“Kaaneni Satana Kaseebanya” nge fyo na Yesu Acitile
“Kaaneni Satana Kaseebanya, na o akafulumuka kuli imwe.”—YAKO. 4:7.
1. Bushe Yesu aishibe ukuti nani wali no kumulwisha pano calo, kabili cinshi cali no kufumamo?
YESU KRISTU alishibe ukuti Satana Kaseebanya ali no kulamulwisha. Ifyo Lesa aebele insoka, iyaleimininako malaika wapondweke e filanga ici cishinka. Atile: “Ndebika no bulwani pali iwe no mwanakashi [ukuteyanya kwa ku muulu ukwaba kwati mukashi kuli Yehova], na pa mwana obe no mwana wakwe. Ena [Yesu Kristu] akakufwanta ku mutwe nobe ukamusuma ku citende.” (Ukute. 3:14, 15; Ukus. 12:9) Ukusuma Yesu ku citende kupilibula ukuti bali no kumwipaya pano calo, lelo tali na kufwililila pantu Yehova ali no kumubuushisha ku muulu no kumupeela ubukata. Nomba ukufwanta insoka ku mutwe kupilibula ukuti Satana Kaseebanya bali no kumwipaya kabili takatale abuuka.—Belengeni Imilimo 2:31, 32; AbaHebere 2:14.
2. Mulandu nshi Yehova acetekelele ukuti Yesu ali no kukaana Satana Kaseebanya?
2 Yehova alicetekele ukuti Yesu ali no kucita fyonse ifyo amutumine ukucita pano calo kabili ali no kukaana Satana Kaseebanya. Mulandu nshi Yehova ashaletwishikila? Pantu abumbile Yesu kale sana mu muulu, alemona ifyo alebomba, kabili alishibe ukuti uyu “waishibisha imilimo” kabili “ibeli pa fibumbwa fyonse” ali uwa cumfwila kabili uwa cishinka. (Amapi. 8:22-31; Kol. 1:15) E ico, lintu Lesa amutumine pano calo no kusuminisha Satana Kaseebanya ukumwesha mpaka ne mfwa, alicetekele ukuti Umwana wakwe uwafyalwa eka ali no kucimfya.—Yoh. 3:16.
Yehova Alacingilila Ababomfi Bakwe
3. Bushe Kaseebanya amona shani ababomfi ba kwa Yehova?
3 Yesu aitile Kaseebanya ukuti “kateka wa pano calo” kabili asokele abasambi bakwe ukuti bakalabacusha nge fyo na ena bamucushishe. (Yoh. 12:31; 15:20) Icalo, icalaala mu maka ya kwa Satana Kaseebanya, calipata Abena Kristu ba cine pantu balabombela Yehova kabili balashimikila ubulungami. (Mat. 24:9; 1 Yoh. 5:19) Kaseebanya alipata ababomfi ba kwa Lesa maka maka abasubwa abakateka na Kristu mu Bufumu bwa mu muulu. Satana alipata ne Nte sha kwa Yehova ishingi ishakwata isubilo lya kwikala mu paradaise pano calo ku ciyayaya. Icebo ca kwa Lesa citusoka ukuti: “Umulwani wenu, Satana Kaseebanya, endauka nge nkalamo iilebuluma, iilefwaya untu ingalya.”—1 Pet. 5:8.
4. Cinshi cilanga ukuti abantu ba kwa Lesa aba muno nshiku balikaana Kaseebanya?
4 Apo Yehova Lesa alatungilila fwe baba muli kuno kuteyanya, tulakaana Kaseebanya. Tontonkanyeni pali ifi fishinka: Mu myaka 100 iyapita, bakateka abali abakalushi nga nshi balyeseshe ukulofya Inte sha kwa Yehova. Lelo baNte baya balefulilako fye kabili pali ino nshita bali mupepi na 7,000,000 mu filonganino ukucila pali 100,000 mu calo conse. Bakateka abakalushi abalecusha abantu ba kwa Yehova e baloba!
5. Bushe amashiwi yaba pali Esaya 54:17 yafikilishiwa shani mu babomfi ba kwa Yehova?
5 Ilyo Lesa alelanda ku lukuta lwa bena Israele ulwali kwati “mwanakashi” wakwe, alaile ukuti: “Icanso conse ico bakupangila tacakabombe, kabili ululimi lonse ulwakwimina mu bupingushi ukalwebaula. Ubu e bupyani bwa babomfi ba kwa Yehova, no bulungami bwabo bwafuma kuli ine.” (Esa. 54:11, 17) Ifyo Yehova alaile lulya luko e fyo acita na ku bantu bakwe mu calo conse muli shino “nshiku sha kulekelesha.” (2 Tim. 3:1-5, 13) Tulatwalilila ukukaana Kaseebanya, kabili icanso conse ico afwaya ukubomfya pa kulofya abantu ba kwa Lesa tacibomba pantu Yehova aba na ifwe.—Amalu. 118:6, 7.
6. Finshi ukusesema kwa kwa Daniele kutweba pa fikacitika ku mitekele ya kwa Kaseebanya ku ntanshi?
6 Pa mpela ya cino calo iilepalamina nga nshi, imitekele ya kwa Satana yonse ikaloba. Ilyo umupashi wa kwa Lesa wali pali ena, Daniele alembele ati: “Mu nshiku sha shamfumu isho [ishileteka pali ino nshita], Lesa wa mu muulu akemya ubufumu [mu muulu] ubushakonaulwe nakalya. Kabili ubo bufumu tabwakashiilwe ku bantu bambi. Bukashonaula no kupwisha aya mabufumu yonse [ayaliko pali ino nshita], kabili bwena bukeminina umuyayaya.” (Dan. 2:44) Ilyo ifi fikacitika, imitekele ya kwa Satana ne ya bantu abashapwililika ikaloba. Fyonse ifya mu calo ca kwa Kaseebanya fikaloba, kabili Ubufumu bwa kwa Lesa bweka fye, e bukalateka icalo conse.—Belengeni 2 Petro 3:7, 13.
7. Twaishiba shani ukuti ababomfi ba kwa Yehova umo umo kuti bakaana Kaseebanya?
7 Tatutwishika ukuti ukuteyanya kwa kwa Yehova kukacingililwa kabili Lesa akatwalilila ukulakutungilila. (Belengeni Amalumbo 125:1, 2.) Inga ifwe? Baibolo itweba ukuti na ifwe bene kuti twakaana Kaseebanya, nga filya fine na Yesu acitile. Na kabushe, ifyo Kristu asobele ukupitila mu mutumwa Yohane filanga ukuti te mulandu ne fyo Satana engalwisha abantu ba kwa Lesa, “ibumba likalamba” ilya bakwata isubilo lya kwikala pano calo likapusuka impela ya cino calo. Ukulingana na malembo aba bantu babilikisha ukuti: “Ipusukilo lyesu lyafuma kuli Lesa wesu, uwaikala pa cipuna ca bufumu, na ku Mwana wa mpaanga [Yesu Kristu].” (Ukus. 7:9-14) Baibolo ilanda pa Bena Kristu basubwa ukuti balacimfya Satana, kabili na banabo, “impaanga shimbi,” na bo balamukaana. (Yoh. 10:16; Ukus. 12:10, 11) Lelo pa kukaana Satana tufwile ukubombesha no kulapepa no mutima onse ukuti Lesa ‘atupokolole ku mubifi.’—Mat. 6:13.
Uwakeene Kaseebanya Uo Tulingile Ukupashanya
8. Litunko nshi ilya kubalilapo ilyalembwa muli Baibolo ilyo Kaseebanya atunkile Yesu mu matololo, kabili bushe Kristu acitile shani?
8 Kaseebanya alefwaya ukuti Yesu aleke ukuba ne cishinka kuli Lesa. Ilyo Yesu ali mu matololo, Satana alimutunkile pa kuti fye aleke ukuba ne cumfwila kuli Yehova. Lelo Yesu alikeene Satana kabili aba ca kumwenako icisuma kuli ifwe. Pa numa ya kuleka ukulya pa nshiku 40 akasuba no bushiku, Yesu afwile alyumfwile sana insala. Satana amwebele ukuti: “Nga uli mwana wa kwa Lesa, eba aya mabwe yabe imikate.” Lelo Yesu alikeene ukubomfya amaka Lesa amupeele ku kucita ifya kuitemuna umwine. Mu nshita ya kucite fyo Yesu atile: “Amalembo ya mushilo yatila, ‘Te ku fya kulya fyeka umuntu ekalila no mweo, lelo na ku mashiwi yonse ayafuma mu kanwa ka kwa Yehova.’”—Mat. 4:1-4; Amala. 8:3.
9. Mulandu nshi tufwile ukukaanina Kaseebanya nga ale-esha ukututunka ukubomfya ifyo imibili yesu ifwaya?
9 Muno nshiku, Kaseebanya pa kutunka ababomfi ba kwa Yehova abomfya ifyo imibili yabo ifwaya. Kanshi tufwile ukupampamina pa kukaana intunko lya kucita ubulalelale, ubuseekele nga nshi muli cino calo umo abantu baipoosaika. Icebo ca kwa Lesa cikomailapo ukuti: “Yangu! Bushe tamwaishiba ukuti abashalungama tabakapyane ubufumu bwa kwa Lesa? Mwilufiwa. Aba bulalelale, nangu abapepa utulubi, nangu abacende, nangu abaume abasuminisha abaume banabo ukulaala na bo, nangu abaume abalaala na baume banabo . . . tabakapyane ubufumu bwa kwa Lesa.” (1 Kor. 6:9, 10) E ico, abantu abaipoosaika abakaana ukwaluka tabakabasuminishe ukwikala mu calo cipya ica kwa Lesa.
10. Ukulingana na Mateo 4:5, 6, bushe Satana atunkile shani Yesu na kabili pa kuti aleke ukuba ne cishinka kuli Lesa?
10 Ilyo Amalembo yalanda pe tunko limo ilyo Satana atunkile Yesu mu matololo, yatila: “Satana Kaseebanya amutwele mu musumba wa mushilo, kabili amwimike pa muulu wa cibumba ce tempele no kumweba ati: ‘Nga uli mwana wa kwa Lesa, tolokela pa nshi; pantu calilembwa ukuti, “Akeba bamalaika bakwe ifya kucita pali iwe, kabili bakakusendela pa maboko yabo, pa kuti wikaipununa ulukasa ku libwe.”’” (Mat. 4:5, 6) Aya mashiwi Satana asosele yalepilibula ukuti Yesu nga asumina ukucita ifi, e lyo cali no kumoneka ukuti ni Mesia. Lelo, Yesu asumina, nga calilubene, nga calangile fye ukuti ali ne cilumba kabili Lesa nga tamupaalile nelyo ukumutungilila. Na pali iyi ine nshita, Yesu atwalilile fye ukuba ne cishinka kuli Yehova kabili pa kwasuka ayambwile ilembo. Atile: “Na kabili calilembwa ukuti, ‘Wilaesha Yehova Lesa obe.’”—Mat. 4:7; Amala. 6:16.
11. Bushe Satana kuti atwesha shani, kabili finshi fingafumamo?
11 Satana kuti atutunka mu nshila ishalekanalekana pa kuti tufwaye ukulumbuka. Na kabili kuti aesha ukutubeleleka pa kuti tulekonkelesha imifwalile yaseeka muli cino calo no kutemwa ifya kuleseshamo icitendwe ifyabipa. Nomba tutile twasuula ukufunda kwa mu Baibolo no kutampa ukupashanya aba muli cino calo, bushe kuti twatila bamalaika bakatucingilila ku fyabipa ifikafumamo? Nangu cingati Imfumu Davidi yalilapiile ilyo yabembwike na Batisheba, tabaicingilile ku fyabipa ifyafumine mu lubembu yacitile. (2 Sam. 12:9-12) E ico shi twilaesha Yehova ku ncitilo ishabipa, nalimo ku kuba ifibusa na cino calo.—Belengeni Yakobo 4:4; 1 Yohane 2:15-17.
12. Ukulingana na Mateo 4:8, 9, bushe Mwana Lesa bamutunkile ukucita cinshi, kabili acitile shani?
12 Na cimbi ico Satana acitile pa kutunka Yesu ilyo ali mu matololo, kumulaya amabufumu ya pano calo. Satana alangile Yesu amabufumu yonse aya pano calo no kutila: “Fyonse ifi ndekupeela nga wafukama no kumpepa.” (Mat. 4:8, 9) Ala mwandini ubu bwali bucenjeshi Satana abomfeshe pa kufwaya ukupepa ukulingile ukuya kuli Yehova na pa kufwaya ukuti Yesu aleke ukuba ne cishinka kuli Lesa! Ulunkumbwa lwa kufwaya ukuti balemupepa lwalengele uyu malaika wali ne cishinka kale ukubembuka no kuba imbifi iitunka bambi, iitwa Satana Kaseebanya. (Yako. 1:14, 15) Lelo, Yesu ena atwalilile fye ukuba ne cishinka kuli Wishi kabili atile: “Fuma apa, we Satana! Pantu calilembwa ukuti, ‘Yehova Lesa obe e o ulepepa, kabili eka fye e o ulebombela.’” E ico, na pali uyu wine muku, Yesu alikeene Kaseebanya ukwabula no kupita mu mbali. Umwana wa kwa Lesa talefwaya ifya muli ici calo ca kwa Satana kabili alikeene ukupepa ilya mbifi!—Mat. 4:10; Amala. 6:13; 10:20.
“Kaaneni Satana Kaseebanya, Na O Akafulumuka Kuli Imwe”
13, 14. (a) Lintu Kaseebanya alangile Yesu amabufumu ya muli cino calo yonse, finshi alemulaya? (b) Bushe Satana esha shani ukukowesha amatontonkanyo yesu?
13 Lintu Kaseebanya alangile Yesu amabufumu yonse aya mu calo, alelaya ukumupeela amaka ayo umuntu pano calo ashatala akwatapo. Satana alesuubila ukuti Yesu ali no kukumbwa ifyo ali no kumona kabili fyali no kumulenga ukushininkisha ukuti ali no kuba intungulushi iya maka sana muno calo. Pali ino nshita, Kaseebanya talaya ukutupeela amabufumu, lelo alesha ukukowesha amatontonkanyo yesu ukupitila mu fyo tumona, ifyo tumfwa, ne fyo tutontonkanyapo.
14 Apo Kaseebanya e utungulula cino calo, ninshi e usonga na bantu abapanga amafilimu, abemba inyimbo, na balemba ifitabo fya muli cino calo. E mulandu wine ifi fintu filandila sana pa bulalelale no lubuli. Abasabankanya amakwebo ya muli cino calo bafwaya tulefwaisha ukulashita ifintu ifyo tushikabila. Ifi e fintu Satana abomfya pa kututunka pa kuti tucite ifintu ifyo tumona, ifyo tumfwa, ne fyo tutontonkanyapo. E ico, nga twakaana ukutamba, ukukutika, nelyo ukubelenga ifyo Baibolo yatila fyalibipa ninshi cili kwati tulesosa ukuti: “Fuma apa, we Satana!” Kabili ninshi tuli abashipa mu kukaana ifyabipa ifya muli cino calo ca kwa Satana nga filya Yesu ali. Na kabili ukuishibisha ukuti tuli Nte sha kwa Yehova kabili abasambi ba kwa Kristu ilyo tuli pa sukulu, pa ncito, mu bwina mupalamano, nelyo lintu tuli na balupwa nako kulanga ukuti tatuli ba muli cino calo ca kwa Satana.—Belengeni Marko 8:38.
15. Mulandu nshi calingila ukuti tulelola lyonse pa kukaana Kaseebanya?
15 Ilyo Kaseebanya afililwe ukulenga Yesu ukuleka ukuba ne cishinka kuli Lesa umuku walenga butatu, “alimushile.” (Mat. 4:11) Lelo, Satana talekele ukutunka Yesu, pantu Baibolo itila: “E ico ilyo Satana Kaseebanya apwishishe ukumutunka muli fyonse ifi [mu matololo], alimushile mpaka inshita imbi iyalinga.” (Luka 4:13) Nga twakaana Kaseebanya, tufwile ukutasha Yehova. Lelo, tufwile no kulalomba lyonse ukuti Lesa aletwalilila ukutwafwa pantu Kaseebanya akatutunka na kabili pa nshita imbi iyo umwine akamona ukuti nailinga, inshita iyo ifwe tushingenekela ukuti kuti atutunka. Kanshi tufwile ukulalola inshita yonse, abaiteyanya ukutwalilila ukubombela Yehova umulimo wa mushilo te mulandu na mesho ayo twingapitamo.
16. Maka nshi ayacilamo ayo Yehova atupeela, kabili mulandu nshi tulingile ukulayalombela?
16 Pa kuba na maka ya kukaana Kaseebanya, tufwile ukulomba amaka ayacilapo, e kutila umupashi wa mushilo uwa kwa Lesa, kabili ilyo tulelomba tulingile ukucetekela ukuti alatupeela. Umupashi wa mushilo ukalenga tukalecita ifintu ifyo tushingacita ku maka yesu. Yesu alaile abasambi bakwe ukuti bakapokelela umupashi wa kwa Lesa lintu atile: “E ico imwe nga mwalishiba ukupeela abana benu ifya bupe ifisuma nangu ca kutila muli [babembu kabili abengamonwa nga] babifi, ninshi Shinwe wa mu muulu ena akacishapo ukupeela umupashi wa mushilo ku bamulomba!” (Luka 11:13) Shi natulepepa kuli Yehova, ukulomba umupashi wakwe uwa mushilo. Umupashi wa kwa Yehova uwa maka nga nshi nga uletutungilila, tukaba na maka ya kukaana Kaseebanya. Pa mbali ya kuba no mute wa kupepa kuli Lesa ukuti atupeele umupashi wa mushilo, tufwile no kufwala ifya bulwi fyonse ifya kwa Lesa ukuti tube “na maka ya kwiminina ndi ku kulwisha imicenjelo ya kwa Satana Kaseebanya.”—Efes. 6:11-18.
17. Kusekelela nshi ukwa-afwile Yesu ukukaana Kaseebanya?
17 Kwali na cimbi ica-afwile Yesu ukukaana Kaseebanya icingatwafwa na ifwe bene. Baibolo itila: “Pa mulandu wa kusekelela ukwabikilwe pa ntanshi [ya kwa Yesu] alishipikishe ilyo alecula pa cimuti ca kucushiwilwapo, asuulile insoni, kabili aikala ku kuboko kwa ku kulyo ukwa cipuna ca bufumu ica kwa Lesa.” (Heb. 12:2) Na ifwe bene kuti twalasekelela nga Yesu nga ca kuti tuletungilila imitekele ya kwa Yehova, tulecindika ishina lyakwe, no kulatontonkanya lyonse pa cilambu tukapokelela ica mweo wa muyayaya. Mwandini tukasekelela nga nshi ilyo tukamona Satana ne milimo yakwe yonse fyaloba ku ciyayaya na ‘bafuuka baikala mu calo, no kusekelela nga nshi pa mulandu wa kufula kwa mutende’! (Amalu. 37:11) E ico, twalilileni ukukaana Kaseebanya nge fyo na Yesu acitile.—Belengeni Yakobo 4:7, 8.
Kuti Mwa-asuka Shani?
• Bushininkisho nshi ubulanga ukuti Yehova alacingilila abantu bakwe?
• Bushe Yesu atubikiile shani ica kumwenako lintu alekaana Satana?
• Finshi mulingile ukutalukako pa kukaana Kaseebanya?
[Icikope pe bula 29]
Bucibusa ne calo bulenga twasanguka abalwani ba kwa Lesa
[Icikope pe bula 31]
Yesu alikeene ilyo Satana alefwaya ukumupeela amabufumu yonse aya mu calo