifingamwafwa ukuicingilila. (Amalu. 23:4; 91:1, 2) Kanshi pa kuti muleicingilila mulingile ukulabomfya ifyo Yehova amupeela.—Amalu. 23:5.
24 Pa kuti ba Nte bacaice belacitako ifya muli ici calo ilyo bali pa sukulu, abengi basalapo ukukanacitako ifya pa sukulu ifyo bacita nga bainuka. Nalimo bakafundisha na bana be sukulu banabo te kuti beshibe bwino ico ba Nte bacaice bashicitilako ifyo abanabo bacita. Lelo ba Nte bacaice bafwaisha ukulacita ifilenga Lesa atemwa, e kutila ukubomfya ifyo basambilila muli Baibolo no kupingulapo ukukaanala-angalako ifyangalo fya kucimfyanya nelyo ukucita ifintu ifilanga ukuti balitemwisha icalo cabo. (Gal. 5:19, 26) Nga ca kuti mwe bacaice mulekonka ifyo abafyashi benu abatemwa Lesa balemweba, kabili nga muleangala na ba bwananyina ababa ne mibele iisuma, mukalakonka amafunde ya kwa Yehova ayalungama.
INCITO NE FIBUSA
25 Amalembo yatila imitwe ya ndupwa e balingile ukusakamana aba mu ng’anda yabo. (1 Tim. 5:8) Lelo apo babomfi ba kwa Lesa, balishiba ukuti ukubika ifya Bufumu intanshi kwalicindama ukucila incito babomba. (Mat. 6:33; Rom. 11:13) Nga balebika amano kuli bukapepa bwabo kabili baleteka no mutima ku fyo bakwete pamo nge fya kulya ne fya kufwala, te kuti balesakamikwa kabili te kuti bekatwe mu citeyo ca kutemwisha ifyuma.—1 Tim. 6:6-10.
26 Abena Kristu bonse abaipeela ababomba incito bafwile ukulatungululwa na mashinte ya mafunde ya kwa Lesa. Ukubomba incito mu bufumacumi calola mu kuti tatufwile ukulacita ifyo amafunde ya kwa Lesa nelyo amafunde ya calo yakaanya. (Rom. 13:1, 2; 1 Kor. 6:9, 10) Tufwile ukulatontonkanya pa bubi bwaba mu kulaaba pamo na baba ne mibele yabipa. Apo tuli bashilika ba kwa Kristu, tatucita amakwebo ayengalenga twasuula amafunde ya kwa Lesa, twatendeka ukuitumpa mu fya calo, nelyo ayengalenga bucibusa bwesu na Lesa bwaonaika. (Esa. 2:4; 2 Tim. 2:4) Na kabili tatubishanya nangu panono ne mipepele yaba muli “Babiloni Mukalamba,” umulwani wa kwa Lesa.—Ukus. 18:2, 4; 2 Kor. 6:14-17.
27 Nga tulekonka amafunde ya kwa Lesa te kuti tulesabankanya amakwebo yesu ilyo tuli pa kulongana nelyo ukulalanda pa fya kuisekesha. Icikalamba ico tubela pamo na ba bwananyina pa kulongana konse, kupepa Yehova epela. Ilyo tulelongana tulalya pe tebulo lyakwe ilya ku mupashi kabili aba bwananyina ‘balatukoselesha e lyo na ifwe tulabakoselesha.’ (Rom. 1:11, 12; Heb. 10:24, 25) Kanshi ilyo tuli pa cifulo ca kulonganinapo, tatulingile ukulalanshanya pa makwebo nelyo ukulalanda pa fya kuisekesha, lelo tufwile ukulalanda pa fya kwa Lesa.
UKUBOMBELA PAMO MU KWIKATANA
28 Amafunde ya kwa Yehova yalanda ukuti abantu bakwe bafwile “ukusungilila ukwikatana uko umupashi ubapeela mu mutende uwikatanya.” (Efes. 4:1-3) Mu nshita ya kufwaya fye ukulaisekesha abene, balacita ifisuma kuli bonse. (1 Tes. 5:15) Ukwabula no kutwishika ifi fine e fyo na ba mu cilonganino mwaba bacita. Nangu ca kuti tuli ba mishobo iyalekanalekana, twafuma mu fyalo ifyapusanapusana, twalikwata ifyuma, tuli bapiina, kabili nangu twalisambilila sana nelyo iyo, bonse fye tutungululwa na mafunde ya kwa Lesa ayalungama. Nangu fye bantu abashili ba Nte nabo balamona ukuti abantu ba kwa Yehova balikatana.—1 Pet. 2:12.
29 Umutumwa Paulo akomaile pa co Abena Kristu balingile ukubela abaikatana, atile: “Kwaba umubili umo, no mupashi umo, filya fine mwasubile mwi subilo limo ilyo mwaitilwe; Shikulu umo, icitetekelo cimo, ulubatisho lumo; Lesa umo kabili Wishi wa bantu bonse, uwaba pa muulu wa bonse kabili uubombela muli bonse kabili uwaba muli bonse.” (Efes. 4:4-6) Ici cilolele mu kuti bonse fye tufwile ukumfwikisha amasambililo ya kutendekelako, e lyo na masambililo yashika aya mu Baibolo pa kulanga ukutila twalishiba ukuti Yehova e walinga ukuteka ku muulu na pano isonde. Ukwabula no kutwishika Yehova alitupeela ululimi lwine lwine ululenga tulemubombela no mutima umo.—Sefa. 3:9.
30 Icilenga bakapepa ba kwa Yehova baleba ne nsansa ni co balikatana kabili ba mutende. Twalimona ifyo Yehova afikilisha ubulayo bwakwe ubwa kuti: “Nkabekatanya nge mpaanga mwi cinka.” (Mika 2:12) Kanshi pa kuti tutwalilile ukuba abaikatana tufwile ukulakonka amafunde ya kwa Yehova ayalungama.
31 Ba nsansa bonse ababa mu cilonganino ca kwa Yehova ica busaka! Kanshi ukwitilwa kwi shina lya kwa Yehova kwalicindama sana ukucila pa fyo twingaipusulako pa kuti tube ababomfi bakwe. E ico pa kuti tutwalilile ukuba ifibusa fya kwa Yehova, tufwile ukulaesha na maka ukulakonka amafunde yakwe ayalungama no kulaebako abantu pali ayo mafunde.—2 Kor. 3:18.