Bushe Mukalaumfwila Ukusoka kwa kwa Yehova?
“Iyi e nshila. E mo mwende.”—ESA. 30:21.
1, 2. Cinshi ico Satana afwaisha ukucita, kabili Icebo ca kwa Lesa citwafwa shani?
ICIPAMPA ca mu musebo apo bashalangilila bwino ukwabela icifulo cimo, kuti calenga umuntu aluba no kuba mu bwafya. Tutile cibusa wenu amusoka ukuti kuli umuntu umubi umutima uwalwile icipampa mu musebo pa kuti abantu abashicenjele balube, bushe te kuti mumfwile ifyo amweba?
2 Ukwabula no kutwishika, Satana mulwani wesu uufwaya ukutulufya. (Ukus. 12:9) Fyonse ifyo twalandilepo mu cipande ca kubalilapo ifingalenga twaleka ukubombela Yehova e ufileta pa kuti atufumye mu musebo uutwala ku mweo wa muyayaya. (Mat. 7:13, 14) Lelo, Lesa uwatutemwa alatusoka ukuti twilakonkelela imicenjelo ya kwa Satana pantu kuti yatulufya. Natulande nomba pa fintu na fimbi fitatu ifyo Satana engabomfya pa kuti tuleke ukubombela Yehova. Ilyo tulelanda pa fyo Icebo ca kwa Lesa citwafwa pa kuti tatulufiwe, napamo kuti cawama ukulaelenganya ukuti Yehova ali ku numa yesu kabili aletulangilila ukwa kulola, aleti: “Iyi e nshila. E mo mwende.” (Esa. 30:21) Ukulatontonkanya pa fyo Yehova atusoka kukatwafwa ukutwalilila ukumumfwila.
Mwilakonkelela “Bakasambilisha ba Bufi”
3, 4. (a) Bakasambilisha ba bufi baba shani nge fishima ifyauma? (b) Ni kwi bakasambilisha ba bufi ilingi bafuma, kabili cinshi bafwaya?
3 Elenganyeni ukuti muli pa bulendo, mulepita mu ciswebebe. Awe mwati muloleshe, mwamona icishima no kuyako bwangu bwangu pantu mulefwaya sana amenshi ya kunwa. Cilya mwafika pa cishima, mwasanga calyuma. Kwena kuti mwaumfwa ububi sana! Bakasambilisha ba bufi baba nge fishima ifyauma. Bonse abaya mu kusambililako icine ca mu Baibolo basanga ukuti tapali icili conse ico bengasambililako. Yehova alitusoka ukupitila mu batumwa babili, Paulo na Petro pali bakasambilisha ba bufi. (Belengeni Imilimo 20:29, 30; 2 Petro 2:1-3.) Ni bani aba bakasambilisha? Ifyo aba batumwa babili balemba filatwafwa ukwishiba ukwafuma aba bakasambilisha ba bufi ne fyo babomba.
4 Paulo aebele baeluda ba mu cilonganino ca ku Efese ukuti: “Muli imwe mukema abantu abakalasambilisha ifyanyongana.” Petro alembeele Abena Kristu banankwe ukuti: “Muli imwe mukesaba bakasambilisha ba bufi.” Ni kwi kufuma bakasambilisha ba bufi? Kuti bafuma na mu cilonganino mwine. Abafuma mu cilonganino basangu.a Cinshi bafwaya ukucita? Ico bafwaya te kufuma fye mu kuteyanya uko batemenwe sana kale. Lelo nga fintu Paulo alondolwele, ico bafwaya sana ‘kongola abasambi, pa kuti balebakonka.’ Ifi ilembo lyalanda pa ‘kongola abasambi,’ calola mu kuti tabaya mu kuipangila abasambi, lelo aba basangu bafwaya ukusenda abasambi ba kwa Kristu pa kuti balebakonka. Bakasambilisha ba bufi baba nge “mimbulu iikatila fye ubonaushi” pantu bafwaya ukulufya bamunyinefwe abo twacetekela sana no konaula icitetekelo cabo e lyo no kubafumya ku cine.—Mat. 7:15; 2 Tim. 2:18.
5. Ni nshila nshi bakasambilisha ba bufi babomfya?
5 Bushe bakasambilisha ba bufi babomba shani? Inshila babomfya pa kongola abantu sha bucenjeshi. Nga filya abapuupu abengisha ifintu mu calo mu bumfisolo bacita, abasangu nabo bongola abantu mu bucenjeshi na mu bumfisolo. Nga balya abapanga ifitupa fya bufi ifimoneka kwati fya cine, abasangu nabo babomfya ‘amashiwi ya bucenjeshi’ no bufi pa kuti ifyo balelanda filemoneka kwati fya cine. Batandanya ‘ifisambilisho fya bufi,’ no ‘kulufyanya ukulondolola Amalembo’ pa kuti fyumfwane ne fyo batontonkanya. (2 Pet. 2:1, 3, 13; 3:16) Nga fintu twamona, abasangu tabatutemwa. Ukubakonkelela kukatufumyapo fye mu nshila itwala ku mweo wa muyayaya.
6. Finshi Baibolo itusoka pali bakasambilisha ba bufi ukwabula ukupita na mu mbali?
6 Kuti twaicingilila shani kuli bakasambilisha ba bufi? Baibolo yalilanda bwino bwino ifyo twingacita. (Belengeni Abena Roma 16:17; 2 Yohane 9-11.) Icebo ca kwa Lesa citila “batalukeni.” AmaBaibolo yambi yapilibula aya mashiwi ati “mupaatukeko kuli aba” “muleitalushako uko bali,” na “muletalukako kuli aba bantu.” Aya mashiwi nayomfwika bwino sana. Dokota nga amweba ukutaluka ku muntu uwalwala ubulwele ububi sana, ubwambukila, mukafwaya ukukonka ifyo amweba pantu namwishiba ico alandile ifyo. Abasangu baba nga bantu abalwala kabili babomfya ifisambilisho fyabo ku kulenga bambi ukulatontonkanya nga bena. (1 Tim. 6:3, 4) Yehova, Dokota Mukalamba, atweba ukuti tulebataluka. Twalishiba umo alosha, lelo bushe tulafwaisha sana ukumfwila fyonse ifyo atusokapo?
7, 8. (a) Finshi twingacita pa kuti tutaluke kuli bakasambilisha ba bufi? (b) Mulandu nshi mulingile ukutwalilila ukutaluka bakasambilisha ba bufi?
7 Kuti twataluka shani kuli bakasambilisha ba bufi? Tatufwile ukubapokelela mu ng’anda mu mwesu nelyo ukubaposha. Tatufwile ukubelenga amabuuku yabo, ukutamba amaprogramu yabo aya pa TV, nelyo ukubelenga ifyo balemba pa Intaneti nangu ukulembapo fimo pali ifyo fyebo. Mulandu nshi tufwile ukwesesha na maka ukubataluka? Mulandu wa kutemwa. Twalitemwa “Lesa wa cishinka,” e ico tatufwaya ukunyonganya nelyo ukulondolwela mumbi Icebo ca cishinka. (Amalu. 31:5; Yoh. 17:17) Kabili twalitemwa no kuteyanya kwa kwa Yehova, ukutusambilisha icine icitusansamusha sana. Pa fyo tusambilila paba Ishina lya kwa Lesa no mo lyalola, ubufwayo bwa kwa Lesa kwi sonde, ifyo abafwa baba, e lyo ne subilo lya kuti abafwa bakabuuka. Bushe mulebukisha ifyo mwaumfwile ilyo mwasambilile fye icine pali ifi fintu e lyo na pa fintu fimbi? Mulandu nshi kanshi mwingalekela bakasambilisha ba bufi ukumubepa no kumufumya mu cilonganino icamusambilisha icine?—Yoh. 6:66-69.
8 Te mulandu ne fyo bakasambilisha ba bufi bengalanda, te kuti tubomfwile! Mulandu nshi uwakuila ku bantu ababa nge fishima ifyauma ku kubepwa fye no kukukalifiwa? Tulingile fye ukutwalilila ukuba aba cishinka ku kuteyanya kwa kwa Yehova. Uku kuteyanya takwabala akutubeepapo pantu kulatupeela amenshi ayasuma ayaba Cebo ca kwa Lesa.—Esa. 55:1-3; Mat. 24:45-47.
Mwilakonkelela “Amalyashi ya Bufi”
9, 10. Cinshi Paulo asokele Timote pa “malyashi ya bufi,” kabili cinshi Paulo nalimo aletontonkanyapo? (Moneni na futunoti.)
9 Limo cilanguka ukwishiba ukuti ifyo icipampa cilangilile te fya cine. Inshita shimo tacanguka ukwishiba ukuti ifyo cilelangilila fya bufi. E fyo caba na ku matunko ya kwa Satana; yamo tulayeshiba bwangu lelo yamo yalafya ukwishibikwa. Umutumwa Paulo alitusoka pa mucenjelo umo uo Satana abomfya, no yu, “malyashi ya bufi.” (Belengeni 1 Timote 1:3, 4.) Pa kuti tutwalilile ukwenda mu nshila iitwala ku mweo wa muyayaya, tufwile ukwishiba ico aya malyashi ya bufi yaba e lyo ne fyo twingacita pa kuti twilakutika kuli yena.
10 Amashiwi ya kusoka pa malyashi ya bufi yaba pa fyo Paulo alembeele Timote kangalila wa Bwina Kristu, muli kalata ya kubalilapo. Paulo aebele Timote ukusungilila icilonganino ica busaka no kwafwa bamunyinefwe na bankashi ukutwalilila ukuba aba cishinka kuli Yehova. (1 Tim. 1:18, 19) Ishiwi lya ciGriki ilyo Paulo abomfya ilyapilibulwa ati “amalyashi ya bufi,” lipilibula ifya kwelenganya fye, inshimi nelyo ifya bufi. Icitabo icilondolola amashiwi ya mu Baibolo citila, ili shiwi lilanda pa lyashi lya fya mapepo ilya kwelenganya fye.” Nalimo Paulo aletontonkanya pa bufi mu fya mapepo ubwafumine ku malyashi ya kale ayo abantu bamumungile fye kabili ayo abengi balefwaisha ukwishiba.b Paulo alandile ukuti aya malyashi yalibipile sana pantu ‘yaleleta fye amepusho,’ e kutila yalelenga abantu ukukwata amepusho no kufwailisha pa fintu ifya fye. Satana alabomfya amalyashi ya bufi ayo aba fya mapepo basambilisha pa kuti abantu baleke ukutontonkanya pa fintu ifyacindama. Kanshi ukufunda kwa kwa Paulo nakumfwika ukwa kuti: Mwilakonkelela amalyashi ya bufi!
11. Bushe Satana mu mucenjelo abomfya shani ukupepa kwa bufi ku kulufya abantu, kabili kumfwila ukusoka nshi kukatwafwa ukukanalufiwa?
11 Malyashi nshi aya bufi ayengalufya abashicenjele? “Amalyashi ya bufi” kuti yaba bufi bwa fya mapepo nelyo ulushimi ifingalenga twaleka “ukukutika ku cine.” (2 Tim. 4:3, 4) Satana uuifungushanya kwati “ni malaika wa lubuuto,” mu mucenjelo alalufya abantu ukubomfya imipepele ya bufi. (2 Kor. 11:14) Ku ca kumwenako, aba mu macalici ya batila Bena Kristu basambilisha ifisambilisho fya bufi abati muli Lesa umo mwaba abene batatu, kwaliba umulilo wa pe, no kuti umweo taufwa. Balakoselesha abantu ukulasefya amaholide pamo nga Krisimasi na Isita, lelo ifyo bacita pali uku kusefya, fyafuma ku kupepa kwa bufi nangu ca kuti filamoneka ukuba fye bwino. Nga tuleumfwila ukusoka kwa kwa Lesa ukwa kuipaatulako, no ‘kukanaikatako ku cishasanguluka,’ tatwakalufiwe ku malyashi ya bufi.—2 Kor. 6:14-17.
12, 13. (a) Bufi nshi Satana abepa, lelo cinshi Baibolo ilandapo? (b) Kuti twacita shani pa kuti Satana tatulufishe ku malyashi wakwe aya bufi?
12 Satana alalenga twasumina na fimbi ifya bufi pa kuti atulufye nga tatucenjele. Lekeni tulande pa fya kumwenako fimo. Kuti wacita icili conse ico ulefwaya, no kuipingwila we mwine icisuma ne cibi. Tulomfwa amashiwi ya ifi ilingi pa filimba, pa TV, e lyo yalasangwa na mu mabuuku, mu manyunshipepala na pa Intaneti. Apo tulomfwa ubu bufi lyonse, na ifwe kuti twatendeka ukulatontonkanya no kukonkelela ifyo abantu basabankanya. Icishinka ca kuti fwe bantunse tulakabila sana uwa kutwafwa ukuba ne mibele isuma, no wingacita ifi ni Lesa fye. (Yer. 10:23) Lesa takawamye ifintu mu calo. Nga tulekonkelela abantu abatontonkanya ukuti mailo tabakabepo, kuti twaba ‘abanang’ani nelyo abashitwala ifisabo.’ (2 Pet. 1:8) Icishinka ca kuti, ubushiku bwa kwa Yehova nabupalama, kabili tufwile ukubwenekela inshita ili yonse. (Mat. 24:44) Lesa tamusakamana pa lwenu. Ukusumina ubu bufi bwa kwa Satana kuti kwalenga twafupuuka, no kulamona kwati Lesa te kuti atutemwe. Lelo icishinka ca kuti Yehova alitutemwa kabili alicindika bonse bakapepa bakwe ngo muntu umo umo.—Mat. 10:29-31.
13 Tufwile ukucenjela pa kuti tatuletontonkanya nga bantu baba mu calo ca kwa Satana, abamona kwati ifyo balanda fya cine. Tufwile ukulaibukisha ukuti Satana ni ncenjeshi sana. Lelo, nga tuleumfwila ukusoka kwa kwa Lesa ne fyo atweba mu Cebo cakwe, Baibolo, tatwakakonkelele ‘‘imilumbe ya bufi’’ iyo Satana abomfya ku kulufya abantu.—2 Pet 1:16.
‘Mwilakonkelela Satana’
14. Finshi Paulo asokele abakashana bamukamfwilwa, kabili mulandu nshi bonse tufwile ukukonkela uko kusoka?
14 Tutile mwamona icipampa pa musebo icileti: “Iyi e Nshila nga Mulefwaya Ukukonka Satana.” Ukwabula no kutwishika tapali uwingakonka iyo nshila? Na lyo line, Paulo alitusoka pa fintu ifingi ifingalenga Abena Kristu baipeela ‘ukupaasuka no kukonka Satana.’ (Belengeni 1 Timote 5:11-15.) Abo Paulo aebele aya mashiwi ni “bamukamfwilwa abakashana,” lelo icishinka alandilepo kuti ca-afwa ifwe bonse. Balya abanakashi Abena Kristu abaliko mu nshita ya batumwa bafwile tabalemona ukuti balekonka Satana lelo ifyo balecita fyalelanga ukuti e o balekonka. Kuti twacita shani pa kuti tatulekonka Satana ukwabula no kwishiba? Natulande pa fyo Paulo atusoka pa lwambo.
15. Cinshi ico Satana afwaisha ukucita, kabili Paulo alondolola shani imicenjelo ya kwa Satana?
15 Satana tafwaya tulelanda pa fyo twasuminamo, afwaya twaleka ukushimikila imbila nsuma. (Ukus. 12:17) Pa kuti cibe ifi, alatutunka ukulacita ifintu ifingatupwishisha inshita nelyo ukuleta amalekano pali ifwe. Paulo alandile pali fimo ifyo Satana atutunka ukucita pa kuti tumukonkelele. Atile bamukamfwilwa ‘tabali ne fya kucita, baseuluka fye mu mayanda.’ Pali ino nshita ilyo kuli ubuyantanshi mu fya kupangapanga, calyanguka sana ukonaula nshita ne ya bambi ku fintu pamo nga ukuya mu kwisha, ukutuma amafoni nangu ukulemba amashiwi pa foni pa fintu ifishacindama nelyo ifya bufi. Kabili atile baali “aba mulomo.” Umulomo ulalenga abantu ukwamba abanabo, ne ci ilingi line cilaleta ukukansana. (Amapi. 26:20) Aba lwambo bapashanya Satana Kaseebanya nampo nga baleshiba nelyo iyo.c Paulo alandile no kuti ‘baleibika mu milandu ya bantu bambi.’ Tatwakwata insambu isha kuibika mu milandu ya bantu bambi. Ukucita ifyo kuti kwalenga twaleka ukubika amano ku mulimo Lesa atupeela uwa kushimikila pa Bufumu. Nga twaleka ukubomba umulimo wa kwa Yehova ninshi twatendeka ukukonka Satana. Kabili nga twaba ku lubali lwa kwa Satana ninshi twakaana Yehova.—Mat. 12:30.
16. Kufunda nshi uko tulingile ukukonka ukwingatwafwa ‘ukukanapaasuka no kukonka Satana’?
16 Ukumfwila ifyo Baibolo ilanda kuti kwatwafwa ‘ukukanapaasuka no kukonka Satana.’ Natulande pa kufunda kwa kwa Paulo na kumbi. Beni “abacincila pe mu mulimo wa kwa Shikulu.” (1 Kor. 15:58) Ukuba abacincila mu mulimo wa kwa Lesa kukatwafwa ukunaibimba mu malyashi ya fye na mu fintu fimbi ifingatonawila inshita. (Mat. 6:33) Mulelanda “amashiwi ayasuma aya kukuula.” (Efes. 4:29) Te kwesha ukukutika ku lwambo nangu ukulutandanya.d Tulecetekela Abena Kristu banensu no kubacindika. Nga tulecita ifyo tukalalanda amashiwi ayasuma ukucila ukulanda amashiwi ya kukalifya bambi. ‘Mulebika fye amano ku fyenu.’ (1 Tes. 4:11) Tulebika amano kuli bambi, lelo ilyo tulecita ifyo tuleibukisha ukuti kuli ifyo bashingatemwa ukutweba nelyo abantu bambi ukwishiba. Tuleibukisha no kuti, tatufwile ukulapatikisha bambi ukucita ifyo ifwe tulemona ukuti e fili bwino pa fintu ifyo abene bafwile ukuipingwila.—Gal. 6:5.
17. (a) Mulandu nshi Yehova atusokela pa fyo tushilingile ukucita? (b) Cinshi mukatwalilila ukucita pa nshila Yehova afwaya ifwe ukwendamo?
17 Ala tulatasha Yehova pa fyo atweba bwino ifyo tushifwile ukukonka! Lelo, tatufwile ukulaba ukuti icalenga ukuti Yehova atusoke pa fintu ifili muli cino cipande na mu cipande cafumineko, ni co alitutemwa icine cine. Tafwaya Satana ukutulufya no kutuletela amafya. Umusebo uo Yehova afwaya ifwe ukwendamo walicepa, lelo ututwala ku mweo wa muyayaya. (Mat. 7:14) Kanshi natutwalilile ukumfwila amashiwi Yehova atweba ayatila: “Iyi e nshila. E mo mwende.”—Esa. 30:21.
[Amafutunoti]
a ”Ubusangu” kupondokela ukupepa kwa cine.
b Ku ca kumwenako, ibuuku lya kwa Tobit, ilyo abantu bamo bamona ukuti lyaba pa mabuuku ya mu Baibolo lyaba pa malyashi ya bufi ayaliko mu nshita ya kwa Paulo. Lyalembelwe muli ba 200 B.C.E. Muli ili buuku mwaisula fye ifisambilisho fya bufi na malyashi ya finjelengwe. Lilanda pa malyashi ayashacitike no kucitika ukuti ya cine. Moneni icitabo ca Insight on the Scriptures, Volume 1, ibula 122.
c Ishiwi lya ciGriki ilyapilibulwa “kaseebanya” ni di·aʹbo·los, icalola mu kuti “uwa lwambo.” Ili lishina limbi ilyo Satana, uwa lwambo icine cine etilwako.—Yoh. 8:44; Ukus. 12:9, 10.
d Moneni akabokoshi akaleti “Ulusha Amasako.”
Kuti Mwayasuka Shani?
Kuti mwakonka shani ukusoka kwaba muli aya Malembo?
[Akabokoshi ne Fikope pe bula 19]
Ulusha Amasako
Ulushimi lwa ciYuda lulalondolola bwino ububi ubufuma mu kutandanya ulwambo. Ulu lushimi balalushimika mu nshila ishingi, kabili ico lulandapo ni ci.
Umwaume umo aile aleyamba umwaume wa mano sana mu mushi aleikala. Pa numa, uyu mwaume ailwike ukuti ico alecita tacaweme kabili aile mu kulomba ubwelelo kuli uyu mwaume wa mano no kumweba ukutila alacita icili conse icingafwaikwa pa kuti elelwe. Umwaume wa mano amwebele ukucita icintu cimo. Amwebele ukuulusha amasako ayali muli pilo. Nangu ca kuti ici calipapwishe uyu mwaume wa lwambo, alicitile ico bamwebele no kubwelela ku mwaume wa mano.
Amwipwishe ukuti: “Mwanjelela nomba te fyo?”
Umwaume wa mano amwebele ukuti “Ilyo nshilakwelela, ubale ulonganike amasako wacuulusha.”
“Kuti nacita shani ifyo? Nayoluka kale no mwela.”
“Ifi fine cingafya ukukolonganya amasako, e fyo cafya no kufumyapo umuseebanya pa muntu uo wacilayamba.”
Icishinka nacumfwika bwino bwino. Amashiwi nga yalandwa, te kuti uyabweshe kabili kuti cayafya ukufumyapo umuseebanya yengaleta. Ilyo tatulacita ulwambo, kuti cawama twaibukisha ukuti ukucita ifyo, cimo no kuulusha amasako.
[Icikope pe bula 16]
Bushe bamo bapokelela shani abasangu mu mayanda yabo?