Ifipusho Ukufuma ku Babelenga

Apantu shimapepo wa ku kale uwe shina lya Melkisedeke aali muntu wa cine cine, mulandu nshi Baibolo isoselo kuti aali ‘uwabulwe . . . mpendwa ya bufyashi’?

Iyi numbwilo yaba pa AbaHebere 7:3. Mona icikomo mu mashiwi ya ciko ayashingulukako ayatila:

“Pantu uyu Melkisedeke, imfumu ya ku Salemu, shimapepo wa kwa Lesa Uwasansabalisha, uwakumenye Abrahamu alebwela ku kwipaye shamfumu, no kumupaala; uo Abrahamu ayakenyeko cimo ica mwi kumi pali fyonse; ica ntanshi cena, pa kwilulwe shina lyakwe, ni mfumu ya bulungami, e lyo kabili ni mfumu ya ku Salemu (e kutila ni mfumu ya mutende). Ali uwabulwa wishi na nyina ne mpendwa ya bufyashi, uushaba na kutendeka kwa nshiku nangu ni mpela ya mweo, lelo pa kupalana no Mwana wa kwa Lesa, aikalilila shimapepo pe.”—AbaHebere 7:1-3.

Nga fintu cilumbwilwe, Melkisedeke aali muntu wa cine cine, nge fyali Abrahamu, uo abombele na o mu kulungatika. (Ukutendeka 14:17-20; AbaHebere 7:4-10) Apo cabe fyo, Melkisedeke afwile alikwete abafyashi, wishi na nyina, kabili pambi afwile alikwete na bana. E co, pamo ngo muntunse alikwete impendwa ya bufyashi, nelyo umutande wa fikolwe. Na kabili alikwete impela ya bumi bwakwe ubwa ku mubili. Pa nshita imo Melkisedeke alifwile, ukulingana no kulondolola kwa mutumwa Paulo pa Abena Roma 5:12, 14. Lelo apantu tatwaishiba lintu Melkisedeke afwile na muli fyo ukuleka ukubomba nga shimapepo, muli uko kuloshako abombele ukwabula impela iili yonse iyaishibikwa.

Mu AbaHebere, Paulo acitile ukulandapo pa lwa kwa Melkisedeke lintu alelanda pa lubali lwa kwa Yesu Kristu pamo nga Shimapepo Mukalamba wacilapo. Ukulosha kuli Melkisedeke pamo ngo waleimininako, nelyo uwalepashanya Yesu muli ulu lubali lwa bushimapepo, Paulo atile: “Yesu . . . pa kuba shimapepo mukalamba . . . ku bukonkani bwa kuli Melkisedeke.” (AbaHebere 6:20) Ni mu mano nshi?

Paulo afwile alishibe ukuti icalembwa ca Baibolo tacipeela ifyebo fya kulonsha pa lwa mutande wa lupwa lwa kwa Melkisedeke—ifikolwe fyakwe nelyo intuntuko shakwe ishili shonse ishingabako. Ifyo fyebo tafyalembwamo muli Baibolo. Ukufuma ku mimwene ya cintu Paulo aishibe nelyo cintu twaishiba, Melkisedeke mu kulungika kuti asoswa nga “uwabula umutande wa kufyalwa” (New World Translation of the Holy Scriptures; American Standard Version), “uwabula umutande wa ntuntuko” (W. J. Conybeare), nelyo “uwabula umutande wa fikolwe.”—J. B. Phillips.

Ni mu nshila nshi Yesu abelele muli uyo musango? Ca cine, twalishiba ukuti Wishi wa kwa Yesu aali ni Yehova Lesa kabili ukuti nyina wa buntunse aali ni Maria uwa mu mukowa wa kwa Yuda. Nalyo line, kwaliko ukupalana pa kati ka kwa Melkisedeke na Yesu. Shani ifyo? Yesu tafyalilwe mu mukowa wa kwa Lebi, umukowa wa bashimapepo mu luko lwa kwa Israele. Iyo, Yesu tabele shimapepo ukupitila mu mutande wa kufyalwa uwa buntunse. Nangu fye ni Melkisedeke, uwabele shimapepo “te ku malango ya cipope ca buntunse,” uko e kuti, pa kufyalilwa mu mukowa wa bushimapepo no lupwa. (AbaHebere 7:15, 16) Ukucila ukuba shimapepo ukupitila muli wishi wa buntunse uyo umwine aali shimapepo, Yesu ‘alitilwe kuli Lesa shimapepo mukalamba mu bukonkani bwa kuli Melkisedeke.’—AbaHebere 5:10.

Mu kulundapo, Yesu takwete intuntuko ishili shonse nelyo inkonkani kuli bushimapepo bwakwe. Muli aya mano na mo mwine, takwete umutande wa kufyalwa. Ku ciyayaya akabomba umulimo wakwe uwa bushimapepo pamo nga kafundisha wa kwaafwa. Paulo alandile pali uyu mulimo wa kwikalilila pe, ukusoso kuti:

“[Yesu] apo aikala umuyayaya, aba na bushimapepo bwakwe ubushaluka. E ico kabili aba na maka pe aya kupusushisha abeshila muli wene kuli Lesa, pa kuba no mweo pe ku kubapaapaatila.”—AbaHebere 7:24, 25.

Ukulanguluka kwesu ukwa mashiwi ya kwa Paulo pa AbaHebere 7:3 kulingile kanshi ukucila pa kuba fye kaputusha ka kwishiba aka kusungila ku mutwe wesu. Kulingile ukukosha ukutesekesha kwesu ku kupayanya kwabamo kutemwa uko Yehova Lesa atucitila ku kunonka ukwelelwa kwa membu ku ciyayaya kabili pa nshila atutantikilamo ukupokelela ukwaafwa no butungulushi kuli pe na pe.