‘Mwe Yehova, Njesheni’
‘YEHOVA e uulabula nelyo ukubebeta imitima.’ (Amapinda 17:3) Aya mashiwi yalingile ukutukoselesha sana. Mulandu nshi twasosela ifyo? Pantu Yehova taba nga bantunse, abapingula fye ukulingana ne fyo balemona, Shifwe wa mu muulu ena “amona mu mutima.”—1 Samwele 16:7.
Nangu fye ni fwe bene, te kuti twishibe bwino ifyaba mu mitima yesu ne fyo tufwaisha ukucita. Mulandu nshi? Pantu ‘umutima wesu wa kufutika ukucile fintu fyonse, kabili walilwalisha; nani engawishiba?’ Lelo, Lesa ena alishiba imitima yesu, atila: “Ine Yehova ndefwayafwaya mu mutima, ndelabule mfyo.” (Yeremia 17:9, 10) Kanshi Yehova alishiba ifyaba mu ‘mitima’ yesu, kabili alishiba ne “mfyo” shesu, e kutila ifyo tutontonkanya ne nkuntu.
Mulandu Nshi Tulingile Ukweshiwa?
Imfumu Davidi yasosele kuli Lesa ukutila: “Nenguleni, mwe Yehova, no kunjesha; lenguleni imfyo shandi no mutima wandi.” (Amalumbo 26:2) Bushe Davidi ali uwalungama mu fyo alecita na mu milandile yakwe ica kuti teti atiine Yehova ukumwesha? Awe nakalya, Davidi tali uwapwililika! Ali fye umubembu nga ifwe bene kabili limo alepula na mu mafunde ya kwa Lesa. Apo Davidi tali uwapwililika, imiku iingi alibembwike icabipisha, lelo ‘aleenda muli bumpomfu bwa mutima.’ (1 Ishamfumu 9:4) Mu nshila nshi? Nga bamwebaula, aleumfwa kabili aleleka ukucita ifyabipa. Ici calangile ukuti alitemenwe sana Yehova. Aliipeele kuli Lesa no mweo onse.
Inga pali lelo? Na lelo line, Yehova alishiba ukuti tuli babembu kabili kuti twabembuka mu milandile na mu fyo tucita. Nangu cingati kuti aishiba ifya ku ntanshi, talingila kabela ifikatucitikila. Ilyo tulefwaya ukucita fimo, tatucilima pantu atupangile ukuti tuleisalila ifya kucita. Ubu bupe ubo atupeela!
Nangu cibe fyo, limo limo kuti twatila Yehova alesha imitima yesu na mapange. Kuti limbi alenga fimo ukutucitikila ifingasokolola ifyaba mu mitima yesu. Na kabili kuti aleka fimo nelyo amafya ukusokolola ifyo tutontonkanya. Ifi filalenga twalanga ukuti twaliipeela kuli Yehova kabili tuli ba cishinka kuli ena. Amesho ayo Yehova asuminisha kuti yasokolola umusango wa citetekelo cesu, e kuti nampo nga tuli “abafikapo kabili abatuntulu muli fyonse” nelyo iyo.—Yakobo 1:2-4.
Umuntu Uo Baeseshe Icitetekelo Cakwe
Ni kale sana ababomfi ba kwa Yehova batendeke ukweshiwa. Ica kumwenako fye, tontonkanyeni pa fyacitikile Abrahamu. Baibolo itila: “Lesa aeseshe Abrahamu.” (Ukutendeka 22:1) Ilyo ifyo fyacitike ninshi icitetekelo ca kwa Abrahamu calyeshiwa kale. Imyaka iingi ilyo ici cishilacitika, Yehova aebele Abrahamu no lupwa lwakwe ukufuma mu musumba uukankaala uwa Uri no kuya ku calo ico ashaishibe. (Ukutendeka 11:31; Imilimo 7:2-4) Abrahamu nalimo alikwete ing’anda yakwe mu Uri, lelo nangu ca kuti alikele imyaka iingi mu Kanaani, tashitile ing’anda iya kwikalamo. (AbaHebere 11:9) Apo Abrahamu no lupwa lwakwe baleendauka fye, balipitile mu mafya pamo nga ukuponenwa ne cipowe, ukusanswa ku fipondo, na mafya yambi ukufuma ku mfumu sha muli cilya calo. Ilyo Abrahamu alepita muli ifi fyonse, icitetekelo cakwe cali icakosa sana.
Pa numa ya ifi, e lyo Yehova aeseshe Abrahamu kabili ubu bwesho bwali ubukalamba nga nshi. Amwebele ukutila: “Shi buulo mwana obe umwana obe umo wine, uo watemwa, Isaki, . . . no kumuninika kulya ica kuninika.” (Ukutendeka 22:2) Kuli Abrahamu, Isaki tali fye ngo mwana uuli onse, ali uwaibela. Ali e mwana fye wa kwa Abrahamu uo afyele muli Sara. Isaki ali mwana wa cilayo, eo Abrahamu alesubilamo ukuti muli ena emo “ubufyashi” bwakwe bwali no kupyanina icalo ca Kanaani no kulenga abengi ukupaalilwamo, ukulingana ne fyo Lesa alaile. Na kuba, Isaki ali e mwana Abrahamu aleenekela ukukwata kabili afyelwe mu cipesha mano ico Lesa acitile!—Ukutendeka 15:2-4, 7.
Nalimo mwamona ifyo Abrahamu camwafishe ukumfwikisha ifyo Lesa amwebele ukucita. Bushe Yehova alefwaya Abrahamu ukutuula umuntu ilambo? Mulandu nshi Yehova engapeelela Abrahamu umwana mu bukote e lyo aisamweba ukutuula ilambo uyo wine umwana umo fye mpo?a
Nangu cingati Abrahamu taishibe bwino bwino umo calolele, alyumfwilile ilyo line fye. Pa kuyafika ku lupili Yehova amwebele ukuyatuulilapo ilambo, Abrahamu aendele inshiku shitatu. Ilyo afikile, akuulile icipailo no kubikapo inkuni. Awe inshita ya kuti atuule umwana ilambo yalifikile. Abrahamu abulile no mwele, lilya line fye alefwaya ukukoma umwana, Yehova atumine malaika ukumulesha kabili amwebele ukuti: “Nomba ninjishibo kuti watiina Lesa, apo taunkenye umwana obe, umwana obe umo wine.” (Ukutendeka 22:3, 11, 12) Elenganyeni ifyo Abrahamu asansamwike ilyo aumfwile aya mashiwi! Kanshi icitetekelo ca kwa Abrahamu cali nga filya fine Yehova alecimona ilyo ashilamwesha. (Ukutendeka 15:5, 6) Lyena Abrahamu abulile impaanga no kutuula ilambo mu nshita ya kuti atuule Isaki. Awe Yehova akoseshe ifilayo fyali mu cipangano calelanda pa bufyashi bwa kwa Abrahamu. E calengele Abrahamu balemwita ukuti cibusa wa kwa Yehova.—Ukutendeka 22:13-18; Yakobo 2: 21-23.
Icitetekelo Cesu na co Cileshiwa
Bonse twalipwa no kwishiba ukuti ababomfi ba kwa Lesa aba muno nshiku te kuti bekale ukwabula amesho. Nomba, limbi ifwe ubwesho twingapitamo te bwa kutweba ukucita fimo, nalimo Yehova kuti asuminisha fye fimo ukutucitikila.
Umutumwa Paulo atile: “Bonse abafwaisha ukwikala umwabela ukuipeelesha kuli bukapepa muli Kristu Yesu bakapakaswa.” (2 Timote 3:12) Ukupakaswa kwa musango yo nalimo kuti kwafuma ku bo tusambilila nabo, ifibusa, balupwa, abena mupalamano, nelyo fye abalashi ba mu buteko abo beba ifya bufi pali ifwe. Limbi kuti batupontela nelyo ukutupuma nangu kuti batamfya Abena Kristu incito nelyo ukubapoka amapepala ya kucitilapo amakwebo. Na kabili Abena Kristu ba cine nabo bene balapita mu mafya yalekanalekana pamo nga ukulwalilila, ukukalifiwa, no lufyengo. Aya mafya yonse yalesha icitetekelo cesu.
Umutumwa Petro alandile pa fisuma ififumamo ilyo umuntu aeshiwa, atile: “Mwalilengwa ubulanda ku fya kwesha fyalekanalekana, pa kuti ukweshiwa kwa citetekelo cenu, icaumisha umutengo ukucila golde uonaika nangu aeshiwa ku mulilo cikasangwe ica kulenga ukulumbanya no bukata no mucinshi pa kusokololwa kwa kwa Yesu Kristu.” (1 Petro 1:6, 7) Ukwabula ukutwishika amesho yalatulopolola kwati ni filya umulilo ulopolola golde. Golde nga yalopololwa, fimunyela fyonse filafumako e lyo kwashala golde yeka yeka. Ifi fine e ficitika na ku citetekelo cesu nga twaeshiwa.
Ica kumwenako fye, ilyo ubusanso nelyo akayofi fyacitika, kuti nalimo fyaleta amafya. Lelo ababa ne citetekelo cakosa teti balesakamikwa sana. Balasansamuka ilyo batontonkanya pa mashiwi ya kwa Yehova ayatila: “Nshakakushe nakalya nangu kukulekelesha nakalya.” (AbaHebere 13:5) Balatwalilila ukubika amano ku fya kwa Lesa kabili balacetekela ukuti Yehova akabafwa ukusanga ifyo balekabila. Icitetekelo cabo cilabafwa ukushipikisha amafya kabili cilalenga belasakamikwa sana pantu ukusakamikwa kuti kwalenga ifintu ukubipilako.
Amesho kuti yasokolola nampo nga icitetekelo calikosa nelyo iyo. Nga twaishiba ukuti icitetekelo cesu calinaka, tulanonkelamo sana pantu tuleshiba ifya kucita pa kutila cikose. Kanshi cisuma ukuipusha fwe bene atuti: ‘Finshi ningacita pa kuti icitetekelo candi cikoseleko? Bushe ndekabila inshita iikalamba iya kulapepa no kulatontonkanya pa fyo ndebelenga mu Cebo ca kwa Lesa? Bushe ndasangwa lyonse ku kulongana na babwananyina? Nga naba na masakamika, bushe nshintilila pa mano yandi mu nshita ya kuti impepe kuli Yehova Lesa? Lelo, tatulingile ukupelela fye pa kuibebeta e pela, kuli na fimbi ifyo tufwile ukucita.
Pa kuti icitetekelo cesu cikose tufwile ukulasambilila Icebo ca kwa Lesa lyonse, e kutila ‘ukulafuluka umukaka uwasanguluka uwa cebo.’ (1 Petro 2:2; AbaHebere 5:12-14) Tufwile ukuba ngo muntu kemba wa malumbo alandilepo ilyo atile: “Mu malango ya kwa Yehova e mwabo kubekwa kwakwe, ne fili mu malango yakwe afitontonkanya akasuba no bushiku.”—Amalumbo 1:2.
Pa kuba nga ulya muntu, tatulingile ukulabelenga fye Baibolo, lelo tufwile no kulatontonkanya pa fyo Icebo ca kwa Lesa ciletweba no kulakonka ukufunda kwabamo. (Yakobo 1: 22-25) Nga tulecita ifi, tukatemwa sana Lesa, amapepo yesu yakalafuma pa nshi ya mutima, kabili icitetekelo cesu muli Lesa cikakoselako.
Umulandu Cacindamina Ukuti Tweshiwe
Ukwishiba ukuti icitetekelo calicindama pa kuba cibusa wa kwa Lesa kulalenga tulekosha icitetekelo cesu. Baibolo ilatucinkulako ukuti: “Ukwabula icitetekelo te kuti ateemunwe, pantu uupalamina kuli Lesa afwile ukusumina ukuti e ko aba no kuti aba kalambula wa bamufwaisha.” (AbaHebere 11:6) Kanshi tulingile ukuba nga ulya mwaume uwapapaatile Yesu ukutila: “Njafweni umo ndekabile citetekelo!”—Marko 9:24.
Nga twaeshiwa icitetekelo cesu kuti cayafwa bambi. Ica kumwenako fye, Umwina Kristu nga afwilwa, icitetekelo cakosa mu bulayo bwa kwa Lesa ubulanda pa kubuuka kwa bafwa cilamulenga ukushipa. Ilyo aleloosha ‘taba na bulanda filya bambi baba abashaba ne suubilo.’ (1 Abena Tesalonika 4:13, 14) Bambi nga bamona ifyo icitetekelo cimwafwa ukushipikisha, baleluka ukutila ukuba ne citetekelo cakosa kwalicindama nga nshi. Nalimo nabo kuti balafwaisha ukukwata icitetekelo icakosa, ne ci kuti calenga basambilila Icebo ca kwa Lesa no kuba abasambi ba kwa Yesu Kristu.
Yehova alishiba ukuti icitetekelo caeshiwa calicindama sana. Na kabili, nga twaeshiwa tuleshiba nampo nga icitetekelo cesu calikosa nelyo iyo. Tuleshiba umo twanaka, kabili ici cilenga twacitapo cimo pa kuti icitetekelo cesu cikose. Mu kulekelesha, nga twashipikisha amesho kuti twalenga bambi ukuba abasambi ba kwa Yesu. Kanshi lekeni tubombeshe ukusungilila icitetekelo cesu icakosa, ica kuti nangu cikeshiwa shani “cikasangwe ica kulenga ukulumbanya no bukata no mucinshi pa kusokololwa kwa kwa Yesu Kristu.”—1 Petro 1:7.
[Futunoti]
a Nga mulefwaya ukwishiba ifyo ukutuula Isaki nge lambo kwaleimininako, moneni Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa July 1, 1989, ibula 22.
[Icikope pe bula 13]
Icitetekelo ca kwa Abrahamu camulengele abe cibusa wa kwa Yehova
[Ifikope pe bula 15]
Nga twaeshiwa kuti twaishiba nampo nga icitetekelo cesu calikosa nelyo iyo
[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 12]
From the Illustrated Edition of the Holy Scriptures, by Cassell, Petter, & Galpin