Abacaice Bepusha Ukuti . . .

Ni shani Ningalenge Cine Ukube Candi?

Umukashana we shina lya Antoinette, atile: “Ukufuma fye ku bwaice nakushiwe umo uwa Nte sha Yehova, nalemona fye ukuti umuntu nga akulila mu cine, ninshi alishiba Yehova. Kanshi naleibepa fye!”

PONTI PILATO umwaume uwapeele Yesu mu minwe ya ba kumwipaya, e waipwishe icipusho caishibikwa nga nshi ica kuti “Icine cinshi?” (Yohane 18:38) Lelo kwena Pilato pa kwipushe fi taiminine pa kufwayo kwishibe cine, cimoneka kwati aletumfya fye Yesu ukuti aleke ukulanda. Talefwaya ukusambilile “cine.” Nga iwe bushe ulafwaisha ukusambilila no kwishibe cine?

Ukufuma fye ku kale abasoma amano ya buntunse balafwailisha ukufwayo kwishibe cine, nomba mu kweshaesha kwabo tapaba ifyatumbukamo. Lelo iwe kuti wasange casuko ku cipusho ca kwa Pilato. Yesu Kristu afundile ukuti Icebo ca kwa Lesa e cine. Kabili atile umwine ali “cine.” Umutumwa Yohane na o alembele ukuti: ‘Icine ni muli Yesu e mo caishiile.’ (Yohane 1:17; 14:6; 17:17) Amasambililo yonse aya Bena Kristu ayaba muli Baibolo yetwa ukuti “cine” nelyo “icine ca mbila nsuma.” (Tito 1:14; Abena Galatia 2:14; 2 Yohane 1, 2) Mu masambililo ya Bwina Kristu mwaba ukwishibe shina lya kwa Lesa, ukuteka kwa Bufumu bwa kwa Lesa, ukubuuka, ne cilubula ca kwa Yesu.—Ilumbo 83:18; Mateo 6:9, 10; 20:28; Yohane 5:28, 29.

Abalumendo na bakashana abengi balasambilishiwe cine ca mu Baibolo ku bafyashi babo Abena Kristu. Lelo bushe abana ba musango yo ninshi “baleenda mu cine”? (3 Yohane 3, 4) Awe iyo. Ku ca kumwenako, Jennifer uwa myaka 20 ukufuma ku bwaice bamukushishe umo uwa Nte sha kwa Yehova. Ebukisho kuti: “Bamayo balensenda ku mabungano kabili balenjeba no kuti mfwile ukupingulapo ukubatishiwa. Lelo ne mwine naletontonkanya ukuti, ‘Ifya kube Nte fyena nshilefwaya. Ndefwaya ne mwine ndeipesha ukwangala!’”

Abacaice abengi balisumina ifyo basambilila, lelo tabapoosako mano ukuisomena abene ukumfwikisha ifisambilisho fyaba mu Baibolo. Bwafya nshi bwaba mu kwikala muli iyi nshila? Yesu atile: “muli bene tamuli mushila.” Aba musango yo kuti baba “ba kashita fye; nomba pa kupona ubucushi atemwa ukupakasa pa mulandu wa cebo, apo pene baipununa.” (Marko 4:17) Bamo kuti balondololako eyefilya icine ca mu Baibolo, lelo tabaishiba Lesa bwino bwino. Umukashana Aneesa atile: “Ndatwishika sana nga nalishibe Yehova ilyo nali umwaice. Naletontonkanya ukuti apo abafyashi balishibe Yehova, na ine wine nalimwishibe.”

Nga kuli iwe caba shani pali uyu mulandu? Bushe bafyashi bobe fye balekulenga ukulamoneka kwati walishiba Yehova? Nelyo bushe uli nge fyali kemba wa malumbo? Bushe kuti wasosa ukuti: “Ine natetekela Yehova; ndetila, Lesa wandi ni mwe”? (Ilumbo 31:14) Taufwile ukutiina ukulande cishinka. Umulumendo Alexander atile, “ine ica kubalilapo nalekabila ukubombelapo, cali kuibebeta mu bufumacumi.” Nga wafwailisha bwino bwino, ukeluka ukuti tawaumfwikishe cine (ifisambilisho fyonse ifya Bwina Kristu). Limbi muli fimo kuti uletwishika no kutwishika, te kuti ube no buyo bwine bwine mu bumi bobe, ukalatwishika ifyo cikaba ku ntanshi.

Ilingi line lintu Inte sha kwa Yehova baba ku kulongana kwabo ukwa Bwina Kristu, balemba ulwimbo ulutila “Lengeni Cine Ukube Cenu.”a Ufwile ukulenga icine ukube cobe. Nomba kuti wacita shani pa kulenge cine ukube cobe? Ni pi wingatendekela?

Ufwile Ukushininkisha

Mwi lembo lya Abena Roma 12:2, umutumwa Paulo atupanda amano ukuti: “Muleshininkisha ifyo Lesa atemwa.” (Bible Diocese of Mbala) Kuti wacita shani pa kushininkisha? Ufwile “ukwishibe cine.” (Tito 1:1) Abekashi ba mu musumba wa pa kale uwa Berea tabalesumina fye icisuminesumine. Bena ifyo balecita, “balefwayafwaya mu malembo akasuba na kasuba, beshibe ifi fintu [balesambilila] nga ni fyo fine.”—Imilimo 17:11.

Umwina Kristu wacaice Erin alisumine ukuti alekabila ukufwayafwaya mu malembo umwine. Uyu mukashana ebukisho kuti: “Nalefwayafwaya mu Baibolo na mu mpapulo. Naleipusha ukuti, ‘Bushe uku mpepa naishiba shani ukuti e kwaba icine? Kuti nashininkisha shani ukuti kwaliba Lesa uo beta ukuti Yehova?’” Ufwile ukutantika isambililo lya pa lobe. Kuti wabalilapo ukusoma icitabo cashimpwa pali Baibolo ica Ukwishiba Uko Kutungulula ku Mweo wa Muyayaya.b Ufwile ukupoosako sana amano pa kubelenga. Ulebelenga amalembo yonse ayaba mu citabo kabili uleumfwikisha umo baloseshe pa kuti bayabike mu citabo. Lintu walacite fyo, ukasunguka pa fyo ukomfwikisha icine, pantu nomba ukaba “umubomfi uushingaba na ca kukwatilapo insoni, uulungiko kusose cebo ca Cine”!—2 Timote 2:15.

Umutumwa Petro atile ifintu fimo ifyaba mu Baibolo ‘fyalyafya ukwiluka,’ na iwe wine ukasango kuti alilungike. (2 Petro 3:16) Lelo umupashi wa kwa Lesa kuti wakulenga ukwiluka amasambililo ayamoneka ayakosa. (1 Abena Korinti 2:11, 12) Pepa kuli Lesa ukukwaafwa lintu wamona ukuti cilekwafya ukumfwikisha fimo. (Ilumbo 119:10, 11, 27) Twalilila ukufwayafwaya mu mpapulo na shimbi isha Sosaite. Nga tawishibe bwino ifya kucita pa kufwayafwaya, ipusha. Abafyashi bobe nelyo bambi ababelesha abo mwaba na bo mu cilonganino kuti bakulondolwela.

Ico ufwile ukwishiba ca kuti taulesoma ukuti uleilanga ati ni we waishiba. Uwacaice Collin atile: “Ukusoma kulenga ukwishiba ifyo Yehova aba.” Ikalako pa nshi inshita na imbi ukwetetula pa fyo ulesoma e lyo ukafyumfwikisha ica kuti tawakalabe.—Ilumbo 1:2, 3.

Ukubishanya na bamunyina ku kulongana kwa Bwina Kristu na ko kukakwaafwa nga nshi. Na kuba umutumwa Paulo alembele ukuti icilonganino “lupanda kabili ishintililo ifya Cine.” (1 Timote 3:15) Abacaice bamo balailishanya ukuti ukulongana kulatendusha. Nomba uwacaice Collin atucinkulako ukuti: “Nga tamulepekanishisha kabela amalyashi yonse ayaba ku kulongana, ninshi tamwakulaumfwikisha ifisoswa ku kulongana. Kanshi ulesomena kabela amalyashi yonse. Ukulongana kulawama nga nshi lintu uleasukapo, ukucila ukukutika fye kuli bambi.

Bushe Ulafilwa Ukumona Inshita ya Kusoma?

Ukuba kwena ca cine, paliba ubwafya pa kumona inshita ya kusoma, pantu ufwile ukubombela pa fya ku sukulu, no kubombako imilimo ya pa ng’anda. Uwacaice Susan atile: “Calenkalipa sana pa myake iingi, pantu nalishibe ukuti mfwile ukulapekanishisha kabela amalyashi ya ku kulongana yonse, no kuti mfwile ukubelenga, nomba nalefilililwa fye ukukumanisha.”

Susan alisambilile ifya ‘kubomfye nshita’ iyo alepoosa pa fintu ifishacindama sana. (Abena Efese 5:15, 16) Pa kubala atantike pe pepala ifintu fyonse ifyo alekabila ukusoma. E lyo nomba alembele inshita ya kufisoma fyonse. Nomba ifyo acitile, alishiileko ne nshita ya kwangalako. Atupanda amano ati: “Mwilatantika ukubelenga fye pe. Muleangalako no kwangala.” Na iwe wine nga walemba ifya kusoma ukalakonka ukwabulo kupumfyanya.

Uleshimikilako Bambi Ifyo Ulesambilila

Nga ulefwaya ukuti wilalaba ifyo ulesambilila uleshimikilako bambi. Ulelondolwelako abanobe. Kemba wa malumbo atile: “Akanwa kandi kalelanda amano, no kwetetula kwa mutima wandi kulebo kwa mucetekanya.”—Ilumbo 49:3.

Taufwile ukulaumfwe nsoni ukushimikile mbila nsuma, uleshimikila ku banobe ba pa sukulu na bonse abo wingaba na bo. (Abena Roma 1:16) Nga uleshimikilako bambi icine lyonse fye ukulatontonkanyapo pa fyo usambilila; ninshi icine cikekala mu muntontonkanya obe no mutima ica kuti tawakulalaba.

Sala Bwino Abanobe

Abena Kristu bamo mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo balilundulwike bwino lwa ku mupashi. Lelo tapapitile na nshita umutumwa Paulo alibalembeele kalata umo abepwishe ukuti: “Nani uwamuleseshe ukuumfwe cine?” (Abena Galatia 5:7) Ifyapalako e fyacitike na ku wacaice Alex. Alalandilapo fye ukuti ukufwaisha kwakwe ukwa kubelenga Icebo ca kwa Lesa kwalepumfyanishiwa pa mulandu wa kuti alitemenwe “ukwangala na banankwe ababi.” Na iwe wine pa kuti ukalunduluke lwa ku mupashi, ufwile ukusala aba kwangala na bo aba mibele isuma.

Nomba ubupusano bwabapo bwa kuti, nga ulebishanya na banobe abasuma kuti bakwaafwa nga nshi ukulunduluka. Amapinda 27:17 yatila: “Icela cinone cela, no muntu anone cinso ca mubiye.” Fwaya ababa ne fya kumwenako fya kupashanya ifisuma, abantu abakonka fintu basambilila mu mikalile yabo iya mu cine. Na kuba limbi baba pa ng’anda pa mwenu pene. Jennifer wacaice ebukisho kuti: “Bashikulu e bo nalekumbwa sana. Lyonse baleikala amaawala yatatu ukupekanya ukulongana kwa pa bushiku bwa Mulungu. Balebelenga amalembo yonse mu mabupilibulo ya Baibolo ayapusanapusana no kusoma ubupilibulo bwa mashiwi muli dikishonari. Utuntu uto fwe bengi tushaishiba mu Baibolo bena balitwishibe. Tonse fye uto nalebepusha balenondolwela.”

Nga walenga icine ukube cobe, ninshi wanonka icipe icacindama nga nshi, takwakabe icikakufumya ku cine. Kanshi ufwile ukufumyapo ukutontonkanya ukuti ici e cine pantu “abafyashi bandi e ko bapepa.” Ufwile ukushininkisha we mwine ukupala kemba wa malumbo, uwasosele ati: “Ilyo tata na mayo bandekelesha, e lyo Yehova ambuula.” (Ilumbo 27:10) Nga waishiba bwino ifyo Baibolo isambilisha, ukushininkisha ukuti e cine, ukulashimikilako bambi, ne cacindamisha ukulakonka fyonse fintu ulesambilila, e lyo cikamonekesha ukuti icine cobe.

[Amafutunoti]

[Icikope pe bula 21]

Shininkisha we mwine ukuti ici e cine pa kufwayafwaya mu Malembo mwi sambililo lya pa lobe