Twalilileni Ukukosha Icitetekelo Cenu Mwi Subilo Mwakwata

1, 2. (a) Bushe isubilo lya Bena Kristu lyapusana shani ne subilo lya bantu ababa mu calo ca kwa Satana? (b) Mepusho nshi ayacindama ayo twalalandapo?

ABENA Kristu balikwata isubilo ilisuma nga nshi! Nampo nga twalisubwa nelyo nga twaba mwi bumba lya “mpaanga shimbi,” bonse tusubila ukuti ubufwayo bwa kwa Lesa kwi sonde bukafilishiwa e lyo ne shina lya kwa Yehova likaba ilya mushilo. (Yoh. 10:16; Mat. 6:9, 10) Umuntu fye onse kuti afwaya ukuti ifi fikafikilishiwe. Tulasubila no kuti tukapokelele cilambu ca kwikala umuyayaya nampo nga ni mu “myulu ipya” nelyo nga ni mwi “sonde lipya.” (2 Pet. 3:13) Kanshi pali ino nshita, tulafwaisha ukumona ifyo Yehova akatwalilila ukutungulula no kutungilila abantu bakwe.

² Abantu ba mu calo ca kwa Satana nabo balikwata isubilo, lelo limo balatwishika nga ca kuti ifyo basubila fikacitika. Ku ca kumwenako, abantu abengi sana abateya ifyangalo fya cela mushuke balasubila ukuti balacimfya no kukwata indalama ishingi, lelo balatwishika nga ca kuti ifyo balesubila fikacitika. Lelo icitetekelo “kulolela kwashininkishiwa” ukwa kuti ifyo fwe Bena Kristu tusubila fikacitika. (Heb. 11:1) Nalimo kuti mwayipusha amuti, kuti nacita shani pa kuti nshininkishe ukuti ifyo nsubila fikacitika? Busuma nshi bwaba mu kucetekela ukuti ifyo musubila fikacitika?

 3. Cinshi calenga Abena Kristu babe ne citetekelo icakosa?

³ Fwe bantu ababembu tatufyalwa ne citetekelo kabili taciishila fye icine. Umupashi wa mushilo e ulenga Abena Kristu bacumfwila baba ne citetekelo. (Gal. 5:22) Baibolo tayalanda ukuti Yehova alikwata nelyo ukuti alakabila ukuba ne citetekelo. Pantu Yehova wa maka yonse kabili wa mano icine cine, takwaba icingalenga afilwa ukufikilisha ubufwayo bwakwe. Shifwe wa ku muulu alishininkisha ukuti akafikilisha ifyo alaya kabili amona fye ukuti fyalifikilishiwa na kale. E mulandu wine alandila ukuti: “Fyonse nafifikilishiwa!” (Belengeni Ukusokolola 21:3-6.) Icilenga twaba ne citetekelo ni co Yehova ni “Lesa wa cishinka,” uufikilisha fyonse ifyo alaya.—Amala. 7:9.

 4. Lisubilo nshi ababomfi ba kwa Lesa abaliko ilyo Yesu ashilaisa pano calo bakwete?

⁴ Icipandwa 11 ica ibuuku lya AbaHebere calilanda pa baume na banakashi 16 abali ne citetekelo. Uwalembele ili buuku alandile na pali bambi abali “abalungami pa mulandu wa citetekelo cabo.” (Heb. 11:39) Aba bonse ‘balishininkishe’ ukuti Lesa akabomfya “umwana” walaiwe ku kufwanta Satana no kufikilisha ubufwayo bwa kwa Yehova. (Ukute. 3:15) Aba bantu ba cishinka bafwile ilyo “umwana” walaiwe, e kutila Yesu Kristu, ashilaisula inshila ya ku bumi bwa ku muulu. (Gal. 3:16) Lelo balikwete isubilo lya kuti bakabuushiwa no kuba no bumi ubwapwililika pano isonde pantu Yehova alafikilisha ifyo alaya.—Amalu. 37:11; Esa. 26:19; Hos. 13:14.

5, 6. Finshi Abrahamu no lupwa lwakwe balesubila, kabili bacitile shani pa kuti batwalilile ukuba ne citetekelo icakosa? (Moneni icikope pa ntendekelo ya cino cipande.)

⁵ Pa AbaHebere 11:13 patila: “Bonse aba bafwile ne citetekelo, nangu ca kuti tabapokelele ifyo babalaile, lelo bafimwenene ukutali no kufisekelela.” Umo pali aba, ali ni Abrahamu. Bushe aletontonkanya sana pa fyo ifintu fikawama ilyo “umwana” walaiwe akalateka? Yesu alyaswike ici cipusho ilyo aebele abalemukaanya ati: “Abrahamu shinwe alisekelele nga nshi ukuti amone ubushiku bwandi, kabili alibumwene no kusekelela.” (Yoh. 8:56) Ifi fine e fyo na Sara, Isaki, Yakobo na bambi abengi balesubila, babikile amano ku Bufumu ubo ‘kakuula kabili kalenga wa buko ni Lesa.’—Heb. 11:8-11.

⁶ Finshi fyayafwile Abrahamu no lupwa lwakwe ukutwalilila ne citetekelo cakosa? Bafwile basambilile pali Lesa ilyo balekutika ku babomfi ba cishinka abaliko kale. Nalimo balisambilile pali Lesa kuli bamalaika nelyo mu fimonwa, kabili bafwile balebelenga ne fimfungwa fya kale. Tabalabile ifyo basambilile pa malayo ya kwa Lesa na pa fyo alefwaya balecita kabili balefitontonkanyapo sana. Pa mulandu we subilo lyashininkishiwa ilyo bakwete, aba baume na banakashi baliitemenwe ukucula pa kuti batwalilile ukuba aba cishinka kuli Lesa.

 7. Finshi Yehova atupekanishisha ifitwafwa ukuba ne citetekelo icakosa, kabili tufwile ukulafibomfya shani?

⁷ Yehova alitupeela Icebo cakwe, Baibolo, pa kuti tutwalilile ukuba ne citetekelo cakosa. Pa kuti ‘tukapaalwe’ kabili ‘tukatunguluke’ tulingile ukulabelenga Baibolo cila bushiku. (Amalu. 1:1-3; belengeni Imilimo 17:11.) Nga filya bakapepa ba kwa Yehova aba ku kale balecita, na ifwe tulingile ukulatontonkanya sana pa fyo Lesa atulaya no kulacita ifyo afwaya. Na kabili Yehova abomfya “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” ku kutupekanishisha ifya kulya fya ku mupashi ifingi. (Mat. 24:45) Kanshi, nga tulebomfya ifyo tusambilila, tukaba ne citetekelo nga cilya abantu aba ku kale abalelolela Ubufumu bakwete.

 8. Bushe ipepo kuti lyalenga shani icitetekelo cakoselako?

⁸ Ipepo na lyo lyalyafwile abantu ba ku kale ukutwalilila ukuba ne citetekelo icakosa. Icitetekelo cabo calekoselako nga bamona ifyo Lesa aleyasuka amapepo yabo. (Nehe. 1:4, 11; Amalu. 34:4, 15, 17; Dan. 9:19-21) Apo twalishiba ukuti Yehova alomfwa amapepo kabili alatwafwa ukushipikisha, tulingile ukulamweba fyonse ifiletusakamika. Yehova nga ayasuka amapepo yesu, icitetekelo cesu cilakoselako. (Belengeni 1 Yohane 5:14, 15.) Apo icitetekelo cisabo ca mupashi, tulingile ‘ukulalomba’ umupashi wa kwa Lesa, nga fintu Yesu atwebele.—Luka 11:9, 13.

 9. Ni bani abo tulingile ukulapepelako?

⁹ Na lyo line tatulingile ukulapepa fye ukuti Lesa aletwafwa. Tulingile ukulamutasha no kulamulumbanya cila bushiku pantu ‘imilimo yakwe iyapesha amano’ ‘yalifulisha ica kutila te kuti tuipende!’ (Amalu. 40:5) Na kabili, amapepo yesu yalingile ukulanga ukuti ‘tulebukisha abo bakaka mu fifungo kwati na ifwe balitukaka pamo na bo.’ Tulingile no kulapepelako aba bwananyina mwi sonde lyonse, maka maka ‘abaletutungulula.’ Nga twamona ifyo Yehova aleyasuka amapepo yesu, icitetekelo cesu cikalakoselako!—Heb. 13:3, 7.

10. Bantu nshi abo Baibolo yalandapo abakeene ukupula mu mafunde ya kwa Lesa, kabili cinshi cabafwile ukucita ifi?

¹⁰ Mu cipandwa 11 ice buuku lya AbaHebere, umutumwa Paulo alandile pa mafya ayo ababomfi ba kwa Lesa bashipikishe. Ku ca kumwenako, umutumwa alandile pa banakashi aba citetekelo abapokelele abana babo ababuushiwe ku bafwa. Lyena alandile pa ‘bakeene ukulubulwa, pa kuti bamone ukubuuka ukwawamapo.’ (Heb. 11:35) Nangu ca kuti tatwaishiba bwino abo Paulo alelandapo, abantu bamo pamo nga Nabote na Sekaria, balibapoolele amabwe mpaka bafwa pa mulandu wa kuti baleumfwila Lesa kabili balecita ukufwaya kwakwe. (1 Isha. 21:3, 15; 2 Imila. 24:20, 21) Daniele na banankwe balitwalilile ukuba aba cishinka kabili balikeene ukucita ifyali no kulenga ‘balubulwe.’ Apo bali ne citetekelo, Lesa alengele “bacilika utunwa twa nkalamo” no ‘kucimfya amaka ya mulilo.’—Heb. 11:33, 34; Dan. 3:16-18, 20, 28; 6:13, 16, 21-23.

11. Mesho nshi bakasesema bamo bashipikishe pa mulandu wa kuti balikwete icitetekelo?

¹¹ Pa mulandu wa citetekelo bakwete, bakasesema pamo nga Mika na Yeremia “balibeseshe pa kubapumya . . . no kubapoosa mu fifungo.” Bakasesema bambi pamo nga Eliya, “baendawike mu matololo na mu mpili na mu ninga na mu ncengo sha pano isonde.” Bonse balishipikishe pa mulandu wa ‘kulolela kwashininkishiwa ukwa fintu balesubila.’—Heb. 11:1, 36-38; 1 Isha. 18:13; 22:24-27; Yer. 20:1, 2; 28:10, 11; 32:2.

12. Nani uwashipikishe sana amesho, kabili cinshi camwafwile ukushipikisha?

¹² Pa numa ya kulanda pa baume na banakashi abali ne citetekelo, Paulo alandile pali Shikulwifwe Yesu Kristu, uwashipikishe amafya ayakalamba sana kabili uwatwalilile uwa cishinka. Pa AbaHebere 12:2 patila, “Pa mulandu wa kusekelela ukwabikilwe pa ntanshi yakwe alishipikishe ilyo alecula pa cimuti ca kucushiwilwapo, asuulile insoni, kabili aikala ku kuboko kwa ku kulyo ukwa cipuna ca bufumu ica kwa Lesa.” Kanshi, tulingile ‘ukulatontonkanya’ pa fyo Yesu acitile ifilanga ukuti alikwete icitetekelo ilyo aleeshiwa. (Belengeni AbaHebere 12:3.) Nga filya Yesu acitile, Abena Kristu abaliko mu nshita ya batumwa pamo nga umusambi Antipa nabo baliitemenwe ukufwila pa citetekelo cabo. (Ukus. 2:13) Balikwete isubilo lya kubuushiwa ku bumi bwa ku muulu, “ukubuuka ukwawamapo” uko abantu ba ku kale balefwaisha ukumona. (Heb. 11:35) Pa numa Ubufumu bwatendeka ukuteka mu 1914, abasubwa abali ne citetekeko abafwile balitendeke ukubuushiwa ku bumi bwa ku muulu ku kuyateka na Yesu.—Ukus. 20:4.

13, 14. Mesho nshi ba Rudolf bakwete, kabili finshi fyabafwile ukushipikisha?

¹³ Bakapepa ba kwa Lesa abengi nga nshi muno nshiku balapashanya Yesu, balatontonkanya pe subilo bakwata, kabili tabaleka amesho yanasha icitetekelo cabo. Natulande pali ba Rudolf Graichen, abafyalilwe mu Germany mu 1925. Tabalabile ifikope ifilanda pa fya mu Baibolo ifyo bakobeke mu ng’anda. Batile: “Pa cikope cimo pali umumbulu na kana ka mpaanga, akana ka mbushi ne mbwili, akana ka ng’ombe no mwaice alefitungulula . . . Ifi fikope fyalimfikile sana pa mutima.” (Esa. 11:6-9) Ba Rudolf balitwalilile ne citetekelo cakosa nangu ca kuti pa myaka iingi balibacushishe sana ku ba Nazi e lyo na kuli ba Communist Stasi abali ku kabanga ka Germany.

¹⁴ Ba Rudolf balikwete amafya na yambi, banyinabo balifwile ku bulwele bwa typhus ilyo bali mu nkambi balecushishamo abantu iya Ravensbrück. Bawishi nabo balifililwe ukushipikisha ilyo balebacusha ica kuti balisaine ifipepala fya kuleka ukuba Inte ya kwa Yehova. Ilyo ba Rudolf babafumishe mu cifungo, batendeke ukubomba nga kangalila wa muputule kabili baliile na kwi Sukulu lya Gileadi. Balibatumine mu kubomba bumishonari ku calo ca Chile uko bailetendeka na kabili ukubomba nga kangalila wa muputule. Pa numa ya mwaka umo ukutula apo ba Rudolf baupiile ba Patsy abali ni bamishonari, umwana umwanakashi uo bakwete alifwile. Mu kupita kwa nshita, abena mwabo abali fye ne myaka 43 nabo balifwile. Ba Rudolf balishipikishe aya mesho yonse, nangu ca kuti balikotele kabili balelwalilila, balitwalilile ukubomba bupainiya bwa nshita yonse kabili bali ni baeluda ilyo balembele ilyashi pa bumi bwabo mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa August 1, 1997, pa mabula 20-25.^[1]

15. Fya kumwenako nshi ifya ba Nte muno nshiku abashipikisha ilyo balebacusha?

¹⁵ Inte sha kwa Yehova balatwalilila ukusekelela mwi subilo nangu ca kuti balabacusha nga nshi. Ku ca kumwenako, aba bwananyina abengi balibakaka mu Eritrea, mu Singapore, na mu South Korea, pa mulandu wa kuti balakonka ifyo Yesu alandile ukuti tatulingile ukulwako inkondo. (Mat. 26:52) Pa ba bwananyina abengi abo bakaka paliba na ba Isaac, ba Negede, na ba Paulos, abo bakaka mu calo ca Eritrea pa myaka ukucila pali 20! Apo balibakaka, te kuti basunge abafyashi babo abakalamba kabili te kuti bope, aba bamunyinefwe balitwalilila aba cishinka nangu ca kuti balabasunga buluku-buluku. Ifikope fyabo ifyaba pa webusite yesu iya jw.org filanga fye ukuti balitwalilila ukuba ne citetekelo cakosa. Nangu fye balinshi ba cifungo balabapeela sana umucinshi.

16. Bushe icitetekelo icakosa kuti camucingilila shani?

¹⁶ Ababomfi ba kwa Yehova abengi tababacusha nga ifi bacusha aba bwananyina twalandapo. Lelo balakwata amesho yambi, abengi balacula ne cipowe, bambi balacula mu calo cabo nga mwaba inkondo ya bana calo nelyo nga kwaba akayofi. Bambi balisha imikalile ya busambashi nga filya Mose na bambi aba ku kale bacitile. Bamo balalwisha ulunkumbwa lwa kufwaya ukukwata ifintu ifingi no kutemwisha ifyuma. Cinshi cabafwa ukushipikisha? Balitemwa sana Yehova kabili balitetekela ukuti ifyo Lesa atulaya ukuti akafumyapo ulufyengo kabili akapeela ababomfi bakwe aba cishinka umweo wa muyayaya mu calo cipya umukaba ubulungami fikafikilishiwa.—Belengeni Amalumbo 37:5, 7, 9, 29.

17. Finshi mulefwaisha ukulacita, kabili finshi tukasambilila mu cipande cikonkelepo?

¹⁷ Muli cino cipande, twasambilila ukuti ukulatontonkanya sana pa malayo ya kwa Lesa no kupepa lyonse kukatwafwa ukukosha icitetekelo cesu. Nga twaba ne citetekelo icakosa tukalashipikisha amesho ilyo tulelolela ukufikilishiwa kwa fintu ifyo tusubila. Mu cipande cikonkelepo tukalanda na fimbi ifyo Baibolo yalanda pa citetekelo.